Tíminn - 22.02.1989, Qupperneq 3

tY.''ifirV.'V'.t M;gcb!j'.ivöiM r , . >
Miðvikudagur 22. febrúar 1989 .............................. ' ...................................Tíminn 3
Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra, á fundi um útflutning sjávarafurða:
Krafa EB um aðgang að
fiskveiði óaðgengileg
Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra, sagði á fundi
Félags viðskiptifræðinema og Viðskiptablaðs Morgunblaðs-
ins í Háskólabíói í gær, að krafa Evrópubandalagsríkja um
aðgang að fiskveiðiauðlindum okkar gegn aðgangi að sameig-
inlegum tollfrjálsum markaði ríkjanna, væri með öllu óað-
gengileg. Það væri alls ekki hægt að samþykkja þá kröfu að
ríki Evrópubandalagsins fengju veiðiheimildir innan okkar
fiskveiðilögsögu með slíkum samningum, vegna sérstöðu
íslands sem fiskveiðiþjóðar. Benti hann á að nokkur rlki hafi
þegar samþykkt slík skilyrði og því verði íslendingar að
standa mjög harðir á þessari kröfu, án þess að stofna sér í þá
hættu að einangrast í afstöðu sinni, m.a. með tilliti til afstöðu
Norðmanna.
Sagði sjávarútvegsráðherrann að
til greina kæmi að semja um aðgang
einstakra ríkja að ákveðnum jaðar-
stofnum í fiskveiðilögsögu íslands
og aðgang að vannýttum stofnum.
Er þar átt við stofna sem aðeins eru
að hluta til innan okkar fiskveiðilög-
sögu. Er þar átt sérstaklega við
stofna íshafsrækjunnar og kol-
munna.
Sagði Halldór að Evrópumarkað-
ur væri afar mikilvægur fyrir ísland,
því þarna væri um að ræða um 320
milljón manna markað. Til saman-
burðar gat hann þess að markaður í
Bandaríkjunum telur um 240 millj-
ónir manna og í Japan um 120
milljón manna. Auk þess bæri að
gæta að því að þessi stærsti einstaki
markaður er skipaður miklum fisk-
neytendum. Stefnt er að því að
koma á sameiginlegum markaði allra
Evrópubandalagsríkjanna árið
1992.
Sagði Halldór að ef Noregur og
Austurríki ákveða á næstu árum að
ganga úr Efta og í Evrópubandalag-
ið, yrðu aðeins fjögur Evrópuríki
eftir að íslandi meðtöldu. Benti
hann á að Norðmenn hafi gefið
vilyrði fyrir veiðiheimildum, gegn
tollfrjálsum aðgangi að markaði
bandalagsríkjanna. Þannig ógnuðu
þeir t.d. stöðu útflutnings okkar á
saltfiski til Spánar og Portúgals,
vegna tollamúra þeirra sem ísland
sætir. Sagði sjávarútvegsráðherra að
þetta dæmi vekti upp áleitnar spurn-
ingar um hugsanlega einangrun ís-
lands gagnvart þessum stóra mark-
aði á næstu árum.
f ræðu sinni í Háskólabíói lagði
ráðherrann áherslu á að ekki væri
samræmi í kröfum um aðgang að
auðlindum, þegar litið væri til kröf-
unnar um aðgang að fiskveiðilög-
sögu gegn aðgangi að tollfrjálsum
markaði bandalagsríkjanna. „Við
sjáum ekki hvaða rök eru fyrir því
að gera greinarmun á auðlindum
hafsins og öðrum auðlindum. Rök-
semd okkar hefur ætíð verið sú að
fiskafurðir séu í raun iðnaðarfram-
leiðsla landsins og í staðinn fyrir
tollfrjálsan aðgang íslenskrar fram-
leiðslu í bandalagsríkjunum, komi
tollafrelsi á iðnvarning frá aðildar-
Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra, á fundi Félags viðskiptafræðinema í Háskólabíói í gær. Við borð
frummælenda sitja þeir Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnunar, en hann var fundarstjóri, Ingjaldur
Hannibalsson frá Utflutningsráði, Ágúst Einarsson frá Lýsi lif. og Sigurður Markússon framkvæmdastjóri
Sjávarafurðardeildar Sambandsins. límnmynd Ámi Bjarna
ríkjunum á íslenskum markaði,"
sagði ráðherrann.
