Tíminn - 16.08.1978, Blaðsíða 6

6
MiövikudaKur ie. ágdst 1978
fliMÍÍMI
CHgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Pórarinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og' auglýsingar Siöumiila 15. Simi
86300.
Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Fflir kl. 20.00:
86387. Verö I lausasölu kr. 100.00. Askriftargjald kr. 2.000 á
niiinuöi.
Blaöaprent h.f.
Burt með
skrúfukerfið
Undan farnar vikur hefur það smátt og smátt
verið að renna upp fyrir forystumönnum
„sigurflokkanna” og kjósendum þeirra að
framsóknarmenn skýrðu satt og rétt frá
ástandi efnahagsmálanna fyrir kosningarnar.
Þennan sama tima hafa þessir aðilar verið
að jafna sig á þessu og taka aftur i smábitum
öll stóru orðin sin.
Það ber vissulega að viðurkenna að menn
verkjar undan öðru eins, og sjálfsagt má ætlast
til þess að þessum mönnum sé sýnd einhver
meðaumkun, rétt meðan stærstu bitunum er
kyngt.
En hvað sem þvi liður verða vandamálin si-
fellt meiri og örðugri viðfangs. Ástand efna-
hagsmála fer nefnilega ekki eftir þvi hvernig
heilsufari „sigurvegaranna” hagar, nema að
þvi leyti að ástandið versnar eftir þvi sem
slappleiki þessara manna endist þeim til
undanbragða.
Auðvitað er tómt mál að tala um að halda i
gengisskráningu sem þegar er orðin óraunhæf.
Gengi á að skrá rétt á hverjum tima, en með
strangri aðhaldssamri efnahags- og fjármála-
stefnu á að koma i veg fyrir að það hrynji
stöðugt.
Af þessari ástæðu er það einmitt stórkostlega
brýnt nú að menn geri sér ljóst að gengisskrán-
ingin ein er ekki stefnumál, heldur mælikvarði
á efnahagslegt jafnvægi. Af þessari sömu
ástæðu verða menn að gera sér ljóst að þjóð-
inni verður ekki lengur boðið upp á gengisfell-
ingu eina saman, heldur verður að taka upp
markvissa efnahagsstefnu til að brjótast út úr
vitahring verðbólgunnar.
Undirstöðuatriði i þvi efni hlýtur að verða að
afnema það sjálfvirka visitölukerfi sem árum
saman hefur verið að koma öllum hlutum i
strand hér á landi. Hið eina kerfi visitölu-
bindingar sem hugsanlegt er með skynsemi við
islenskar aðstæður er þjóðhagsleg visitala,en
þá er tillit tekið til þróunar þjóðartekna og við-
skiptakjara.
Ef menn vilja ekki horfast i augu við það að
brjóta verður svikamyllu visitölukerfisins i is-
lenskum efnahagsmálum niður, þá er gagns-
laust að þykjast ætla að bæta úr þvi sem aflaga
hefur farið. Og það eru hrópleg ósannindi þeg-
ar menn halda þvi fram að þetta visitölukerfi,
sem skrúfar allt upp, sé launþegunum til hags-
bóta.
Sannleikurinn er sá að skrúfukerfið er
meginandstaðan gegn eðlilegri þróun lifskjara
og kaupmáttar á íslandi.
Um leið og gengið er til verks er sjálfsagt og
réttlátt að leggja skatta á þann óeðlilega gróða
sem verðbólgan hefur fært þeim sem braskað
hafa með hana á kostnað fólksins. Slika verð-
bólguskattheimtu er einsýnt að nota til þess að
fjármagna þá niðurfærslu sem nauðsynleg
verður um nokkurt skeið til að verja þá lægst
launuðu áföllum i kjaramálum meðan barist er
i brimgarðinum.
JS

Erlent yfirlit
Sáttmálin við Japan
styrkir stöðu Kína
Sung hallar sér í áttina til Hua
AF HALFU Kinverja hefur
veriö hafin mikil diplomatlsk
sókn sem fyrst og fremst
beinist gegn Sovétrlkjunum.
Atökin milli hinna tveggja
risavelda kommúnista setja
oröiö slfellt meiri svip á
heimsmálin. Rússar sneru á
Kinverja, þegar þeim tókst aö
fá Vietnam til aö gerast aöili
aö efnahagsbandalagi komm-
únistarikjanna. Náin sam-
vinna Sovétrikjanna og Vi'et-
nam er oröin staöreynd, sem
Kinverjar lita aö sjálfsögöu
ekki hýru auga. Kinverjar
telja sig nú þurfa aö auka
gæzlu sina bæöi aö noröan og
sunnan þvi aö Vietnam veröur
fyrirsjáanlega eitt af mestu
herveldum i Asiu og gæti
reynzt Sovétrikjunum veru-
legur styrkur, ef i odda
skærist milli þeirra og Kina.
Vietnam getur lika átteftiraö
hafa veruleg áhrif beint og
óbeint i öörum rikjum Suö-
austur-Asiu. Þar getur veriö
um fleiri lönd aö ræöa en
Kambodiu og Laos, einnig
lönd eins og Indonesiu, Thai-
land og Filippseyjar, en i
öllum þessum löndum rikir
meiri ótti i garö Kina en Sovét-
rikjanna, sökum þess aö Kina
er þaö risaveldi kommúnis-
mans, sem nær er.
