Tíminn - 07.10.1982, Blaðsíða 4

FIMMTUDAGUR 7. OKTÓBER 1982
4
Nýir bílar
Leitiö
upplýsinga
æ
— Notaðir bílar
ÞÚ KEMUR -
OG SEMUR
BÍLASALAN BLIK s/f
S(ÐUMÚLA 3-5-105 REYKJAVÍK
SÍMI: 86477
Ritari
Utanríkisráðuneytið óskar að ráða ritara til starfa
í utanríkisþjónustunni.
Krafist er góðrar kunnáttu í ensku og a.m.k. einu
öðru tungumáli auk góðrar vélritunarkunnáttu.
Eftir þjálfun í utanríkisráðuneytinu má gera ráð
fyrir að ritarinn verði sendur til starfa í sendiráðum
íslands erlendis.
Eiginhandarumsóknir með upplýsingum um
aldur, menntun og fyrri störf, sendist utanríkis-
ráðuneytinu, Hverfisgötu 115, Reykjavík, fyrir 15.
október 1982.
Utanríkisráðuneytið.
VÖRUGÆÐUNUM MÁ ÆTÍÐ TREYSTA
Hverfisteinar
Rafdrifnir hverfisteinar 220 volt. Steinninn snýst 120 snúninga
á mfnútu í báðar áttir.
Verð kr. 1.728.- m/söluskatti.
Sendum hvert á land sem er.
Ármúli 8, 105 Reykjavík. S: 8-5840
fréttir
„Körmun Neytendasam-
takanna ekki marktæk”
segir Haukur Hjaltason
■ Könnun sú er Neyt-
endasamtökin gerðu ný-
lega á 9 veitingastöðum í
Reykjavík - sem sagt var
frá í Tímanum í síðustu
viku - er harðlega gagn-
rýnd í tilskrifum sem
Tímanum hefur borist frá
Hauki Hjaltasyni, naut-
griparæktarbónda, í Aust-
urkoti, sem birtast hér
fyrir neðan. Þar sem um
harðorða gagnrýni er að
ræða á gæðaprófun ham-
borgaranna gaf Tíminn
Jóni Óttari Ragnarssyni
tækifæri tií andsvara, fyrir
hönd Neytendasam-
takanna.
Sú könnun sem Neytendasamtökin
gerðu nýlega á kjötkökum frá 9
veitingastöðum í Reykjavík á ekkert
skylt við gæðaprófun á hamborgurum
né verðsamanburði. Þessi könnun er í
raun ekki marktæk nema að einu leyti
og því miður kom það ekki fram nema
að litlu leyti, þ.e. með tilliti til
næringargildis.
Athugasemdir voru gerðar við þessa
prófun áður en hún hófst og var þá bent
á að notkun geislaofns við endurhitun
kjötköku væri vægt sagt vafasöm en
upplýst var af fulltrúa Neytendasamtak-
anna að kanna ætti bragðgæði kökunnar
og næningargildi fyrst og fremst til
upplýsinga, leiðbeiningar og aðhalds
fyrir veitingamenn.
Þar sem nú hefir verið birt opinberleg
niðurstaða þessarar könnunar er
i nauðsynlegt að almenningur fái uþplýst
j eftirfarandi:
1. Könnunin er ekki marktæk með tilliti
til gæða vegna endurhitunar í
geislaofni en áður en það gerist hefir
brauðið drukkið í sig mikinn safa úr
kjötinu.
2. Könnunin er ekki marktæk með tilliti
til kjötgæða þar sem ekki kemur fram
hvers konar kjöt er um að ræða, en
staðreynd er að a.m.k. nokkrir
staðanna nota í hamborgara ein-
göngu besta fáanlegt nautakjöt
3. Fitumæling er ekki marktæk þar sem
kökurnar eru mismunandi steiktar og
því nauðsynlegt að fitumæla kjötið
hrátt.
4. Upphitun í geislaofni veldur seigju í
því efni sem hitað er og stórskaðar
upphafleg gæði.
5. Könnunin er ekki marktæk með tilliti
til kryddunar þar sem eingöngu er
bragðprófuð kjötkakan en sem
kunnugt er samsetja veitingahúsin
hamborgara úr mörgum efnum;
brauð, sósa, laukur, tómatsneið,
gúrkusneið, salatblöð og e.t. v. fleira.
6. Kjötgæði í hamborgara njóta sín fyrst
og fremst nýsteikt.
Neytendasamtökin þjóna ekki al-
menningi með því að varpa fram
könnunum sem þessum án þess að gera
fulla grein fyrir vanköntum sem á þeim
kunna að vera.
Nær væri að könnunamefnd settist
inná veitingastaðina fyrirvaralaust og
fengi afgreidda þá vöm sem prófa á
nákvæmlega eins og viðkomandi
Tomma borgarar og Braul-
argrill fengu hæstu
einkunuimar í tkyndi-
könnun er Neytendasam-
lökin í Reykjavík gerðu á
gseðum hamborgara 9 á
skyndibitastöðum i
Reykjavík nýlega, þar sem
tekið var mið af ncringar-
gildi, verði og geriafjölda.
En einnig var lagt mat á
bragðgxði, sem reyndust
mjög , misjöfn, svo og
saltinnihald.
Alll upp I 90% raunui icyndin *cn
i hwi oj Izpu *ciði i hamboigunim
’ •’ 1 við kjAtið f
■ Haukur Hjaltason
veitingamenn vilja framreiða.
Það er eflaust áhugi hjá veitingamönn-
um fyrir því að fá aðhald og nauðsynlegt
að vita að ekki er hægt að bjóða hvað
sem er á hvaða verði sem er. Þetta vita
veitingamenn og það er lítill greiði við
matsöluhúsin að varpa fram handahófs-
kenndum könnunum sem ekki standast
sjálfar gagnrýni.