Benti hann á að alls konar banda-
lög og blokkir ríkja værur orðnar
vaxandi þáttur í milliríkjaviðskipt-
um og æ erfiðara væri að standa utan
við slíkar samsteypur þjóða. Sagði
hann að ísland gæti hugsanlega gefið
kost á veiðiheimildum á vannýttum
stofnum og stofnum sem eru á jaðri
fiskveiðilögsögunnar, til að forðast
að lenda í einangrun utan bandalags-
ins. Er hér átt við tegundir eins og
kolmunna. Allar viðræður yrðu þó
að vera á jafnréttisgrundvelli þar
sem rætt yrði um sambærilega hluti.
í byrjun næsta mánaðar munu
hefjast viðræður íslenskra stjórn-
valda við fulltrúa Evrópubandalags-
ríkjanna. Upplýsti ráðherrann að
áhersla yrði lögð á að sýna fram á þá
staðreynd að flestir fiskistofnar hér
við land, væru þegar fullnýttir, eða
jafnvel ofnýttir, og fiskiskipaflotinn
sé nú þegar of stór. Jafnframt verður
lögð áhersla á sérstöðu íslendinga
varðandi mikilvægi sjávarútvegs fyr-
ir þjóðarbúskapinn. Verði ekki fall-
ist á þessa sérstöðu, verði bandalags-
ríkin að sætta sig við þá þróun að
íslendingar leiti á aðra markaði í
ríkari mæli, en þar er einkum rætt
um Austurlönd fjær og Bandaríkin,
sem nú þegar er orðinn vaxandi hluti
útflutningsmarkaðar íslands. KB
Vatnsþörf fiskvinnsluhúsa á Akranesi leiðir til þess að
þrýstingsfall verður hjá öðrum notendum í nágrenninu:
Ihuga uppsetningu
á stórum safngeymi
Akranesbær íhugar að
koma upp stórum safn-
geymi fyrir vatn, til að anna
eftirspurn frystihúsanna í
bænum og koma þannig í
veg fyrir að þrýstingsfall
verði í íbúðarhúsum í ná-
grenni vinnsluhúsanna á
mestu álagstímum. Að sögn
Daníels Arnasonar bæjar-
tæknifræðings er æskilegt
að framkvæmdir geti hafist
innan þriggja ára.
Vinnsluhúsin á Akranesi nota
dælur til að halda vatnsþrýstingi
jöfnum í húsunum. Dælurnar eru
sjálfvirkar og halda uppi ákveðn-
um þrýstingi og draga því til sín
meira vatn á mestu álagstímum. 1
íbúðarhúsum í nágrenni vinnslu-
húsanna hefurborið á þrýstingsfalli
á kaldavatninu og sagði Óskar
Arnórsson íbúi neðst við Vestur-
götu í samtali við Tímann, að frá
því hann flutti í hverfið hefði þetta
verið viðvarandi vandamál og haft
mikil óþægindi í för með sér.
„Þrýstingsfallið leiðir til þess að
kalda vatnið hverfur úr krananum.
Þetta er einstaklega óþægilegt þeg-
ar maður er í sturtu, því þrýstingur-
inn á heita vatninu er mjög jafn, en
kalda vatnið getur komið og farið.
Fyrir utan það að um stórmál er að
ræða þegar maður er með börn og
hefur ekki aðgang að baðkeri. Það
er ábyrgðarhluti að senda börn inn
í sturtu, þegar fyrirkomulagið er
slíkt,“ sagði Óskar.
Aðspurður sagði hann að þetta
hefði verið svona síðan hann flutti
á Skagann 1980, en versnaði til
muna þegar hann flutti neðst á
Vesturgötuna 1984.
