Tíminn - 23.02.1984, Blaðsíða 2

FIMMTUDAGUR 23. FEBRUAR 1984
2_____________________________________Mmhm
f réttir
Nýi vísitölugrunnurinn:
FISKKAIIP MINNKAÐ UM
HELMING EN TILBÚNAR
MATVÖRUR SEXFALDAST
■ Gífurleg neysluaukning á allskonar
tilbúnum matvörum, (pizzum, samlok-
um, dósa- og pakkasúpum, sósum og
öðru álíka, svo og ýmisskonar glasa-,
pakka- og dósamat öðrum) er sú breyt-
ing sem fyrst og fremst hefur átt sér stað
frá því á árunum 1964/65 þegar núgild-
andi vísitölugrundvöllur var unninn og
þar til árin 1978/79 þegar neyslukönnun
var gerð fyrir nýjan grundvöll sem nú
hefur verið lagður fram á Alþingi til
samþykktar.
I núgildandi grunni er liðurinn sem
kallast aðrar matvörur samtals 3.820 kr.,
eða rúm 3% af heildar matvöruútgjöld-
um vísitölufjölskyldunnar, en sam-
kvæmt nýja grundvellinum hefur hann
hækkað upp í 22.697 kr. og um 18% af
heildarútgjöldum matvöruliðarins. í
báðum tilfellum er miðað við verðlag nú
í febrúar, en neyslu heils árs.,
Borðum nú helmingi
minna af fiski
og kartöflum
Aðrar áberandi neyslubreytingar eru
þær að kartöfluncysla vísitölufjölskyld-
unnar hefur minnkað úr 250 kg í 98 kg á
ári í nýja grunninum, eða einungis í
270 grömm á dag að meðaltalí. Sömu-'
leiðis hafa fiskkaup v-fjölskyldunnar
minnkað um helming, úr 11.200 kr. á ári
niður í 5.500 kr. í nýja grunninum. Þá
hafa strásykurkaup minnkað úr 79 kg. í
49 kg. (minni kökubakstur á heimilum
líklega skýring.) Nýmjólkurkaup vísi-
tölufjölskyldunnar hafa einnig minnkað
verulega eða úr um 940 lítrum niður í
598 lítra (rúma 1,6 lítra á dag). Liðurinn;
mjólk, rjómi, ostar, egg er hins vegar
nánast jafn hár í gamla og nýja vísitölu-
grunninum, um 24.550 kr. (um 19,5% af
heildarmatarútgjöldum), enda margar
nýjar mjólkurvörur bæst við á tímabil-
inu, til mótvægis við minnkandi mjólkur-
drykkju, svo sem jógúrt og aðrar mjólk-
urvörur, rjómatsar og búðingar, ýmiss-
konar rjómasósur og fjöldi nýrra ostteg-
unda.
Aðrir matvöruliðir hafa breyst mun
minna. Kjöt og kjötvörur er stærsti
einstaki liðurinn, um 26.950 kr. í nýja
grundvellinum, (1.300 kr. lægri en í þeim
gamla) og um 21,5% af heildar matvöru-
kaupum v-fjölskyldunnar í nýja grunnin-
um. Grænmeti og ávextir nema 16.225
kr. í nýja grunninum sem er um 7%
hækkun. Mjöl- og brauðvörur nema
rúmurn 15.900 kr., sem er hækkun um
tæp 16% frá núgildandi grunni. Feitmeti
er 6.600 kr., eða um 9% minna en í
gamla grunninum.
Matarkaupin um
2.860 kr. á mann á
mánuði
Heildarútgjöld vegna matvörukaupa
nema 125.634 kr. á ári samkvæmt nýja
vísitölugrunninum og nema þau 21,4%
af heildarútgjöldum nýja vísitölugrund-
vallarins. Það þýðir 10.470 kr. til mat-
vörukaupa á mánuði samkvæmt verðlagi
nú í febrúar, eða 2.860 kr. á mann í nýju
vísitölufjölskyldunni sem telur 3,66
manns. Samkvæmt gamla grunninum er
matvöruliðurinn 113.400 kr. Höfuð-
breytingin fellst í gífurlega aukinni
neyslu á „öðrunt matvörum" eins og fyrr
er getið. Vægi búvörukaupa er um 8%
af nýjum vísitölugrunni, en um 15,5% í
núgildandi grunni miðað við verðlag nú
í fcbrúarmánuði.
Tekið skal fram, að þar sem einungis
er getið um krónulegar breytingar milli
nýja grundvallarins og þess gamla þarf
ekki einvörðungu að vera um meiri eða
minni neyslu að ræða heldur getur og'
verið um að ræða að verð einstakra vara
hafi hækkað eða lækkað á tímabilinu í
öðrum hlutföllum en verðlag almennt.
Jafnframt skal tekið fram að nýja vísi-
tölufjölskyldan telur 3,66 í heimili á
móti 3.98 í þeim núgildandi.
Varðandi matvörukaupereinnigtekið
fram að matarkaup vísitölufjölskyldunn-
ar í mötuneytum og veitingahúsum -
sem aukist hefur stórlega - er ekki
meðtalin í fyrrnefndum neyslutölum,
enda ekki tii sundurgreindarupplýsingar
um þá neyslu.
-HEI
■ Afhc.td irðsmásjánnar og rafskurðartækisins á Kvennadeild I.andspítalans.
