Fréttablaðið - 13.03.2006, Blaðsíða 16

13. mars 2006 MÁNUDAGUR16
fréttir og fróðleikur
Lestur dagblaða á heims-
vísu hefur tekið miklum
breytingum með tilkomu
fríblaða og aukins fram-
boðs frétta á veraldarvefn-
um. Fríblöð hér á landi
eru vandaðari en fríblöð
annars staðar í heiminum,
segir Þorbjörn Broddason
prófessor.
Með betra aðgengi að fjölmiðlum,
sérstaklega á veraldarvefnum,
hefur lestur fólks á dagblöðum
breyst.
Margir sérfræðingar á sviði
fjölmiðla á heimsvísu spáðu því í
kringum síðustu aldamót að lestur
á dagblöðum í heiminum ætti eftir
að dragast stórlega saman vegna
góðs aðgengis af fréttaflutningi á
veraldarvefnum sem ekki þyrfti
að borga fyrir.
Þvert á spár hefur lestur á dag-
blöðum haldist nokkuð stöðugur,
þrátt fyrir sífellt ítarlegri frétt-
flutning á veraldarvefnum þar
sem ljósvakamiðlar eru meðal
annars farnir að senda út efni í
stórum stíl.
Hins vegar hafa mörg áskrift-
arblöð í heiminum fundið sig
knúin til þess að stokka upp í
rekstri og stýringu, til þess að
bregðast við nýjum aðstæðum.
Fyrirmynd fríblaða er frá Svíþjóð
Þorbjörn Broddason, prófessor í
fjölmiðlafræðum við Háskóla
Íslands, segir hugmyndina að frí-
blaði mega rekja til útgáfu á
sænska blaðinu Metro. Hugmynd-
in með því var að ná upp mark-
vissri dreifingu með ódýrum hætti
og selja svo auglýsingar í blaðið.
„Metro heppnaðist afar vel. Því
var dreift á lestarstöðum og á
opinberum vettvangi, og á þeim
tíma var það nýmæli.“
Erfiðasti þröskuldurinn fyrir
fríblöðin að yfirstíga hefur til
þessa verið að skapa sér virðingu
meðal lesenda. Vegna þess hversu
lítill tími fer í lestur blaðanna hjá
fólki á lestarferðum sínum í borg-
um Evrópu er ritstjórn þessara
blaða oft þunnskipuð og meiri-
hluti frétta í blððunum endur-
flutningur annarra fjölmiðla.
Faglegu fréttavinnunni er því
ekki alltaf sinnt sem skyldi á frí-
blöðunum. „Oftar en ekki eru
þessi blöð ekki með sýnilega sjálf-
stæða ritstjórnarstefnu, og í því
felast oft á tíðum erfiðleikar blað-
anna til lengri tíma,“ segir Þor-
björn.
Fríblaðahugmyndin endurbætt á
Íslandi
Fréttablaðið var fyrsta fríblaðið
hér á landi sem var dreift í stóru
upplagi út um allt land.
Líkt og Metro var hugmyndin
sú að ná til nógu stórs hóps les-
enda til þess að auglýsendur sæu
sér hag í því að auglýsa í blaðinu.
Auk þess hefur frá upphafi verið
mikið lagt upp úr faglegum frétta-
skrifum. „Í upphafi átti Frétta-
blaðið í erfiðleikum. Það endaði
með því að það komst í þrot. Síðan
komu að Fréttablaðinu nýir eig-
endur sem biðu þolinmóðir eftir
því að íslenska fríblaðshugmynd-
in fengi að þroskast.“
Þorbjörn segir Fréttablaðið
skera sig nokkuð frá mörgum frí-
blöðum í Evrópu. „Ég lít svo á að
hugmyndin að Fréttablaðinu sé
endurbætt útgáfa af dæmigerðu
fríblaði í Evrópu. Fréttablaðið
hefur náð virðingu lesenda með
því að leggja meira upp úr vand-
aðri umfjöllun en mörg fríblöð
erlendis. Þannig hefur það náð
góðri fótfestu á markaði hér á
landi, sem erfitt var að sjá fyrir í
upphafi.“
Tvö fríblöð á íslenskum markaði
Blaðið, sem er fríblað líkt og
Fréttablaðið, bættist í hóp
íslenskra dagblaða á síðasta ári.
