Tíminn - 23.08.1986, Blaðsíða 12

Frá Menntaskólanum við Hamrahlíð
Innritun nýnema í öldungadeild veröur mánudag-
inn 25. og þriðjudaginn 26. ágúst kl. 16-19.
Skólagjald er 3.400 kr. auk 500 kr. staðfestingar-
gjalds. Athugið að enginn getur hafið nám í
öldungadeild nema þessi gjöid séu greidd.
Aðrir nemendur öldungadeildar fá afhentar
stundatöflur á sama tíma gegn greiðslu skóla-
gjalds.
Stöðupróf verða sem hér segir:
franska, þýska og spænska þriðjudaginn 26. ágúst
kl. 18.00,
enska miðvikudaginn 27. ágúst kl. 18.00,
danska fimmtudaginn 28. ágúst kl. 18.00.
Kennarafundur verður föstudaginn 29. ágúst kl.
10.00.
Skólinn verður settur laugardaginn 30. ágúst kl.
14.30. Nýnemar í dagskóla eru boðaðir til fundar
með umsjónarkennara sama dag kl. 13.
Stundartöflur í dagskóla verða afhentar gegn
greiðslu 1400 króna skráningargjalds mánudaginn
1. september kl. 10.00.
Kennsla hefst skv. stundarskrá mánudaginn 1.
september í öldungadeild, en þriðjudaginn 2.
september í dagskóla.
SKYLDUSPARNAÐUR
ORÐSENDING TIL LAUNÞEGA
Á ALDRINUM 16 TIL 25 ÁRA
Launþegar á skyldusparnaöaraldri
eru hér meö hvattir til aö fylgjast
gaumgæfilega meö því, að
launagreiðendur dragi lögboðinn
skyldusparnað af launum og geri skil til
Veðdeildar Landsbanka íslands.
Hafi það brugðist, er þeim bent á að snúa
sér til lögfræðings, sem fer með málefni
skyldusparnaðar hjá Húsnæðisstofnun
ríkisins, Laugavegi 77, Reykjavík.
^Húsnæðisstofnun ríkisins
Frá Fjölbrautaskólanum
við Ármúla
Nemendur komi í skólann þriðjudaginn 2. septem-
ber milli kl. 12 og 14. Þá fá þeir afhentar
stundaskrár og bókalista gegn greiðslu nemenda-
gjalds kr. 1.400. Deildarstjórafundur verður í
skólanum fimmtudaginn 28. ágúst kl. 10.00 og
kennarafundur mánudaginn 1. september kl.
10.00.
Skólameistari.
MF=
Massey Ferguson
VARAHUITIR
• STERKARI • ÖRUGGARI • ÓDÝRARI
, BÚNADARDEILD
ÁRMÚLA3 REYKJAVÍK SÍMI 38900
t2 Tíminn.
lillllllllllllllllllilllllll MINNING
Laugardagur 23. ágúst 1986
llllllllllllllllll
Guðrún Guðlaugsdóttir,
Ingólfi á Selfossi
Fædd 1. apríl 1911
Dáin 11. ágúst 1986
Ástkær móðursystir er látin.
Gunna í Ingólfi eins og hún var alltaf
kölluð er persónugervingur alls þess
besta, sem ég þekki. Góðvildin,
umhyggjan og yndislegt viðmót,
ásamt uppörvandi afstöðu til alls og
allra var hennar líf. Enginn kom
hnugginn af hennar fundi.
Gunna bjó einnig yfir frábærri
kímnigáfu, geislandi hlátur hennar
bar vott um engiltæra lífsgleði, sem
ekkert fékk haggað. Mjög uppgefin
sál fékk kraft á hennar fundi. Fyrir
mér var hún sem Ijós gæskunnar inní
tvísýna veröld, eðallunduð,
hugrökk, næm og traust.
Þau börn, sem auðnan hefur fært
ástríka foreldra, ömmu og afa eru á
gæfunnar vegi. Móðuramma mín og
mamma Gunnu var einasta foreldra-
foreldri mitt, sem ég fékk nokkru
sinni að kynnast. Við slíkar aðstæður
auk föðurmissis verður móðurhlut-
verkið ennþá mikilvægara og skyld-
fólk og vinir koma í auknum mæli
inní myndina. Amma var yndisleg
og einstök og dætur hennar fengu
það besta frá hcnni.
Gunna var elsta systirin og við lát
ömmu kom hún þegar í hennar stað.
