Tíminn - 23.02.1984, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1984
3
Hvað gerist ef álverið stöðvast?
„GETUM HÆTT ÖUJIM VIDRÆÐUM
IIM HÆKKUN Á RAFORKUVERMNU”
— segir forsætisrádherra, sem segist ekki skilja þvermóðsku starfsmanna
■ „Ef álverinu verður lokað vegna
þessara kjaradeilna þá hefur slíkt ófyrir-
sjáanlegar afleiðingar," sagði Steingrím-
ur Hermannsson forsætisráðherra í sam-
tali við Tímann i gær, „og þó að ég kalli
starfsmennina í álverinu ekki upp til
hópa hátekjumenn, þá verður það að
segjast eins og er, að yfir heildina litið,
þá eru laun í álverinu miklu hærri
almennt, heldur en tíðkast á hinum
almenna vinnumarkaði í þjóðfélaginu,
og ég tel þvi ekki koma til mála að
launastiginn verði sprengdur í samning-
unum við starfsmennina í Straumsvík.“
Forsætisráðherra sagði jafnframt:
„Það hafa náðst núna, að mörgu leyti
skynsamlegri samningar, þar sem skyn-
semi og raunsæi hefur ráðið ferðinni, en
sjónarmið öfganna orðið að víkja. Það
er því óþolandi ef eitthvað annað verður
uppi á teningunum hjá ÍSAL.“
Kvótafyrirkomu-
lagið:
„Togararnir
fá meira út
úr þessu en
bátarnir“
■ „Það er ekki hægt að segja að
kvartanir séu farnar að berast í veru-
legum mæli. Þó höfum við einhverjar
fengið, aðallega frá þeim sem voru búnir
að fá að vita um sinn kvóta fyrir fram,
en það voru þeir sem áttu val vegna
skipstjóra eða eigendaskipta,“ sagði
Stefán Þórarinsson, fulltrúi í sjávarút-
vegsráðuneytinu, sem á sæti í néfndinni
sem tekur á móti kvörtunum vegna
kvótaúthlutunarinnar, í samtaii við
Tímann.
Stefán sagði að enn sem komið væri
gætu menn ekki séð að fleiri kvartanir
kæmu frá norðursvæðinu en suðursvæð-
inu. Enda væri vart við því að búast þar
sem útgerðir norðanlands væru í fæstum
tilfellum búnar að fá tilkynningar um
sinn kvóta, en bréfin voru send í pósti á
mánudag.
- Þaðhefurveriðtalaðumaðnorður-
svæðið komi verst út úr skiptingunni?
„Eitt að meginmarkmiðunum með
kvótaskiptingunni var að láta aflasam-
dráttinn koma sem jafnast niður á
öllum, hverjar veiðar sem þeir stunduðu.
Það kemur fram í því meðal annars að
það skerðast möguleikar allra báta til að
veiða. Til dæmis ef bátur er á skel, rækju
eða humarveiðum dregst visst hlutfall,
35% af verðmæti þess afla frá þorsk-
veiðikvótanum til viðbótar því sem verð-
ur bara fyrir aflasamdráttinn, sem felur
í sér 43% skerðingu frá meðalafla
undanfarinna þriggja ára. Að vísu er
þessi skerðing, sem tekin er af bátunum
sem stunda þessar svokölluðu sérveiðar,
jöfnuð niður og færð yfir á þá sem
eingöngu hafa stundað bolfiskveiðar.
Þess vegna fá togararnir heldur meira út
úr þessu en bátarnir. En þar á móti hafa
bátarnir aðra möguleika til að hverfa að.
Misræmið sem talað er um kemur til
af því að aflasamsetning á norðursvæð-
inu er ekki sú sama og á suðursvæðinu.
Það er svo mikið af fiski sem er nánast
staðbundinn. Karfinn er til dæmis mikið
til hér fyrir sunnan land og sömuleiðis
ufsinn. A svæðinu fyrir norðan er meira
um grálúðu og steinbít," saði Stefán.
