Tíminn - 29.07.1978, Qupperneq 10

FI — Nokkrir aöilar hérlendis
hafa þegar hafist handa viöþró-
un og smiöi á rafeindabúnaöi i
tengslum viö vélrænan búnaö
meö þaö fyrir augum aö bæta
rekstraröryggi, nýtingu og
tryggari gæöi framleiöslunnar i
frystihúsum landsins. 1 þessu
sambandi má nefna flokkunar-
færibönd, rafeinda vogir og
tölvuúrvinnslu. Maöur gæti
haldiö, aö hugvitsemi ýmiss
konar, sem eykur verömæti út-
flutningsafuröa okkar, ætti upp
á pailboröiö hjá ráöamönnum,
en er þaö i rauninni svo?
Ti'minn leitaöi til fram-
kvæmdastjóra Rafrásar, As-
geirs Bjarnasonar, en Rafrás er
þriggja ára gamalt rafeinda-
fyrirtæki á sviöi rafeindatækni
og þar fer fram hönnun, þróun,
framleiösla og verkfræöiráögjöf
á sviöi hljóö-, ljós-, og tölvu-
eindatækni. Fyrirtækiö er eins
og fleiri slik hér á landi, ungt og
hefur ekki getaö snúiö sér fyrir
alvöruaö visindastörfum vegna
skorts á stofnfjármagni og
hefur m.a. fariö inn á neytenda-
brautina til þess aö styrkja
fyrirtækiö til frekari dáöa.
Asgeir var spuröur aö þvi,
hvernig búiö væri aö rafeinda-
iönaöinum á Islandi.
Lítíð hirt um
tækni, sem
aukið getur
hagnað
frystíhúsanna
allverulega
„Ég held ég megi segja, aö
flest fyrirtæki berjist I bökk-
um”, sagöi Ásgeir, ,,og eigi ekki
greiöan aögang aö lánastofnun-
um. Hér er mér ljúft aö undan-
skilja Framkvæmdastofnun,
sem gengiö hefur á undan og
veitt málinu liö. Þvi miöur eru
fáir hér dómbærir á þennan
unga iðnaö og svörin, sem viö
höfum fengiö hjá ýmsum lána-
stofnunum eru yfirleitt: Fram-
leiöiö fyrst og sýniö okkur fram
á, hve vel tekst til — sem þýöir I
raun, aö viö eigum ekki aögang
að rekstrarfjármagni.
A meðan þetta gerist tapar
frystiiönaöurinn hundruöum
milljóna og litiö er hirt um
tækni, sem aukiö getur hagnaö
frystihúsanna állverulega og
þar meö þjóöarbúsins i heild. Ef
einhver fjárfesting er aröbær,
þá er þaö i rafeindaiönaöi.
Rafeindatæki, sem svo miklar
vonir eru bundnar við, veröa
ekki til i einu vetfangi ög til þess
aö hægt veröi aö vinna aö
tækjaþróun i sambandi viö
sjávarútveg, þarf skilning
áhrifamanna. Þarna þurfa aö
koma til tölvufræöingar,
rekstrarfræöingar frá frysti-
húsunum, rafeindasérfræöingar
Asgeir Bjarnason framkvæmdastjóri Rafrásar. Fremst t.h. á myndinni er rafeindaklukkan, sem
Rafrás hefur nú sent á markaöinn.
Skilar arði á við
bezta fiskibát
A ársfundi Rannsóknaráös
rikisins, sem haldinn var 19.
mai sl., hélt Páll Theódórsson
forstöðumaöur Eölisfræöistofu
Raunvisindastofnunar háskól-
ans erindi um þróun og smiöi
rafeindatækja á íslandi. Þar
skorar hann á ráöamenn aö
veita fyrirgreiöslu til rafeinda-
iönaöarins og leggur hann
áherzlu á, aö þessi iönaöur sé
ekkidýri stofnkostnaöi. Hundr-
aö tonna vélbatur kosti 300
milljónir króna, en fyrir um
helming þessarar upphæöar
mætti byggja upp myndarlegt
rafeindafyrirtæki, sem gæti
ieyst þýöingarmikil verkefni og
skilað aröi á viö bezta fiskibát.
Neytendafram-
ieiðsla og vísindi
Asgeir minnti á þaö, aö árlegt
innflutningsverð rafeindatækja,
sem hérhafa veriö notuö, nem-
ur um 3-5 milljöröum arlega.
Fyrir utan visindalegu verk-
efnin, sem ekki gefa af sér arö
enn sem komiö er, hefur Rafrás
*
„1 n n u j f: E I N I )A J [£ 1 N ÍAfi 1A J &
Á ÍSLANDI ER KOMINN
og véltæknifræöingar. Að min-
um dómi ættu rafeindafyrirtæki
aö fá fullan stuöning stjórn-
valda til áframhaldandi starfs á
þessu sviði og stuöla þannig aö
tækjaþróun fyrir sjávarútveg-
inn”.
að smiða ákveöin tæki hér
heima, flyst þekking inn i land-
iö, sem ómetanleg er til fjár.
