Tíminn - 04.04.1982, Blaðsíða 20

20
Sunnudagur 4. apríl 1982
á bókamarkaði
“Tliis »otWiul»vp *»rk apeftó * bev o(
28. mrteU. U «ífpf» dwjutftmx, rren trmfjiujt,
M»*m t« thr qwstwm »«• have aii hwn
tokmg tkrtwth t*» dntdn."
m w;k;hto\
Anthony Summers1
IVesident Kennedy?
jmaéfaúul í»l ,n
inMfeswe »itli «t* j»*es is th*
wMémá Útv Aötí'fastro ?»«v<?m*ríi t» munier
Anthony Summer:
Cospiracy —Whokilled
President Kennedy?
Fontana 1982
Seint ætla menn a&
þreytast á því a& rannsaka
moröift á John F. Kennedy,
þaö er tómstundagaman og
raunar atvinna fjölda ftílks um
allan heim aö grafast fyrir um
hver hafi staðiö aö baki
morðinu. Margt af afuröum
þeirra er án efa versta bull, en
Anthony Summers er sæmi-
lega traustvekjandi. Þaö var
hann sem ásamt félaga sinum
Mangold skrifaði bókina um
örlög rússnesku keisarafjöl-
skyldunnar, The File on the
Tsar, sem þótti sanna svo ekki
yröi um vilist aö hin opinbera
saga um aftöku fjöl-
skyldunnar væri meira en lítið
vafasöm. Hér er Summers
einn á ferö en vinnubrögðin
eru sem fyrr vönduö og laus
viö æsimennsku, aö þvf er lítt
fróöur lesari best fær séö.
Summers kveöst hafa tekið til
viö bókina er hann komst að
þvi aö enginn hafði fram-
kvæmt alltumlykjandi
rannsókn á þessu flókna máli
og hér er hún komin, löng og
viðamikil en sannar — I raun
og veru — aö Lee Harwy
Oswald var ekki einn aö verki
viö morðiö á forsetanum, ef
hann var þá yfirleitt að verki!
Leyniþræöir eru viöa — 1
Sovétrikjunum, Kúbu, meðal
kúbanskra útlaga, innan
Mafiunnar og erkiihaldsins I
Texas, og innanstokks hjá
bæði FBI og CIA er ekki allt
meö felldu heldur. Summers
fer yfir þetta allt og tekst að
gera úr þessu flókna máli vel
læsilega og spennandi heild,
bók hans hefur, ásamt öörum
gögnum, oröiö til þess aö
enginn trúir lengur niður-
stööum Warren-nefndarinnar
frægu um aö Oswald hafi einn
og sjálfur drepiö Kennedy.
■
Ken Follett & „René
Louise Maurice”:
The Gentlemen of 16. July
Pinnacle Books 1982
Ken þessi Follett er
viðkunnur höfundur reyfara,
og hafa að minnsta kosti
nokkrir þeirra komiö út á
islensku, en „René Louis
Maurice” er sagt vera
dulnefni þriggja franskra
blaöamanna sem af óljósum
ástæ&um kjósa aö halda nafn-
um sinum leyndum. Þetta er,
segja höfundar, „sönn” saga I
öllum atriöum en hins vegar
skrifuö likt og reyfari væri,
svolei&is vinnuaöferöir eru i
tisku nú um stundir eins og
menn vita. Og hvaöa saga er
þetta svo? Jú, muna menn
ekki eftir ráninu mikla I Nice
árið 1976, þegar hópur manna
gróf sig gegnum göturæsi og
múrveggi og hafði dtrúleg
auöæfi á brott meö sér. Þetta
er frægasta rán siöan lestar-
ránið mikla var framiö i
Bretlandi og likt og þá hafa
forsprakkarnir oröiö þjóö-
sagnapersónur. Sagan af
Spaggiari er lifleg og hröö en
hinsvegar helst til laus I
reipum og yfirborðskennd.
Mörgum mun þó þykja sjarmi
yfir þessari sögu, Hrói höttur
og þar fram eftir götunum....
