Tíminn - 29.02.1980, Qupperneq 6

6
Föstudagur 29. febrúar 1980
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jón Sigurösson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur Ólafsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason.
Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar Síöu-
múla 15. Simi 86300. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495.
Eftir kl. 20.00: 86387. Verö i lausasölu kr. 230.- Askriftargjald kr.
4.500 á mánuði.__ ____________________Blaöaprent.
Þeir komast ekki
undan ábyrgðinni
Það er út af fyrir sig skiljanlegt að margir Sjálf-
stæðismenn séu enn þá dálitið ringlaðir og vegvilltir
eftir það sem gerst hefur innan flokksins á undan
förnum vikum. Það er þannig ekkert undarlegt þótt
mörgum þeirra hafi þótt það einkennilegt að lesa i
helsta málgagni flokksins, Morgunblaðinu, slikar
óbótaskammir um varaformann Sjálfstæðisflokks-
ins, dr. Gunnar Thoroddsen, sem þar hafa birst i
þessum mánuði, — eða að lesa á siðum blaðsins
hvers kyns furðulegustu dylgjur og athugasemdir
um vel metna og virta þingmenn flokksins, Friðjón
Þórðarson og Pálma Jónsson.
Það sem einkum hefur furðað þá fjölmörgu
flokksmenn i Sjálfstæðisflokknum sem hafa haft
samband við TIMANN út af þessum hávaða er sú
staðreynd að forysta Sjálfstæðisflokksins með Geir
Hallgrimsson fremstan skyldi ekki ganga til stjórn-
armyndunarviðræðnanna, þegar dr. Gunnari Thor-
oddsen hafði tekist að hrinda þeim af stað, og i ann-
an stað hefur þetta fólk verið furðu lostið yfir þvi að
ráðherrar Sjálfstæðismanna i hinni nýskipuðu
rikisstjórn skuli ekki hljóta þakkir og stuðning
flokksins, ekki sist með þá löngu stjórnarkreppu i
huga sem staðið hafði öllum aðgerðum i þjóðmálum
fyrir þrifum.
Þannig er fjöldi almennra stuðningsmanna Sjálf-
stæðisflokksins undrandi yfir viðbrögðum foryst-
unnar og flokksblaðsins. En það er þá eitthvað ann-
að hugarástand sem rikir á ritstjórn Morgunblaðs-
ins. Ritstjórn blaðsins hefur staðið á öndinni undan
farnar vikur, og eftir að hafa fyrst tekið frumkvæði
að umræðum um svo nefndar „sögulegar sættir”
við sósialista hefur hún rekið upp hin ógurlegustu
gól yfir þeim „sögulegu svikum”, sem svo eru
nefnd, þegar Sjálfstæðismenn gengu til samstarfs
við sósialistana eftir forskrift blaðsins sjálfs.
Heiftin sem rikir á ritstjórn Morgunblaðsins kem-
ur greinilega fram i forystugrein blaðsins i gær
þegar allt ætlar um koll að keyra yfir þvi að Fram-
sóknarmenn skuli voga sér að standa vörð um
Byggðasjóð sem sjálfstæða opinbera stofnun með
eigin stjórn og fjárhag. Morgunblaðið hikar ekki við
að staðhæfa i þessum leiðara að ein breytingartil-
laga frá Tómasi Árnasyni hafi tafið fjárhagsaðstoð
til bænda fram yfir þinghlé það sen nú stendur.
Nú var tillagan tekin til baka þegar er ljóst var að
hún naut ekki stuðnings i þinginu. Þrátt fyrir það
reynir Morgunblaðið að koma ábyrgðinni af þeim
fulltrúum Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokksins
sem stóðu að „útgöngunni” alræmdu i fyrra og hafa
alla tið siðan þvælst fyrir málinu i þvi skyni að
drepa þvi á dreif.
Heiftin og lætin i leiðarahöfundi Morgunblaðsins
er slik, að hann ætlar sér að komast hjá þvi að lesa
niðurlagsorð forystugreinar TÍMANS um þetta mál
fyrr i vikunni, en þar segir:
„Ef ekki verður samkomulag um annað munu
Framsóknarmenn þó leggja þyngsta áherslu á að
málið fái farsælan framgang sem fyrst”.
