Tíminn - 09.05.1987, Blaðsíða 7

Laugardagur 9. maí 1987
Tíminn 7
llllllllllllliilllllllllllll SAMVINNUMAL :.. ..- ... ... ... ,. . .... '
Útflutningur Sjávarafurða-
deildar nærri sjö mil jarðar
Rekstur deildarinnar gekk vel á síðasta ári
Eysteinn Helgason (t.v.) og Ólafur Jónsson ásamt fleiri fundarmönnum.
Það kom fram á aðalfundi Félags
Sambandsfiskframleiðenda (SAFF)
á þriðjudag að á síðasta ári varð
útflutningur Sjávarafurðadeildar
Sambandsins, bæði í verðmæti og
magni, meiri en nokkru sinni áður.
Útflutningurinn í krónum varð
6.973,9 miljónir, og við það bættist
424,7 milj. kr. sala Umbúða- og
veiðaifæradeildar. Heildarvelta
deildarinnar varð því 7.398,6 miljón-
ir og jókst um 36,5% frá árinu á
undan.
Fundarstjóri á fundinum var Mar-
teinn Friðriksson framkvæmdastjóri
á Sauðárkróki. Halldór Ásgrímsson
sjávarútvegsráðherra flutti ávarp á
fundinum, þar sem hann ræddi stöðu
og afkomu útgerðar og fiskvinnslu,
svo og stjórnun veiðanna. Tryggvi
Finnsson framkvæmdastjóri á Húsa-
vík, formaður SAFF, flutti skýrslu
stjórnar, og Árni Benediktsson
frkvstj. félagsins ræddi um afkomu
frystingar og rekstrarhorfur hennar
í ár. Þá gáfu þeir Sigurður Markús-
son framkvæmdastjóri og Benedikt
Sveinsson aðstoðarframkvæmda-
stjóri skýrslur um rekstur Sjávaraf-
urðadeildar á liðnu ári.
Velgengni í
Sjávarafurðadeild
Hinn góði árangur Sjávarafurð-
adeildar á liðnu ári er raunar talinn
hafa verið í góðu samræmi við það
sem gerðist í þjóðfélaginu í heild, en
eins og kunnugt er varð árið 1986
metár í útflutningi. Á því ári hélt
Sjávarafurðadeild hlut sínum í út-
flutningnum og vel það.
Fyrir þessum góða árangri liggja
ýmsar ástæður, en þrjár ber þó hæst.
I fyrsta lagi varð nokkur aukning á
framleiðslu frystra sjávarafurða hjá
Sambandsfrystihúsunum. í öðru lagi
hækkaði verð frystra afurða á
mörkuðum erlendis. í þriðja lagi
gekk mjög á birgðir frystra afurða á
árinu, þannig að þær voru um 4.500
tonnum minni í árslok en í ársbyrj-
un. Hefur ekki í annan tíma verið
rýmra í birgðageymslum frystihús-
anna.
Þá er þess að geta að á árinu náði
Sjávarafurðadeild þeim ágæta ár-
angri, þrátt fyrir mjög erfiðar mark-
aðsaðstæður, að henni tókst að flytja
út'skreið og herta hausa fyrir um 440
miljónir króna. Var það nær 400
miljónum króna meira en útflutning-
ur ársins 1985. Eins og kunnugt er af
fréttum hefur deildin lagt á það
sérstaka áherslu að bestu fáanlegu
greiðslutryggingar stæðu jafnan að
baki skreiðarútflutnings á hennar
vegum. Af þeim sökum er greiðslu-
staða hennar gagnvart innlendum
framleiðendum sínum tiltölulega
góð.
Hins vegar hélt þróun dollarans
áfram að vera framleiðendum óhag-
stæð. Það sem af er árinu hefur enn
sigið á ógæfuhliðina í þeim málum,
og nefna má að nú um miðjan apríl
var kaupgengi dollars 7-8% lægra en
í árslok 1985.