Karl Garðarsson, fram-
kvæmdastjóri Árs og Dags sem
gefur út Blaðið, telur að fríblöð
fái í framtíðinni sífellt stærri
hluta af dagblaðamarkaði, bæði
hér á landi og erlendis. „Mér
finnst líklegt að fríblöð erlendis
verði staðbundnari en sams konar
blöð hér á landi. Það verður ekki
mikið um fríblöð á landsvísu
erlendis, heldur verður frekar
einblínt á ákveðnar borgir eða
landshluta. Hins vegar er hægt að
haga dreifingarmálum hér á landi
þannig að blöðin berist inn á heim-
ili um allt land.“
Karl telur að Fréttablaðið og
Blaðið verði um næstu áramót
mest lesnu blöð landsins. Í dag
hefur Fréttablaðið töluvert for-
skot á keppinauta sína.
Morgunblaðið, sem er áskrift-
arblað, kemur næst á eftir Frétta-
blaðinu með um 54 prósenta
meðallestur.
Karl telur Morgunblaðið líklegt
til þess að halda stöðu sinni á
markaði, en jafnframt muni aðlög-
un blaðsins að breyttu landslagi
fjölmiðla taka nokkurn tíma. „Ég
held að það sé pláss fyrir tvö stór
fríblöð en markaðurinn þolir hins
vegar ekki fleiri fríblöð en það. Ég
held að Fréttablaðið og Blaðið
verði með svipaðan lestur um
næstu áramót. Þar mun svipuð
dreifing að sjálfsögðu ráða
mestu.“
FRÉTTASKÝRING
MAGNÚS HALLDÓRSSON
magnush@frettabladid.is
Fríblöðin eru mest
lesnu dagblöðin
ÍSLENSKU DAGBLÖÐIN Aukið aðgengi fólks að fréttaflutningi, bæði á innlendum og erlend-
um fréttamiðlum, hefur haft mikil áhrif á lestu dagblaða í heiminum. Fríblöð verða sífellt
vinsælli, á meðan áskriftarblöð þurfa að hafa meira fyrir því en áður að ná til lesenda.
Athyglisverð ráðstefna
sem bar yfirskrifina Skógar
í þágu lýðheilsu fór fram
um helgina en þar kynntu
fjölmargir aðilar nýja sýn á
skóga sem útivistarsvæði og
gildi slíkra svæða fyrir líf og
heilsu landsmanna. Erlendis
hefur sama umræða átt sér
stað lengi og telja margir
að ekki finnist betri eða
hollari útivist en í skóglendi.
Brynjólfur Jónsson er fram-
kvæmdastjóri Skógræktar-
félags Íslands.
Hvað er þarna um að
ræða?
Þetta er nýtt fyrir okkur
hér en hefur lengi verið
ofarlega á baugi erlendis víða og við viljum vekja athygli á hérlendis. Meiningin
er að skóglendi hafi beinlínis jákvæð áhrif á lýðheilsu almennings með ýmsum
hætti og að markmiðin eigi að vera meira í þá átt að byggja upp slíka staði nálægt
þéttbýlum svæðum og leggja í staðinn minni áherslu á nytjaskóga eins og við til
dæmis gerum hér.
Hvernig eru áhrif skóganna jákvæð?
Það er svo mikil fjölbreytni í skógunum. Þeir breytast eftir árstíðum en veita nær
alltaf skjól og vernd fyrir veðri og vindum, jafnvel um hávetur. Skynjun fólks á skóg-
unum er breytileg og þeir hafa mismunandi áhrif á hvern og einn en nær alltaf
jákvæð áhrif. Þar má yfirleitt finna kyrrð og ró og í því samfélagi sem hér er orðið
er það nokkuð sem við verðum að varðveita og helst auka. Erlendis sýna kannanir
að sé til falleg gróðurvin nálægt borgum sækja allt að níutíu prósent íbúanna í
skóginn á einhverjum tímapunkti.
Er ætlunin að efla slíka skógrækt í framhaldinu?