Leiddi öll systrabörnin til gæfu og
hamingju. Ekkert minna. Mörgum
okkar tók hún strax á móti við
fæðingu, sum okkar fól hún al-
góðum Guði með tárin í augunum.
Alltaf var Gunna þar í fjölskyld-
unni, sem mest á reið. Hún blundaði
aldrei á verðinunt.
Síminn hringdi. Gunnu hafði
dreymt eitthvað um nóttina. Var
vitað hvernig þessum eða hinum
leið. Afmælisdagur. Pakki frá
Gunnu. Systurogmágar, systrabörn
og makar, barnabörn og barna-
barnabörn, kunningjarog vinir. All-
ir nutu þessarar stórkostlegu
verndar. Sjálfsagt þekkja þetta allir,
fjölskyldur eiga svona verndardýr-
linga. En fyrir þá sem njóta þess er
þetta einstakt, persónulegt og elsku-
legt, - gefur lífinu gildi.
Gunna eignaðist aldrei börn sjálf
og hún var ákaflega fínleg kona. í
rauninni var hún veikburða að sjá,
enda hafði hún marga hildina háð
við sjúkdóma. Á yngri árum þótti
hún með fegurstu konum og bar það
alltaf með sér. Hún hafði gaman af
því að skemmta sér og gat vafið
ólíkegasta fólki um fingur sér á hinn
undursamlegasta hátt. Ofsamenn
urðu sent lömb í hennar viðurvist,
enda heyrði ég hana bókstaflega
aldrei segja styggðaryrði um nokk-
urn mann. Fyrir mér var hún Auður
djúpúðga, Bergþóra og Snæfríður
fslandssól í einni persónu.
Gunna eða Jóna Guðrún Guð-
laugsdóttir var fædd í Hvammi á
Landi 1. apríl 1911, elsta dóttir
hjónanna Guðríðar Eyjólfsdóttur og
Guðlaugs Þórðarsonar frá Króktúni
á Landi. Sama ár fluttist hún með
foreldrum sínum að Götu í Holtum,
þar sem Guðlaugur stundaði kennslu
með búskapnum. í Landsveitinni
var hann annálaður fjall- og vatna-
maður. 1 Götu fæddust systur hennar
tvær næsta ár, Guðný og Guðríður,
tvíburar. Foreldrar bændahöfðingj-
ans Sigurjóns Sigurðssonar í Raft-
holti tóku Guöríði í fóstur fyrsta
árið og hefur Sigurjón oft ntinnst
þeirrar heimsóknar með gleði við
mig.
Ári seinna fluttist Gunna með
fjölskyldu sinni að Vatnsnesi í
Grímsnesi, þar sem þau bjuggu til
ársins 1925, þegar þau kcyptu
Tryggvaskála á Selfossi. í Vatnsnesi
fæddust tvær dætur í viðbót árið
1918, Guðbjörg og Bryndís, einnig
tvíburar.
Guðlaugur var þekktur forsöngv-
ari í kirkjum í Landsveitinni og
Holtunum og nú gerðist hann einnig
organisti í Mosfells- og Klaustur-
hólakirkjum í Grímsnesinu. Sat í
hreppsnefnd, var umboðsmaður
Brunabótafélagsins og fyrsti formað-
ur Ungmcnnasambandsins Skarp-
héðins, sem hann stofnaði m.a. með
vini sínum Skúla Gunnlaugssyni frá
Kiðabergi, stórbónda í Bræðratungu
í Biskupstungum.
Tryggvaskáli var keyptur árið
1925, sem áður segir, og skömmu
síðar byggir Guðlaugur húsið Ingólf,
sem nú er Eyrarvegur 1 á Selfossi.
Einnig reisir hann stóra salinn við
Skálann.
Nokkrum árum síðar skall heims-
kreppan yfir með öllum sínum voða-
þunga. Allur rekstur var í járnum og
margir misstu allt sitt, þóttust reynd-
ar hólpnir að hafa ofaní sig og sína.
Þetta voru erfið ár í Tryggvaskála,
þótt Guðlaugur stundaði alltaf bú-
skap með hótelrekstrinum. Greiða-
sala datt niður, kostgangararnir gátu
ekki borgað, og aðeins útsjónarsem-
in og nýtnin til bjargar. „Þið eigið að
leysa hnútana, ekki skera á þá,“
sagði Guðlaugur við unga sveitunga
sína á Landinu í heimsókn í
Tryggvaskála, sem lá á að leysa
einhver snæri utanaf böggum. Þetta
er ennþá fleygt fyrir austan, en
dæturnar ungu námu lífssannindin.