Sölufyrirtækin erlendis seldu
hvort um sig meira en nokkru sinni
áður, og Umbúða- og veiðarfæra-
deild Sjávarafurðadeildar veitti
framleiðendum áfram sömu þjón-
ustu og á liðnum árum. Þá var mikið
starf lagt í þróunarverkefni á árinu á
vegum Framleiðslu- og þróunar-
deildar Sjávarafurðadeildar og
Framleiðni sf. Er vonast eftir að það
starf eigi eftir að skila framleiðend-
um ríkulegum árangri í komandi
framtíð.
Á liðnu ári skiptist útflutnings-
velta deildarinnar þannig að 90%
voru frystar afurðir, skreið og hertir
hausar voru 6%, mjöl og lýsi 2% og
söltuð hrogn 2%.
44 miljónir endurgreiddar
Eins og kunnugt er starfar Sjávar-
afurðadeild samkvæmt sérstökum
samstarfssamningi á milli Sambands-
ins og Félags Sambandsfiskframleið-
enda. Á liðnu ári endurgreiddi deild-
in frystihúsunum samkvæmt þessum
samningi um 44 miljónir króna í
endurgreiddan tekjuafgang, vexti af
séreignarsjóðum og afslætti af veið-
arfærum.
Á síðasta ári nam framleiðsla
Sambandsfrystihúsanna af frystum
botnfiskafurðum 42.910 tonnum og
er það 1,6% meira en árið á undan.
Aðrar afurðir voru 6.950 tonn og
jukust um 23%. Heildarframleiðsla
þeirra á frystum afurðum var því
49.860 tonn og jókst um 4,1%. Þessa
aukningu er einkum að rekja til
aukningar í frystingu á rækju, síld og
loðnuafurðum. Síðustu fimm árin
hefur frysting þessará húsa á botnfi-
skafurðum aukist um 36%, frysting
þeirra á öðrum afurðum um 58% og
heildarfrysting þeirra um 39%.
í kjölfar þessa hefur hlutdeild
Sambandsfrystihúsanna í heildar-
frystingunni í landinu einnig vaxið.
Árið 1982 var hlutur þeirra 28,4%,
en var kominn upp í 39% á síðasta
ári. Sé borið saman við frystihús
innan Sölumiðstöðvar hraðfrystihús-
anna þá var framleiðsla þeirra á
síðasta ári 77.470 tonn á móti tæpum
50.000 tonnum Sambandsfrystihús-
anna. Árið 1982 voru sambærilegar
tölur hins vegar um 90 þúsund tonn
hjá SH og tæp 36 þúsund tonn hjá
Sambandsfrystihúsunum.
Það kom fram á fundinum að
rekstur Sambandsfrystihúsanna
virðist hafa verið hallalítill á síðasta
ári. Eiginfjárstaða þeirra mun vera
nokkurn veginn óbreytt eftir árið,
en lausafjárstaða þeirra mun hins
vegar hafa versnað nokkuð.
Á síðasta ári var hlutdeild Sjávar-
afurðadeildar í útflutningi lands-
manna 14,5%. Hlutdeild hennar í
útflutningi sjávarafurða var 18,3%.
Samtals varð útflutt magn hennar á
frystum sjávarafurðum 54.380 tonn
og jókst um 11,4%. Af freðfiskinum
fóru um 24 þúsund tonn til Banda-
ríkjanna, tæp 7 þúsund tonn til
Sovétríkjanna, tæp 9 þúsund til
Bretlands og tæp 8 þúsund á aðra
markaði, þar af mest til Japan og
Kóreu.
Sölufyrirtækin erlendis
Ekki verður annað sagt en að
starfsemi sölufyrirtækjanna í Banda-
ríkjunum og Bretlandi hafi gengið
með prýði á árinu. Iceland Seafood
Corporation í Bandaríkjunum seldi
fyrir 157 miljónir dollara, sem var
aukning um 18 miljónir dóllara eða
rúm 15% frá árinu á undan. Síðustu
fimm árin lætur nærri að sala fyrir-
tækisins hafi aukist um 12% á ári að
(Tímamyndir: Pjetur.)
meðaltali. Er þetta langt umfram
verðbólgustig í Bandaríkjunum og
einnig langt umfram þá aukningu
sem orðið hefur á sölu frystra sjáv-
arafurða þar í landi á þessum árum.