Sé fólk meðvitað um að dvöl í fallegum skógi er til heilsubótar og almennrar
ánægju er ekki útilokað að almenningur kalli eftir fleiri slíkum svæðum í framtíð-
inni. Víða er gott svæði til uppbyggingar og margir geta vart beðið eftir að vinnu-
dagurinn endi svo hægt sé að taka göngutúr um gróið og fallegt svæði. Því fleiri
sem komast á þá skoðun, því líklegra er að fjármagni verði veitt til slíkra verkefna.
SPURT OG SVARAÐ:
SKÓGAR Í ÞÁGU LÝÐHEILSU
Skógar bæta líðan og geð
október
2001
janúar
2005
janúar
2006
59%
LESTUR DAGBLAÐA Á ÍSLANDI
Meðallestur dagblaða frá október 2001 til
janúar 2006
38%
37%
63%
50%
32%
15%
67%
49%
29%
16%
Fréttablaðið
Morgunblaðið
Blaðið
DV
LESTUR FRÍBLAÐA Á ÍSLANDI
38%
63%
32%
29%
Fréttablaðið
Blaðið
44%
47%54%
67%
Fyrsta könnun
Fréttablaðsins
okt. 2001
Fyrsta könnun
Blaðsins
júní 2005
Allt landið
Fréttablaðið
Blaðið
Höfuðborgarsv.
Mótorhjólasamtökin Vítisenglar hafa kært
Disney fyrirtækið fyrir að nota nafn og
merki klúbbsins, sem eru skráð vörumerki, í
kvikmynd sem er fyrirhugað að hefja tökur á
í vor. Forsvarsmenn samtakanna segjast ekki
hafa fengið í hendur handrit kvikmyndarinnar
en hún fjallar um hóp miðaldra mótorhjóla-
kappa sem rekst á Vítisengla á ferð sinni um
Bandaríkin.
Alræmd samtök
Mótorhjólasamtökin voru stofnuð í Bandaríkj-
unum árið 1948 sem klúbbur áhugamanna
um mótorhjól. Þetta eru elstu og stærstu
samtök sinnar tegundar í heimi og eru klúbbar
starfræktir í 26 löndum. Ekki er hægt að ganga
í samtökin nema með því að vera boðið af
félagsmanni.
Fjölmiðlaumfjöllun um Vítisengla hefur
í gegnum tíðina einkum snúið að umfangs-
mikilli glæpastarfsemi á borð við vændi og
fíkniefnasölu. Forsvarsmenn samtakanna
hafa unnið að því að bæta ímynd Vítisengla
og halda því fram að megnið af þeim sé
löghlýðnir borgarar. Sjálfir kynna þeir sig sem
1 prósent samtök og eiga með því við að 99
prósent Vítisengla séu löghlýðnir og aðeins
eitt prósent félagsmanna séu glæpamenn
sem skapa það óorð sem fer af samtökun-
um. Einnig saka þeir fjölmiðla um að kynda
undir þessari slæmu ímynd með ósanngjarnri
umfjöllun.
Frægasti Vítisengillinn
Ralph „Sonny“ Barger, stofnmeðlimur samtaka
Vítisengla í Oakland í Bandaríkjunum er einna
frægasti Vítisengillinn. Sjálfsævisaga hans,
Hells Angels: The life and times of Sonny
Barger and the Hells Angels motorcycle club,
varð metsölubók í Bandaríkjunum.
FBL GREINING: VÍTISENGLAR
99 prósent mótorhjólasamtök
1975 1985 1995 2005
K
A
R
LA
R
K
O
N
U
R
94%
88%
75%
66%
6%
12%
25%
34%
> SVONA ERUM VIÐ
Hlutfall karla og kvenna
sem eru prófessorar,
dósentar og lektorar við
íslenska háskóla
Heimild: Hagstofa Íslands
ARTHUR GEIR BALL VARÐ FYRIR
FÓLSKULEGRI LÍKAMSÁRÁS
Reyndi að
drepa mig
með
straujárni
„AUGAÐ Á HONUM STÓÐ ÚT Í
LOFTIÐ,“ SEGIR MAMMA ARTHURS
2x15 12.3.2006 21:17 Page 1