Fréttablaðið - 20.10.2008, Qupperneq 11

MÁNUDAGUR 20. október 2008 11
MANNRÉTTINDI Vladimír Pútín, Dmítrí Medved-
ev og aðrir valdhafar í Moskvu tala gjarnan
um lýðræði og frelsi, en staðreyndirnar eru
aðrar sem rússneskur almenningur býr við.
Þetta segir rússneski blaðamaðurinn og bar-
áttumaðurinn Grígorí Pasko í samtali við
Fréttablaðið, en hann hélt á dögunum erindi á
opnum málfundi í Norræna húsinu á vegum
Íslandsdeildar Amnesty International.
Hinn 7. október voru rétt tvö ár frá morðinu
á Önnu Politkovskaju, blaðakonu á Novaja
Gazeta, en þau Pasko unnu saman á því blaði. Í
dag segir Pasko Novaja Gazeta aðeins koma út
„af því því er leyft að koma út“. Sjálfur birtir
hann nú mest af því sem hann skrifar á bloggv-
ef lögmannsins Roberts Amsterdam, www.
robertamsterdam.com. Greinar hans eru þar
þýddar á mörg tungumál.
Pasko sat í nokkur ár í fangelsi og vinnubúð-
um í heimalandi sínu fyrir þær sakir að hafa
tekið myndir af því þegar kjarnorkuúrgangur
var losaður á laun í Japanshaf úr rússnesku
herskipi. Bandaríkjastjórn hafði áður greitt
Rússum stórfé fyrir að farga þessum hættu-
lega úrgangi með réttum hætti. Á þessum tíma
vann Pasko sem blaðamaður fyrir blað rúss-
neska Kyrrahafsflotans í Vladivostok. Það var
því herdómstóll sem dæmdi hann fyrir upp-
skáldaðar sakir.
Áskoranir þúsunda Amnesty-félaga hvaða-
næva að úr heiminum eru taldar hafa átt þátt
í að refsivist hans var stytt og eftir að hann
var látinn laus beið Pasko, sem sjálfur er lög-
fræðimenntaður, ekki boðanna með að kæra
dóminn yfir sér og refsinguna til Mannrétt-
indadómstóls Evrópu. Langflestar þeirra tug-
þúsunda kæra sem Mannréttindadómstólnum
í Strassborg berast koma frá Rússlandi og að
jafnaði er aðeins um eitt prósent þeirra tekið
fyrir. Mál Paskos er nú komið í gegnum þá síu
og er nú til frekari málsmeðferðar hjá dóm-
stólnum.
Í vinnslu er heimildarmynd um baráttu og
störf Grígorí Paskos, undir stjórn Helgu
Brekkan kvikmyndagerðarkonu í Svíþjóð.
audunn@frettabladid.is
Ekkert frelsi í fjölmiðlun
Rússneskur blaðamaður, sem sat í fangelsi fyrir að afhjúpa umhverfisglæpi af hálfu rússneska flotans, segir
ríkisstýringu fjölmiðla svo mikla að eina leiðin fyrir sig að koma á framfæri óritskoðuðu efni sé á netinu.
GRÍGORÍ PASKO Heimildarmynd er í vinnslu um baráttu hans og störf. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Almenningur í Rússlandi hefur tekið misjafnlega
fréttum af því að rússnesk stjórnvöld íhugi nú
alvarlega að veita Seðlabanka Íslands fjögurra
milljarða evra lán á hagstæðum kjörum.
Í umræðum eftir erindi sem Grígorí Pasko flutti
í málstofu í Háskólanum á Bifröst bar hið hugs-
anlega lán Rússa til Íslands á góma. Pasko sagði
þar frá því að hann hefði kynnt sér viðbrögð fólks
eins og þau birtust í fjölmiðlum eystra, svo sem
hjá útvarpsstöðinni Echo Moskvy (Moskvuberg-
málinu). Greinilegt væri að mörgum óbreyttum
Rússum þætti sem ráðamönnum í Kreml væri
nær að verja slíku fé í uppbyggingu heima fyrir
en að nota það til að hjálpa velmegandi eyþjóð
í vestri.
Eina ástæðan sem fólk sæi fyrir því að ríkis-
stjórn Rússlands ákveddi að veita NATO-þjóðinni
Íslendingum svona fyrirgreiðslu nú, væri að vonir
væru bundnar við að með því mætti kaupa vin-
áttu hennar og velvilja í garð Rússlands.
LÁN TIL AÐ KAUPA VELVILJA Í VESTRI
VIÐSKIPTI Stærsti banki Sviss,
UBS, hefur neyðst til að leita
neyðaraðstoðar frá svissneskum
stjórnvöldum til bjargar með
nýju hlutafé og kaupum á
„eitruðum“ skuldvafningum
tengdum bandarískum undir-
málslánum.
Ríkið leggur bankanum til
fjóra milljarða evra í nýju
hlutafé, og verða þannig eigandi
að 9,3 prósentum hlutafjár. Þá
munu UBS og stjórnvöld setja
upp sameiginlegan sjóð sem
tekur yfir alla skuldvafninga sem
byggja á bandarískum jaðar- og
undirmálslánum, námslánum og
uppboðsskuldabréf. Ríkið leggur
40 milljarða evra til sjóðsins. - msh
Bjarga svissneskum bönkum:
Stjórnvöld kaupi
eiturvafninga
ÞÝSKALAND, AP „The Millionaire
Fair“, kaupstefna fyrir auðugt
fólk með dýran smekk fyrir
hinum ýmsu munaðarvörum, var
opnuð í München í Þýskalandi í
gær. Fáir gestir sóttu sýninguna
fyrsta daginn sem ef til vill þarf
ekki að koma á óvart í ljósi
alþjóðlegu fjármálakreppunnar.
En aðstandendur kaupstefn-
unnar bera sig vel. „Fólk vill láta
eitthvað gott eftir sér til að
horfa á í bílskúrnum eða í
stofunni hjá sér, eitthvað sem
hjálpar því að gleyma áhyggjum
sínum,“ segir Klaas Obma,
framkvæmdastjóri sýningarinn-
ar, sem hóf göngu sína í Amster-
dam árið 2002 og hefur komið
víða við síðan. - aa
Munaðarvörukaupstefna:
Óttast ekki
kreppuna