í Tryggvaskála voru mörg vináttu-
böndin hnýtt. örþreytt fólk kom af
Hellisheiði og þáði viðurgjörning,
og bændur á leið í kaupstaðaferð
gistu. Vegagerðarmenn höfðu aðset-
ur þar og Póstur og sími voru með
aðstöðu í húsinu. Efnt var til dans-
leikja unt helgar, sem fólk sótti víða
að, og sumir áttu næstum sitt annað
hcimili í Skálanum. Höfðingja bar
að garði, tignir, frægir en misjafnir
eins og gengur. Þeirra vinsælustu var
lengi minnst. Geir Zóega vgamála-
stjóri og Eiríkur Einarsson, alþingis-
maður frá Hæli meðal annarra.
Árið 1939 dó Guðlaugur og Guð-
ríður tók alfarið við rekstri Skálans
með dætrum sínum. Gunna og syst-
urnar stóðu sig eins og hetjur og nú
máttu hendur aldeilis standa fram úr
ermum, því heimsstyrjöldin síðari
brast á og landið fylltist allt af
hermönnum.
Systurnar giftust nú hver af ann-
arri og stofnuðu sín heimili. Gunna
kynntist sínum lífsförunaut, Ólafi
Kristmundssyni laganema frá Kol-
beinsá í Hrútafirði. Foreldrar hans
voru Kristmundur Jónsson, kaupfé-
lagsstjóri á Borðeyri og síðar stjórn-
arráðsfulltrúi í Reykjavík og kona
hans Sigríður Ólafsdóttir frá Kol-
beinsá.
Ólafur hafði hrakist frá námi
vegna hinnar ægilegu veiki, berkl-
anna. Eftir að hafa verið hogginn,
eins og það var kallað, þrisvar, náði
hann þeirri heilsu að geta starfað hjá
skólabróður sínum, öðlingnum Páli
Hallgrímssyni sýslumanni Árnes-
inga sem fulltrúi á sýsluskrifstofunni
á Selfossi.
Heimilin taka nú allan tíma systr-
anna, Skálinn er seldur 1942 og 1948
deyr Guðríður. Gunna og Ölafur
setja nú upp heimili sitt í Ingólfi.
Systrabörnunum fjölgar og allir
eignast annað heimili hjá Gunnu.
Eftir að Skálinn var seldur vann
Gunna alltaf úti. í Kaupfélagi Ár-
nesinga, Selfossbíói, mötuneytinu
við Búrfell, á Þingvöllum og í mötu-
neyti Gagnfræðaskóla Selfoss. í
rauninni féll henni aldrei verk úr
hendi.
Árið 1968 dó Ólafur eftir langvinn
veikindi, þar sem Gunna stóð við
hlið hans til hinstu stundar. Heimilis-
haldið breyttist hjá Gunnu. Systir
hennar Guðbjörg hafði búið lengi
hjá henni með syni sína tvo, Magnús
og Guðlaug Ægi Magnússyni. Þeir
höfðu verið við nám í Reykjavík en
fluttust nú aftur austur með fjöl-
skyldur sínar. Síðustu árin bjó
Gunna svo á öldrunarheimili Selfoss
að Grænumörk.
Gunna og Ólafur höfðu mikil
áhrif á öll þau ungmenni, sem þeim
tengdust. Þótt þeim yrði ekki sjálf-
um barna auðið, áttu öll systrabörn-
in sitt annað heimili hjá þeim. Sér-
staklega var þeim annt unt menntun
þeirra og allan andlegan þroska.
Ósjaldan var hringt og spurt hvernig
hefði gengið á þessu eða hinu próf-
inu eða hvort fjárhagurinn væri ekki
í það tæpasta. Ólafur hafði verið
frábær námsmaður, dux og semidux
í sínum bekk og Inspector Scholae
var hann eitt árið í Menntaskólanum
á Akureyri. Hann unni æðri mennt-
un, fagurfræði, skáldskap, sagnfræði
og þó sérstaklega íslandssögunni.
Sjálfur var hann óþreytandi fræðari
og hafði alltaf tíma fyrir unga vini,
sem langaði að ræða málin. Sjálfsagt
hefur hann oft fundið fyrir undirrit-
uðum, sem varsíspyrjandi, en aldrei
var lát á þolinmæðinni. Sérstaklega
var kært á milli föður míns og hans
enda stutt úr Strandasýslu í Norður-
árdalinn.
