Tíminn - 12.02.1978, Page 17

Sunnudagur 12. febrúar 1978
17
Wímvm
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
sijórnarfulltrúi: Jón Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stein-
grimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð i iausasölu kr. 90.00 Askriftargjald'kr. 1700 á
mánuði. B'.aðaprent h.f.
Meðferðin á
Bæj ar útger ðinni
Borgarstjórinn i Reykjavik er lipurmenni við að
taka fyrstu skóflustunguna, þegar þess slags tæki-
færi gefast, að minnsta kosti af þeim manni að vera,
sem ekki er ýkja skófluvanur. Hann opnar sýningar
á hinn tilbærilegasta hátt og setur ráðstefnur og
þing með loflegum vitnisburði. Og honum lætur
ágætavel að kveikja á jólatrjám.
Þetta er allt nokkuð.
Á hinn bóginn leikur það orð á, að honum og hans
mönnum sé ekki jafneiginlegt að hlynna að atvinnu-
lifinu i borg sinni. Iðnaðarfyrirtæki hafa flúið út
fyrir borgarmörkin af þvi að betur var við þau gert
annars staðar, og sjálf borgareignin á atvinnuvett-
vanginum, Bæjarútgerð Reykjavikur, hefur ekki
beinlinis verið það óskabarn, að undir það væri
hlaðið. Kannski á það sér þau rök, að gagnlegur at-
vinnurekstur á opinberum vegum er einmitt það
bákn, sem margir háværir flokksbræður borgar-
stjórans vilja burt. Þeir hafa meira að segja sér-
staklega tilnefnt fyrirtæki eins og bæjarútgerðir,
þegar á þá hefur verið gengið um það, hvað ,,bákn-
ið” táknaði i þeirra munni.
En eins og kunnugt er vaknaði borgarstjórinn við
vondan draum nú fyrir nokkru, og það rann upp
fyrir honum, að ekki horfði allt sem skyldi um at-
vinnulifið i Reykjavik. Það voru lika kosningar ná-
lægar og þær hrópuðu til hans: Vökumaður, hvort
vakir þú?
Bæjarútgerð Reykjavikur nýtur nú góðs af þess-
um kosningahrolli. Endurbætur eru hafnar á fisk-
iðjuverinu, að visu talsvert miklu siðar en skyldi.
En um það má samt segja, að betra er seint en
aldrei. Ekki skal dregið úr þeirri viðurkenningu.
Bæði ihaldsdagblöðin, Morgunblaðið og Visir,
sögðu frá þessum stefnuhvörfum i málefnum
Bæjarútgerðarinnar i löngu máli og undir stórum
fyrirsögnum á miðvikudaginn. ,,BÚR er nú betri
staður bæði fyrir menn og fiska”, var fyrirsögn i
Visi. ,,Mun verðmætari hver fiskur úr sjó i kjölfar
mikilla breytinga og endurskipulagningar” þótti
haldkvæmust fyrirsögn i Morgunblaðinu.
Þetta eru fyrirsagnir, sem fróðlegt er að velta
fyrir sér. 1 þeim báðum felst sem sé ákveðinn dóm-
ur, þótt tæpast sé honum hampað af yfirlögðu ráði á
siðum þessara tveggja blaða. úr fyrirsögn Visis er
það að lesa, að hingað til hafi brostið talsvert á, að
fiskiðjuver væri sem beztur staður ,,fyrir menn og
fiska”. I fyrirsögn Morgunblaðsins segir, að ásig-
komulagið hafi verið slikt, að það hafi rýrt
verðmæti þess fisks, sem þangað barst. Hirðuleysi
um tilhögun og aðbúnað i fiskiðjuverinu hafi með
öðrum orðum verið svo mikið, að hvorki þjóðfélagið
né fyrirtækið hafi fengið þaðan jafnverðmæta vöru
og efni stóðu til, ef allt hefði verið með felldu.
Þetta er ekki tilfyndni þeirra, sem kunna að hafa
tilhneigingu til þess að draga það fram, er úrskeiðis
hefur farið um stjórn Reykjavikurborgar og stofn-
ana hennar. Þetta er dómur þeirra blaða sjálfra,
sem einkanlega ganga erinda Sjálfstæðisflokksins,
borgarstjórans og þess meirihluta, sem hann styðst
við. Þetta er heimamannaályktun á sjálfum Sjálf-
stæðisbænum, fram sett i barnslegu sakleysi og
þess vegna lika sönn og undirhyggjulaus.
Og sjálfur formaður útgerðarráðs Bæjarút-
gerðarinnar ýjar að hinu sama. í Morgunblaðs-
greininni er eftir honum haft: ,,Hins vegar hefur
nokkuð mikið vantað á það, að aðstaða fiskvinnsl-
unnar gæti talizt viðunandi”.
„Nokkuð mikið” — það er auðvitað hógvært orða-
far. En segir samt sina sögu um það, hvað hefur
orðið að horfa upp á. JH
ERLENT YFIRLIT
Tító heldur Jovönku
enn í stofufangelsi
Ovissa eykst um framtíð Júgóslaviu
, Jovanka 1944
Jovanka 1977
hefur vikiö frá þessum fyr-
irmælum og reynt aö hafa
áhrif á aö menn af serbnesk-
um ættum gengju fyrir viö
embættaveitingar, einkum
innan hersins. Jovanka
er Serbi, en Titó er Króati.
