Tíminn - 09.05.1987, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Laugardagur 9. maí 1987
Timinri
MÁLSVARIFRJALSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
NíelsÁrni Lund
Aöstoöarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: BirgirGuðmundsson
EggertSkúlason
Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:,
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild)
og 686306 (ritstjórn).
Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 550.-
Endurbætur í
húsnæðismálum
í ráðherratíð Alexanders Stefánssonar félagsmála-
ráðherra hafa verið gerðar umfangsmeiri aðgerðir í
húsnæðismálum en nokkru sinni fyrr. Má með sanni segja
að endurskipulagning húsnæðiskerfisins sé gerbreyting á
því ástandi sem var.
Sigurður Guðmundsson, framkvæmdastjóri Hús-
næðisstofnunar ríkisins og reyndur forystumaður í Al-
þýðuflokknum, hefur haft þau ummæli um nýja húsnæð-
iskerfið að það væri nú orðið sambærilegt við það besta í
nálægum ríkjum. Guðmundur J. Guðmundsson, formað-
ur Dagsbrúnar og þingmaður Alþýðubandalagsins sagði í
þingræðu að Húsnæðisstofnun hefði aldrei haft meira fé
handa á milli en nú og að húsnæðiskerfið hefði aldrei
staðið betur en í dag.
Þetta eru réttir dómar um þá miklu breytingu, sem
orðið hefur á húsnæðiskerfinu í ráðherratíð Alexanders
Stefánssonar. í jákvæðri samvinnu við aðila vinnu-
markaðarins, þ. á m. helstu samtök launþega, náðist breið
samstaða um setningu nýrra laga um húsnæðismál, sem
nú eru komin til framkvæmda. Þessi góða samvinna aðila
vinnumarkaðarins og ríkisvaldsins í húsnæðismálum er til
fyrirmyndar og verður að haldast hver sem ríkisstjórnin
er.
Þegar Alexander Stefánsson tók við starfi félags-
málaráðherra árið 1983, var við mikinn vanda að stríða í
ýmsum þáttum húsnæðismálanna. Strax á fyrstu mánuð-
um stjórnarsamstarfsins var ákveðið að hlutfall húsnæðisl-
ána yrði hækkað úr 15% í 30% af verði staðalíbúðar og
veitt heimild til viðbótarlána til þeirra, sem áður höfðu
fengið lægri lán. Voru þá strax veitt 5000 slík viðbótarlán.
í maí 1984 voru lögfest ýmis ákvæði til hagsbóta fyrir
húsbyggjendur, m.a. hvað varðaði lengri lánstíma og
auðveldari aðgang aldraðs fólks og öryrkja að húsnæði-
slánum.
Á árinu 1985 voru enn gerðar endurbætur á húsnæð-
iskerfinu þegar stofnaður var nýr lánaflokkur fyrir
íbúðareigendur sem áttu í greiðsluvanda. Þá tók einnig til
starfa sérstök ráðgjafarþjónusta Húsnæðisstofnunar, sem
sannað hefur gildi sitt, enda löngu tímabær starfsemi. Þá
voru sett lög um kerfisbundinn sparnað í þágu húsnæðis-
mála sem veitir einstaklingum rétt til skattaafsláttar.
En að sjálfsögðu er hápunktur umbóta í húsnæðismál-
um hin nýju heildarlög um húsnæðismál, sem nú er byrjað
að framkvæma. Þessi lög hafa unnið til þeirra ummæla,
sem nefnd hafa verið að loksins væri komið á húsnæð-
iskerfi á íslandi sem væri sambærilegt við það besta í
nágrannalöndum okkar og að húsnæðismálin yfirleitt
hefðu aldrei staðið betur en í dag.
Þrátt fyrir þær stórfelldu umbætur sem gerðar hafa
verið á húsnæðiskerfinu, er endurbótastarfinu ekki lokið.
í ræðu sinni við eldhúsdagsumræður á Alþingi í þinglokin
greindi Alexander Stefánsson frá því að hafinn væri
sérstakur undirbúningur undir að taka hinn félagslega
hluta húsnæðiskerfisins til endurmats, og þar kemur helst
til að yfirfara ákvæði um lánveitingar til verkamannabúst-
aða, en einnig hljóta að koma þar til álita reglur um
kaupleiguíbúðir eða svokallað Búsetafyrirkomulag, sem
félagsmálaráðherra hefur stutt og er á stefnuskrá Fram-
sóknarflokksins sem úrræði í húsnæðismálum að sínu
leyti.
Aðalmálið er að húsnæðiskerfið er nú reist á traustari
grundvelli en áður. Þann grundvöll má ekki veikja.
