Tíminn - 23.02.1983, Blaðsíða 3

fréttir
Framsóknarflokkurinn vildi auka niðurgreiðslur til að lækka vísitöluna um 5 stig:
„HAAR VERDBÆTI £ ■■ UR K0MA HELST £
HATEKJUMONNUN 1T1L G0BA”
■ Þingflokkur framsóknarmanna gerði svofellda ályktun á fundi sínum s.l. mánudag:
„Þar sem nú eru horfur á að frumvarp til laga um nýtt viðmiðunarkerfi fyrir laun nái ekki frani að ganga fyrir 1. niars
n.k. samþykkir þingflokkur Framsóknarflokksins að fela formanni flokksins að bera fram tillögu i ríkisstjórninni um að
niðurgreiðslur verði nú þegar auknar þannig að framfærsluvísitala lækki um 5 stig.
Jafnframt beri ríkisstjórnin fram frumvarp á Alþingi um að sú niðurgreiðsla hafi áhrif á verðbótahækkun launa 1. mars
n.k. og verði leitað eftir samþykkt Alþingis nú þegar.“
Þessa ályktun lagði Steingrímur Her-
mannsson fram á ríkisstjórnarfundi í
gærmorgun. Um viðtökur málsins sagði
hann í viðtali við Tímann í gær: Eins og
þarna kemur fram veldur það okkur
■ „Við komum austur eftir að Haf-
rannsóknastofnun hafði mælt 45 þús-
und tonn af loðnu á svæðinu milli
Ingólfshöfðu og Hornafjarðar og þá
urðum við varir við mikla loðnu mikið
austar sem hefur ekkert verið inní í
mælingunni,“ sagði Eggert Þorfinns-
son skipstjóri á Hilmi SU í samtali við
Tímann í gær, en hann telur að Haf-
rannsóknastofnunin bafi verulega van-
mælt þá loðnu sem> nú gangi til hrygn-
ingar.
Loðnan sem við fundum fy rir aust-
an var á Berufjarðarsvæðinu þar sem
við höfum aldei getað veitt loðnu
vegna þess að hún er yfirleitt svo dreifð
á þessum slóðum. En nú var þarna um
mikla loðnu að ræða. Þetta var á stóru
svæði og urðu allir varir við þetta,
trollin komu alveg loðin upp.
Nú telur Hafrannsóknastofnun að
hún hafi mælt 245 þúsund tonn að
þessu sinni en teiur að 400 þúsund tonn
þurfi að vera til staðar svo að hægt sé
að mæla með vciðum miðað við stofn-
miklum vonbrigðum að ekki skuli nást
fram þcssi breyting á viðmiðunarkerf-
inu. Ég leyfi mér að fullyrða að sam-
þykkt þess mundi valda mjög lítilli
kaupmáttarskerðingu eins og fram hefur
inn eigi möguleika á að ná fyrri styrk.
Þama er um talsvert breitt bil að ræða,
tclur þú að 150 þúsund tonn geti verið
fyrir austan sem ekki hafi verið mæld?
Mér er ekkert ósennilcgt að það
magn væri þama á ferðinni og mikið
meira en það en við getum auðvitað
ekkert sagt ákveðið um það núna.
Hins vegar hefur stofnunin aldrei talað
um svona mikið magn til hrygningar
fyrr en núna síðustu árin. Við höfum
ekki trú á að það þurfi svona mikið
magn af loðnu að hrygna. Þessi loðna
sem nú er að ganga suður fyrir er frá
árinu 1980 og þá minnir mig að fiski-
fræðingar hafi talið að 35 þúsund tonn
væru í göngunni suður fyrir land það
árið.
Finnst þér að stofnunin cigi að fara
aftur á stúfana og mæla?
„Þeir breyta ekkert sínum mæl-
ingum úr þessu, það erbara ansi mikið
mál að láta þetta synda hjá núna þegar
allt of mikil sókn er í þorskstofninn, og
mjög iítill þorskur sem gengur á miðin.
JGK
komið í tölum Þjóðhagsstofnunar, þær
yrðu vart mælanlegar, en mundi draga
úr verðbólgu um 5-6 af hundraði á ári
og yrði varanleg lagfæring á viðmiðunar-
kerfinu.
- Mér finnst afstaða sjálfstæðismanna
í stjórnarandstöðu nánast óskiljanleg.
Þeir hafa spurt um málið hvað eftir
annað í þingsölum í vetur og ég liélt að
þeir væru fylgjandi slíkum lagfæringum.
En þetta sýnir hve reikulir þeir eru og
lítt á þá að treysta í efnahagsmálum.
- Eftir að þetta er orðið ljóst finnst
okkur að eitthvað verði að gera til að
hægja á þeirri verðbólguöldu sem yfir
ge'ngur. Nú liggur fyrir að vcrðbótavísi-
tala mun hækka um 14-15 af hundraði
1. mars. Með tillögu framsóknarmanna
stefn um við að því að koma henni niður
fyrir 10 af hundraði og það er náttúrlega
Ijóst að það yrði allt annað að ráða við
vandann fyrir nýja ríkisstjórn sem að
sjálfsögðu verður mynduð eftir kosning-
ar ef eitthvað í þessa áttina er gert.