DADEDT
KVDEIf I
HE
ROADTO
GANDOLFO
•'Rf WiJttV ftJfeiSMO R M J re> ÍJÖ8H«Í Of
•HICitHf 4i«fHESl>
Robert Ludlum:
The Road to G andolfo
Granada 1982
Undanfarin ár hefur
Robert Ludlum stefnt óðfluga
upp á topp reyfarabók-
menntanna, bækur á borö viö
The Chancellor Manuscript,
The Materese Circle, The
Bourne Identity og nú siðast
The Parsifal Mosaic hafa
vakiö ósvikna kátinu a&-
dáenda þessaraar bók-
menntagreinar og þá ekki
siður hérlendis en erlendis.
Aðal Ludlums þykir vera flók-
inn og vel uppbyggður sögu-
þráöur, sifellt eitthvað að
koma lesanda á óvart, en hitt
er óvíst hversu vel honum
tekst a& vinna úr vef sinum.
En hvað um það — hér er
komin bók sem Ludlum gaf út
áriö 1976 undir dulnefninu
Michael Shepherd, ekki vitum
viö hvers vegna. Hún sver sig
aö flestu leyti i ætt viö aðrar
bækur hans, þó eru efnistök ef
til vill nokkuö ólik og hann
sleppir rækilega fram af sér
beislinu. Sagan segir frá
óstýrilátum ameriskum hers-
höf&ingja sem er rekinn úr
hernum fyrir að hafa skotið
púnginn undan dýrindis ja&e-
stýttu I Kina þar sem hann var
i opinberri heimsókn. Hers-
höföinginn, MacKenzie
Hawkins, telur sig hafa falliö i
gildru og er bitur vegna niður-
stöðunnar. Til að afla sér lifs-
viðurværis detturhonum helst
i hug a& ræna hans heilag-
leika, páfanum Franisco I,
sem reyndar er all óvenju-
legur páfi. Og þaö er saga aö
segja frá þvi....
H. C. Darby, Harold
Fullardo.fi.:
The New Cambridge
Modern History Atlas
Cambridge Unitversity
Press 1981
Þessi ágæti atlas var fyrst
gefinn út áriö 1971 á vegum
Cambridge háskólaforlagsins
en hefur nú veriö endurút-
gefinn I handhægri pappirs-
kilju I stóru broti. Kortasagan
nær frá þvi um 1500 og næstum
fram á þennan dag og fariö er
nákvæmlega yfir hvern
heimshluta fyrir sig. Evrópa
er auövitað fyrirferðarmest
en aörar heimsálfur verða
siður en svo útundan. Þeir
Darby, sem er landafræði-
prófessor, og Fullard, sem er
kortagerðarmaður, höföu yf-
irumsjón meö gerö bókar-
innarogmá segja aö þeir hafi
unniö verksitt af stakri prýöi.
Sagan er sem fyrr segir rakin
býsna nákvæmlega og þaö
sem mestu varöar, kortin eru
mjög fallega gerö og skýr, en
það hefur oft viljaö brenna við
aö kortabækur af þessu tagi
verða óþarfleg flóknar, of
miklu er troöið á hvert kort
svo erfitt er að sjá úr þvi hvaö
var að gerastá tilteknum staö
á tilteknum tima. Hér er allt á
hreinu. Auk raunverulegra
sögukorta er talsvert af
kortum yfir landafræöi
heimshlutanna, veðurfar,
gróöur, mannfjölda og svo
framvegis og eru þau kort jafn
vel gerö og önnur i bókinni. A
betri kortaatlas veröur vart
kosiö.
■ Bækurnar hér aö ofan eru fengnar hjá Bókaverslun Sigfúsar
Eymundssonar. Tekiö skal fram aö um kynningar er aö ræöa en
öngva ritdóma.
■ Mennirnir á meöfylgjandi
ljósmynd eru tiu af tuttugustu
bestu rithöfundum Bretlands-
eyja. Það er aö minnsta kosti álit
þeirra manna sem stjórna her-
ferö sem nýhafin er þar I landi og
skal selja vandaðar bókmenntir.
Þetta er dálitiö sérkennileg her-
ferö, af þvi hún felst I þvi aö raöa
höfundum upp á lista, sem væru
þeir iþróttamenn I keppni, en her-
mennirnir þykjast þess fullvissir
aö herferö þeirra muni bera
árangur og Bretar lesa meiri bók-
menntir.