T
J.7I
ÆPAST verður því halóið fram
með gildum rökum að einn ákveðinn
flokkur sé sigurvegari nýafstaðinna
kosninga.
Þótt Samtök um Kvennalista hafi
bætt við sig 3 þingmönnum frá
síðustu kosningum verður að taka
með í reikninginn að nú buðu kon-
urnar í fyrsta skipti fram í öllum
kjördæmum landsins og samkvæmt
eðli málsins skilaði það þeim fleiri
atkvæðum en í kosningunum 1983,
þegar samtök þeirra buðu aðeins
fram í þremur kjördæmum.
Borgaraflokkurinn bauð nú fram
í fyrsta skipti og fékk mjög góða
útkomu en samt sem áður verður
erfitt að krýna hann sem sigurveg-
ara; til þess er hann of smár og
áhrifalítill.
Alþýðuflokkurinn getur fjarri því
talist sigurvegari. Hann bætti við sig
einum þingmanni frá því sem hann
hafði áður en gengið var til kosninga.
Því má ekki gleyma að þrír af fjórum
þingmönnum Bandalags jafnaðar-
manna gengu til liðs við flokkinn á
kjörtímabilinu og má hiklaust telja
að það hafi stór hluti kjósenda B.J.
einnig gert og þar með sameinast
Alþýðuflokknum á nýjan leik. Þá
fékk flokkurinn mun verri útkomu í
kosningunum en skoðanakannanir
bentu til fyrir nokkrum mánuðum
og hlýtur það að hafa valdið forystu-
mönnum flokksins verulegum von-
brigðum. Þar að auki má benda á að
ef úrslitin hefðu verið reiknuð út
samkvæmt gömlu reglunum hefði
þingmannatala flokksins staðið í
stað. Allt tal um sigur Alþýðuflokks-
ins í þessum kosningum er því tóm
vitleysa.
Framsóknarflokkurinn bætti að-
eins við fyrra fylgi sitt og munaði þar
mestu um stóraukið fylgi í Reykja-
neskjördæmi. Þar vann Framsókn-
arflokkurinn og þá hvað helst Stein-
grímur Hermannsson, forsætisráð-
herra, óumdeilanlega mikinn sigur.
Framsóknarflokkurinn getur auk
þess verið mjög ánægður með að
hafa, þrátt fyrir samstarf með Sjálf-
stæðisflokknum, unnið á í kosning-
unum sem er gagnstætt fyrri reynslu
hans og annarra flokka sem myndað
hafa stjórn með þeim flokki.
Þá bentu skoðanakannanir lengi
vel til þess að Framsóknarflokkurinn
myndi tapa verulega sem reyndist
síðan ekki rétt. Framsóknarflokkur-
inn getur því verið ánægður með
úrslit kosninganna en varla getur
hann talist sérstakur sigurvegari'
þeirra.
Sjálfstæðisflokkurinn galt afhroð
í kosningunum. Ástæðurnar fyrir
þvf eru margar og bar mest á klofn-
ingi flokksins. Borgaraflokkurinn
tók ekki einungis mikið fylgi frá
flokknum heldur gerði framboð hans
sjálfstæðismönnum einnig erfitt fyrir
með málflutning. Umræðan snérist
um klofninginn og Borgaraflokkinn
miklu fremur en stefnumál
flokksins. Vera má hins vegar að
það hafi ekki verið svo slæmt fyrir
flokkinn þegar allt kom til alls.
gerðu sér grein fyrir að þeir myndu
tapa en vonuðust þó eftir að fá
a.m.k. 21 þingmann. Niðurstaðan
varð mun verri eða 18 þingmenn.
Alþýðubandalagið fór hvað verst
út úr kosningunum. Þeir höfðu ætlað
sér sem stærsti stjórnarandstöðu-
flokkurinn að auka verulega við sinn
hlut en töpuðu í þess stað verulegu
fylgi. Að nafninu til gekk flokkurinn
heill til kosninga en vitað var að
miklar deilur voru innan Alþýðu-
bandalagsins sem eru nú að koma í
ljós. Staðreyndin er að málflutning-
ur og stefna Alþýðubandalagsins
höfðar ekki lengúr til þjóðarinnar.
Til þess er stefnan of þröngsýn og
málflutningurinn bæði einhæfur og
neikvæður.
Kosið um stefnur
Þrátt fyrir að enginn flokkur geti
talist sigurvegari verður annað sagt
um stjórnmálastefnurnar. í þessum
kosningum var tekist á um stefnur
og greinilega kom fram hvaða stefna
sigraði að þessu sinni. Það var hin
svokallaða miðjustefna.