Þess konar vinnubrögð auka aðeins á
vanda viðkvæms atvinnureksturs á
erfiðum tímum.
Haukur Hjaltason.
Neytendasamtök _ _____________
hamborgara: “
SVARTA PANNAN MEÐ
BESTU HAMBORGARANA
— Allt upp f 90% munur á verði
(mcðalvcrö á 100 jrOmmum »(kjon því kvnöann t þ«ö hv»ö ncylcndur fi lym ýnuura luxðura oj þ» ckki cmjónju
61 kióna). Meðalsaimclninj icyndiu pcmnjana. Hnia vcrð vai 86 ki. lynt vcjnaþcuaðhiicfnmcnmnmurundi
vera 55% vain. 28% hvila. U%fiuoj 100 jr. t( k|óti cn Irgita vcrðtS kr. (yrir Salunnihaldiðvarheldurekkirciknað
þerm jcfm
„Ánægjulegar
niðurstöður”
— segir Þórður Slgurdsson, einn
aðaleigandi Svörtu pönnunnar
Rannsókn á gæðum hamborgara á 9 skyndibitastöðum
Staður: Summa 1-3 1. nxr- ingarg. 2: geriafj. 3. verðkjöts 4. bragð-l S.aall- gieði | innihald
Svaria pannan 7-8 1-2 2 2 2
Tomma borgarar 8-10 1-2 1 6-7 8 9
Brautargrill 10 5 4 1 3 1 7
ai. J’að vcrður okkur - mCr oj mínu
uarfiliðr - hvau nl þeu að lcjjja okkui
(ram um að þöknau okktr nðtkipu-
vrnum cini oj nð höfum reynl að jeia
,,Þessi mísmunur ákaf-
lega einkennilecur”
„Engín rannsókn get-
ur talist fullkomin”
— segir Jón Ottar Ragnarsson
■ Ég vil fyrst þakka Hauki Hjaltasyni
fyrir þann áhuga og þá auglýsingu sem
hann hefur kosið að gefa Neytenda-
samtökunum fyrir það framtak þeirra að
framkvæma skyndikönnun á hamborg-
urum.
Það er mikið í húfi fyrir íslenska
neytendur að þeir fái sem bestar
upplýsingar um þær vörur sem þeir
þurfa að kaupa. Kannanir af þessu tagi
eru eitt tæki til þess.
Því miður er ljóst að ekki líkar öllum
útkoman úr rannsókn af þessu tagi. Á
vissan hátt má gera ráð fyrir að því
markvissari sem hún er þeim mun meiri
verði óánægjan.
Því miður kemur ekkert fram í iöngu
bréfi bréfritara er hægt er að flokka
undir annmarka á þessari rannsókn. Er
þó ljóst að engin rannsókn getur talist
fullkomin.
Til þess að lesendur geti áttað sig á
því um hvað málið snýst hef ég kosið að
svara hverju einstöku atriði í bréfi
Hauks og þá í sömu röð og hann raðar
þeim.
1) Aðeins við bragðprófun var fæðan
snögghituð áður í örbylgjuofni. Að
þetta geri það að verkum að könnun
sé ómarktæk er rangt vegna þess að
! hér er verið að meta innbyrðis
I bragðgæði og allir hamborgarar hlutu
sömu meðferð. Auk þess ofmetur
bréfritari eyðingarmátt örbylgju-
: hitunar. Loks skal tekið fram að þessi
þáttur var ekki metinn með í
heildareinkunn.
2) Að könnunin sé ómarktæk vegna þess
að ekki kom fram hvaða hráefni voru
• notuð er rangt. Ástæðan er einfald-
lega su að tilgangur mælingar á
næringargildi var einmitt að meta
þennan þátt. Virðist könnun staðfesta
það því a.m.k. sumir þeirra staða sem
nota lélegust hráefni fá lélegasta
útkomu í næringargildi.
3) Að fitumæling sé ómarktæk vegna
þess að hamborgaramir eru mismun-
andi steiktir er rangt og sýnir ennþá
betur hve lftið bréfritari botnar í því
sem um er að vera. Það er einmitt
tilgangurinn með svona könnun að
meta hve mikla fitu neytandinn fær í
kaupunum.
4) Að upphitun í geislaofni valdi seigju
í því efni sem hitað er og stórskaði
gæðin er algerlega óviðkomandi
þessu máli, sbr. 1. lið.
5) Að það sé galli á könnuninni að
aðeins voru prófuð gæði hamborg-
arans sjálfs er rangt. Kjötið er dýrasti
hlutinn og auðvelt um vik að kæfa
bragðgæðin í sósum, brauði o.fl. Auk
þess var skýrt tekið fram að aðeins
vora í niðurstöðum metin bragðgæði
kjötsins.
6) Að kjötgæði hamborgara njóti sín
best nýsteikt er óviðkomandi þessari
könnun.
Hugmyndir bréfritara um „betri“
B Jón Óttar Ragnarsson
könnun sýnir enn betur hve lítið hann
áttar sig á starfsemi rannsóknafólks. Til
þess að könnun af þessu tagi geti tekist
þarf hún að hitta í mark, en ekki vera
sniðin eftir hagsmunum framleiðenda
eða seljenda.
Það má benda á það lesendum til
fróðleiks að kannanir af þessu tagi hafa
alltaf einhverja annmarka. Svo ein-
kennilega vill þó til að bréfritara tókst
ekki að finna neina þá veilu á þessari
könnun sem máli skiptir.
Jón Óttar Ragnarsson.