Því er Ijóst að Iceland Seafood Corp
hefur stóraukið hlutdeild sína í þess-
um þýðingarmesta freðfiskmarkaði
heimsins.
Eins og kunnugt er urðu fram-
kvæmdastjóraskipti hjá Iceland Se-
afood Corp á síðasta ári. Guðjón
B. Ólafsson lét af starfinu í ágústlok
og tók við sem forstjóri Sambands
ísl. samvinnufélaga. Við fram-
kvæmdastjórastarfinu vestra tók þá
Eysteinn Helgason.
Iceland Seafood Limited í Hull í
Bretlandi var með sölu að upphæð
31,0 miljón sterlingspunda, og jókst
hún um 12 miljónir eða 62% frá
árinu á undan. í ársbyrjun 1986 var
gerð sú breyting að sala sjávarafurða
á þáverandi skrifstofu Sambandsins
í Hamborg var færð í hendur sér-
staks sölustjóra þar, og heyrir hann
undir Iceland Seafood Ltd. Árang-
urinn af þessari fyrirkomulagsbreyt-
ingu var mjög góður, því að salan f
Hamborg á síðasta ári varð 10,2
miljónir þýskra marka, sem er rúm-
lega helmingi meira en árið á undan,
er sala Hamborgarskrifstofu á sjáv-
arafurðum var 5,0 miljónir marka.
Hjá lceland Seafood Ltd urðu
einnigframkvæmdastjóraskipti í árs-
lok 1986, er Benedikt Sveinsson lét
af því starfi og fluttist heim þar sem
hann tók við starfi aðstoðarfram-
kvæmdastjóra Sjávarafurðadeildar.
Við starfi hans í Hull tók Sigurður
Á. Sigurðsson sem verið hafði fram-
kvæmdastjóri Lundúnaskrifstofu
Sambandsins frá 1981. Sölustjóri
Iceland Seafood Ltd í Hamborg er
Helgi Sigurðsson, sem áður hafði
starfað um árabil á skrifstofu Sam-
bandsins þar í borg.
Eignarhaldsfélag í
sjávarútvegi
Sérstakur dagskrárliður á þessum
fundi SAFF var stofnun eignarhalds-
félags í sjávarútvegi sem fyrirhuguð
er. Þar kom fram að þegar hafa verið
gerð drög að stofnsamningi og sam-
þykktum fyrir þetta félag, en gert er
ráð fyrir að það verði hlutafélag í
eigu Sambandsfrystihúsanna, Sam-
bandsins og samstarfsfyrirtækja
þess, og einnig verði Iceland Sea-
food Corp og Iceland Seafood Ltd
meðal eigenda, og e.t.v. einnig Sam-
vinnusjóður íslands hf.
Gert er ráð fyrir að tilgangur
félagsins verði að efla útgerð, fisk-
vinnslu og fiskverslun samvinnu-
manna og samstarfsaðila þeirra. í
því skyni að ná fram þessu markmiði
muni félagið síðan gerast þátttak-
andi í slíkum atvinnurekstri með
hlutabréfakaupum og lánastarfsemi.
Fjármagns til félagsins er hug-
myndin að afla með þeim hætti að
frystihúsin greiði árlega til þess sem
hlutafé ákveðna prósentu af verð-
mæti frystra afurða sinna, Samband-
ið greiði jafnháa upphæð á móti, og
sölufyrirtækin nánar til teknar árleg-
ar fjárhæðir.
Fundurinn lýsti fullum stuðningi
við þessar hugmyndir og kaus tvo
menn í undirbúningsnefnd fyrir
stofnun félagsins. Gert er ráð fyrir
að stofnfundur þess verði haldinn nú
í byrjun júní. Ólafur Jónsson, sem
áður var aðstoðarframkvæmdastjóri
Sjávarafurðadeildar, mun verða
framkvæmdastjóri þessa nýja félags.