Titó hefur reynt aö fylgja
þeirri reglu, aö halda sem
jöfnustu hlutfaUi 1 embætta-
veitingum milli þjóöflokk-
anna, sem byggja landiö, 1
þeirri von aö geta þannig
treyst sambúö þeirra. Jo-
vanka haföi þvi meö umrædd-
um afskiptum brotiöi bága við
eina helztu stjórnunarreglu
hans.
Þau Titó og Jovanka kynnt-
ust fyrir 34 árum, hún var þá
tvitug en hann 52 ára. Hann
var þá oröinn leiötogi skæru-
liöa, sem böröust gegn Þjóö-
ver jum, en hún haföi þá geng-
iö fyrir nokkru i skæruliða-
sveit kommúnista. Titó haföi
um þetta leyti misst góöan vin
sinn og var i sorgum. Vinir
hans tölduþaö hyggilegt til aö
dreifa sorgum hans aö kynna
þau Jovönku. Þau máttu heita
óaöskiljanleg upp frá þvi. Þau
giftu sig þó ekki fyrr en 1952,
þegar hann var sextugur og
hún 28 ára. Þau áttu þvi
tuttugu og fimm ára hjú-
skaparafmæli á siðastl. ári
eða um likt leyti og Titó átti 85
ára afmæli og 40 ár voru liöin
frá þvl hann var kjörinn for-
maöur Kommúnistaflokks
Júgóslaviu. Jovanka haföi
fram til þessa reynzt honum
góöur förunautur, fylgzt vel
meö heilsu hans og veriö
skemmtilegur félagi. Hún
kom vel fram opinberlega,
ræddi frjálslega við blaöa-
menn og brosti breitt og fal-
lega. Bros hennar varö frægt
meöal Júgóslava og gekk hjá
þeim undir nafninu Júgóbros-
iö.
FREGNIR frá Júgóslaviu
herma, aö Titó hafi elzt mikiö
siöan þau Jovanka hættu aö
vera saman. Slikt er reyndar
ekki óeölilegt um mann, sem
veröur 86 ára i mai næstkom-
andi. Hann getur lika haft
áhyggjur af fleiru en skilnaöi
þeirra Jovönku. Spurningin
um þaö, hver taki viö 1 Júgó-
slaviu eftir fráfall hans, hvilir
þungt á mörgum, en ef til vill
ekki þyngra á öörum en Titó
sjálfum. Ekki kjósa margir
fullt sjálfstæöi. Takist Króatíu
aö fá aukiö sjálfstæöi munu
aörar minnihlutaþjóöir vilja
fara í kjölfariö. Þaö veröur
ekki heiglum hent aö taka viö
af Titó og halda Júgóslaviu
eins vel saman og honum hef-
ur tekizt. Þá spá margir þvi,
aö Rússar muni láta sig Júgó-
slaviu auknu máli skipta, aö
Titó föllnum.
Þ.Þ.
FREGNIR frá Júgóslaviu
herma, aö Jovanka Broz Titó,
sitji enn i stofufangelsi þvi,
sem eiginmaður hennar, Titó
marskálkur og einræöisherra
Júgóslaviu, setti hana I fyrir
rúmum átta mánuöum.
Skömmu áöur eöa I mai
slöastliönum átti Titó 85 ára
afmæli og virtist sambúö
þeirra hjóna þá enn i bezta
lagi. En skyndilega dró ský
fyrir sólu. Um miðjan júnl
hætti Jovanka aö koma fram
opinberlega eins og venja
hennar var, en fyrst um sinn
héldu menn það stafa af eöli-
legum ástæöum. Orörómur
um, aö ekki væri allt meö
felldu, magnaöist fyrst i
ágústmánuöi eftir að Tltó hóf
ferðalag sitt til Sovétrikjanna,
Norður-Kóreu og Kina. Jo-
vanka var ekki meö i feröa-
laginu, eins og hún haföi verið
i öllum utanlandsferöum
Titós, og hún mætti ekki á
flugvellinum til að kveöja
hann. Þá fyrst uppgötvuöu
menn aö ekki væri allt meö
felldu. Margar sögur komust á
kreik þessu til skýringar, en
júgóslavnesk stjórnarvöld
voru þögul eins og gröfin.
Fyrst 24. október var þaö
opinberlega tilkynnt, aö opin-
ber rannsókn stæöi yfir á póli-
tlskum afskiptum Jovönku.
Jafnframt var gefiö til kynna,
aö hún væri i eins konar stofú-
fangelsi. Sagan segir, aö hún
dveljist sem fangi I höll, sem
þau hjónin bjuggu I ööru
hverju.
TITÖ mun strax i upphafi
hjúskapar þeirra, hafa gefið
Jovönku þau fyrirmæli, aö hún
mætti ekki hafa nein afskipti
af stjórnmálum. Hann valdi
þar aöra leiö en stéttarbróöir
hans, Ceausescu einræöis-
herra Rúmeniu, en hann lét
kjósa Elenu konu sina i fram-
kvæmdastjórn Kommúnista-
flokksins og er sagður hafa
haft þar af henni margvísleg-
an stuöning. Jovanka er talin
lengi vel hafa farið stranglega
að ráöum Tltós og ekki rætt
um stjórnmál eöa reynt aö
hafa nein áhrif á mann sinn.
Þaö mun vera fyrst allra
siðustu misserin, sem hún