Tíminn - 29.07.1978, Blaðsíða 10

FI — Nokkrir aöilar hérlendis
hafa þegar hafist handa vi6 þró-
un og smföi á rafeindabúnaöi i
tengslum viö vélrænan búnaö
með það fyrir augum afi bæta
rekstraröryggi, nýtingu og
tryggari gæöi framleiöslunnar i
frystihúsum landsins. t þessu
sambandi má nefna flokkunar-
færibönd, rafeindavogir og
tölvuúrvinnslu. Maður gæti
haldio, að hugvitsemi ýmiss
konar, sem eykur verðmæti Ut-
flutningsafurða okkar, ætti upp
á pallborðið hjá ráðamönnum,
en er það i rauninni svo?
Ti'minn leitaöi til fram-
kvæmdastjóra Rafrásar, As-
geirs Bjarnasonar, en Rafrás er
þriggja ára gamalt rafeinda-
fyrirtæki á sviði rafeindatækni
og þar fer fram hönnun, þróun,
framleiðsla og verkfræðiráðgjöf
á sviði hljóð-, ljós-, og tölvu-
eindatækni. Fyrirtækiö er eins
og fleiri slik hér á landi, ungt og
hefur ekki getað snúið sér fyrir
alvöruaö visindastörfum vegna
skorts á stofnfjármagni og
hefur m.a. farið inn á neytenda-
brautina til þess aö styrkja
fyrirtækið til frekari dáða.
Ásgeir var spurður að þvi,
hvernig búið væri að rafeinda-
iðnaðinum á tslandi.
Lítið hirt um
tækni, sem
aukið getur
hagnað
frystihúsanna
allverulega
„Ég held ég megi segja, að
flest fyrirtæki berjist I bökk-
um", sagði Asgeir, ,,og eigi ekki
greiðan aðgang að lánastofnun-
um. Hér er mér ljúft að undan-
skilja Framkvæmdastofnun,
sem gengið hefur á undan og
veitt málinu lið. Þvi miður eru
fáir hér dómbærir á þennan
unga iönað og svörin, sem við
höfum fengið hjá ýmsum lana-
stofnunum eru yfirleitt: Fram-
leiöið fyrst og sýnið okkur fram
á, hve vel tekst til — sem þýðir í
raun, að við eigum ekki aðgang
að rekstrarfjarmagni.
A meðan þetta gerist tapar
frystiiðnaöurinn hundruöum
milljóna og litið er hirt um
tækni, sem aukið getur hagnað
frystihúsanna állverulega og
þar með þjóöarbúsins I heild. Ef
einhver fjárfesting er arðbær,
þá er það i rafeindaiðnaöi.
Raf eindatæki, sem svo miklar
vonir eru bundnar við, veröa
ekki til í einu vetfangi ög til þess
að hægt veröi aö vinna aö
tækjaþróun i sambandi við
sjávarútveg, þarf skilning
áhrifamanna. Þarna þurfa að
koma til tölvufræðingar,
rekstrarfræðingar frá frysti-
húsunum, rafeindasérfræðingar
Asgeir Bjarnason framkvæmdastjóri Rafrásar. Fremst t.h. á myndinni er rafeindaklukkan, sem
Rafrás hefur nú sent ú markaðinn.
Skilar arði á við
bezta fiskibát
A ársfundi Rannsóknaráðs
rikisins, sem haldinn var 19.
mai sl., helt Páll Theódórsson
forstöðumaður Eðlisfræðistofu
Raunvisindastofnunar háskól-
ans erindi um þróun og smiði
rafeindatækja á tslandi. Þar
skorar hann á ráðamenn að
veita fyrirgreiðslu til rafeinda-
iðnaðarins og leggur hann
áherzlu á, að þessi iðnaður sé
ekkidýri stofnkostnaði. Hundr-
aö tonna vélbatur kosti 300
milljónir króna, en fyrir um
helming þessarar upphæðar
mætti byggja upp myndarlegt
rafeindafyrirtæki, sem gæti
leyst þýðingarmikil verkefni og
skilað arði á við bezta fiskibát.
Neytendafram-
leiðsla og vísindi
Asgeir minnti á það, að árlegt
innflutningsverð rafeindatækja,
sem hérhafa verið notuð, nem-
ur um 3-5 milljórðum arlega.
Fyrir utan visindalegu verk-
efnin, sem ekki gefa af sér arð
enn sem komið er, hefur Rafras
„TIMI RAFEINDAIÐNAÐAR
Á ÍSLANDI ER KOMINN"
og véltæknifræöingar. Að min-
um dómi ættu rafeindafyrirtæki
að fá fullan stuðning stjórn-
valda til áframhaldandi starfs A
þessu sviði og stuðla þannig að
tækjaþróun fyrir sjavarútveg-
inn".
að smiða ákveðin tæki hér
heima, flyst þekking inn i land-
ið, sem ómetanleg er til fjár.