Stjórnarkjör
Þeir Tryggvi Finnsson á Húsavík,
formaður Félags Sambandsfisk-
framleiðenda, og Hermann Hansson
kfstj. á Hornafirði, varaformaður,
höfðu endað kjörtíma sinn og voru
báðir endurkjörnir á fundinum.
Gísli Jónatansson kfstj. á Fáskrúðs-
firði baðst hins vegar undan endur-
kjöri í stjórnina eftir tíu ár setu þar,
og í stað hans var kosinn Pétur
Olgeirsson á Vopnafirði. Áfram sátu
í stjórninni þeir Ríkharð Jónsson,
Reykjavík, Bjarni Grímsson, Þing-
eyri, Guðmundur Pálmason, Akra-
nesi, og Jóhann Á. Jónsson,
Þórshöfn.
Aðalfundir Iceland Seafood Corp
og Iceland Seafood Ltd voru einnig
haldnir í Reykjavík í tengslum við
aðalfund Félags Sambandsfiskfram-
leiðenda. 1 stjórn Iceland Seafood
Corp sitja þeir Guðjón B. Ólafsson,
formaður, Sigurður Markússon,
varaformaður, Erlendur Einarsson,
Marteinn Friðriksson og Gísli Jóna-
tansson. 1 stjórn Iceland Seafood
Ltd sitja Guðjón B. Ólafsson, Sig-
urður Markússon, Tryggvi Finnsson
og Guðni Jónsson, frkvstj. í Grund-
arfirði. - esig
Verkföllin ollu
verulegri röskun
- segir Siguröur Á. Sigurösson
Sigurður Á. Sigurðssun tók við
starfi framkvæmdastjóra Iceland
Seafood Limited í Hull nú um
síðustu áramót, en áður hafði hann
stýrt Lundúnaskrifstofu Sam-
bandsins frá árinu 1981. Ég hitti
Sigurð á fundinum hjá Félagi Sam-
bandsfiskframleiðenda og spurði
hann hvernig starfsemin hefði
gengið þá mánuði sem liðnir eru af
yfirstandandi ári.
- Það sem einkennt hefur þessa
fyrstu fjóra mánuði ársins, saman-
borið við fyrstu fjóra mánuði ársins
1986, svaraði Sigurður, -er í fyrsta
lagi verkfall sjómanna í ársbyrjun
sem olli verulegri röskun á af-
greiðslu og dró úr sölu í janúar og
febrúar. í öðru lagi er svo hitt að
sú stöðuga verðhækkun, sem átti
sér stað í Bretlandi á öllu síðasta
ári, hefur nú stöðvast.
Eftirspurnin eftir fiski í janúar
var mjög mikil, og því var það
skaðlegt að framboðið skyldi
minnka á þessum tíma. Þegar svo
Sigurður Á. Sigurðsson
(Timamynd: Pjetur.)
afgreiðslur fóru að berast aftur af
krafti, sem var um miðjan febrúar,
þá var eftirspurnin ekki lengur sú
sama og í byrjun ársins. Síðan
höfum við þó stöðugt verið að ná
upp tapaðri sölu, og nú er svo
komið að í lok apríl er salan orðin
98% í verðmæti talið af því sem
hún var á sama tíma í fyrra.
- En hvað er um horfurnar
framundan að segja?
- Útlitið á Evrópumarkaði er
mjög gott og söluhorfur þar eru að
mínum dómi góðar. Ég tel að
verðin muni haldast óbreytt þar
um sinn, en hins vegar sé ég ekki
útlit fyrir verðhækkanir í bili þar á
helstu tegundum okkar. Hins vegar
mun Vestur-Evrópa verða í fram-
tíðinni einn þýðingarmesti mark-
aður fyrir sjávarafurðir frá íslandi,
meðal annars vegna þess að þessi
markaður er stór og þéttbýll, með
um 340 miljónir íbúa, og fólk þar
býr við almenna velmegun og góð
lífskjör, fiskneysla þar er hefð-
bundin, svo að það fer ekki á milli
mála að þar eigum við mikla mögu-
leika. -esig