Það liggur alveg fyrir að i u.þ.b. heilt ár hefur
Framsóknarflokkurinr knúið á um að þetta mikla
réttlætismál verði afgreitt á farsælan hátt. Það
liggur einnig fyrir að Framsóknarmenn vildu ekki
að það yrði gert á kostnað Byggðasjóðs, en voru
reiðubúnir til þess að sæta þvi samkomulagi sem
fengist til þess að tryggja málinu framgang. Þess
vegna var breytingartillagan, sem til umræðu er,
dregin til baka þegar i stað.
Málþófsmenn og andstæðingar landbúnaðarins
bera alla ábyrgð á þvi að þetta mál tefst enn um
nokkra hrið. JS
Erlent yfirlit
Khomeini og Brésnjef
hafa dugað Carter vel
Því skiptir engu, þótt dýrtíðin vaxi
ÞAÐ heföu þótt slæm tiöindi
fyrir Carter forseta undir
venjulegum kringumstæöum, ef
þaö heföi veriö tilkynnt fjórum
dögum fyrir prófkjöriö I New
Hampshire, aö visitala neyzlu-
vara heföi tekiö stórt stökk upp
á viö I janúarmánuöi og væri
hækkun hennar nú oröin 15.6% á
ársgrundvelli, ef miöaö væri viö
hækkunina I janúar. Þetta er
hærri tala en næstum allir
bjuggust viö.
Þá heföi þaö ekki bætt úr
skák, ef i kjölfar þessarar
hækkunar á visitölu neyzluvara,
heföi fylgt tilkynning um vaxta-
hækkun.
Þetta hvort tveggja geröist
nú, en haföi ekki minnstu áhrif á
prófkjöriö i New Hampshire,
sem fór fram siöastl. þriöjudag.
Carter forseti vann góöan sigur,
án þess aö hafa sýnt sig i fylk-
inu. Hann taldi sig ekki geta far-
iö úr Hvita húsinu sökum ann-
rikis, sem ætti rætur sinar mest
aö rekja til utanrikismála.
Fréttaskýrendur eru ekki I
neinum vafa um, aö Carter á
þennan sigur aö þakka þeim
Khomeini og Brésnjef fyrst og
fremst. Heföi gislatakan i
Teheran og innrásin I Afganist-
an ekki komiö til sögunnar,
myndi Carter hafa staöiö höll-
um fæti og meiri athygli beinzt
aö hinum öra dýrtiöarvexti.
Athygli Bandarikjamanna
hefur beinzt aöallega aö fram-
annefndum tveimur atburöum
siöustu vikurnar. Mörgum
finnst aö Carter hafi brugöizt
viö á réttan hátt. Aörir telja, aö
þjóöin veröi aö standa meö for-
setanum undir slikum kringum-
stæöum, þótt þeir séu honum
ekki aö öllu leyti sammála.
Hvort tveggja stuölar þetta aö
góöu géngi Carters i prófkjör-
um.
Úrslit prófkjörsins i New
Hampshire uröu þau hjá demó-
krötum, aö Carter fékk 49%,
Edward Kennedy 38% og Brown
rikisstjóri 10%. Carter fékk 10
fulltrúa kjörna á flokksþingiö,
sem velur forsetaefniö, en
Kennedy 9.
ÞAÐ VARÐ þó ekkiCarter,
sem var mesti sigurvegarinn I
pröfkjörinu, heldur jafnaldri
Gunnars Thoroddsen, Ronald
Reagan. Margir fréttaskýrend-
ur höföu spáö þvi, enda bentu
skoöanakannanir llka til þess,
aö George Bush yröi hlutskarp-
astur hjá repúblikönum, eins og
I Iowa. Raunin varö önnur.
Reagan fékk 50% atkvæöanna,
en Bush ekki nema 23%. Aörir
frambjóöendur repúblikana
fengu minna.
