Tíminn - 01.08.1982, Blaðsíða 21

SUNNUDAGUR 1. ÁGÚST 1982
21
á bókamarkaði
5PITAPH OF
A SMALL WINNER
ACKNCWUiVTíí:: MASlMMCÍf rx* G«Art>J
> HAÍUUN *W <>Nf 0» *•** MM (WUtnM
-*)»»*> I* »»vOí*H DU«4*<m 4xId*p«* M»fw
/.ACHADODFAW
Machado de Assis:
Epitaph of a Small Winter
Avon / Bard 1980
■ Machado de Assis var Brasilíumað-
ur, fæddur 1839, sem hóf rithöfunda-
feril sinn á nokkrum hefðbundnum,
rómantískum bókum en árið 1879 varð
hann fyrir því áfalli að missa heilsuna
sem virtist skerpa vitund hans verulega
og á tuttugu árum gaf hann út þrjár
skáldsögur sem allar þykja með hinum
bestu sem skrifaðar voru í Suður-
Ameríku á þessum tíma. Þar á meðal
er þessi. Söguhetjan er kaldhæðinn
draugur sem rifjar upp ævi sína,
hrekkjabrögð, kvennafar og persónu-
lega bömmera, og kemst að þeirri
niðurstöðu að hann sé, þrátt fyrir allt,
enn fremri samtíðar mönnum sínum.
Lýsing De Assis er býsna litrík og
skemmtileg, þó hún sé mótuð af bölsýni
höfundarins - hún er þrungin ljóðrænni
spennu, eins og það heitir, en um leið
sálfræðilega raunsæ. De Assis, sem lést
árið 1908, þykir enn eiga mikið erindi
til nútímamanna enda túlkar hann í
verkum sínum sálarkreppu einstaklings
sem þykir svipa mikið til vandræðanna
sem nú steðja að okkur öllum saman...!
Norman Mailer:
The Short Fiction
Pinnacle Books 1981
■ Fyrir hvað er Norman Mailer
frægastur? Ætli það sé ekki fyrir
kjaftinn á sér? En bækur hans þykja
líka nokkurs virði, sumar hverjar, þá
ekki síst hin geysilanga króníka hans
um Gary Gilmore, Söngur böðulsins.
En hér sjáum við Mailer á styttri
sprettum, í þessa bók hefur verið
safnað saman smásögum, ýmiss konar
skissum og þáttum og greinum og
verður nú að segjast eins og er að víða
fer póstmaðurinn á kostum. Stíll hans
nýtur sín vel í stuttum sögum þar sem
lengdin verður ekki til að þreyta
óþolinmóðan lesanda og hamslaus
krafturinn verður heldur ekki yfirþyrm-
andi. Annars bregður Mailer sér í
ýmissa kvikinda líki og fjallar um
ólíklegustu mál, eins og hans er von og
vísa - um hetjuskap hermanna, hug-
leysi, samvisku listamannsins, sam-
skipti kynjanna. Og kannski kemur
sexið seinna - það er hér. Mailer sjálfur
ritar formála að bókinni og er hann bara
skemmtilegur.
f«.ubcr*nl besteeilinc 4 UUcr-4U»y
cnnquisUdor in thc dsys of tlu* ruWn-r biH>m
THEEMPEJOŒTHE AMA2ÖN
MárcioScxiza

The Screens
Jean Genet
“An unpuu'toc*1 theatricai Irtumph,
on* o» the majo» -íchtevemenls oi th«
French Theeter since WorM W»r II."
Márcio Souca:
The Emperor of the Amazon
Abacus 1982
■ Þótt kunnustu rithöfundar latnesku
Ameríku séu flestir spænskumælandi
ber æ meira á Brasilíumönnum, sem
skrifa eins og allir vita á portúgölsku.
Fremstur í flokki þeirra nú er Márcio
Souza en hann þykir verðugur arftaki
Machado de Assis sem sagt er frá hér
við hliðina á. Souza er ungur ennþá,
fæddur 1946 og er þetta fyrsta skáldsaga
hans, kom út 1977, en annars er hann
einnig kunnur fyrir kvikmyndir. Bókin
gerist á 19. öld og segir frá Dom Luis
Galvez, blaðamanni sem örlögin hrinda
út í óvænt ævintýri. Hann grípur gæsina
og í frumskógum Amazon hefst
furðulegur ferill hans sem keisara...
Sagan er sögð af miklu fjöri og krafti,
hún er oft á tíðum stórkostlega fyndin
og skemmtileg, án þess að höfundurinn
skjóti nokkurs staðar yfir markið. Lesið
bókina. Það er sýnilega engin ástæða til
að óttast að þurrð verði í bráð á
snilldarlegum skáldsögum frá Suður-
Ameríku.
Jcan Genet:
The Screens
Grove Press 1980
■ Þetta fjórða leikrit Genets var
frumsýnt árið 1962 og síðan hefur hann
þagað þunnu hljóði, nema öðru hvoru
gefið út pólitískar yfirlýsingar alla vega.
Þetta leikrit er ekkert smáfyrirtæki, það
þarf að flytja á risastóru útileiksviði og
persónur eru hvorki fleiri né færri en
níutíuogátta talsins - að vísu gert ráð
fyrir að hver leikari fari með svona
fimm sex rullur. Á yfirborðinu fjallar
leikurinn um hið umdeilda stríð Frakka
í Alsír og Genet varpar ótal pólitískum
ágreiningsefnum í andlit áhorfenda, en
um leið kafar hann dýpra, inn í sjálft
ríki dauðans. Sýningin á leikritinu þótti
alveg meiriháttar upplifelsi fyrir þá sem
sáu enda vantar ekki leikrænuna. Hitt
er svo annað og alveg óskylt mál að
mörgum þykir Genet vera hinn mesti
ruglari. Einlægnin verður þó ekki af
honum skafin, né ástríðan.
■ Bækurnar hér aö ofan eru fengnar hjá Bókabúö Máls og
menningar. Tekiö skal fram aö hér er um kynningar aö ræöa en
öngva ritdóma.
Gertjm til boð i að sækja bíta hvert á land sem er. Simi 33700, Reykjavik.
VAKA Á VEGI Á NÓTTU SEM DEGI
Áætlað verð kr. 27.400.—
með grindum og baggarennu
Globusa
RÖKE baggavagninn
I I frá WMG/obus?
Hentar til flutninga á heyböggum
og ýmsum varningi
Fjárfesting sem
nýtist allt árið
.• Tekur heyið beint úr bindivél.
• Viðhaldsléttur
• Hægt að taka grindurnar af á augabragði.
• Opnanlegur afturgafl og hlið.
• Rúmar 150 til 170 bagga.
LÁGMÚLI 5, SIMI 81555