Tíminn - 04.04.1982, Blaðsíða 7

Sunnudagur 4. apríl 1982
7
menn og málefni
Mikilvægast af öllu að
tryggja atvinnuöryggið
■ Tölvubyltingin hefur hafiö innreiö sina I fiskvinnsluna.
Kjaramálin
■ Það er ekki úr vegi á þeim
tima, þegar unnið er að nýjum
kjarasamningum, að rifja upp
hver séu helztu kjaramál launa-
manna um þessar mundir. Af-
staða stéttasamtakanna og
stefna stjórnarvalda hljóta
framar öðru að mótast af þvi.
Mikilvægasta hagsmunamál
launastéttanna er tvimælalaust
atvinnuöryggið. öryggisleysi i
þeim efnum brýtur menn niður
andlega og likamlega, jafnvel
þótt einhverjar atvinnuleysis-
bætur séu i boði. Þetta er viður-
kennd staðreynd i öllum þeim
löndum, þar sem atvinnuleysi
hefur rikt á siðastl. árum.
Island er i hópi örfárra landa'
þar sem atvinnuöryggi hefur
verið traust að undanförnu.
Þegar menn gagnrýna islenzkt
stjórnarfar, mega þeir ekki láta
sér gleymast, að tekizt hefur að
ná þvi mikilvæga takmarki að
halda atvinnuleysinu utan dyra.
Það markmið þarf að vera
áfram leiðarljós stjórnarvalda
og stéttasamtaka.
Annað mikilvægasta hags-
munamál launastéttanna er að
halda verðbólgunni i skefjum.
Engar stéttir tapa meiru á óöa-
verðbólgu en launastéttirnar.
Þeim tekst verst að halda hlut
sinum, þegar óðaverðbólga
ræöur rikjum. Einkum gildir
þetta þó um láglaunafólk. Það á
þvi að vera sameiginlegt bar-
áttumál launþegasamtaka og
stjórnarvalda að leitast við eftir
megni að ráða niðurlögum óða-
veröbólgu.
Ný viðmiðun
Þótt baráttan fýrir hækkuðum
launum sé mikilvæg, er hún
gagnslitil eða gagnslaus, ef
verðbólgan eyöir stöðugt launa-
hækkunum og jafnvel meiru til.
Kauphækkanir koma þvi aðeins
að gagni að það takist að halda
veröbólgunni hæfilega i skefj-
um.
Það leikur ekki neitt á tveim-
ur tungum, að mesti orsaka-
valdur þeirrar verðbólgu, sem
hefur verið landlæg hér frá
striðslokum, er visitölukerfið
svonefnda. Þar er ekki aðeins
átt viö vfsitölubætur á laun,
heldur einnig hliðstæðar
hækkanir á verðlagi land-
búnaöarvara og sjávarafurða.
Nú ná þessar vixlhækkanir
einnig oröið til vaxta og margra
annarra þátta, en hjá þvi varð
ekki komizt, ef eðlilegt jafnvægi
átti að haldast.
Af þessum ástæðum er vissu-
lega ástæða til að fagna þvi, að
rikisstjórnin hefur hafið við-
ræður við stéttasamtökin um
breytingará visitölukerfinu eða
nýjar viðmiðunarreglur, sem
gætu leyst það af hólmi. Næðist
samkomulag um nýja
viðmiðun, sem gæti dregið úr
verðbólgunni, væri stigið stórt
skref til að tryggja atvinnu-
öryggið og skapa skilyrði fyrir
bætt lífskjör.
Það er ljóst, að þetta verður
ekki neitt auðvelt verk. En til
mikils er lfka að vinna. Þess
vegna ber aö vænta að aliir
viðkomandi aðilar geri sitt
bezta til að vinna að lausn þessa
mikla vandamáls.
Lægstu launin
Ekki tjáir annað en að horfast
i augu við þá staðreynd, að
efnahagslegt kreppuástand rik-
ir I heiminum. Sá bati, sem
ýmsir hagfræöingar hafa talið
sig eiga von á, er enn ekki kom-
inn til sögu. Þvert á móti hefur
stefnt I öfuga átt. Nú er það spá
þessara manna að ástandið
kunni enn að versna, áður en
það batnar á ný. En það geti
tekið sinn tima.
