Tíminn - 03.09.1982, Blaðsíða 5

FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1982
5
fréttlr
„Verðum að mæta
markaðsþrengingum”
— segir Ingi Tryggvason, for-
maður Stéttarsambands bænda
■ „Það verða fyrst og fremst skipulag
framleiðslunnar og sölumál, bæði heima
og erlendis, sem rætt verður um á þessu
þingi,“ sagði Ingi Tryggvason, formaður
Stéttarsambands bænda, þegar Tíminn
hitti hann við setningu aðalfundar
Stéttarsambandsins.
„Við stöndum frammi fyrir því, að
þrengst hefur um þessa hefðbundnu
erlendu markaði okkar. Noregsmarkað-
urinn virðist t.d. að mestu lokaður sem
stendur. Því verðum við að mæta.
Verðlagsmálin verða sjálfsagt ofar-
lega á baugi. Það er að vísu búið að
ákveða nýtt verðlag á nautgripaafurðum
og vonir standa til að verð sauðfjáraf-
urða verði frágengið fyrir 15. septem-
ber. í því sambandi vil ég leggja áherslu
á það að Sexmannanefndin hefur
■ Ingi Tryggvason.
ákveðið að framreikna þann grundvöll
sem verðlagningin hefur byggst á.
Þannig að hækkanir, sem nú hafa
fengist, eru eingöngu vegna verðlags-
breytinga og kaupgjaldsbreytinga. Það
verður að viðurkennast, að það er
ýmislegt i verðlagsgrundvellinum sem
orkar tvímælis, sérstaklega hefur fjár-
magnskostnaðarliðurinn verið gagn-
rýndur. Hann er lægri hjá landbúnað-
inum heldur en algengast er í atvinnu-
lífinu.“
- Hvemig heldur þú að bændur
bregðist við tillögunni um að fækka
sauðfé um 50 þúsund?
„Það verður náttúrlega rætt um svör
ríkisstjórnarinnar við þessum tillögum
framleiðsluráðs. En bréf ríkisstjórnar-
innar er nýkomið svo það er ekkert
fullmótað í þessu sambandi ennþá.
En ég held að menn séu nokkuð
sammála um að reyna að semja við þá
sauðfjáreigendur sem ekki eiga afkomu
sína undir sauðfjárræktinni og ekki
búsetu heldur, um að þeir annaðhvort
minnki sína fjáreign, eða skeri alveg
niður. Það finnst okkur eðlilegasta
leiðin eins og mál standa núna.
Við höfum gert um það tillögur til
ríkisstjórnarinnar, að fá nokkuð fé úr
kjamfóðursjóði til að greiða aðeins
hærra verð fyrir fullorðið fé, til bænda
sem gera samning um fimm ára fjárleysi.
Niðurstaða fæst líklega ekki, en við
ætlumst til þess að þetta verði vandlega
íhugað af öllum þeim sem þetta mál
snertir. Ég held að allir geti sæst á það,
að hagkvæmara sé fyrir stéttina, að
heldur dragi úr sauðfjárfjölda en að ekki
fáist fullt verð fyrir afurðimar,“ sagði
Ingi.
-Sjó.
„Verðum að horfast í
augu við niðurskurð”
— segir Guðmundur Þorsteins-
son, bóndi á Skálpastöðum
í Lundareykjadal
■ „Spurning dagsins er hvemig á að
koma fyrir þeirri vöm sem bændur
landsins framleiða. En það sem senni-
lega verður mest tímamótamarkandi er
framtíð kvótakerfisins," sagði Guð-
mundur Þorsteinsson, bóndi á Skálpa-
stöðum í Lundareykjadal, þegar við
hittum hann á aðalfundi Stéttarsam-
bands bænda á Hótel Borgamesi.
■ Guðmundur Þorsteinsson.
„Kvótakerfið er dálítið hrátt ennþá.