Kv tieild Landspítalans fær gjöf:
„Spurning hvort
við sættumst á
svona samninga”
segir Guðlaugur GTslason,
f ramkvæmdastjóri Stýrimanna-
félags íslands, en búist er við
að farmenn hefji viðræður
innan skamms
■ „Það er nú í sjálfu sér lltið um
þcssa samninga að segja meðan við
erum ekki búnir að ræða þá formlega
í okkar félagi. En vafalaust munu þeir
að einhverju leyti verða stefnumótandi
í okkar viðræðunt en spurningin er
bara sú hvort við munum sætta okkur
við það,“ sagði Guðlaugur Gíslason,
framkvæmdastjóri Stýrimannafélags
íslands, í samtali við Tímann.
Hann sagði að farmenn væru enn
ekki farnir að ræða formlega við full-
trúa kaupskipaútgerða. Enn hefði ekki
verið ákveðið hvenær viðræður hæfust
en línur þar að lútandi myndu ábyggi-
lega skýrast á næstu dögum. -Sjó.
Formaður Blaðamannafélagsins:
„Viljum fá lag-
færingar á okk-
ar samningum”
— „áður en við kyngjum vell-
ingnum með beisku brosi”
■ „Samningar blaðamanna við útgef-
endur hefjast fyrir alvöru í dag,
fimmtudag. Ég þykist vita að í upphafi
verði okkur fenginn þessi vellingur
sem ASÍ og VSÍ hafa soðið upp og ekki
standi til boða að ræða kauphækkanir
á öðrum nótum" sagði Ómar Valdi-
marsson formaður Blaðamannafélags
Jslands í samtali við Tímann er hann
var spurður um samningamál BÍ við
útgefendur og hugsanleg áhrif sam-
komulags ASÍ og VSÍ á þærsamninga-
viðræður.
„Samninganefnd blaðamanna hefur
á undanförnum vikum og mánuðum
minnt útgefendur á nokkur atriði sem
brýna nauðsyn ber til að lagfæra í
okkar samningum. Við munum að
sjálfsögðu leggja höfuðáherslu á að
þau mál fái viðunandi afgreiðslu áður
en við kyngjum vellingnum meðbeisku
brosi." -FRI
Höfum ekki rætt
samningana ennþá
— seglr Sveinn Sveinsson
formaður Sambands íslenskra
bankamanna
■ „Við höfum ekki hist ennþá í
samningancfndinni og höfum þess
vegna ekki tekið ncina afstöðu til
þessara sainninga,“ sagði Sveinn
Sveinsson formaður Sambands ís-
lenskra bankamanna þegar blaðið
spurði hann í gxr um afstöðuna til
nýgerðra kjarasamninga.
„Við höfunt verið í samningavið-
ræðum síðan í haust, en höfum enn
sem komið .cr ekki lagt fram neinar
kröfur varðandi iaunaliðinn. Það er
ekkert til sem heitir sérkjarasamningur
hjá okkur, þetta er allt í einum pakka.
Það eru aðallega þessir launalausu
liðir sem hafa verið til athugunar, við
höfum verið að skoða launakerfm. En
það fer ekki hjá því að okkar samn-
ingagerð fer nú að fara í gang fyrir
alvöru," sagði Sveinn. JGK
„Afall fyrir
verkalýdinn”
segir Magnús E. Sigurdsson,
formaður Félags
bókagerðarmanna
N aki til aðgerða á
óf sömum konum
■ Kvem.. Reykjavíkurdeildar
Rauða kro: . íslands hefur gefið til
Kvennadeildar Landspítalans vandaða
skurðsmásjá Svölurnar hafa gefið
rafskurðtæki at bestu gerð til notkunar
við aðgerðir á konum sem eiga við
ófrjósemi að stríða. Einnig hafa Soropt-
imistaklúbbarnir í hyggju að gefa vönd-
uð handveikfæri til þessara aðgerða.
í frétt frá Ríkisspítulunum kemur
fram að um það bil tíundu hver hjón eiga
við ófrjósemisvandamál að stríða og
a.m.k. í helmingi þessara tilfella er um
sjúklegt ástand hjá konunni að ræða. I
mörgum tilfellum er um lokun á eggja-
leiðurum sem hindra eggið í að komast
frá eggjastokkum inn í legið að ræða.
Aðgerðir hafa fram að þessu skilað
lélegum árangri en á síðustu árum hefur
árangur batnað með því að beita skurð-
smásjá, hárfínum verkfærum, saumum
og tækni sem skaðar vegi sem allra
minnst.
■ „Þessir samningar eru slxmir og
raunar algjört áfall fyrir vcrkalýðs-
hreyfmguna í landinu,“ sagði Magnús
E. Sigurðsson, formaður Félags bóka-
gerðarmanna, þegar hann var inntur
álits á samningi ASÍ og VSÍ.
M,agnús sagði að auðvitað myndu
viðsemjcndur bókagerðarmanna líta
á þetta samkomulag sem fordæmi sem
ekki yrð\ vikið frá endá væri það mjög
þeim í hag. „Ég álít hiná vegar að þetta
sé afskaplega slæmt fordæmi og við
ntunum forðast í lengstu lög að fara
eftir því,“ sagði Magnús.
Hann sagði að á fundi hjá ríkissátta-
semjara í gær hefði fyrst í þriggja
mánaða samningalotu verið rætt um
launamálin. Næsti fundur yrði haldinn
á mánudag og þá kannski færu línur
eitthvað að skýrast. Um þac) hvort
löng og hörð barátta væri framundan
sagði Magnús að ómögulegt væri að
spá.
-Sjó.
GSH