Tíminn - 23.02.1983, Qupperneq 7

MIÐVIKUDAGUR 23. FEBRÚAR1983.
umsjón: B.St. og K.L.
■ Hinir sívinsælu Marx-bræður
auk þess, sem hann hafi flýtt
fyrír dauða Grouchos með þvi
að leggja fyrír hann drög að
erfðaskrá fáum mánuðum áður
en hann dó. Sumir velta því
fyrir sér, hvort betra hefði
verið ef lögfræðingurinn hefði
beðið þar til eftir lát Grouchos!
En Erín setur ekki fyrir sig
slíka smámuni. Reyndar eru
smámunir ekki til í hennar
orðabók. Þannig gerír hún
skaðabótakröfur upp á 20 mill-
jarðar króna, auk 20 milljón
króna sektar, sem hún krefst
að bankinn greiði.
Ekki eru það allir, sem bera
Erin illa söguna. Sumir þakka
henni það, að Groucho auð-
naðist að verða heiðraður með
Óskarsverðlaunum á gamals
aldri og bæta því við, að hann
hefði ekki orðið svona lang-
lífur, ef hennar hefði ekki notið
við. Einn formælenda Erín er
bróðir Grouchos, Zeppo, sem
lét hlýleg orð falla í hennar
garð skömmu eftir lát Grouc-
hos. Það leiddi til þess, segir
sagan, að fjölskyldan meinaði
Zeppo aðgang að jarðarför-
inni!
En þrátt fyrir gauraganginn
og leiðindin, sem fyigja þessum
málarekstri, eru þeir til, sem
hafa svo óbifanlega trú á
kímnigáfu Grouchos, að búast
megi við að hann sitji einhvers
staðar á silfurskýi og brosi í
kampinn yfir öllu saman.
að því að það heyrir til algerra
undantekninga að feðrum sé
dæmt forræði.
Setjum nú svo að réttur feðra
og mæðra væri jafn samkvæmt
lögum myndi það ekki valda
óheyrilegri togstreitu ef dómstól-
ar ættu í hverju tilviki að kveða
upp úrskurð um það hvort móð-
irín eða faðirinn sé betur fallið til
uppeldis bamanna?
„Þetta er ekki bara spurning
um rétt föðurins og móðurinnar.
Þetta er líka spurning um vilja
barnanna og þau eiga að hafa
eitthvað um það að segja hvoru
foreldranna þau vilja fylgja. í
mínu tilfelli vildu börnin fylgja
mér og ég var reiðubúinn til að
taka að mér umsjón þeirra og
forræði. En ég fékk það ekki af
því að ég er karlmaður. Ég var
kallaður til viðtals hjá sálfræð-
ingi hjá Félagsmálastofnun
Reykjavíkur og þar var mér sagt
hreint út að þar sem ég væri
karlmaður væru mínir möguleik-
ar ekki neinir. Mér fannst sér-
staklega athyglisvert að ég var
kallaður í viðtalið einn en konan
var látin hafa börnin með sér í
viðtalinu. Hvers vegna var mér
ekki gefinn kostur á því sama?
Ég hefði talið eðlilegt að við
foreldrarnir hefðum verið kölluð
fyrir sitt í hvoru lagi og börnin
sér til að hægt væri að fá upp
þeirra álit eða tilfinningar án
pressu frá öðru hvoru foreldr-
anna. En dómurinn féll á þeim
forsendum að í fyrsta lagi væri
eðlilegt að börnin fylgdu tveim
systkinum sínum af fyrra hjóna-
bandi móðurinnar og í öðru lagi
væri hún talin hæf móðir, en það
var hins vegar ekkert gefið út á
það hvort ég væri hæfur faðir eða
ekki. Þetta er sem sagt sagt mín
reynsla, sem er ástæðan fyrir því
að ég berst fyrir stofnun þessa
félags, ég get ekki talað um
reynslu annarra, það verða aðrir
að gera sjálfir, en ég held að mín
reynsla sé alveg dæmigerð fyrir
afgreiðslu svona mála.
