Tíminn - 07.08.1977, Blaðsíða 20

20
Sunnudagur 7. ágúst 1977

Það hefur færzt i vöxt
á siðustu áratugum, að
komið sé upp þjóð-
minjasöfnum i einstök-
*um héruðum landsins.
Söfnin geyma muni
og minjar: merkilega
gripi, sem varðveitzt
hafa i héraðinu. Er
þannig brugðið upp
ljósi inn i liðna tið,
heimamönnum og öðr-
um til fróðleiks og
skemmtunar.
AuövitaB á þjó&in svo sjálft
Þjóöminjasafn Islands, og án
þess aö hér liggi fyrir þekking á
samvinnu eöa verkaskiptingu
þessara safna, þá er ekki
minnsti vafi á þvi, aö byggöa-
söfnin hafa sannaö gildi sitt,
ekki sizt þar sem nálægö viö
sögustaöina, gerir alla minn-
ingu skýrari.
Mörg ágæt byggöasöfn eru nú
á Islandi. Þau eru fjölsótt og
hafa stuölaö aö nýju verömæta-
mati og metnaöi i byggöum
landsins.
An þess aö þaö sé beinlinis
fullyrt, má telja, aö margt hafi
varöveitzt i byggöasöfnunum,
sem ella heföi fariö forgöröum.
Bæöi vegna skorts á fjármagni
og vinnukrafti i Þjóöminjasafni,
og eins vegna hins aö mjög auö-
velt hefur veriö aö afla muna til
byggöasafna heima i héraöi.
Menn, sem áttu gamla muni,
settu sig i samband viö menn
innan héraös, er unnu aö söfnun,
eöa öfugt.
Nil eru mörg byggöasöfn hér á
landi og sum eru mjög góö, eins
og t.d. safniö á Skógum,
Byggöasafn Arnessýslu á Sel-
fossi og mörg fleiri.
Byggðasafn Húnvetn-
inga og Strandamanna
Byggöasafn Húnvetninga og
Strandamanna var opnaö 9. júli
áriö 1967 aö Reykjaskóla viö
HrUtafjörö, þar sem reist hafa
veriöágæt húsakynni fyrirsafn-
iö.
Það er i sjálfu sér athyglis-
vert, aö þarna er farin ný leiö i
gerö héraössafna.
Þrjár sýslur sameinast um
byggðasafn, og þar aö auki til-
heyra þær tveim landsfjórðung-
um, eöa kjördæmum.
Þaö eru Vestur-HUnavatns-
sýsla, Austur Húnavatnssýsla
og Strandasýsla. Framlag Ur
sýslunum þrem er svipað aö
magni, en auk þess eru þrir
aðalstofnar þessa safns úr sýsl-
unum þrem, þ.e. hákarlaskipið
Ófeigur, sem varöveitt er I heilu
lagi, Svinvetningastofan ogbaö-
stofa frá Syðstahvammi, en
stofur þessar hafa verið endur-
byggðar inni i safnhúsinu af
miklum hagleik.
1 safninu eru nú hátt á annaö
þúsund muna, og er rúmlega
helmingur þeirra hafður til sýn-
is, daglega. - -
Þetta eru munir frá ýmsum
timum og kennir þar margra
grasa. Elztu munir eru frá mið-
öldum. Steinkola er þarna, sem
sögö er fundin i jöröu I Kolla-
fjaröarnesi á Ströndum. HUn er
höggvin I Setberg. 1 henni hefur
veriö brennt til ljósa sellýsi og
hákarlalýsi I fifukveik, að þvi er
taliö erenyngstur muna mun aö
likindum vera Willys-jeppi, ár-
gerö 1940, sem óskar Teitsson,
bóndi í Viðdalstungu gaf safn-
inu, eftir að hafa ekiö honum i
nær fjóra árat’ugi. Jeppinn er I
ágætu standi, svo og drossia
Jóhannesar Daviössonar bil-
stjóra á Hvammstanga, sem
fyrstur tók bilpróf þar nyröra.
Billinn mun vera næstum hálf-
rar aldar gamall.
1 safninu er fjöldi muna, sem
notaöir voru til hins daglega
lifs, einnig skrautmunir, sjald-
hafnarflikur og kirkjugripir.
Margt af þessu eru „venjuleg-
ir” hlutir eins og bollastell úr
postulini, annaö veröur aö telj-
ast einstætt, eins og til aö
mynda okakeriö frá Svinavatni
I Austur-Húnavatnssýslu.
1 þvi var haföur kornmatur.
Hákarlaskipið ófeigur
Þaö er skiljanlega örðugt aö
telja upp alla þá grijri er
byggðasafniö að Reykjaskóla I
Hrútafiröi geymir. Þó skal
reynt aö fara örfáum oröum um
hina áöurnefndu kjarna safns-
ins, sem koma úr sýslunum
þrem. Skal þá fyrst vikiö aö
hákarlaskipinu Ófeigi, sem
þarna er varðveitt I heilu lagi,
en auk ófeigs eru i safninu fleiri
opnir bátar, minni^þar á meðal
bátur séra Siguröar Norland I
Hindisvik, en hann er meö sér-
stöku lagi.
Hákarlaveiðar hafa verið
mikilvæg atvinnugrein á
Byggöasafn Húnvetninga og
Strandamanna. Á myndina
vantar gamlan traktor, sem
þar stendur nú utan viö hús og
biöur væntaniega aö veröa
geröur upp og lagfæröur. Þá
verður hann prýöilegasti safn-
gripur. Ef til vill mætti safna
meiru af búvélum i sýslunum
þrem, en ýms jaröyrkjuverk-
færi eru þó i safninu, plógar og
herfi, auk annars.
Byggðasafn
Húnvetninga og
Strandamanna
Austur-Húnvetningar, Vestur-Húnvetningar
og Strandamenn hafa komið upp merkilegu
byggðasafni við Reykjaskóla 1 Hrútafirði
Hluti af baöstofunni i Syöstahvammi i Vestur-Húnavatnssýslu.
sioia ira ðvinavatm.
R.P.Riis.
sKruboroio og stoinnn voru s eigu hins frsega kaupmanns
UUl UCJ A 1,