Fréttablaðið - 25.08.2007, Blaðsíða 30

F
jölgun alvarlegra líkams-
árása og nauðgana,
drykkjulæti, sóðaskapur,
hávaði og almennt stjórn-
leysi eru nokkur af þeim
atriðum sem hafa skapað
umræðuna um „ástandið“ í miðbæ
Reykjavíkur um helgar. Því hefur
verið haldið fram að ekki sé lengur
óhætt að ganga einsamall í miðbænum
að nóttu til og jafnvel ekki á daginn. Í
vikunni héldu lögreglan á höfuðborg-
arsvæðinu og borgaryfirvöld fund með
veitinga- og skemmtistaðaeigendum í
miðbænum þar sem ræddar voru leið-
ir til að draga úr þessum neikvæðu
fylgifiskum skemmtanalífsins.
Stefán Eiríksson, lögreglustjóri á
höfuðborgarsvæðinu, komst þar að
þeirri niðurstöðu að endurskoða þyrfti
opnunartíma skemmtistaða. En hvað
segja íbúar og verslunareigendur í
miðbænum um þetta ástand og niður-
rif gamalla húsa við Laugaveginn?
Árni Einarsson, hótelrekandi og íbúi
við Laugaveginn síðan árið 1989, segir
að ástandið í miðbænum hafi aldrei
verið verra. Hann kennir veitinga-
mönnum fyrst og fremst um ástandið.
„Mér finnst að veitingamenn í mið-
bænum séu yfirgangssamir og fríi sig
allri ábyrgð á starfsemi sinni og við-
skiptavinum sínum eftir að þeir eru
komnir út af stöðunum,“ segir Árni.
Hann segir að gestir skemmtistaða
komi í miðbæinn um helgar og hagi
sér eins og svín. „Fólk reynir að fara
inn í öll skot og sund til að míga hérna
um helgar. Íbúar í miðbænum eru
byrjaðir að víggirða húsin sín til að
koma í veg fyrir þetta,“ segir Árni.
Sævar Karl Ólason, sem rekið hefur
verslunina Sævar Karl í Bankastræti
um árabil, er sammála Árna um að
veitingamennirnir í miðbænum standi
sig ekki nægilega vel. „Þeir hreinsa
svo illa til í kringum sig og fyrir fram-
an veitingastaðina,“ segir Sævar en
bætir því við að hann hafi ekki orðið
fyrir miklu ónæði af truflunum í mið-
bænum um helgar. „Rúðubrotin koma í
bylgjum en það er minna um þau en
áður. Ég hef ekkert á móti því að fólk
fari í bæinn um helgar. Þetta er ekki
svona mikið ónæði eins og fólk talar
um, það eru einhverjir sérfræðingar
og stjórnmálamenn sem aldrei koma í
bæinn sem hafa básúnað þetta ástand í
miðbænum út. Reykjavík er bara mjög
flott og frábær borg,“ segir Sævar
Karl.
Guðlaug Halldórsdóttir, eigandi
verslunarinnar 3 hæðir á Laugavegin-
um, tekur í svipaðan streng því hún
telur að vandamálin í miðbænum um
helgar fylgi skemmtanalífinu í borg
eins og Reykjavík. „Er þetta ekki bara
frekar eðlilegt ástand?“ Þórarinn St.
Halldórsson, í Spilaverslun Magna á
Laugaveginum, hefur heldur ekki
orðið fyrir ónæði um helgar af ástand-
inu og rúðurnar hjá honum hafa verið
látnar í friði.
Þórunn Anspach, eigandi verslunar-
innar Kisunnar á Laugaveginum, er
hins vegar ekki alveg sammála Sævari
nágranna sínum því henni finnst alveg
hræðilegt að vera á ferli í miðbænum
um helgar eftir myrkur. „Þá verður
fólk eins og trylltar skepnur. Það er til
dæmis búið að brjóta glerið í búðinni
okkar fjórum sinnum á síðustu tveim-
ur mánuðum,“ segir Þórunn.
Viðmælendur blaðsins hafa almennt
séð ekki svör á reiðum höndum um
hvað sé hægt að gera til að bregðast
við ástandinu í miðbænum. Þeir benda
þó meðal annars á að hægt sé að stytta
opnunartíma skemmtistaða og auka
löggæslu.
Árni Einarsson hefur hins vegar
skýrt mótaðar hugmyndir um aðgerð-
ir. Hann telur að það ætti að taka upp
veitingaferilskrá, svipað og ökuferil-
skrá, þar sem haldið er saman upplýs-
ingum um hvernig eigandi hvers
skemmtistaðar stendur sig. „Skemmti-
staðirnir eiga að fá punkta í kladdann
ef þeir hleypa inn of ungu fólki, leyfa
gestum að fara út með áfengi, valda
hávaða og ónæði, ef brunaútgangar
inni á stöðunum eru tepptir og annað
slíkt. Svo þegar menn eru komnir upp
í ákveðið marga punkta þá eiga þeir
að missa veitingaleyfið,“ segir Árni.
