Tíminn - 17.04.1983, Blaðsíða 6

6
SUNNUDAGUR 17. APRÍL 1983
„Við hjónin komum heim nú.á föstu-
daginn langa,“ segir Einar, „og tilefnið
var nánast, að vera viðstödd fermingu
dóttursonar okkar, sem fermdur var
annan páskadag. Nú, en þótt það hafi
verið aðalástæðan, þá er nú einnig
gaman að koma heim af fleiri ástæðum,
því hér eigum við tvær giftar dætur, þær
Helgu og Hrefnu og þrjú barnabörn.
Sonur okkar Sigurður, er við hagfræði-
nám í Danmörk. Stærri er nú fjölskyldan
ekki, að því slepptu að ég á aldraðan
föður í Danmörku."
livað langt tr nú urðið frá því að þið
hjónin fóruð utan?
„Við. Þórunn Sigurðardóttir, kona
mín, og ég fórum til Danmerkur fyrir
rétt rúmum þremur árum og í Kaup-
mannahöfn hef ég setið sem sendiherra
í Danmörku, Ítalíu, Tyrklandi og ísrael.
Til þessara „aukalanda" sem ég nefndi
fer ég einu sinni á ári, til þcss að hitta
menn og kynnast málefnum þar og segja
má að erindi mín þar séu lítið fleiri,
nema á ítaliu, en við ítali höfum við
nokkur viðskipti. Viö hina eru viðskipti
nær engin. Já, þctta eru því nánast
kurteisisheimsóknir sem ég fcr til Týrkja
og ísraela. Bæði eru löndin mjög áhuga-
verð en hafa átt í erfiðleikum. Eins og
allir vita tók herforingjastjórn við í
Tyrklandi 1979 og nú cr verið að reyna
að þoka málum þar í lýðræðislegra horf
og um ástand í Israel þarf varla að
fjölyrða, þar sem það er í fréttum á degi
hverjum.
Um starfið í Kaupmannahöfn er það
að segja aö samskiptin við Dani cru
ákaflega vinsamleg og ég gct ekki annað
■ Til dæmis hafa náms-
mennirnir verið
ágætir i
samstarfi og
ber ég þeim
hina bestu
sögu.
þá Islendinga sem voru í Danmörku á
hverjum tímaogslitruraf þeirri skráeru
enn til. En það reyndist hins vegar
óvinnandi verk með þeim mannafla sem
sendiráðið hafði yfir að ráða. Þarna er
líka í Danmörku margt fólk sem aldrei
á erindi til sendiráðsins, sjálfbjarga fólk,
sem ekki lendir í vandræðum og þekkir
til allra hluta.“
En erindi þeirra sem til sendiráðsins
leita, - þau eru væntanlega margvísleg?
„I’að eru óteljandi erindi sem okkur
berast, - mjög mikið af skriflegum
erindum og mjög mikið af
símahringingum. Til
okkar koma
um
Því miður eru viðskiptin við Dan-
mörku okkur óhagstæð, viðskiptalega
séð. Við kaupum miklu meira af þeim,
en þeir af okkur og það á fyrst og fremst
rætur að rekja til þess að Danir eru mjög
mikil fiskveiðiþjóð sjálfir. Yfirleitt flytja
þeir ekki inn fisk og lít ég þá fram hjá
fiski frá Færeyjum og Grænlandi, sem
eru hluti af konungsríkinu. íslenskt
lambakjöt er í góðu áliti og þykir gott,
en verðið hefur verið okkur óhagstætt,
þar sem Nýsjálendingar, okkar helstu
keppinautar, eru með ódýrara kjöt.
Önnur erindi manna til sendiráðsins
eru og mörg. Það kemur auðvitað fvrir
Islendinga eins og
Einar Agústsson, sendiherra, í heimsókn:
„Ættum brátt að geta horf t
bjartari augum fram á við”
— segir Einar, sem hér ræðir m.a. batnandi horfur í dönsku þjóðlífi
en borið öllum þeim embættismönnum
sem ég hef skipti við vel söguna. Frá
mínum fyrri störfum þckkti ég einnig
mjög marga í utanríkisráðuneytinu og
marga stjórnmálamenn og það hefur
vissulega hjálpað mér við að fylgjast
með mörgu af því scm þarna cr að
gerast."
Reyndust sendiherrastörfin svipuð
því sem þó bjóst við, áður en að heiman
var haldið?
„Þegar ég tók við þessu starfi, þá var
í mér nokkur beygur vcgna þess að ég
kynni ef til vill að ienda í crfiðlcikamál-
um af ýmsu tagi, en þar er skemmst frá
að segja að það hefur allt farið miklu
betur en ég átti von á og ég get síður en
svo kvartað undan íslendingum í Kaup-
mannahöfn. Til dæmis hafa náms-
mennirnir verið ágætir í samstarfi og ber
ég þeim hina bestu sögu.
