Fréttablaðið - 04.01.2009, Blaðsíða 16

Nú dynja á öllum fréttir um kreppuna og börnin fara ekki varhluta af því. Brugðist hefur verið við
því víða og hafa til að mynda
skjáauglýsingar frá Kópavogsbæ
verið birtar í sjónvarpinu frá því í
október sem hvetja fólk til að hlífa
börnum við krepputalinu í þeim
tilgangi að vekja fullorðna fólkið
til umhugsunar um hvernig það
talar í návist barna. Samt sem
áður er mikilvægt að tala um
kreppuna við börnin, fyrst og
fremst til að létta af þeim áhyggj-
um, fyrirbyggja misskilning og
leyfa þeim að vera hluti af fjöl-
skyldunni og samfélaginu.
Virk hlustun
Börn eru klár og þau sjá og heyra
það sem er á seyði í kringum þau,
þau komast ekki hjá því. Þau eru
hluti af samfélaginu og finna fyrir
breytingum, áföllum og þrenging-
um í samfélaginu rétt eins og
aðrir. „Með virkri hlustun getum
við komist að því hvað börnin eru
að hugsa, sem er afar mikilvægt
meðal annars til að koma í veg
fyrir að við gerum þeim upp hugs-
anir eða áhyggjur. Börn segja oft
merkilega hluti og þau koma
manni stöðugt á óvart með
skemmtilegum athugasemdum,“
segir Helga Þórðardóttir, skóla- og
fjölskylduráðgjafi. „Það er gott að
spjalla við þau og útskýra hlutina.
Spurningar eins og „veistu hvað
þetta þýðir?“ og „veistu hvað það
er?“ koma að gagni og leiða í ljós
hvað börnin skilja. Mikilvægast er
að leyfa þeim að tala og hlusta á
þau, heyra hvað þau eru að hugsa
um og hvað þau eru að upplifa. Við
verðum að gefa okkur tíma til þess
að hlusta,“ segir hún. Með því að
ræða við börnin og hlusta á þau
kemur fljótt í ljós hvað þau eru að
hugsa um og hverju þau eru að
velta fyrir sér. „Við verðum þó
líka að gæta þess að gera þeim
ekki upp áhyggjur, þess vegna er
gott að hlusta fyrst áður en maður
ræðst í að slá á áhyggjur sem eru
kannski ekki til staðar,“ segir
hún.
Samverustund fjölskyldunnar
Margir foreldrar reyna eflaust að
vernda börn sín fyrir krepputali
og er það nauðsynlegt upp að vissu
marki, en það getur farið illa í
börnin ef þau finna að það er verið
að leyna þau einhverju. Börnin
taka vel eftir því ef foreldrar eru
áhyggjufullir og heyra þá jafnvel
tala saman í hálfum hljóðum og
draga sínar eigin ályktanir, sem
geta verið kolrangar því ímyndun-
arafl barna er öflugt. „Börn geta
ímyndað sér hluti sé ekki talað við
þau og það þarf að gefa þeim von
um að þetta verði betra. Við lifum
af þrengingar og erfiðleika með
því að trúa að ástandið muni batna
með tíð og tíma. Börnin þurfa að
finna að þetta verði ekki alltaf
svona, og það er nauðsynlegt að
útskýra hvernig staðan sé núna,
en það muni breytast og lagast.
Við gerum börnunum ekki gott
með því að láta sem ekkert sé og
vera með einhverjar blekkingar,“
segir Helga. „Að sjálfsögðu á að
draga úr neikvæðu tali eins og
hægt er og ekki tala of mikið um
kreppuna. Stundum getur verið
gott að slökkva á sjónvarpinu og
spila saman eða baka saman. Þrátt
fyrir bankakreppu er hægt að
gera margt skemmtilegt saman og
gott að draga athyglina að því. Það
er ekki allt slæmt við kreppuna,
og mér virðist sem fólk sé rólegra
og eyði meiri tíma heima hjá sér
sem getur verið gott, auk þess sem
fjölskyldan fær meiri tíma
saman.
Hlífum börnunum
Frá því í nóvember á síðasta ári
hafa birst á sjónvarpskjánum aug-
lýsingar frá Kópavogsbæ þar sem
fullorðnir eru hvattir til að hlífa
börnum við krepputali. Auglýs-
ingarnar vöktu marga til umhugs-
unar. „Ég sat fund með fulltrúa frá
Ungmennahúsinu í Kópavogi,
verkefnastjóra tómstunda- og
æskulýðsmála, fulltrúa frá félags-
þjónustu Kópavogs og forvarnar-
fulltrúa Kópavogs þar sem fram
kom að umræðan þótti snúast of
mikið um vandamálið á heimilinu
án þess að aðgát væri höfð í nær-
veru barna,“ segir Þór Jónsson,
forstöðumaður almannatengsla
Kópavogsbæjar. „Þessi hópur taldi
að það þyrfti að gæta að því hvern-
ig börnin hefðu það. Þau gætu ekki
haft áhrif á ástandið og fyndu það
Aðgát skal höfð í nærve
Áhyggjulaus börn Hlusta þarf á börnin og útskýra fyrir þeim hlutina til að valda þeim ekki óþarfa áhyggjum.
MIKILVÆGAST er að
leyfa börnunum að tala og
hlusta á þau, heyra hvað
þau eru að hugsa um og
upplifa.
Kreppan hefur víðtæk áhrif á margar fjölskyldur og börnin geta haft af henni
áhyggjur. Þess vegna er mikilvægt að tala við börnin og gefa sér tíma til á hlusta á
þau og fá að vita hvað þau eru að hugsa um.
6. janúar
8. janúar