Tíminn - 12.02.1978, Blaðsíða 13

Sunnudagur 12. febrúar 1978

13
Tíminn heimsækir Vopnf irðinga
Samvinnuverzlunin
er eign fólksins
— og ekki hætta á að fjármagnið verði flutt burt
úr héraðinu - rætt við Jörund Ragnarsson fulltrúa
kaupfélagsstjóra á Vopnafirði
Verzlunarhús Kaupfélags Vopnfirðinga
Kaupfélag Vopnfiröinga rekur
aBalverzlunina á Vopnafiröi en
auk þess rekur kaupfélagiö slát-
urhús, mjólkurstöö, bilaverk-
stæöi, söluskála og skipa- og bila-
afgreiöslu, auk ýmissar annarr-
ar þjónustu sem félagiö veitir
Vopnfiröingum. Um 30 manns eru
i föstu starfi hjá félaginu, en oft á
tiðum er þar mun fleira starfs-
fólk, eins og t.d. i sláturtið og þeg-
ar skip þarfnast afgreiðslu.
Jörundur Ragnarsson fulltrúi
kaupfélagsstjóra sagði í viðtali
við Timann aö nýlega heföu kaup-
félagið , Útgeröar- og fiskvinnslu-
fyrirtækiö Tangi h.f. Vopnafjarö-
arhreppur og útibú Samvinnu-
bankans sameinazt um að koma
upp bókhaldsfyrirtæki. Verður
þar um fjarvinnslu að ræða og
færslur allar sendar með sima i
tölvu Sambands islenzkra sam-
vinnufélaga i Reykjavik. Þetta
flýtti allri úrvinnslu verulega.
Hingaö til hefur kaupfélagið
fengið allt sitt bókhald unnið i
tölvu Sambandsins en hefur orðið
að senda allar upplýsingar með
Dósti.
Jörundur sagði að nú væri rætt
um að kaupfélagið byggöi vöru
skemmu, en brýn þörf er orðin á
að fá slikt húsnæði. Ekki er þó á-
kveðið hvenær unnt verður að
ráðast i framkvæmdir.
— Eitt mesta vandamálið við að
reka verzlun úti I dreifbýlinu eru
erfiðar og seinar samgöngur og
mikill flutningskostnaður, sagði
Jörundur. Hvað okkur hér á
Vofmafirði viðkemur, hafur það
stórversnaö að fá vörur fluttar
siðan breyting varð á ferðum
skipaútgerðarinnar. Um flutn-
ingskostnaðinn er það hins vegar
aðsegja, aðhann verður að jafna
með einhverjum ráðum. Sumir
hafa talað um að verðjafna flutn-
inga með einhverskonar verö-
jöfnunarsjóði, en ég tel að það
væri ekki siður hægt að jafna að-
stöðu fólks með þvi að innheimta
misháa skatta t.d. söluskatt.
Nú gagnrýna margir sam-
vinnuverzlunina, og t.d. tala
margir um aö samvinnufélögin
hafi einokunaraðstöðu viða úti á
landi. Hvað segir þú um þessa
gagnrýni?
— Það er rétt að margir telja
sig hafa efni á að gagnrýna sam-
vinnuverzlunina, og fólk er miklu
gjarnara á að halda þvi á lofti
san þvi finnst miður, en þvi sem
vel er gert. Það er hins vegar
staöreynd að einkaverzlanir gef-
ast oft upp og hætta ef einhver jir
sérstakir erfiðleikar bjáta á. Þá
er starfsemin lögð niður og fjár-
magnið flutt burt. Samvinnu-
verzlunin er hins vegar eign
fólksins i byggðarlaginu og hún
fer ekki burt með fjármagnið.
Fólkið sjálft hefur áhrif á hvern-
ig rekstrinum er hagað.
Hins vegar er það ekkert keppi-
kefli samvinnuverzlunar að vera
eina verzlunin i byggðarlaginu.
Samvinnuverzluninni finnst
nauðsynlegt að þar sé önnur
verzlun, sem veitir samkeppni,
þannig að yfirburðir samvinnu-
verzlunar komi i ljós.
— Er mikil uppbygging hér á
Vopnafirði?
— Já hér er mjög mikil upp-
byggingogmáskelýsir hinnmikli
húsnæðisskortur, sem hér er, þvi
bezt. A undanförnum árum hafa
verið byggð hér fjölmörg ibúðar-
hús, en þrátt fyrir það eru alltaf
sömu húsnæðisvandræðin. Hér
hefur verið mikill uppgangur i at-
Jörundur Ragnarsson
vinnufyrirtækjum og allir haft
nóg að gera, og hingað er stöðug-
ur straumur fólks frá þéttbýlinu á
suðvesturhorni landsins.
Atvinnuh'f er hér hins vegar
einhæft og þyrfti nauðsynlega að
huga að nýjum atvinnumöguleik-
um. Nú er rætt um að koma á fót
prjóna- og saumastofu, og er það
visir í þessa átt. Fleiri slik iðnfyr-
irtæki þarf að setja hér á fót úl aö
skapa öryggi og fjölbreytni. Jafn-
framt þarf að skjóta styrkari
stoðum undir það atvinnulif, sem
fyrir er, og þá vil ég sérstaklega
nefna nauðsyn þess að kaupa
hingað nýtt fiskiskip.