Undir þessum kringum-
stæöum dugir ekki fyrir Kin-
verja aö fylgja einangrunar-
og innilokunarstefnu Maos,
enda voru aðstæöur verulega
aörar þá en nú. Þá var t.d.
Vietnam ekki komiö til sögu i
þeirri mynd, sem nú er.
HINIR nýju valdhafar Kin-
verja hafa lika greinilega
markaö þá afstööu, aöþeir séu
horfnir frá áöurgreindri
stefnu Maos. Gleggsta dæmiö
um þaö er friöar- og vináttu-
sáttmálinn milli Kina og Jap-
ans, sem var undirritaöur i
Peking siöastliöinn laugar-
dag. Hann er búinn aö vera á
döfinni i meira en sex ár, en
styrjöldinni milli Kina og Jap-
ans lauk fyrir 33 árum, eöa
með uppgjöf Japana i siöari
heimsstyrjöldinni. Þá höföu
Japanir haldiö uppi hernaöar-
legum yfirgangi i Kina I ein 15
ár oger taliö aö um 16 milljón-
ir Kinverja hafi falliö i þeirri
viöureign. Tjóniö.sem styrjöld
þessi olh Kinverjum, veröur
aldrei metiö til fulls i tölum.
Þrátt fyrir þetta, lýstu Kin-
verjár þvi yfir 1972, að þeir
væru reiöubúnir til aö semja
friö viö Japani, án þess að
krefjast striösskaöabóta, eins
og önnur viökomandi riki
höföu gert.
Viöræöur um friöarsamn-
inga milli Kina og Japans
hófust nokkru siðar. Sam-
Fukuda forsætisráöherra Japan's.
komulag náöist fljótt um flest
eöa öll atriði, sem snertusam-
band landanna, en til viöbótar
geröu Kinverjar kröfu, sem
Japanir vildu ekki fallast á.
Krafan var sú, aö bæöi rikin
lýstu yfir þvi, aö þau myndu
vinna gegn yfirdrottnunar-
stefnu i' Asiu. Japanir geröu
sér grein fyrir, hvaö Kin-
verjar áttu hér viö, en Rússar
þó enn betur. I raun var þetta
dulbúin aðdróttun, sem beind-
ist gegn Rússum. Þeir báru
lika strax fram haröorö mót-
mæli, sem Japanir tóku til
greina.
Fyrir skömmu, féllu Kin-
verjar skyndilega frá þessari
kröfu, og var sett i staðinn
ákvæði þess efnis, að hvorugt
rikið myndi stefna aö yfir-
drottnun i Asiu. Þetta féllust
Japanir á. Rússar telja sátt-
málann tortryggilegan, þrátt
fyrir þetta og hafa mótmælt
þeim. Sennilega er það þó
mest formsatriði og Rússar
muni ekki láta þetta hafa áhrif
á sambúö þeirra og Japana.
Friöarsáttmáli Japana og
Kinverja skapar Rússum aö
þvi leyti meiri vanda, að enn
hafa ekki verið geröir friöar-
samningar milli þeirra og
Japana. Astæöan er sú, aö
Rússar halda enn hluta af
Kúrileyjum, sem áöur lutu
Japönum og vilja ekki láta
þær af hendi. Japanir vilja
hins vegar ekki undirrita
friðarsamninga, nema þeir fái
þessar eyjar aftur. Þetta
veldur aö sjálfsögðu nokkurri
spennu i sambúö rikjanna,
sem getur átteftir aö aukast. 1
samkeppni milli Rússa og
Kinverja, bæta umrædir
samningar vafalitiö aöstööu
Kinverja.
EN Kinverjar hafa ekki
látiö hér numið staöar. Lengi
hafa Rússar og Kinverjar
keppt um hylli Kim II Sung,
einræöisherra Noröur-Kóreu.
Sung hefur hlotiö hernaöar-
lega menntun sina i Sovétrikj-
unum og hefur fengið mikla
aöstoð Rússa. En Kfnverjar
hafa lika veitt honum aöstoö
og þá mesta, aö þeir hrundu
innrás Bandarikjanna i
Kóreustriöinu. Siöan hefur
Sung reynt að vera báöum
trúr en hvorugum háöur.
Þetta hefur hins vegar breyst
eftir að Hua sýndi Sung þann
sóma á siðastl. vori, að heim-
sækja Norður-Kóreu fyrst
allra erlendra rikja eftir að
hann kom til valda. Siöan hafa
blöð i Norður-Kóreu tekið af-
stöðu með Kinverjum i deilum
þeirra við Vietnama og jafn-
framt skrifað i gagnrýnistóni
um ihlutun Rússa og Kúbu-
manna i Afriku.
Hua Kuo-feng hyggir nú á
enn meiri landvinninga i
keppni sinni við Kremlbúa.
Um þessar mundir heimsækir
hann Rúmeniu og mun halda
þaöan til Júgóslaviu. Þaö má
þvi næstum segja, að hann sé
farinn aö herja á Kremlverja
áheima slóöum þeirra. Sú tiö
er þvi liöin^ þegar Kinverjar
töldu Tito verstan allra endur-
skoðunarsinna. Slika breyt-
ingu hefur valdatafl
kommúnistisku risaveldanna
haft i för meö sér.
Þ.Þ.
Kim II Sung býöur Hua velkominn.