Það var Snowdon lávaröur sem
tók myndina en a&eins helmingur
þeirra tuttugu höfunda sem boö-
aöir höfðu verið mættu til mynda-
tökunnar. V.S. Naipaul, William
Golding og Graham Greene
fannst þetta eins og þegar mynd
er tekin af krikkettliöi og létu ekki
sjá sig. Foreldrar Margaret
Drabble voru veikir. Eiginmaöur
Iris Murdoch haf&i dottiö i snjón-
um og meitt sig. John le Carré
var á fer&alagi erlendis. Law-
rence Durrell haföi engan áhuga
á þessu. Ted Hughes og Jón
Fowles haföi snjóaö inni á heim-
ilum þeirra á landsbyggðinni. Re-
becca West var lasin.
■ A myndinni eru, frá vinstri: Leon Garfield, Rosemary Sutcliff, Mal-
colm Bradbury, Rosamund Lehmann, Sir John Betjeman V.S.
Pritchett, Laurenes van der Post, Laurie Lee, Anthony Burgess og
Beryl Bainbridge.
BESTU HOFUND-
AR BRETLANDS
Em þeir sem komu lögöu marg-
ir hverjir á sig mikið erfiöi, og
tóku öllum tiktúrum ljósmynd-
arans af stakri þolinmæði. Lár-
viöarskáldiö Sir John Betjeman
og hjólastóll hans voru bornir upp
marga stiga og höf&u látið á sjá er
upp kom. Rosemary Sutcliff,
einnig i hjólastól, haf&i veriö
keyrö 60 milna vegalengd frá
Sussex. Anthony Burgess haf&i
komiö fljúgandi frá Monte Carlo,
þar sem hann býr, og lét sér lynda
aö standa i heiían klukkutima
uppi á þremur bindum af hinni
þykku simaskrá Lundúna til aö
hann sæist milli hinna. Malcolm
Bradbury haföi komiö eld-
snemma frá Norwich og þurfti aö
flýta sér aftur til aö halda fyrir-
lestur viö háskólann. V.S. Pritch-
ett haföi frestaö leiöangri til aö
kanna matarbúöir.
Ollum bar saman um aö mál-
staöurinn væri góöur. „Hvaö sem
selur góöar bækur hlýtur að vera
gott,” sagöi Laurie Lee, sem
viöurkenndi a& i öllum bóka-
búöum sem hann kæmi i setti
hann sinar eigin bækur fremst I
hillurnar. „Um hverja helgi geng
ég úr skugga um aö minar bækur
séu meira áberandi en bækurnar
hans Kingsley Amis i bókabúöinni
á Paddington,” sagöi hann og
skamma&ist sin ekkert.
Þaö var Desmond nokkur
Clarke sem átti hugmyndina aö
herferöinni sem gengur undir
nafninu Best of British. Sala á
svoköllu&um gó&um bókmenntum
hefur dregist nokkuö saman i
Bretlandi á undanförnum árum
og Clarke, sem er framkvæmda-
stjóri hjá samtökum útgefanda,
velti fyrir sér hvernig mætti
sporna viö þvi. Flestum heföi
sennilega dottiö i hug a& gera
átak me&al gagnrýnenda og i
bókadálkum bla&anna en Clarke
komst fljótlega aö þeirri niöur-
stööu aö þaö væri ekki rétta
leiðin. Honum þótti sannaö mál
aö væri minnst á rithöfund I blaði,
en vel aö merkja alls staöar
annars sta&ar en á bókasi&u, þá
heföi það helmingi meiri áhrif en
lofsamlegur dómur gagnrýnenda.
Þvi var fariö af staö meö þessa
herferö, til aö vekja athygli blaö-
anna, og þar meö almennings á
þessum höfundum.
Auðvitaö veröur svona lísti
aldrei fullkominn en þetta eru
alla vega þeir höfundar sem út-
gefendur og bóksalar ætla aö
leggja mesta áherslu á aö kynna
á næstunni. Margir hafa or&iö til
aö gagnrýna aö Doris Lessing sé
ekki á listanum, úr þvi að Marga-
ret Drabble er þar, og sömulei&is
aö úr þvi aö Ted Hughes komst á
blaö, þvl ekki Philip Larkin? Og
hvaö meö Kingsley Amis og
Angus Wilson? Og svo framvegis.