Miöaö viö þessa höröu sam-
keppni, þykir sigur Reagans
mikill. Hann var aö vlsu talinn
sigurviss I upphafi og ætlaöi þvi
ekki aö sýna sig I fylkinu fyrir
prdfkjöriö, likt og Carter. úr-
Reagan i útvarpseinviginu.
slitin I Iowa breyttu þessu.
Reagan kom, sá og sigraöi.
Hljóövarpseinvigi, sem þeir
Reagan og Bush þreyttu siöastl.
laugardagskvöld, átti verulegan
þátt i þessu. Fleiri áhorfendum
þótti Reagan vita betur, en óvist
þykir, hvort svo heföi fariö, ef
kappræöunni heföi veriö sjón-
varpaö. Þá heföi aldursmunur-
inn getaö haft sitt aö segja.
Þaö var þó ekki þetta atriöi,
sem geröi gæfumuninn, heldur
þaö, aö aörir frambjóöendur
repúblikana kenndu Bush um,
að þeir heföu ekki fengiö aö vera
meö. Hins vegar heföi Reagan
veriö fús til aö fallast á þaö fyrir
sitt leyti. Bush reyndi siöar aö
bera á móti þvi, aö þetta heföi
strandaö á honum, en þaö komst
ekki nægilega til skila fyrir
prdfkjöriö. Yfirleitt er taliö, aö
þetta hafi spillt verulega fyrir
Bush, en oröiö Reagan til ávinn-
ings.
ÚRSLITIN i New Hampshire
þykja hafa styrkt þá Carter og
Reagan og heldur veikt stööu
skæöustu keppinauta þeirra,
Kennedys og Bush. Báöir hafa
þeir þó ákveöiö aö láta þennan
mótgang ekki neitt á sig fá.
Kennedy sagöi I ræöu, sem
hann hélt eftir aö úrslitin voru
kunn, aö hann þyrfti ekki aö
vera óánægöur. I prófkjörinu i
New Hampshire 1976
heföiCarter ekki fengiö nema
24% atkvæöanna, en samt oröiö
frambjóöandi i forsetakosning-
unum.
Kennedy spáöi þvi einnig, aö
sá timi kæmi, aö menn færu aö
hugsa um innanlandsmálin og
þá myndi afstaöa kjósenda
breytast sér I hag.
Næsta prófkjör, sem athygli
vekur, fer fram I Massachusetts
4. marz, heimafylki Kennedys,
og þykir hann liklegur til sigurs
þar. Þar á eftir koma nokkur
suöurriki (South Carolina, Ala-
bama,Georgia og Florida), þar
sem Carter er á heimavigstööv-
um. Þaö veröur fyrst I prófkjör-
inu I Illinois, sem fer fram 18.
marz, sem vænta má harörar
samkeppni milli þeirra Carters
og Kennedys, og siöan I New
York og Connecticut, en I báö-
um þessum rlkjum veröur kosiö
25. marz. Ef hlutur Kennedys
batnar ekki i þessum prófkjör-
um, er liklegast, aö hann sé úr
leik.
Eins og er, hefur Kennedy
strauminn á móti sér. Sú ástæöa
er ekki veigaminnst, aö and-
stæöingar hans draga slysiö I
Chappaquiddick meira og
meira fram i dagsljósiö.
Kennedy þarf þó ekki aö ör-
vænta enn, þvi aö oft hefur þaö
reynzt svo, aö eftir nokkurn
mótgang i prófkjörum, hefur
‘striösgæfan snúizt viö. Hættan
er sú, aö timinn til þess sé of
stuttur.
Bush hefur ekki siöur reynt aö
taka vel ósigrinum I New
Hampshire. Hann getur lika
bent á, aö þrátt fyrir þetta áfall,
er hann vænlegri til aö sigra
Reagan en nokkur annar keppi-
nautur hans.
Þ.Þ.
Frambjóðendur repúblikana (taliö frá vinstri): Philip M. Crane, John B. Connally, John
B. Anderson, Howard H. Baker, Bob Dole, Ronald Reagan og George Bush.