Þó að karlmenn gangi ekki
með börnin og fæði þau ekki þá
bera þeir í brjósti tilfinningar til
þeirra alveg jafnt á við móður-
ina, og við viljum hafa jafnræði
á við konur í þessum málum sem
öðrum.“ JGK
■ CLAUDE Cheysson utan-
ríkisráðherra Frakka hefur verið
í opinberri heimsókn í Moskvu
undanfarna daga. Þessari heim-
sókn hans hefur verið veitt veru-
leg athygli sökum þess, að þetta
er í fyrsta sinn síðan Mitterrand
varð forseti, að svo háttsettur
franskur stjórnmálamaður gistir
Moskvu.
Mitterrand hefur farið sér
miklu hægar í því að hafa náin
stjórnmálaskipti við Moskvu en
fyrirrennari hans, Giscard
d’Estaing . Þeir Brésnjef og
Giscard hittust nokkrum
sinnum, en seinast í Varsjá 1980,
þegar Giscard fór þangað óvænt
og skyndilega, tæpu hálfu ári
eftir að Rússar sendu her inn í
Afganistan.
Giscard mun hafa gert sér
vonir um, að hann gæti haft áhrif
á Brésnjef í Afganistanmálinu.
Þetta reyndust tálvonir. Var-
sjárfundurinn átti þátt í að veikja
stöðu Giscards í kosningabarátt-
unni, sem var framundan.
Mitterrand hefur látið þetta
verða sér til varnaðar. Hann vill
ekki heldur fá það orð á sig, að
■ Hvaða boðskap fékk Andropov frá Mitterrand?
Undanskilja Sovétrlkin
frönsku eldflaugarnar?
Cheysson fékk vinsamlegar móttökur íMoskvu
■ Claude Cheysson lætur vel af Moskvuförinni
hann láti undan frönskum
kommúnistum í utanríkismál-
um, þótt hann hafi samvinnu við
þá um önnur mál og fjórir
kommúnistar sitji í ríkisstjórn
hans.
Mitterrand hefur hins vegar
talið rangt að láta þessa gætni
sína hafa áhrif á verzlun og
viðskipti Sovétríkjanna og
Frakklands. Hann sýndi það í
sambandi við tilraunir Reagans til
að stöðva framkvæmdir við gas-
leiðsluna, sem á að flytja mikið
magn af gasi frá Síberíu til
Vestur-Evrópu. Mitterrandvirð-
ist þeirrar skoðunar, að aukin
verzlun og menningarleg sam-
skipti verði að undirbúa jarðveg-
inn fyrir bætta stjórnmálalega
sambúð.
í samræmi við þetta hefur
verzlun milli landanna aukizt
síðan Mitterrand kom til valda.
Eitt aðalatriðið, sem Cheysson
mun hafa lagt áherzlu á í þessu
sambandi, er að viðskiptin verði
aukin til hags fyrir báðar þjóðirn-
ar.
ÞAÐ mátti telj'a víst, að í
viðræðum þeirra Cheyssons og
Gromykos, utanríkisráðherra
Sovétríkjanna, myndi eldflauga-
málið bera á góma, og þá ekki
sízt það tilboð Andropovs, að
Rússar hefðu ekki fleiri eldflaug-
ar í Evrópu en sem svaraði
samanlögðum eldflaugastyrk
Frakka og Breta.
Það hefur vakið athygli, að í
ræðu, sem Gromyko hélt í
veizlu, sem hann hélt til heiðurs
Cheysson, fór hann framhjá því
að nefna þetta tilboð.
í ræðunni hafnaði Gromyko
einu sinni enn núllstefnu Reag-
ans. Hann taldi það markmið
R^agans með henni að koma í
veg fyrir samkomulag, svo að
Bandaríkin gætu komið upp
meðaldrægum eldflaugum í Ev-
rópu. Því myndu Sovétríkin
svara með því að auka kjarn-
orkuvopnastyrk sinn þar.