Raunvisindastofnun háskólans
hefur sannaö þaö, aö ódýrara er
áö leigja visindamenn til hönn-
unar og smiöi eins flókins tækis
geysilega mikil þörf hjá flotan-
um fyrir alls konar fiskileitar-
tæki og fisksjár. Viö heföum þá
átt menn til þess aö byggja upp
sterkan rafeindaiönaö á þessu
sviöi. En hvaö geröist? A þeim
tima kom norskur verkfræöing-
Rætt við ungan framkvæmda-
stjóra, Ásgeir Bjarnason, um
iðnað framtíðarinnar á íslandi
— rafeindaiðnað
Þekkingar-
sköpunin
ómetanleg tíl fjár
„Auk þess gleyma menn
mikilvægri staðreynd, þegar
hugvitsiönaö ber á góma, en það
er þekkingarsköpunin. Meö þvi
en aö kupa þaö beint frá fram-
leiðanda.
Hvaö varðar rafeindatæki i
frystihús, þá liggur þarna stór
þörf hjá landanum og viö meg-
um gæta þessaö missa ekki allt
út úr höndunum á okkur eins og
á nýsköpunarárunum.
Upp úr stríöslokum var upp-
bygging skipaflotans hröö eins
og allir vita, og þá myndaöist
ur frá námi i Bandarikjunum,
Simonsen, og byggöi upp norska
fyrirtækiö Simrad, sem siöan
hefurséö islenzka fiskiflotanum
fyrirmegninu af öllum fiskileit-
artækjum til þessa dags, — og
þaðer ekki litill markaður hér.
Þarna misstum viö af tækifæri
og nú megum viö ekki láta fleiri
tækifæri ganga okkur úr greip-
um”.
nú sent á markaöinn rafeinda-
klukku, en tilgangur þess fram-
leiösluverkefnis var aö fá
reynslu i magnframleiöslu án
þess að stofnf járfestingin yröi of
mikil.
Einnig undirbýr fyrirtækiö nú
framleiöslu á segulmælum, sem
hér á landi hafa verið notaðir af
Orkustofnun og öörum aöilum
við berglaga- og jarðfræðirann-
sóknir. Er unnið aö þvi aö leita
eftir mörkuöum erlendis fyrir
tæki þetta og er á þessu stigi
ekki hægt aö segja um, hvaða
undirtektir framleiðslan fær.
Asgeir sagöi aö lokum, að raf-
eindafyrirtækin yrðu m.a. aö
fara inn á almennan neytenda-
markaö til þess aö birgja sig
upp af fjármagni og fá almenn-
ari áhuga. Hann nefndi sem
dæmi, aö fólk fengi fyrst áhuga
á þessum iðnaöi, þegar hann
höföaöi beint til þess, sbr. lit-
sjónvarpstækiö, sem Rafrás
kynnti á Iönkynningu 77 og var
islenzk smiö. „Ef þarna heföi
verið á feröinni flókiö visinda-
tæki, hefði þaö ekki höfðaö eins
til fólks og fjármálamanna, en
staðreyndin var, aö þaö vakti
geysilega mikla athygli”.
En á meöan biöur aöalat-
vinnuvegur okkar, sjávarútveg-
urinn, aukinnar hagræöingar.
Friörik Þór Friðriksson og Stein-
grimur Eyfjörö Kristmundsson
opna sýningu á Kjarvalsstööum
iaugardaginn 29. júli kl. 2. Friörik
og Steingrimur sýndu i vor saman
I Galleri Suöurgötu 7, og lita má á
þessa sýningu sem beina af-
leiðingu þeirrar sýningar, þó
yrkisefni séu ólik. Verkin eru
unnin meö margvislegum efnum
m.a. oliu á striga, ljósmyndum,
teikningum, og I tré. Friörik og
Steingrimur eru meöal stofnenda
Galleris Suðurgötu 7 og ritstjórar
timaritsins Svarts á hvitu. En ný-
útkomið þriöja hefti ritsins verö-
ur selt á sýningunni á Kjarvals-
stööum. Sýningin stendur til 8.
ágúst og er opin kl. 2-10 um helgar
en 4-10 virka daga. Flest verkin
eru til sölu.
Friörik og Steingrímur sýna á Kjarvalsstöðum
Norðurárdalur:
Spretta léleg
en nýtlng
á heyi góð
Kás — „Þaö er allt heldur þokka-
legt að frétta héöan, og sláttur
hafinn af fullum krafti, fyrir
hálfri annarri viku”, sagði Snorri
Þorsteinsson á Hvassafelli i
Noröurárdal, fréttaritari Timans
i samtali við blaöið i gærdag.
„Spretta hefur veriö ákaflega
misjöfn, heldur léleg, en þaö
hefur þó eitthvað lagast siðustu
dagana. Heyfengur verður aö lik-
indum töluvert mikiö minni en I
fyrra, en þá var mjög gott ár”.
Hins vegar sagöi Snorri, að góö
nýting væri á þvi heyi sem næöist
inn, enda heföu þurrkar veriö
sæmilegir undanfarið, þótt hey-
skapur heföi gengið nokkuö erfiö-
lega vegna foks.