Þótt menn byggi misjafnlega
á þessum spádómum er það
óumdeilanlegt að ástandið er
ótryggt og ekki er ástæða til
bjartsýni eins og sakir standa.
Þess verður svo að gæta, að
staða launafólks er misjöfn. Það
þarf ekki að vera óeölilegt, þvi
að taka veröur tillit til margra
atriða, þegar störf eru metin.
Hitt er samt óeðlilegt, að lægstu
launin séu svo lág, að þau
hrökkvi ekki fyrir brýnustu h'fs-
nauðsynjum. (Jr þessu verður
að bæta svo sem frekast er kost-
ur.
Þar má ekki standa á þeim,
sem betur eru settir, eins og við
hefur brunnið alltof oft. Þess
eru meira aö segja ekki fá dæmi
að þegar láglaunafólk var búið
aö fá nokkra kauphækkun,
kæmu hálaunaflokkar á eftir og
heimtuðu meira.
Tölvurnar
Meöal merkustu mála sem nú
liggja fyrir Alþingi er tvimæla-
laust tillaga Daviðs Aðalsteins-
sonar og sex annarra þing-
manna Framsóknarflokksins
um stefnumörkun i upplýsinga-
og tölvumálum..
Efni tihögunnar er að fela
rikisstjórninni að skipa sér-
staka nefnd, sem geri tillögur
um með hvaða hætti fslenzkt
þjóðfélag geti bezt numið og
hagnýtt sér hina nýju tækni til
alhliða framfara svo sem að þvi
er varðar atvinnumál, félags-
mál, fræðslumál, mál varðandi
almennar upplýsingar og aðra
þá þætti er varða samfélagið.
Nefndin skal við störf sin hafa
hliðsjón af þeirri vinnu og þeim
skýrslum, sem þegar kann að
vera lokið hérlendis og erlendis.
Nefndin skal hafa lokiö störfum
og birt niðurstöður fyrir árslok
1982.
igreinargerð tillögunnar seg-
ir m.a.:
„Æda má að tölvuvædd með-
höndlun upplýsinga og tölvu-
stýrð tækni sé i þann mund að
breyta þjóðfélaginu svo að um
munar. Markverðar breytingar
eru i vændum, sem rætt er um
og likt er við byltingu. Þvi
veröur tæpast mótmælt að okk-
ar þjóðfélag, eins og flest önnur
vestræn riki, sé illa i stakk búið
til að takast á viö þann vanda,
sem fyrirsjáanlega mun fylgja
upplýsinga- og tölvubylting-
unni.
Hvers kyns tæki til öflunar,
vinnslu og miðlunar á upp-
lýsingum hafa rutt sér til rúms
á siðastliðnum árum og áratug-
um. Vöxtur þessarar tækni hef-
ur verið mikill. Möguleiki á þvi
að framleiða ódýrar einingar
sem til þarf, hafa stóraukizt. Er
hér átt við örtölvurnar svo-
nefndu. Fyrirsjáanlegt virðist
að alls kyns tölvur, tölvuvædd
og tölvustýrö heimilistæki verði
almenningseign innan 5-10 ára.
Fyrirtæki landsmanna taka
þessa tækni sem óðast i þjón-
ustu sina og sýnt er að áhugi á
henni er geysilegur”.
Rétt viðbrögð
í greinargerð tillögunnar er
siðan rakiö aö tölvubyltingin
hafi sfnar skuggahliðar, ýmis-
leg félagsleg vandamál og at-
vinnuleysi. Eftir að þessu hefur
verið lýst, segir i greinar-
geröinni:
„Ljóst er, aö mikilla og
skjótra aögerða er þörf ef þjóð-
félagið á ekki að verða leik-
soppur grundroöakenndrar og
tilviljanakenndrar uppbygging-
ar. Eitt frumskilyrði þess, að
rétt verði viö brugðizt er, að al-
menningur fái glögga hugmynd
um tæknina og hiö nýja þjóð-
félag, sem hún mun leiða af sér.