- Sjó
Forsætisráðherra var spurður hvort
hann teldi að sú staða sem nú væri að
koma upp í kjaradeilunni í Straumsvík,
þar sem lokun verksmiðjunnar blasir við
innan fárra daga, ef samningar hafa ekki
■ Eftir að slitnaði upp úr viðræðum
starfsmanna og framkvæmdastjórnar
ÍSAL, sendi framkvæmdastjórn frá
sér orðscndingu til starfsmanna álvers-
ins um slit samningaviðræðnanna, þar
sem gangur viðræðnanna er rakinn.
í orðsendingunni segir m.a. að eftir
að samkomulag milli ASÍ og VSÍ tókst
á þriðjudag, hafi framkvæmdastjórn
ÍSAL boðið starfsmönnum sambæri-
lega kauphækkun, þ.e. 5% kauphækk-
un á sama hátt og aðrir launþegar fá,
ásamt áfangahækkunum og samning
til 31. mars 1985. Fulltrúar verkalýðs-
félaganna ítrekuðu enn kröfuna um
7,5% launahækkun strax auk tillögu
um þrjár 3% áfangahækkanir á árinu
og samning til áramóta. Þegar hér var
komið sögu var það mat Ríkissátta-
semjara að þýðingarlaust væri að halda
áfram viðræðunum og sleit hann því
fundi.
náðst, gæti réttlætt afskipti ríkisvaldsins:
„Svona staða getur gert það, en við
viljum forðast alla íhlutun í lengstu lög.“
Varðandi samskipti íslendinga og
Svisslendinga í tengslum við samninga-
í orðsendingunni kemur fram að
áður hafði ÍSAL boðið samkomulag
um framleiðnihvetjandi greiðslur, ÁL-
HVATA, sem gæti numið 5-6% af
launum þrátt fyrir verkfall (þá mun
vera átt við það ástand sem ríkt hefur
í verksmiðjunni undanfarnar vikur en
ekki verksmiðjulokun, innskot blm.),
og einnig flutning lægst launuðu starfs-
mannanna upp um launaflokk sem
þýðir 4,5% launahækkun fyrir þá.
Þá er því haldið fram í orðsending-
unni að tilboð það sem ÍSAL gerði,
sunnudaginn 12. febrúar, hafi verið
rangtúlkað eða ntisskilið í fjölmiðlum
og annarsstaðar. í því tilboði hafi falist
að samkomulag um ÁLHVATA tæki
gildi, starfsmcnn í lægsta launaflokki
hækkuðu um flokk og gcrt ráð fyrir að
launaliðir samningsins væru endur-
skoðaðir til samræmis eftir því að
viðræður um hækkun raforkuverðs sagði
forsætisráðherra: „Þetta kann að hafa
þær afleiðingar fyrir okkur, að það þýði
ekkert að tala unt stóriðju hér á landi
næstu árin. Ef álverinu verður lokað, þá
samningar á almennum markaði hefðu
náðst, en til bráðabirgða skyldu laun
hækka um 3%. Síðan segir að afstaða
fulltrúa verkalýðsfélaganna hafi verið
að mestu óbreytt og þeir ekki virst
reiðubúnir til alvarlegra viðræðna fyrr
en úrslit fengust milli VSÍ og ASÍ, þótt
ÍSAL hafi t fjölmiðlum og annarsstað-
ar verið harðlega gagnrýnt fyrir að
hreyfa sig ekki. í þessu máli öliu hafi
verið villt fyrir starfsmönnum og al-
menningi.
„Mánudagskvöldið 20. febrúar gerði
ÍSAL síðan tilboð um 4% kauphækk-
un auk þriggja áfangahækkana og
samning til 31. mars 1985. Fulltrúar
verkalýðsfélaganna gáfu vtsbendingu
um að hægt væri að gcra samning á
svipuðum línunt og samkomulag VSf
og ASÍ, sem þá virtist í burðarliðnum.
Var því talið rétt að bíða átekta“ scgir
síðan í orðscndingunni.
er þar um tugmilljóna tjón að ræða, og
ég held að við gætum þá hætt öllum
viðræðum við Svisslendingana á næst-
unni um hækkun á raforkuverðinu.“
Forsætisráðherra sagðist telja að ef til
lokunar álversins kæmi, þá hefði slíkt
mjög slæmar afleiðingar fyrir þjóðarbú-
skapinn. f fyrsta lagi væri mjög mikil
orkusala til ÍSAL, og þótt mönnum
fyndist orkuverðið lágt, þá væri það þó'
miklu betra, heldur en að geta ekki selt
orkuna, þar sem vatnið streymdi jú alltaf
til sjávar og í öðru lagi þá fengi hann
ekki séð hvar liðlega 600 starfsmenn
álversins fengju atvinnu á næstunni, ef
álverinu væri lokað.
„Ég satt að segja skil ekki þá þver-
móðsku sem lýsir sér í afstöðu starfs-
mannanna, eftir að svona hógværir og
skynsamlegir samningar hafa verið
gerðir,“ sagði forsætisráðherra að
lokum. -AB
Hækkandi verð á
skinnamörkuðum:
„Verðið í
London
9% fyrir
ofan verð-
ið í Hels-
ingfors”
■ Uppboðsmeðalverð var uni 1.360
kr. á þeim um 7.000 blárefaskinnum sem
seld voru á uppboði í London nýlega. En
alls voru seld þar um 171 þús. blárefa-
skinn að þessu sinni að sögn Skúla
Skúlasonar, og seldust þau öll. Toppverð
á blárefaskinni var hins vegar 3.753 kr.
Skúli var spurður hvort þctta 1.360 kr.
meðalverð væri svipað og verð það er
fékkst á uppboðinu sem fram fór í
Finnlandi í janúar sl. „Ef miðað er við
nákvæmlega söntu gerðir af skinnum þá
var verðið í London um 9% fyrir ofan
verðið í Helsingfors, þ.e. yfir alla lín-
una.“ sagði Skúli.
Auk blárefaskinnanna voru að þessu
sinni seld um 1.000 shadowrefaskinn
héðan á uppboðinu í London. Allssagði
Skúli um 65 loðdýrabændur hér hafa
sent um 11.000 refaskinn til London í
vetur. Af þeim sé eftir að selja um 2.000
skinn. Skúli sagði loðdýramarkaðinn
hafa styrkst mjög ntikið frá því í desem-
ber og að reiknað sé með enn frekari
hækkunum á uppboði í mars.
- HEI
FINNSKUR
PÍANÓLEIKARI
í BR0ADWAY
■ Finnski píanóleikarinn Hillel Tokaz-
ier er væntanlegur hingað til lands 28.
febrúar og mun hann skemmta á veit-
ingahúsunum Broadway og Hollywood
frá 2. mars til 11. mars n.k.
Tokazier er talinn einn af bestu popp
og rokk píanóleikurum í Finnlandi og
einn af fremstu popplagahöfundum þar.
■ Segja má að tölvuútdráttur hafi farið fram í „bvggingarhappdrætti" Húsnæðissamvinnufélagsins Búseta í gær. Tölva
dró þá númer samtals 1.448 stofnfélaga í þá röð sem farið verður eftir við úthlutun væntanlegra íbúða sem byggðar verða
á vegum Búseta, þannig að sá/sú sem tölvan gaf númerið 1 öðlaðist þar með búseturétt í fyrstu íbúðinni sem byggð verður
á vegum félagsins. Þeir sem ganga í félagið hér eftir koma því ekki til greina sem búsetar í íbúðum félagsins fyrr en uppfylltar
hafa verið óskir hinna 1.448 stofnfélaga eða að þeir hafi afsalað sér sínum búseturétti.
Tímamynd G.E.
STARFSMENN ÍSAL VIUA 4%
MEIRIHÆKKUN EN ASÍ FÉKK
— og auk þess adeins samning til áramóta