Ég er formaður í stjórn húss Jóns
Sigurðssonar, en það fylgir starfinu. Við
erum þarna fimm, - tveir eru frá
íslendingafélögunum, tveir eru skipaðir
af forsetum Alþingis og loks er sendi-
herra skipaður formaður. Þetta er þó
nokkuð starf, því húsið er viðhaldsfrekt
og heldur lítið til þess að sinna þeirri
starfsemi sem þar er ætlast til að fari
fram. Ég hef ekki átt í útistöðum við
neina vegna hússíns samt sem áður og
allt hefur farið skaplega og vinsamlega
fram.“
Er félagslíf íslendinga í Höfn líflegt?
/• „Já, það má segja það. Námsmanna-
félagið var til dæmis að halda upp á 90
ára afmæli sitt um daginn og var það gert
af miklum myndarskap í húsnæði háskól-
ans. Eftir því sem ég best veit voru
þátttakendur 360.
Hve margir eru íslendingar í l)an-
mörku?
„í Kaupmannahöfn get ég hugsað mér
að námsmennirnir séu á milli sex og sjö
hundruð. íslendinganýlendan í allri
Danmörku mun hins vegar vera á milli
fjögur og fimm þúsund manns. Þó
verður að taka fram að í þessum hóp eru
ekki allir á íslandi fæddir.
Sendiherrann í Stokkhólmi, Benedikt
Gröndal, hcfur gert ágætan hlut, að
mínu mati, en hann er sá að Benedikt
hefur óskað eftir og fengið þjóðskrá Svía
til þess að gefa sér upp nöfn allra
íslendinga í Svíþjóð. Sömu ráðstöfun er
ég auðvitað einnig búinn að gera að
fyrirmynd Bcncdikts, og þcgar ég fæ þær
niðurstöður ætti að vera hægt að svara
þeirri spurningu nákvæmar en mér nú cr
unnt.
Fyrir löngu var reynt að halda skrá yfir
ingar um íslensk fyrirtæki frá mönnum
sem vilja selja hingað vörur og spurt er
hvaðan sé hægt að kaupa héðan vissar
vörutegundir, þótt það sé minna um það.
Samskiptin við Dani eru ákaflega vinsamleg
fjármunum sínum eða vegabréfi. Vega-
bréf höfum við leyfi til þess að gefa út
eftir að telexsamband hefur verið haft
heim og það tekur skamma stund að fá.
Fjárhagsfyrirgreiðslu megum við hins-
vegar ekki láta í té nema með samþykki
ráðuneytisins, sem hefur þá þann háttinn
á að það fær ábyrgðarmann sem það
treystir. Þá höfum við hjálpað upp á
sakirnar þannig áð fólk sé ekki vega-
laust, en tökum þó fram að þetta er ekki
yfirfærsluleið, því það eru bankarnir
sem sjá um yfirfærsluna, en ekki sendi-
ráðið.
Loks koma svo fyrir einstaka erfið-
leikamál, - menn lenda í misjöfnu og
komast stundum í hendur lögregluyfir-
valda. Við höfum í sendiráðinu starfandi
prest sem þessi mál niæða mest á, til
dæmis túlkun við réttarhöld o.fl. en þótt
margir kunni vel dönsku er þó betra að
fyrirbyggja allan misskilning undir slík-
um kringumstæðum.
Þá koma alltaf nokkrir sjúklingar til
Kaupmannahafnar og presturinn hefur
heimsótt þá og greitt fyrir þeim eins og
hægt er. Það er séra Jóhann Hlíðar sem
gegnt hefur þessu starfi allan þann tíma
sem ég hef verið sendiherra. en hann er
nú hættur og kominn á eftirlaun og séra
Ágúst Sigurðsson sem síðast var á
Mælifelli er nú að taka við starfinu af
honum.
Hér hef ég nú í sem allra stystu máli
lýst þeim algengustu erindum sem menn
eiga við okkur. Enn er það í mínum
verkahring að fara mcð orðsendingar í
utanríkisráðuneytið í tengslum við sam-
skipti landanna og alltaf er nokkuð um
slík erindi. Þá skrifa ég heim skýrslur um
það sem er að gerast í Danmörku, til
þess að halda ráðuneytinu uppiýstu og
minnist síðustu stjórnarskipta og þeirra
ráðstafana sem í kjölfarið fylgdu."
Hvernig líst þér á horfurnar í dönsku
þjóðlífi nóna?
„Útlitið í Danmörku hefur stórlega
batnað nú síðustu mánuðina. Það er
auðvitað fyrst og fremst fyrir utanað-
komandi áhrif, svo sem umtalsverða
lækkun á olíu sem hefur þegar gætt á
danska tnarkaðinum. Það hefur orðið
vaxtalækkun erlendis. sem þýðir það að
greiðslubyrði ríkissjóðs Dana er nú
verulega léttari en var og Danir hafa