Almenn og viðsýn fræösla um
þessi mál virðist þvi megin-
nauðsyn. Enn, sem komið er, er
sú takmarkaða kennsla sem
fram fer, tæknileg i eðli sinu.
Hún er snauð af umfjöllun um
áhrif tækninnar á þjóðfélagið,
um ýmsa almenna möguleika,
sem tæknin býður upp á og þá
byltingu sem i vændum er,
varðandi upplýsingaöflun úr
gagnabönkum og margt fleira á
upplýsinga- og tölvusviðinu”.
Þá segir i greinargeröinni að
mikilvægt sé að skipuleggja al-
mennt nám um upplýsinga- og
tölvumál sem tæki til fleiri þátta
en nú er gert.
Albert og Davíð
Margtbendir til, að viða verði
.háð hörð og tvisýn barátta i
sveitar- og bæjarstjórna-
kosningum á komandi vori. Af
eölilegum ástæðum beinist at-
hyglin mest að borgarstjórnar-
kosningunum i Reykjavik, þar
sem Sjálfstæðisflokkurinn gerir
örvæntingarfulla tilraun til að
ná aftur meirihlutanum i
borgarstjóminni.
Eftir mikil átök tókst Sjálf-
stæöisflokknum að ná mála-
myndarsamkomulagi um fram-
boöslistann og borgarstjóraefn-
ið. Albert Guðmundsson var
grátbeðinn um að gera tillögu
um Davi'ð Oddsson sem borgar-
stjóraefni.
Þetta mun engu breyta um
þaö, að eftir kosningarnar mun
sambúð þeirra haldast með lilt-
um hætti og hún var i borgar-
ráði Reykjavikur á siðastl. ári.
Þá voru þeir ósammála ekki
sjaidnar en 28 sinnum.
Reykvikingar hafa þvi' örugga
vissu um, aö glundroði og
sundurlyndi muni einkenna
stjórn borgarinnar ef þeir yrðu
svo óheppnir, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hreppti meirihlut-
ann.
Baráttan
í Reykjavík
Ljóst er, að baráttan i
Reykjavik verður fyrst og
fremstá milli Sjálfstæöisflokks-
ins og Framsóknarflokksins.
Siðast var kosiö til borgar-
stjórnar á árinu 1978. Það er
bezta kosningaár bæði hjá Al-
þýðubandalaginu og Alþýðu-
flokknum. Hvorugur þessara
flokka getur gert sér vonir um
hagstæðari úrslit en þá. Það
sýndu þingkosningarnar 1979
bezt.
Af þessu er það ljóst, að
Framsóknarflokkurinn þarf
verulega að eflast ef koma á i
veg fyrir að Sjálfstæðisflokkur-
inn nái meirihlutanum aftur.
Það er nokkurn veginn vist, aö
Framsóknarflokkurinn muni fá
miklu betri útkomu nú en 1978.
Það sýna úrslit þingkosning-
anna 1979 glögglega..
Framsóknarflokkurinn hefur
gildar ástæður til að vænta þess.
A kjörtimabilinu sem nú er að
ljúka, hafa andstæðingar
ihaldsins stjómað borginni i
fyrsta sinn. Glundroöakenningu
ihaldsins hefur veriö hrundiö.
Stjórnin á borginni hefur veriö
stórum betri en áður.
Þegar Egill Skúli Ingibergs-
son er undanskilinn, hefur eng-
inn maöur átt meiri þátt i þess-
ari farsælu niðurstöðu en
Kristján Benediktsson. Hann
hefur að visu ekki látið mikið á
þvi bera, en vitneskjan um
miiligöngu hans og leiðsögn
hefur samt siazt út. Undir for-
ustu hans stefnir Framsóknar-
flokkurinn að sigri i borgar-
stjórnarkosningunum.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri , skrifar: