Tíminn - 13.04.1986, Side 6

6 Tíminn
Sunnudagur 13. apríl 1986
íslenska óperan sýnir
Mansöngvarann eftir Giuseppe Verdi
Tjaldið frá, - og áhorfendur eru staddir í Aragóníu á
Spáni árið 1409 við varðeld hermanna Luna greifa. Það
er dimm nótt, sígaunar eru einhvers staðar í nágrenninu,
og Ferrando, höfuðsmaður, áminnir menn sína um
árvekni. Greifinn er á næsta leiti. Hann er vansvefta, því
að afbrýði sviptir hann svefnrónni. Farandsöngvari úr
búðum sígauna gerir sér dælt við Leónóru, sem greifinn
hefur augastað á, og á næturnar læðist hann að Alíaferfa
höllinni og syngur Leónóru sín fegurstu Ijóð. Greifinn er
vel á verði.
Hermennirnir biðja Ferrando að segja sér söguna um
Garzia, bróður greifans, sem var rænt úr vöggu, barni að
aldri, af brjálaðri sígaunanorn, sem gat breytt sér í allra
kvikinda líki. Og Ferrando segir frá í víðfrægri bassaaríu:
Abbietta zingara.
II Trovatore (Farandsöngvarinn)
er dæmigerð Verdi ópera, þar sem
skiptast á ást og hatur, drengskapur
og lævísi og eins og í öllum alvöruóp-
erum berast bræður á banaspjótum
og konan eggjar drengi til dáða.
Álíka sviptingar má finna í íslend-
ingasögunum og má nærri geta, að
Verdi hefði verið fljótur til að fella
Laxdælu og Njálu að tónsmíðum,
hefði hann komist yfir þau ritverk á
sínum tíma. Hann var ekki lengur
en einn mánuð að semja II Trovat-
ore; hann hóf verkið í nóvember,
1852 og lauk því 14. desember.
Söguþráðurinn
Óperan hefst í hallargarði Alíafer-
ía, eins og fyrr segir, þar sem
Ferrando segir mönnum sínum sög-
una um Garzia, svo þeir sofni ekki á
verðinum. Luna greifi átti yngri
bróður sem talinn var í álögum af
völdum sígaunanornar. Kerling var
brennd fyrir galdur, en í sömu
svipan hverfur drengurinn og þegar
galdrakösturinn er útbrunninn finn-
II Trovatore
(Farandsöngvarinn)
Dramatísk ópera
í fjórum þáttum,
eftir Giuseppe Verdí.
Frumsýnd 19. janúar, 1853,
í Teatro Apollo í Róm á
Italfu.
Frumsýnd í íslensku
óperunni 11. apríl, 1986.
Luna greifi:
Kristinn Sigmundsson,
Leónóra:
Ólöf Kolbrún Harðardóttir/
Elísabet F. Eiríksdóttir,
Azucena:
Sigríður Ella Magnúsdóttir
/ Hrönn Hafliðadóttir,
Manrico:
Garðar Cortes, Ferrando:
Viðar Gunnarsson.
Með minni hlutverk fara
Elísabet Waage,
Stefán Guðmundsson,
Sigurður Þórðarson og
Snorri Wium.
Kór íslensku óperunnar.
Leikmynd:
Una Coilins.
Búningar:
Una Collins og Hulda
Kristín Magnúsdóttir.
Ljós:
David Walters.
Æfingastjórar:
Peter Locke og
Catherine Williams.
Sýningarstjórar:
Kristín S. Kristjánsdóttir
og Ingunn Ósk Sturiudóttir.
Leikstjórn:
Þórhildur Þorleifsdóttir.
Hljómsveitarstjóri:
Gerhard Deckert.
Búningar
II Trovatore
Blaðamaður Tímans leit inn á æfingu
hjá fslensku óperunni skömmu fyrir frum-
sýningu. Þar var verið að leggja síðustu
hönd á lýsingu og búninga, sníða af helstu
hnökrana á leiklega þættinum, söngvarar
þutu upp og niður tröppur Gamla bíós og
blaðamaður þorði ekki fyrir nokkra muni
að missa af Herði Erlingssyni, af hræðslu
við að komast aldrei nokkurn tímann út úr
völundarhúsinu aftur.