Um takmörkun kjarnavopna
í Evrópu fórust Gromyko orð á
þessa leið:
„Hvað varðar takmörkun
kjarnorkuvopna í Evrópu, þá
bjóða Sovétríkin einfalda og
réttláta lausn. Eins og Juri V.
Andropov sagði, viljum við ekki
eiga í Evrópu einni eldflaug
meira, ekki einni flugvél meira
en Nató. Við erum fylgjandi
jafnvægi á því lægsta stigi, sem
mögulegt er, en jafnvægi um-
fram allt.“
Þessi ummæli hafa vakið at-
hygli vegna þess, að Gromyko
talar um, að Sovétríkin vilji ekki
hafa meiri kjarnorkuvopnastyrk
í Evrópu en Nató. Frakkar hafa
jafnan lagt áherzlu á, að kjarn-
orkuvopn þeirra tilheyrðu ekki
Nató á neinn hátt og því ætti
ekki að draga þau inn í viðræður
risaveldanna í Genf um tak-
mörkun meðaldrægra eldflauga.
Þessa stefnu frönsku stjórnar-
innar áréttaði Cheysson mjög
rækilega, þegar hann svaraði
ræðu Gromykos. Hann lýsti svo
því, að Frakkar myndu fagna
því innilega, ef samkomulag
næðist í viðræðum risaveldanna
í Genf um takmörkun meðal-
drægra eldflauga í Evrópu.
Af þessum orðaskiptum þeirra
Gromykos og Cheyssons draga
ýmsir fréttaskýrendur þá álykt-
un, að Rússar muni geta fallið
frá því að draga frönsku eld-
flaugarnar inn í viðræðurnar í
Genf. Þeir muni í lokin láta sér
nægja að jafnvægi verði milli
eldflauga Sovétríkjanna og
Bandaríkjanna.
í útdrætti, sem rússneskirfjöl-
miðlar birtu úr ræðu Cheyssons,
var haft eftir honum það, sem
hann hafði sagt um eldflaugar
Frakka, og að þeir teldu að þær
ættu ekki að teljast með eld-
flaugum Nató. Flestönnurveiga-
mestu atriðin voru einnig til-
greind, en þó sleppt því, sem
hann sagði um Afganistan og
Pólland, því að í þeim orðum
hans mátti finna vissa gagnrýni í
garð Sovétríkjanna.
MEÐAL þeirra atriða, sem
þeir Gromyko og Cheysson
lögðu báðir áherzlu á, var nauð-
syn þess, að Madridfundurinn
næði samkomulagi um að kölluð
yrði saman ráðstefna, sem fjall-
aði um afvopnunarmál í Evrópu.
Það gæti orðið gagnlegur áfangi
til að ná samkomulagi um tak-
mörkun og samdrátt vígbúnaðar
þar.
Líklegt þykir, að viðræður
þeirra Gromykos og Cheyssons
hafi snúizt að verulegu leyti um
samvinnu ríkjanna á sviði við-
skipta, vísinda og tæknimála.
Rússar leggja mikið kapp á
aukna samvinnu á sviði vísinda
og tækni.
í sambandi við heimsókn
Cheyssons til Moskvu var undir-
ritaður samningur um samvinnu
ríkjanna á sviði vísinda og verk-
fræði á næstu 10 árum. Gromyko
fór fögrum orðum um þennan
samning.
Áður en Cheysson sneri heim-
leiðis átti hann viðræður við
Andropov. Cheysson færði hon-
um sérstaka orðsendingu frá
Mitterrand, en ekki hefur enn
verið skýrt frá efni hennar.
Þeir Gromyko og Andropov
hafa bersýnilega gert sér far um
að gera för Cheyssons sem bezta
og lagt ágreiningsefni sem mest
til hliðar. Sennilega mun för
Cheyssons því heldur stuðla að
bættri sambúð ríkjanna. Líklegt
er þó, að Mitterrand fylgi áfram j
hinni varfærnu stefnu sinni,’
a.m.k. um sinn eða þangað til að
áþreifanlegri árangur kemur í
ljós.
Þórarinn ri
Þórarinsson,
ritstjóri, skrífar itfl