Forsvarsmenn listans segjast
heldur alls ekki hafa veriö aö
dæma endanlega alla rithöfund-
ana, þvi heiti þessi herferö Best of
British en ekki The Best of Brit-
ish. Hún sé einungis til aö kynna
þessa 20 höfunda fyrir fólki sem
heldur, og ekki furða, aö Laurens
van der Post sé hollensk vindla-
tegund.
Nær öruggt er lika talið aö her-
feröin muni skila sér i auknum
bókakaupum almennra lesenda.
Þá græða væntanlega allir en tvö
fyrirtæki græöa mest. Annars
vegar W.H. Smith sem er stærsta
bóksalakeöja Bretlands, og hins
vegar Penguin forlagið. Penguin,
eöa ýmis undirfyrirtæki þess,
gefur út 150 titla eftir 17 af
höfundunum 20, og hefur tekist aö
selja þá meö aðferðum sem hljóta
aö vera hinum ekta breskú rithof-
undum framandi.
Til gamans birtum viö aö
lokum listann.

/ /z* /jy / . í ^ ^ / / / /si/£ / /
Beryl Bainbridge 47 10 A Weekend with Claude (8000/nú iprentun) Sweet William (65.000) Duckworth (Fontana)
. Sir John Betjeman •75 15 Church Poems (10,000/ekki til) Bestof Betjeman (60.000) John Murray
Malcolm Bradbury 49 5 The History Man (12,000/150.000) The Mistory Man (150.000) Secker & Warburg (Penguin)
Anthony Burgess 64 >4 Earthly Powers (66.000/80.000) A Clockwork Orange (593.120) Hutchinson (Penguin)
Margaret Drabble ‘42 9 The Middle Ground (17.200/nú I prentun) The Waterfall (182.980) Weidenfeld (Penguin)
Lawrence Durrell 69 34 Livia (20.000/40.000) The Alexandria Quartet (150.000) Faber
John * Fowles 55 8 DanielMartin (tölur ekki til/156.000) Thc French Lieutenant’s Woman (186,750) Cape (Panther; Granada)
Leon Garfield 6U 20 JohnDiamond 1 (6600/20.000) Smith (350.000) Kestrel (Puffin)
Wiliiam Golding 70 16 Rites of Passage (60.000/nú I prentun) ( Lord of the Flies (2.500.000) Faber
Graham Greene 77 38 Dr. Fischer of Geneva (75.000/116.848) The Human Factor (422.498) Bodley Head (Penguin)
Teg Hughes 51 8 Moortown (11.000/12.500) Selected Poems 015.000) Faber
John Le Carré 50 9 Smiley’s People (100.000/500,000) The Spy Who Came in From thc Cold (1.400.000) Hodder (Penguin: Pan)
Laurie Lee 67 12 I Can’t Stay Long (25,000/215.000) Cider With Rosie (918,943) Deutsch (Penguin)
Kosamund Lehmann '81 « 12 The Swan in the Evening (10,000/nú I prentun) Invitation to a Waltz (8000/nýjasta útgáfa) Virago: Collins (Penguin)
Iris Murdoch 62 28 Nuns and Soldiers (tölur ekki til/nú I prentun) The Beil (66.500) Chatto (Penguin: Panther) i
V.S. Nai paul 49 17 Among the Believers (10,000/ekki komin út) A IIousc for Mr. Biswas 038 046) Deutsch (Penguin)
V.S. Pritchett 81 32 On the Edge of the Cliíf (tölur ekki til) ACabattheDoor 02.120) Chatto (Penguin)
Kosemary Sutcliff 61 40 The Lantern Bearers (12.500/9.234) The Eagle of the Ninth (89.378) OUP (Penguin: Putli.il
Laurens van der Pos 75 20 First Cutch Your Eland (tölur ekkitil) The Lost World of the Kaiahari (134.941) Hogarth (Penguin) |
Rebecca West 89 23 The Birds Fall Down (tölur ekki til/70,000) Black Lamb, Grey Fa'icon (tölurekkitil) Macmillan: Virago 1 (Penguin) 1