— MÓ
Rætt við ungan bónda i Vopnafirði:
Samvinnan gerir
flest léttara
— segir Emil Sigurjónsson bóndi í Ytri-Hlið
Það var þrennt, sem varð þess
valdandi að við gátum komið
undir okkur fótum og hafið bú-
skap, sagði Emil Sigurjónsson
bóndi I Ytri Hlið i Vopnafirði i
samtali við Timann. t fyrsta lagi
nutum við góðrar aðstoðar for-
eldra okkar og höfum reyndar
verið þar i heimili fram á þennan
dag. í öðru lagi náðum við bú-
stofninum strax upp og vorum
komnir með mikinn bústofn áður
en miklar greiðslur vaxta og af-
borgana skullu á okkur, og i
þriðja lagi unnum viö mjög mikið
. sjálfir við allar byggingarfram-
kvæmdir og þurftum þvi litil
vinnulaun aö greiða.
Þeir bræður Emil og Friðrik
Sigurjónssynir keyptu hálfa jörð-
ina Ytri Hlið af foreldrum sin
um áriö 1974 og strax sama ár
byggðu þeir fjárhús yfir 400 kind-
ur. Næsta ár byggðu þeir stærðar
hlöðu við fjárhúsin. Þeir voru
með 150 fjár á fóðrum fyrsta vet
urinn en hafa siðan fjölgað mjög
ört og eru komnir með um 470
fjár.
— Það skiptir sköpum að koma
bústofninum fljótt upp, sagði
Emil, og vera komnir með góðar
afurðir þegar þarf' að fara að
standa skil á greiðslum vaxta og
afborgana.
Vorið 1976 byrjuðu þeir bræður
á að byggja tvibýlishús, sem er
242 ferm. að grunnfleti á einni
hæð. Þeir gerðu það fokhelt á fjór
um mánuðum og unnu að mestu
við það sjálfir, auk þess sem þeir
nutu góðrar aðstoðar föður sins
og nágranna. Þessa dagana eru
þeir að flytja inn i aðra ibúðina,"
en hingað til hafa þeir báðir verið
i heimili hjá foreldrum sinum.
Hin ibúðin er tilbúin undir tréverk
og munu þeir nú taka til af kappi
við að innrétta hana.
— Við höfum lagt áherzlu á að
vinna sem mest við byggingarnar
sjálfir, sagði Emil. Með þvi spör-
um við okkur mikið fé og þetta
verður allt léttara, auk þess sem
það er mjög gaman að vinna
þetta sem mest sjálfur.
Nú eru þið bræður báðir ógiftir.
Ætlið þið sjálfir að sjá um mats-
eld og önnur heimilisstörf þegar
þið eruð fluttir inn?
— Já, það munum við gera,
a.m.k. fyrsta kastið, hvað sem
siðar verður. Það er bezt að vera
ekki aö segja frá neinum slikum
áformum i blöðum.
Er ekki erfitt að hefja búskap
þrátt fyrir þá aðstöðu, sem þið
hafiö? ‘
— Jú, fyrstu árin verða erfið.
Þótt við höfum unnið mikið i hús-
inu sjálfir, er útlagður kostnaður
orðinn um 12 millj. kr., og auk
þesserum við með miklar skuldir
eftir fjárhús- og hlöðubygging-
una. En við stefnum að þvi að
stækka búð þannig að við höfum
um 500 ær og þá nokkuð á sjötta
hundrað fjár á fóðrum. Siðan
reynum við að fá sem beztar af-
urðir og vonum að þetta blessist.
Þá hef ég nokkra vinnu utan
heimilis, þar sem ég er kjötmats-
maður i sláturhúsinu á Vopna-
firði. Allar slikar tekjur, sem
annar hvor okkar vinnur sér inn
utan heimilis, renna beint i sam-
eiginlegan sjóð búsins, enda kem-
ur meiri vinna i hlut þess, sem
heima er, þegar hinn er fjarver-
andi Ef einhvern tima kemur að
þvi að einhver hagnaður fer að
skila sér, sem ekki rennur beint i
uppbygginguna, þá skiptum við
honum til helminga.
Telur þú mikinn kost að vera
með félagsbú?
—Já kostir félagsbúsins eru
ótviræðir. Sá sem býr i félagsbúi,
er ekki eins bundinn og einyrkinn,
og ef menn eru samhentir og
samvinnan er góð, er unnt aö
gera sér fjölmörg verk mun hæg-
ari.
Er félagslif gott hér i Vopna-
firði?
— Já þaðer gott og fer vaxandi.
Hér starfa mörg þróttmikil félög
og fer allt starf þeirra vaxandi.
T.d. er nú unnið að þvi að efla
ungmennafélagið. Hér er starf-
andi ungmennafélag i þremur
deildum. Ein þeirra er i þorpinu,
en tvær i sveitinni. Nú ætlum við
að sameina deildirnar i sveitinni i
eitt félag, en deildin i þorpinu
starfi sem sérstakt félag. Þannig
teljum við að unnt sé að efla
starfið. En undirstaða þess að
halda fólkinu i sveitinni er þrótt-
mikið ungmennafélag og gott fé-
lagslif.
Þá má nefna að leikfélagiö
sýndi sjónleikinn Kjarnorka og
kvenhylli i vetur og kvöldvaka
var hér helguð minningu
Þorsteins Valdimarssonar. Þá er
söngféllagið þróttmikið og klúbb-
arnir Lion og Kiwanis starfa vel
og halda báðir upp á tiu ára af-
mæli sitt i vetur. Þá er hér taflfé-
lag og bridgefélag að ógleymdu
kvenfélagi, og loks vil ég geta
þess að sarfsemi Framsóknarfé-
lags Vopnafjarðar hefur stóreflzt
að undanförnu, og m.a. er ráðgert
að halda árshátið i marz.
MÓ.