Daníel Árnason bæjartækni-
fræðingur Akraness sagðist í sam-
tali við Tímann kannast við þetta
mál. Ástæðuna fyrir þrýstingsfalli
sagði hann vera þá að heimæðar og
vatnskerfi þessara gömlu húsa
væru orðin illa farin og jafnvel
stífluð vegna ryðs. „Húseigendur
vilja oft heimfæra þetta upp á
bæjarkerfið sjálft, en meinið liggur
í mörgum tilfellum innan húss hjá
fólkinu sjálfu. Égávið aðlagnirnar
innanhúss séu fullar af ryði og því
verði þrýstingsfall. Þessi skýring er
mjög algeng," sagði Daníel. Hann
sagði að neðst á Vesturgötunni
væru stór fiskvinnslufyrirtæki sem
dæla vatninu til sín og um leið og
dælurnar fari í gang falli þrýstingur
töluvert á kerfinu sjálfu og bitnar
þá á húseigendum í kring. Daníel
taldi að þar sem nágrannar Óskars
hefðu ekki kvartað, væri meinið að
öllum líkindum að finna í húsinu
hjá honum, þá í lögnum í húsinu,
þar sem skipt hefði verið um lögn-
ina að og undir húsi Óskars.
Daníel sagði að vatnsskortur á
þessu svæði væri tilfinnanlegt
vandamál gangvart frystihúsunum
og uppi væru hugmyndir um að
byggja stóran safngeymi fyrir þetta
svæði, til að safna vatni yfir nóttina
fyrir frystihúsin, þannig að þau
hafi forða til að ganga í yfir daginn
og minnka þannig álagið á dreifi-
kerfið og koma í veg fyrir þrýst-
ingsfall í nágrenninu. -ABÓ
Súlnafellið
selt til ÚA?
Útgerðarfélag Akureyringa hefur
gert kauptilboð í Súlnafell ÞH 361,
ísfisktogara Útgerðarfélags N-Þing-
eyinga á Þórshöfn og má búast við
að það tilboð verði staðfest á næstu
dögum.
Ágúst Guðröðarson varaformað-
ur útgerðarfélagsins sagði í samtali
við Tímann að þeir hefðu neyðst til
að selja skipið þar sem þeir hefðu
ekki haft rekstrarhæft félag. „Við
gátum ekki farið nema tvær leiðir,
annaðhvort að auka hlutafé eða
selja af okkur eignir. Við náðum því
ekki fram að auka hlutafé, svo við
seljum Súlnafellið,“ sagði Ágúst.
Heimamönnum var boðið skipið
til kaups, en enn sem komið er hefur
ekkert heyrst frá þeim. Dregið hefur
verið að gefa Útgerðarfélagi Akur-
eyrar svar, til að gefa heimaaðilum
kost á að reyna að festa kaup á
skipinu.
Útgerðarfélag N-Þingeyinga á
annað skip, Stakfell ÞH 360 og er
það í fullri vinnslu og er ætlunin að
halda því áfram.
Súlnafellið var keypt til Þórshafn-
ar fyrir tæpum tveim árum. Útgerðin
varð fyrir áföllum með skipið, en
skipta þurfti um vél í því, auk þess
sem fjármagnskostnaður óx meir en
áætlað hafði verið. -ABÓ
Stofnun og stjórnun fyrirtækja:
Námskeið fyrir konur
í mars verður haldið námskeið á
Sauðárkróki fyrir konur varðandi
stofnun og stjórnun fyrirtækja.
Iðntæknistofnun og Iðnþróunar-
félag Norðurlands vestra standa fyrir
námskeiðshaldinu. Kennarar verða
starfsmenn þessara tveggja stofn-
ana.
Á námskeiðinu verður fjallað um
hvað í því felst að stofna og reka
fyrirtæki. Einnig verður fjallað um
sérstöðu kvenna við rekstur fyrir-
tækja. Af reynslu sinni telja þeir sem
sjá um námskeiðið að konur taki
miklu frekar þátt í námskeiðum sem
þeim eru ætluð eingöngu. Það mun
meðal annars vera vegna þess að
konur eigi auðveldara með að tjá sig
innan um aðrar konur en í blönduð-
um hóp og fleira. Einnig er tekið
fram að konur séu vandvirkari en
karlar. jkb