Öfgastefnurnar til hægri og vinstri
biðu afhroð. Frjálshyggjustefnu
Sjálfstæðisflokksins var hafnað og
sömuleiðis stefnu Alþýðubandalags-
ins sem boðar ríkisforsjá í öllum
málum. Þetta er veigamesta skýring-
in á tapi Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðubandalagsins. Hvernig svo
sem forystumenn Sjálfstæðisflokks
og Alþýðubandalags reyna að skýra
tap sinna flokka, komast þeir ekki
hjá því að viðurkenna að fyrst og
fremst var þeim hafnað af kjósend-
um vegna öfgaskoðana sem þeir
boða og falla landsmönnum ekki í
geð.
Ríkisforsj árstefnan
Ríkisforsjárstefnan, eða sósíal-
isminn höfðar ekki til landsmanna
enda samrýmist hann engan veginn
því þjóðfélagi sem við búum í og
íslendingar vilja skapa. Til þess er
stefnan of þröngsýn og landsmenn'
of vel upplýstir um framkvæmd
hennar í reynd. Þar að auki fellur
hún skki að þeim hugsunarhætti sem
viðgengst í vestrænum rfkjum.
Alþýðubandalagið boðaði einn
flokka að hann væri vinstri flokkur,
sósíalískur flokkur. Út af fyrir sig
var það heiðarleg tilraun flokksins
til að staðsetja sig í pólitík en sú
staðsetning fékk ekki hljómgrunn
meðal kjósenda.
Athygli vakti hins vegar að Al-
þýðuflokkur sem er í reynd sósíal-
ískur flokkur forðaðist að kenna sig
við þá stefnu. Þrátt fyrir grímubún-
ing er hann þó ekkert annað.
Frj álshyggj ustefnan
Landsmenn höfnuðu einnig frjáls-
hyggjustefnu sjálfstæðismanna. Hún
boðar í reynd að hver og einn verði
að hugsa um sig sjálfur. Að þeir
hæfustu lifi. Þessi stefna samræmist
ekki því uppeldi sem íslendingar
hafa fengið. í gegn um árin og
aldirnar hefur íslenska þjóðin kom-
ist af vegna samstöðu og samhjálpar
og samhjálpin er okkur í blóð borin.
Frelsi einstaklingsins er nauðsynlegt
og í reynd forsenda framfara, en þar
með er ekki sagt að hann þurfi ekki
að taka tillit til annarra. í svo litlu og
nánu þjóðfélagi sem við búum í
hljótum við að taka verulegt tillit til
náungans sem oftast er kunningi,
vinur, nágranni eða frændi. Hér
ríkir sem betur fer ekki sá stéttamis-
munur sem þekkist víða um lönd og
í reynd viljum við að allir hafi það
gott. Öfgafull frjálshyggjustefna
gengur í berhögg við þennan hugs-
unarhátt íslendinga og henni var
hafnað í kosningunum.
Miðjustefnan
Miðjustefnan er ótvíræður sigur-
vegari kosninganna.

Framsóknarflokkurinn hefur
lengst af einn barist fyrir þeirri
stefnu, en í kosningunum nú tóku
fleiri flokkar og framboð upp merki
hennar að einhverju leyti. Ekki
verður þó rpeð sanni sagt að þeir
flokkar getí talist sannir miðju-
stefnuflokkar í eiginlegum skilningi.
Þar má tiltaka Kvennalistann, og
ýmsa aðila innan Borgaraflokksins
og einnig að hluta til Alþýðuflokk-
inn.
Bæði Kvennalistinn og Borgara-
flokkurinn eru ný stjórnmálaöfl og
erfitt að átta sig á raunverulegri
stefnu þeirra. Má jafnvel búast við
að þeirra stefna mótist að verulegu
leyti af vilja fólksins í landinu hverju
sinni ef dæma má málflutning þeirra.
Að þessu sinni hentaði þeim öfga-
laus málflutningur og honum var
beitt nú.
Alþýðuflokkurinn hefur hins veg-
ar alla tíð hallast að hinu sósíalíska
hagkerfi og er í raun sósíalískur
flokkur þrátt fyrir alla sína feluliti.
Athygli vekja hins vegar erfiðleik-
ar flokksins til að staðsetja sig í
pólitík. Jón Baldvin Hannibalsson,
formaður flokksins hefur hvað eftir
annað lýst því yfir að flokkurinn sé
vinstra megin við miðju en þrátt
fyrir þessar yfirlýsingar hans bera
mörg stefnumál flokksins greinileg
merki frjálshyggjunnar. Þetta
stefnuleysi átti að draga til flokksins