Selfossbær umbreyttist algjörlega
í lífi Gunnu. Nýfermd fluttist hún í
pláss, sem taldi 5 hús. Selfossbæina
tvo, Landsbankann, Sigtún og
Tryggvaskála. Nú er Selfossbær
glæsilegur kaupstaður, höfuðborg
Suðurlands með fjögur þúsund íbúa.
Þessari þróun tengdist Gunna enn
frekar því hún þekkti alla í hinu
vaxandi þorpi og sérstaklega var
náin vinátta á milli allra gömlu
fjölskyldnanna á Selfossi.
Mörg mál bar á góma og flest
stóru málin á Selfossi voru nánast
fjölskyldumál Gunnu. Bryndís systir
hennar giftist Grími E. Thorarensen
elsta syni Egils Thorarensen, kaup-
félagsstjóra Kaupfélags Árnesinga.
Mjólkurbú Flóamanna, Kaupfélag
Árnesinga ásamt uppbyggingunni í
Þorlákshöfn voru allt mál, sem Egill
barðist fyrir, og brann ekki síst á
þeim, sem næst honum stóðu. Grím-
ur var t.d. innkaupastjóri Kaupfé-
lagsins og síðar kaupfélagsstjóri.
Einnig var Egill í stjórn Mjólkur-
samsölunnar í Reykjavík og Osta-
og smjörsölunnar en ótrúlega stutt
er í það, að afurðir þessara fyrir-
tækja voru engin hversdagsvara í
Reykjavík. Þessi holla fæða á vissu-
lega sinn þátt í vexti og viðgangi
höfuðborgarinnar. Menn geta líka
rétt ímyndað sér Selfoss án þessara
öflugu fyrirtækja eða byggðaþróun á
Suðurlandi yfirleitt án þeirra.
Gunna var ákaflega opin fyrir allri
umræðu, hvort sem það voru þjóð-
mál almennt eða hrein fagurfræði,
listir og vísindi. Pabbi hennar var
mikill sjálfstæðismaður í pólitík og
setti sig aldrei úr færi að ræða
stjórnmál við gesti sína í Tryggva-
skála. Sérstakt yndi hafði hann að
ræða við frændur sína og vini úr
Rangárþingi og heyrðist þá oft vel til
manna, því bændur og bændasynir
eru fylgnir sér, en hart var gengið
eftir að þeir játuðust sjálfstæðis-
stefnunni.
Mamma Gunnu, Guðríður, var
elst barna Eyjólfs Guðmundssonar í
Hvammi og konu hans Guðbjargar
Jónsdóttur frá Skarði. Alls voru
systkinin tíu og tveir uppeldisbræð-
ur. Eyjólfur var hreppsnefndar-
oddviti sveitar sinnar f áratugi og
frumkvöðull í ræktunar og sand-
græðslumálum. Hann var mikið
hraustmenni og lýsir Ingólfur heitinn
ráðherra á Hellu því í upphafi ævi-
minninga sinna. Eyjólfur var einka-
vinur sumra helstu höfðingja lands-
ins um sinn dag. Björn í Isafold gaf
honum nafnbótina Landshöfðingi og
Tryggvi Þórhallsson forsætisráð-
herra var heimilisvinur í Hvammi.
Tryggvi studdi einnig drengilega við
stofnun Mjólkurbús Flóamanna.
Einar Benediktsson, skáld og sýslu-
maður var einkavinur Eyjólfs, en
hann aðstoðaði Einar mjög í virkj-
unarmálunum og hjálpaði honum
við vatnsréttindakaup. Þau réttindi
runnu síðan öll til íslenska ríkisins
og eru grundvöllurinn að hinum
miklu virkjunum á Þjórsár- og
Tungnaársvæðinu. Bæði Landsvirkj-
un og Landgræðsla ríkisins eiga því
spor í bænum þar sem Gunna
fæddist, auk hverskonar önnur fram-
faramál héraðs og þjóðar. Hversu
stoltur hefði gamli maðurinn í
Hvammi ekki orðið, hefði hann nú
mátt sjá undursamlegan árangur
landgræðslunnar á eyðisöndum
sunnlensku afréttanna og það af
völdum stofnanna, sem hann
dreymdi unt í æsku. Hann sem
horfði á býlin í Landsveitinni fjúka
upp hvert á eftir öðru, og bjargaði