Tíminn - 30.10.1977, Blaðsíða 17

Sunnudagur 30. október 1977
17
{'I Ml n ii, n' ii

bætast i hóp kjarnorkuvelda og
veröa fær hvert um sig aö fram-
leiöa árlega 10 tuttugu kilótonna
atómsprengjur, sem er jafngildi
einnar Nagasaki sprengju. Fari
riki þriöja heimsins I kjarn-
orkustyrjöld sin á milli, hver
veröa viöbrögö stórveldanna?
— Þaö er vel mögulegt, aö
risaveldin taki sameiginlega af-
stööu til málsins og ákveöi aö
skerast ekki í leikinn, svarar
Prófessor H. Morcovich.
Prófessor M. Magat, eölis-
efnafræöingur franskur er á
öndverðum meiöi: — Gerum
ráö fyrir aö stjórn Suöur-Afriku
hafi yfir kjarnorkusprengju að
ráöa og ætli sér aö nota hana.
Afleiðing þess yröi væntanlega,
aö Kina, — viö megum ekki
gleyma þvi aö Klnverjar eiga
sinar sprengjur, — grlpur inn I
bandamönnum sinum til aöstoö-
ar. Viö þessar aöstæöur er
ómögulegt aö spá, hver veröi
viöbrögö Bandarikjamanna og
Rússa. Þaö er algjörlega óger-
legt.
Hryðjuverkamenn og
kjarnorka
— Óttist þiö, aö hryöjuverka-
menn geti búiö til kjarnorku-
sprengjur?
— Prófessor M. Magat: — Já,
eftir um þaö bil 20 ár eöa svo.
Persónulega óttast ég að sam
setning kjarnorkusprengja sé
þaö vel þekkt almennt, aö hug-
vitsmenn meö einhverja
reynslu nái aö setja saman
sprengjur. Skilyröiö fyrir þvi er
auövitaö, aö þeir komist yfir
sprengiefniö sjálft — plútóníum.
Þá geta þeir Hka sett saman
sprengju á borö viö þá, sem féll
á Hiroshima. Hiö óttalegasta
viö þetta allt er þaö, aö plútóni-
um er ekki alltaf á vísum staö.
Þrátt fyrir mikinn viöbúnaö, er
alltaf visst magn af þvi, sem
hverfur sporlaust. Viöbúnaö
þarf aö auka aö mun, eigi aö
koma i veg fyrir allan þjófnað á
sprengiefninu.
— Ber ábyrgð á harm-
leiknum í Hiroshima
— Beriö þiö vlsindamenn ekki
algjörlega ábyrgð á þvi hörm-
ungarástandi, sem rikir I
heiminum?
Prófessor J. Rotblat: — Strax
árið 1942, þegar viö unnum meö
Oppenheimer aö gerö Hiro-
shimasprengjunnar, stóöum viö
frammi fyrir mörgum sam-
vizkuspurningum. Persónulega
óskaöi ég mér alltaf, aö visindi
min yröu I þágu friöar en ekki
ófriöar. Ég var sannfæröur um,
aö eina leiöin til þess aö varna
þvi, aö Hitler tæki atómsprengj-
una I þjónustu slna vaeri aö
bandamenn ættu hana sjálfir.
Frá þessari stundu hófst vig-
búnaðarkapphlaupiö fyrir al-
vöru. En þegar Hitler var sigr-
aöur, yfirgaf ég Oppenbeimer-
liöiö fyrir fullt og allt. Þrátt fyr-
ir þaö, finnst mér ég bera
ábyrgö á harmleiknum I Hiro-
shima.
— Er þaö sektarkennd, sem
þú finnur fyrir?
— Ekki sektarkennd, beldur
áby rgðartilf inning.
Prófessor B. Feld: Hvaö mér
viövlkur, þá hélt ég áfram rann-
sóknum mínum, þrátt fyrir
Hiroshima. Hvers vegna? Þeg-
ar maöur er byrjaöur á ein-
hverjum ákveönum vfsinda-
rannsóknum er erfitt aö skilja
viö þær á miöri leiö.
— Ef þú fréttir einn dag, aö
einhver þjóöa heims hafi fundiö
upp enn ógeöslegri vopn en þjóö
þln, myndir þú samþykkja aö
reyna framleiöslu vígvéla.sem
tæki öllum öörum fram.
— Prófessor B. Feld:Nei, þaö
myndi ég ekki gera.‘ Vandamál-
iö nú er ekki aö framleiöa enn
ógnvænlegri vopn en til eru f
dag. Vandamáliö liggur f þvf aö
hindra notkun þeirra.
(ÞýttF.I.)
E]G]E]G|§|G]E]E]E1G]E]E]G]E1E]G]E]G]E]E]E]B]E]E]E]E]E|E]E|G1E]
Kinasérfræðingurinn sovézki M.T. Fedorenko viö brjóstmyhd af
Russel.
Bandarlski eölisfræöingurinn B. Feld viö brjóstmynd af Einstein.
Sendistarf
Óskum að ráða pilt eða stúlku til sendi-
starfa.
Framkvæmdastofnun rikisins,
Rauðarárstig 31, simi 2-51-33.
Styrkur til háskólanáms i Sviþjóð
Sænsk stjórnvöld hafa tilkynnt aö þau bjóöi fram I löndum
sem aðild eiga aö Evrópuráðinu tlu styrki til háskólanáms
I Svlþjóð háskólaárið 1978-79. — Ekki er vitað fyrirfram
hvort einhver þessara styrkja muni koma I hlut tslend-
inga. — Styrkir þessir eru eingöngu ætlaöir til framhalds-
náms viö háskóla. Styrkfjárhæöin er 1.725 sænskar krónur
á mánuöi I nlu mánuöi en til greina kemur I einstaka til-
vikum aö styrkur verði veittur til allt aö þriggja ára.
Umsækjendur skulu hafa lokið háskólaprófi áöur en styrk-
timabil hefst.
Umsóknir um styrki þessa skulu sendar til:
Svenska Institutet, P.Q. Box 7072,
S-103 82 Stockholm, Sverige,
fyrir 28. febrúar 1978.
Menntamálaráðuneytið, 26. október 1977
Ny gerð frá Internationa/ Harvester
l-ÉTTBy^Qii^F lj|........gT^ ir i p
Dieselvélairfrá fjórum frarqlclfclunUuiff
MKtiémskipt/ngar i aiiar sfaerSHr^
ADSTAR 4-22 TONN 150-210
TOFL
$ Samband islenzkra samvinnufélaga VÉLADEILD
Armula 3 Reykjavik simi 38900
E]E]G]E]§E]E]E]E]E]G]E]E]E]E]E]E]E]E]E]Q]E]E]E]E]E]E]E]E]E]E]