Hann telur auk þess að leita eigi leiða
til að halda gestum skemmtistaða inni
á stöðunum svo þeir séu ekki á stöð-
ugu rápi um miðbæinn því að með því
geti skapast pústrar á milli fólks auk
mikils hávaða sem valdi ónæði. „Ein
leið væri að hætta að hleypa fólki inn
á staðina eftir ákveðinn tíma.“ Árni
segir að reykingabannið á skemmti-
stöðum hafi auk þess verið illa undir-
búið því hávaði frá stöðunum hafi
aukist mikið í kjölfarið. „Það var van-
hugsað að framkvæma það svona. Það
er ekki hægt að setja fólk svona út á
göturnar og segja við það: þið reykið
bara úti. Þessi lausn skapar meiri
vandamál en hún leysir,“ segir Árni
og bætir því við að eftir bruna
skemmtistaðarins Pravda fyrr í sumar
hafi ástandið á Laugaveginum versn-
að til muna.
Blaðamaður spyr viðmælendur um
húsin tvö við Laugaveg 4 og 6 sem
Skipulagsráð Reykjavíkurborgar
hefur gefið leyfi til að rífa; í næstu
viku mun byggingafulltrúi Reykjavík-
urborgar líklega samþykkja teikning-
arnar að nýju tvö þúsund fermetra
húsi sem á að byggja í stað þeirra. Við-
mælendur Fréttablaðsins eru sammála
um að húsin séu ljót eins og er: að
annað hvort þurfi að rífa þau eða gera
þau upp.
Sævar Karl telur að húsin megi
missa mín. „Mér finnst að þeir menn
sem vilja vernda þessi tvö hús við
Laugaveginn standi á móti framförum
á Íslandi. Mér þykja þessir kofar alveg
hræðilegir því þeim hefur ekkert verið
haldið við. Auðvitað á að rífa þá.“
Þórunn tekur í sama streng og
Sævar. „Mér finnst alltaf svolítið leið-
inlegt þegar gömul hús eru rifin en á
sama tíma þá þykja mér þessi tvö hús
við Laugaveg 4 og 6 ekki vera mjög
falleg. En auðvitað skiptir máli hvern-
ig húsið sem rís í staðinn verður,“
segir Þórunn bætir því við að hún
verði alltaf dálítið hrædd þegar
byggja eigi ný hús við Laugaveginn.
„Hins vegar eru mörg gömul hús við
Laugaveginn sem mér finnst að eigi
ekki að rífa, til dæmis Brynja og
Hljómalindarhúsið.“ Árni segir að
húsin við Laugaveg 4 til 6 megi hverfa.
„Lóðaverð er orðið of hátt við Lauga-
veginn til að geta borið svona lítil
hús,“ segir Árni.
Þórarinn telur aftur á móti að það
eigi frekar að gera húsin upp en að
rífa þau þó að „húsin séu ljót“ eins og
er. „Ég held að það séu mistök. Mér
finnst það passa betur við götumynd-
ina en að byggja stór steypt hús sem
eru lítið fyrir augað og hafa lítinn kar-
akter,“ segir Þórarinn. „Það þarf bara
að laga þau,“ segir hann.
Sævar Karl segir að hugsanlega sé
hægt að halda framhliðum húsanna,
gera þau upp og reisa nýbyggingar á
bak við þau. „Þessi leið hefur verið
notuð mikið í útlöndum og þetta er
líka hægt að gera við Laugaveginn,“
segir Sævar Karl.
Árni tekur undir þetta sjónarmið.
„Ef þeir sem vilja vernda þessi hús
geta sýnt fram á annað þá ber að taka
mark á því. Verndunarsinnar höfðu
rétt fyrir sér með Bernhöftstorfuna
og Aðalstrætið og þess vegna hafa
þeir áhrif. Mér finnst sorglegt að
menn séu fyrst núna að koma fram
með nýjar tillögur til að vernda þessi
hús,“ segir Árni og vísar til tillögu
Torfusamtakanna, sem kynnt var í
vikunni, sem gengur út á að endur-
bæta og stækka húsin tvö frekar en að
rífa þau.
Guðlaug segir að húsin við Lauga-
veg 4 og 6 séu skelfileg en að huga
þurfi að heildarmynd húsanna við
Laugaveg en ekki bara hugsa um eitt
og eitt hús. „Ef það er gert þá verða
húsin við götuna svo ósamstæð. Í
Washington í Bandaríkjunum til
dæmis, þá halda þeir framhliðunum á
húsunum og byggja miklu stærri hús
fyrir aftan. Ég held að við ættum að
reyna að læra þetta af öðrum þjóðum:
gera eitthvað fallegt úr þeim gömlu
húsum sem við eigum og ekki skemma
allar minjarnar okkar,“ segir Guð-
laug.
Mikil umræða hefur skapast upp á síðkastið um „ástandið“ í miðbæ Reykjavíkur um helgar sem og niðurrif húsa, og uppbygg-
ingu nýrra, við Laugaveginn. Yfirvöld velta fyrir sér leiðum til að bæta ástandið og tvö hús frá nítjándu öld verða líklega rifin.
Ingi F. Vilhjálmsson bað nokkra verslunareigendur og íbúa í miðbænum um að ræða sínar skoðanir á þessum hitamálum.
Hefði mátt gera gömlu húsin upp
Skemmti-
staðirnir
eiga að fá
punkta í
kladdann ef
þeir hleypa
inn of ungu
fólki, leyfa
gestum að
fara út með
áfengi, valda
hávaða og
ónæði, ef
brunaút-
gangar inni
á stöðunum
eru tepptir
og annað
slíkt.