Það miðaði að því að frysta ástandið eins
og það var fyrir tveimur árum. Ef á að
búa við það til frambúðar, þá verður að
finna leiðir sem heimila einhverja þróun
í þær áttir, sem menn geta komist að
samkomulagi um að framleiðslan eigi að
þróast. Þá náttúrlega þarf að taka tillit
til byggðaþróunar á landinu og atvinnu-
uppbyggingar almennt eins og hægt er.
Hins vegar gera sér allir ljóst, að erfitt
er að finna kerfi, þar sem ekki finnast
dæmi um ranglæti og misheppnaðar
aðgerðir. Það verður aldrei hægt að
sneiða hjá öllum agnúum," sagði
Guðmundur.
- Hvemig lýst þér á tillögu framleiðsl-
uráðs, sem ríkisstjórnin hefur fallist á,
að skera niður 50 þúsund fjár?
„Það er ekki hægt annað cn að horfast
í augu við þá þörf, og ég held að allir
bændur séu sammála um það. Hins
vegar verður ábyggilega ágreiningur um
leiðir.
En það er ekki hugmyndin með þessu
að banna neinum að framleiða, heldur
á að semja við menn. Þess vegna held
ég að menn hafi ekkert að óttast í sjálfu
sér,“ sagði Guðmundur. -Sjó.
í sérstakan sjóð. í stað þess að hafa það
í verðlagsgrundvellinum. En ég held að
það fáist ekki samþykkt. Það kemur
mjög misjafnt niður á menn og þess
vegna á ég von á aimennri andstöðu við
þessa tillögu. Samþykkt hennar hefði í
för með sér, að þeir sem ekki taka sér
orlof fá ekkert orlofsfé."
-Eru bændur almennt farnir að taka
sér frí einhvern tíma úr árinu?
„Þeir taka það náttúrlega margir, ef
þeir eiga heimangengt. En víða er engin
aðstaða til þess að taka sér frí. Starfið
er þess eðlis, að við getum aldrei gert
eins og launamenn, ákveðið að taka frí
einhvern tiltekinn dag,“ sagði Ingimar.
-Sjó.
■ Ingimar Sveinsson.
HVAÐ ÞYÐA VEXTIRAF
VERÐTRYGGÐUM LÁNUM?
SVAR: Þegar verðlag er stöðugt eru vextir sú leiga,
sem skuldari greiðir fyrir að hafa peninga að láni.
Þessu er ekki til að dreifa í verðbólgu. Peningarnir
aukast kannski að krónutölu, en verðgildi þeirra
rýrnar, eða sú hefur verið reynslan hér á landi
síðustu áratugina þrátt fyrir háa vexti.
Allt öðru máli gegnir um verðtryggð lán. Þar sér
verðtryggingin um að viðhalda verðgildi lánsins
og vextirnir fara aftur að vera raunveruleg leiga og
hvert þrósentubrot í vöxtum skiftir meginmáli,
þegar um verðtryggð lán er að ræða.
Dæmi: Ef maður fær lánað fyrir nýju húsi með
2% vöxtum og verðtryggt miðað við byggingar-
vísitölu og þyrfti ekki að greiða af láninu á láns-
tímanum, þá verður hann að borga andvirði
tveggja nýrra húsa til baka eftir 35 ár. Ef vextirnir
eru 2.5% verður hann að borga andvirði tveggja
nýrra húsa eftir 28 ár, 3% vextir þýða 23.5 ár. 8%
ávöxtun eins og auglýst er á frjálsum markaði,
þýðir að maður sem fær lánað fyrir nýju húsi í dag,
verður að borga andvirði tveggja nýrra húsa til
baka eftir 9 ár!
Nýlega hækkaði Seðlabankinn vexti af verð-
tryggðum lánum lífeyrissjóðanna úr 2.5% í 3%
eða um 20%! Fáir virðast gera sér grein fyrir
þýðingu þessarar hækkunar og eftirspurn eftir
þessum lánum hefur ekki minnkað.
SAMBAND ALMENNRA
LÍFEYRISSJÓÐA
LANDSSAMBAND
LÍFEYRISSJÓÐA