„Una Collins hefur staðið sig afburðavel
við sviðs- og búningahönnun," tjáði Hörð-
ur mér á hlaupunum. „Vegna þess hve lítið
sviðið er, hefur verið mjög náin samvinna
milli Unu og ljósameistarans, en saman
hefur þeim tekist að magna upp geysi-(
skemmtileg áhrif með myndvarpi og
ljósum.“
Og nú vorum við komnir á efstu hæð (að
ég held!), þar sem við hittum Huldu
Kristínu Magnúsdóttur, sem hefur verið
aðstoðarmaður Unu við búningahönnun-
ina og saumaskap: „Óperan er skrifuð á
19. öld, en hún gerist á 15. öld. Við höfum
lagt okkur eftir því að hafa búningana eins
og nútímafólk ímyndar sér miðaldir á
Spáni. Búningarnir eru nákvæm eftirlíking
af klæðnaði fólks á miðri 15. öld, þó svo
óperan sé dagsett 1409. Þá gengu menn í
sokkabuxum, en við höldum okkur við
seinni tímann, svo óperan stingi ekki í stúf
við hugmyndir áhorfenda. Það gæti haft
truflandi áhrif. Búningarnir eru mjög
íburðarmiklir, en við höfum saumað allt
hér sjálf, - við byrjuðum í núlli og höfum
ekkert fengið lánað. II Trovatore er þannig
á allan hátt framleiðsla íslensku óperunn-
ar.“
Hörður horfinn. Úr hliðarherbergi barst
söngur Garðars Cortes, en hann og hljóm-
sveitarstjórinn, Gerhardt Deckert, voru
að vinna í textanum að frægustu aríu
óperunnar, „Di quella pira“. Ég vatt mér
undan saumakonu með munninn fullan af
nálum og endaði í eldhúsinu, þar sem ég
tók tali Hrönn Hafliðadóttur, sem syngur
Azucenu, - móður Manricos -, en þær
Sigríður Ella skiptast á um sýningar.
Hrönn
Hafliðadóttir
„Azucena er geysilega erfitt hlutverk
og ég hefði ekki viljað syngja þetta þegar
ég var yngri. Maður þarf geysilegan kraft
og þroska í þetta hlutverk og sama má
reyndar segja um öll aðalhlutverkin í
þessari óperu. Leiklega er þetta heldur
ekki af léttara taginu og ég finn til þess að
vera ekki lærð í leikskóla. En maður lærir
með tímanum."
Sigríður Ella átti nú leið hjá og dreif sig
snögg í burtu þegar hún varð vör við
blaðamann. Snuðrarastéttin hefur greini-
lega ekki látið hana í friði, síðan Pavarotti
hrósaði henni, fyrr í vetur. En Hrönn hélt
.áfram: „I grundvallaratriðum er Azucena
ekki brjáluð. Hún er gömul, en sígaunar
eldast fljótt og illa af öllu flakkinu og
óþrifnaðinum, og hún hefur borið slíkt
leyndarmál með sjálfri sér alla ævi, að ekki
er furða þótt hún glopri því upp úr sér við
og við. Hún sér líka oft fyrir sér bálköstinn
. sem móðir hennar var brennd á (sjá
söguþráð).“
Hrönn í smink og blaðamaður fylgdi fast
á eftir. Neðst niðri í kjallaranum er
búningsaðstaðan og inn af henni er förð-
unardeildin. Þar voru fyrir Elísabet Eiríks-
dóttir, sem skiptist á við Ólöfu Kolbrúnu
Harðardóttur um að syngja Leónóru, og
Kristinn Sigmundsson, sem féllst á að
segja nokkur orð um hlutverk sitt, en hann
syngur hinn illræmda greifa, di Luna, sem
situr um líf og limi Garðars Cortes.