Raunvisindastofnun háskólans
hefur sannað það, að ódýrara er
áð leigja visindamenn tíl hönn-
unar og smiði eins flókins tækis
geysilega mikil þörf hjá flotan-
um fyrir alls konar fiskileitar-
tæki og f isksjár. Við hefðum þá
átt menn til þess að byggja upp
sterkan rafeindaiðnað á þessu
sviði. En hvað gerðist? A þeim
tima kom norskur verkfræðing-
Rætt við ungan framkvæmda-
stjóra, Ásgeir Bjarnason, um
iðnað framtíðarinnar á íslandi
— raf eindaiðnað
Þekkingar-
sköpunin
ómetanleg til fjár
„Auk þess gleyma menn
mikilvægri staðreynd, þegar
hugvitsiðnað ber á góma, en það
er þekkingarsköpunin. Meö þvi
en að kupa það beint frá fram-
leiðanda.
Hvað varðar rafeindatæki I
frystihús, þá liggur þarna stór
þörf hjá landanum og við meg-
um gæta þessað missaekki allt
út úr höndunum a okkur eins og
á nýsköpunarárunum.
Upp Ur stríöslokum var upp-
bygging skipaflotans hröð eins
og allir vita, og þá myndaðist
ur frá námi I Bandarikjunum,
Simonsen, og byggðiupp norska
fyrirtækið Simrad, sem siðan
hefur séð islenzka fiskiflotanum
fyrirmegninu af öllum fiskileit-
artækjum til þessa dags, — og
það er ekki litill markaður hér.
Þarna misstum viö af tækifæri
og nú megum við ekki láta t'leiri
tækifæri ganga okkur úr greip-
um".
nil sent á markaöinn rafeinda-
klukku, en tilgangur þess fram-
leiðsluverkefnis var að fá
reynslu i magnframleiðslu án
þess að stofnf járfestingin yrði of
mikil.
Einnig undirbýr fyrirtækið nú
framleiðslu á segulmælum, sem
hér á landi hafa verið notaðir af
Orkustofnun og öðrum aðilum
við berglaga- og jarðfræðirann-
sóknir. Er unnið að þvi að leita
eftir mörkuðum erlendis fyrir
tæki þetta og er á þessu stigi
ekki hægt að segja um, hvaða
undirtektir framleiðslan fær.
Asgeir sagði að lokum, aö raf-
eindafyrirtækin yrðu m.a. að
fara inn á almennan neytenda-
markaö til þess að birgja sig
upp af fjármagni og fa almenn-
ari áhuga. Hann nefndi sem
dæmi, að fólk fengi fyrst áhuga
á þessum iðnaði, þégar hann
höfðaði beint til þess, sbr. lit-
sjónvarpstækið, sem Rafrás
kynnti á Iðnkynningu 77 og var
islenzk smiö. „Ef þarna heföi
verið á ferðinni flókiö visinda-
tæki, hefði það ekki höfðað eins
til fólks og fjármálamanna, en
staöreyndin var, að það vakti
geysilega mikla athygli".
En á meöan biður aðalat-
vinnuvegur okkar, sjávarútveg-
urinn, aukinnar hagræöingar.
Friðrik og Steingrímur sýna á Kjarvalsstöðum
Friðrik Þór Friöriksson og Stein-
grimur Eyfjörö Kristmundsson
opna sýningu á Kjarvalsstöðum
laugardaginn 29. júli kl. 2. Friðrik
og Steingrimur sýndu i vor saman
I Galleri Suöurgötu 7, og lita má á
þessa sýningu sem beina af-
leiðingu þeirrar sýningar, þó
yrkisefni séu ólik. Verkin eru
unnin meö margvislegum efnum
m.a. oliu á striga, ljósmyndum,
teikningum, og I tré. Friðrik og
Steingrlmur eru meðal stofnenda
Galleris Suðurgötu 7 og ritstjórar
tlmaritsins Svarts á hvitu. En ný-
útkomið þriöja hefti ritsins verð-
ur selt á sýningunni á Kjarvals-
stöðum. Sýningin stendur til 8.
ágúst og er opin kl. 2-10 um helgar
en 4-10 virka daga. Flest verkin
eru til sölu.
Noröurárdalur:
Spretta léleg
en nýting
á heyi góð
Kás— „Það er allt heldur þokka-
legt að frétta héðan, og sláttur
hafinn af fullum krafti, fyrir
hálfri annarri viku", sagði Snorri
Þorsteinsson á Hvassafelli i
Norðurárdal, fréttaritari Timans
i samtali viö blaðiö i gærdag.
„Spretta hefur veriö ákaflega
misjöfn, heldur léleg, en það
hefur þó eitthvað lagast slðustu
dagana. Heyfengur verður að lik-
indum töluvert mikið minni en I
fyrra, en þá var mjög gott ár".
Hins vegar sagði Snorri, að góð
nýting væri á þvl heyi sem næðist
inn, enda hefðu þurrkar verið
sæmilegir undanfarið, þótt hey-
skapur heföi gengið nokkuð erfið-
lega vegna foks.