- Við höfum að sjálfsögðu rætt þetta
í ríkisstjórninni fyrr, ég hreyfði þessu
máli í janúar og það var rætt ítarlcga
fyrir um það bil 10 dögum, en Alþýðu-
bandalagið hefur lagst gegn þessu. Virð-
ist svo að þcgar nú eru að nálgast
kosningar að Alþýðubandalagið vilji
hvorki hreyfa legg né lið til að draga úr
verðbólguöldunni. Því er borið við að
forysta launþega sé þessu mjög andsnú-
in. Satt að segja undrar það mig þegar
ég held að öllum sé orðið Ijóst að svona
hækkun á verðbótum kemur fyrst og
fremst þeim sem hæstar.hafa tekjurnar
til góða. Það er nánast verið að vernda
þá.
Þessu fylgir náttúrlega hækkun á öllu
verðlagi og engir bera neitt úr býtum
nema helst þeir sem fá flestar krónur,
sem sagt hátekjumennirnir.
Þetta var rætt í ríkisstjórninni í gær-
morgun og enn var sania afstaðan hjá
alþýðubandalagsmönnunum."
- Væntanlega helur tjármálaráðherra
orðið fyrir svöruin þar sem hér er um aö
■ Steingrímur Hermannsson.
ræða tillögu um niðurgreiðsiur. Hvernig
tók hann í málið?
„Fyrst og fremst er borið við að ekki
sé gert ráð fyrir þessu á fjárlögum. En
staðrcyndin er náttúrlega sú aö útgjöld
ríkisins aukast mjög með hverjum hund-
raðshluta sem laun hækka svo að þarna
kæmi verulegur sparnaður á móti. Þá
liefur í öðru lagi verið sagt að þetta sé
svo mikil niðurgreiðsla að niðurgrciðslur
á landbúnaðarafurðum yrðu þar mcð
óeðlilega miklar. Þetta er áreiðanlega á
misskilningi byggt því að aðeins sú
hækkun sem af hækkun á landbúnaðar-
afurðum leiðir nú og síðast er svipuð og
. hér er verið að tala umi
Staðrcyndin er sú að niðurgreiðslur
hafa ekkert vcrið auknar undanfarin tvö
misscri. í raun og veru erum við komnir
langt frá því ákvæði stjórnarsáttmálans
sem segir að niðurgreiðslum skuli haldiö
í svipuðu hlutfalli og var er stjórnin
settist að völdum. 1 þriðja lagi er þvf
borið við að þetta komi rnjög seint fram.
Það er að vísu rétt aö þetta kcmur
allseint fram cnda gcrðum við okkur
vonir um að vísitölufrumvarpið fengi
framgang og þá hefðum við sætt okkur
við það eitt enda hefði þá skapast
mánaðar svigrúm til aðgeröa.
Hins vegar er það staðreynd að þetta
hefur áður verið gert jafnvel seinna.
T.d. var svipuð aðgerð ákveðin 30. nóv.
1978, daginn áður en greiða átti verðbæt-
urnar. Nokkrum árum þar áður var
svipuð aðgerö framkvæmd með mjög
stuttum fyrirvara. Vitanlega er út af fyrir
sig ckkert því til fyrirstöðu að fresta
útreikningi á þessum fram á helgina og
láta tölvurnar vinna yfir helgina ef menn
á annað borð vilja. Mér sýnast því allar
mótbárur heldur léttvægar.
- Út af fyrir sig má segja að niður-
greiðslur séu ekki annað en frestun á
þessum vanda til að hægja á verðbólgu-
hraðanum. Það þarf að gera miklu
róttækari aðgerðir. Hins vegar virðist
hvorki Alþýðubandalagið né stjórnar-
andstaða vera fáanleg til þess nú
skömmu fyrir kosningar. Því lítum við
framsóknarmenn nánast á niður-
greiöslur sem neyðarúrræði."
- Sjálfsagt verður þetta kölluö tillaga
um kjaraskerðingu af hálfu framsókn-
armanna í áróðri, en er hér eingöngu um
launahækkun að ræða og er ekki vafa-
samt að kalla aðgerðir sem þessar ávallt
skerðingar á launuin eingöngu?
„Jú. í fyrsta lagi er verð á landbúnað-
arvörum lækkað sem þessu nemur,
þannig að það kemur fram bein lækkun
á landbúnaðarafurðum gegn þeirri minni
hækkun vcröbóta sem um ræðirog þá er
um leið dregið úröðrum hækkunum, svo
scm hækkunum á fiskvcrði og náttúrlega
annarri hækkun á búvöruverði því að
launaliður bóndans vcrður lægri.
Það er öllum Ijóst að í kjölfar slíkra
hækkana scm hér um ræðir fylgja hækk-
anir á öllu vöruverði. Staðreyndin er sú
að þegar á hefur verið tekið og dregið úr
vcrðbólgunni einsogárið 1981 varíraun
kaupmáttaraukning fram yfir það sem
menn gerðu ráð fyrir. í öllum þessum
útreikningum cr aö mínu viti vanmetið
hvaða áhrif vcrðbólgan sjálf hefur til
kaupmáttarskerðingar. En þauáhriferu
mjög mikil eins og hvcr einasti maður
finnur.
Forsætisráðhcrra og lélagar hans í
ríkisstjórninni hafa stutt eindregið að
niöurgreiðslur verði auknar sem síðasta
vígið gegn verðbólguholskeflu sem fullar
vcrðbætur munu hafa í för nreð sér.„
OÓ
Eggert Þorfinnssori
skipstjóri á Hilmi SU:
„Mikið magn af
lodnu sem
ekki var með
í mælingu”
Sennilega um sömu
lodnuna að ræða
segir Hjálmar Vilhjálmsson
fiskifræðingur
■ „Ég er ínjög hræddur um aö þarna
sé um að ræða sömu loönuna og við
mælduin út af Austfjörðum í janúar,"
sagði Hjálmar Vilhjálmsson fiskifræð-
ingur í gær þegar Timinn bar undir
hann ummæfi Eggerts Þorfitmssonar
skipstjóra, en Hjálmar stjórnaði
loðnuleit á vcgum Hafrannsóknastofn-
unarínnar fyrr í vetur.
„Við mældum loðnugönguna út af
Austfjörðum í lok janúar og var hún
þá öll sunnan við og austur frá Gerpi
og ekki sjáanleg nein hrygningarloðna
norðar þá. Þegar við gerðum þessa
mælingu þá var meirihlutinn af göng-
unni á svæöinu frá utanvcrðu Reyðar-
fjarðardjúpi og vcstur að Hvalbak, en
einnig var nokkuð af loðnu dýpra gða
utan við landgrunnskantinn þar. Árni
Friðriksson fylgdist með þessari göngu
vestur með Suðausturlandi og þeir
mældu hana aftur um 10. febrúar og
þá á svæðinu frá Ingólfshöfða austur
að Hvalbak og fengu mjög svipaða
niðurstöður og við höfðum fengið 10
dögum áður á Austfjarðarsvæðinu.
Við höfum svo reiknað þetta nánar og
komist að því að um sé að ræða 245
þúsund tonn af loðnu. Meiriparturinn
af þeirri loðnu er nú væntanlega komin
að og vestur fyrir Eyjar en eitthypð
kanna að vera eftir og það er væntan-
lcga sú loðna sem Eggert hefur verið
að horfa á. Ég get ekki annað en stólað
á mínar mælingar og get því ekki verið
sammála Eggert um að þarna sé að
ræða verulegt magn. En það eru hugs-
anlegar skekkjur í þessu eins og öðrum
mannanna verkum. Hins vegar eru
þessi 245 þúsund topn langt undir þeim
mörkum sem við teljum að þurfi að
miða við til að hægt sé að mæla með
veiðum. Ég lield að menn verði að
hafa það í huga að okkur ber brýn
nauðsyn til þess að koma loðnustofnin-
um aftur í það horf scm hann var áður
en hann lenti í þessari lægð sem hann
er í nú. Við þurfum á stónim hrygning-
arstofni að halda ef við ætlum að Hafa
verulegar nytjar af honum í framtíð-
inni.“ -JGK
Þvottavélin ALDA
sem þvær og þurrkar

UMBOÐSMENN
REYKJAVlK: KÓPASKER:
Vörumarkaóurinn hf., Kf. N-Þingeylnga,
AKRANES: ÞÓRSHÖFN:
Þóróur Hjálmsson, Kf. Langnesinga,
BORGARNES: VOPNAFJÖRÐUR:
Kf. Borgflrólnga, GRUNDARFJOROUR: Kf. Vopnfiróinga, EGILSSTAÐIR:
Guóni Halfgrlmsson, STYKKfSHOLMUR: Kf. Héróasbúa, SEYÐISFJÖRÐUR:
Húsió, Stálbúöin,
PATREKSFJÖROUR: REYOARFJÖROUR:
Rafbúó Jónasar Þórs, Kf. Hóraösbúa,
FLATEYRf: ESKIFJÖRÐUR:
Grelpur Guðbiartsson, Pöntunarfélag Eskfirðlnga
ÍSAFJÖRÐUR: FÁSKRUOSFJÖRÐUR:
Straumur hf., BOLUNGARVÍK: Jón Fr. Einarsson, Verzl. Merkúr, HÖFN: K.A.S.K., VlK:
BLÖNDUÖS:
Kf. Húnvetninga, Kf. Skaftfellinga,
SAUÐÁRKROKUR: ÞYKKVIBÆR:
Radlo og sjónvarpsþjónustan Fr. Friðriksson,
SIGLUFJÖRÐUR: HÉLLA:
Gestur Fanndal, Mosfell sf.,
ÓLAFSFJÖROUR: SELFOSS:
Raftækjavinnustofan, G.A. Böðvarsson,
AKUREYRI: VESTMANNAEYJAR:
Akurvlk hf., HÚSAVlK: Grlmur og Árni, Kjarni sf., GRINDAVÍK Verzl. Báran,
KEFLAVÍK: Stapafell hf.,