Tíminn - 27.07.1989, Síða 5

Fimmtudagur 27. júlí 1989
Tíminn 5
Samtök fiskvinnslustöðva og Atvinnutryggingasjóður ekki á einu máli:
Deilt um stöðu
fiskvinnslunnar
Ráðgert er að afgreiðslu umsókna til Atvinnutrygginga-
sjóðs útflutningsgreinanna ljúki að mestum hluta á næstu
vikum. Jóhann Antonsson hjá Atvinnutryggingasjóði sagði í
samtali við Tímann að sér virtist að tölur, sem Samtök
fiskvinnslunnar birtu nýlega þar sem fram kom að samkvæmt
stöðumati í júlímánuði væri fiskvinnslan rekin með 4% tapi,
væru ekki réttar. í þeim niðurstöðum væri ekki tekið tillit til
þeirra áhrifa sem fyrirgreiðslur sjóðsins hafa á rekstargrund-
völl fyrirtækjanna.
„Það sem við höfum sinnt í þessu
er viðameiri skuldbreyting en hefur
átt sér stað í mjög langan tfma hjá
fyrirtækjunum. Skuldbreytingin
þýðir að þau vaxtakjör sem við
bjóðum upp á eru verulega lægri en
þau vaxtakjör sem fyrirtækin þyrftu
að sæta vegna lausaskulda sem jafn-
vel eru á dráttarvöxtum. Þessi að-
gerð sem nú er verið að framkvæma
ætti að gera það að verkum að
fyrirtækin þurfi ekki slíka skuld-
breytingaraðgerð á næstu misserum.
Ég held þó að það sé erfitt að
fullyrða að slíkar aðgerðir séu gerðar
í eitt skipti fyrir öll.“ Sagði Jóhann
þegar hann var spurður að því hvort
óhætt væri að líta svo á að vandi
fyrirtækjanna væri liðin tíð að feng-
inni fyrirgreiðslu frá sjóðnum.
Jóhann bætti við: „Það sem þessi
aðgerð Atvinnutryggingasjóðs hlýt-
ur að gera, og við höfum séð dæmi
um, er að hún léttir verulega fjár-
magnskostnaðinum af útflutnings-
fyrirtækjunum og styrkir verulega
rekstrargrundvöll þeirra. Menn hafa
talað um að það sé 4% tap á
fiskvinnslunni. Þær tölur eru fengnar
með því meðal annars að framreikna
vaxtagjöld frá því í fyrra en vegna
aðgerða sjóðsins þá eru fyrirtækin
með ódýrara fjármagn en áður.
Þegar búið er að reikna skuldbreyt-
inguna inn í og þar með lækkun
fjármagnskostnaðar þá er tapið ör-
ugglega miklu minna og kannski
ekkert í fiskvinnslunni. Hafa ber í
huga að þessar aðgerðir eru ekki
gengnar yfir, það á eftir að hefja
margar af þessum lánagreiðslum og
áhrifa þeirra á rekstrargrundvöllinn
er ekki farið að gæta.“
Sigurður Stefánsson endurskoð-
andi sem vann úttektina fyrir Sam-
tök fiskvinnslunnar er á öðru máli:
„Fyrirgreiðsla Atvinnutrygginga-
sjóðs felst í því að skuldbreyta
lánum. Það er verið að lána mönnum
til að greiða upp skammtímalán.
Við það lækkar hugsanlega vaxta-
kostnaðurinn. í úttektinni reiknaði
ég með að hjá þeim fyrirtækjum sem
hafa fengið skuldbreytingarlán hafi
vaxtakostnaðurinn á ári lækkað um
1-2% allt eftir skuldasamsetningunni
og miðað við hálft ár munar 0,5%.
Þessar aðgerðir hafa verið í gangi
undanfarna mánuði, þannig að segja
má að áhrifanna sé ekki farið að
gæta. En hér er ekki um stórar
fjárhæðir að ræða, það munar
kannski broti úr prósenti. Fyrir-
greiðslan hefur ekki önnur áhrif en
smávægileg á vaxtakostnaðinn hjá
þeim fyrirtækjum sem voru búin að
fá skuldbreytingu um áramótin en
það gildir um örfá af þeim 32
fyrirtækjum sem voru í úttektinni."
Sigurður sagði að mönnum hætti
til þess að líta á lán Atvinnutrygg-
ingasjóðs sem tekjur til fyrirtækj-
anna. Einungis væri um það að ræða
að lána fyrirtækjunum fé til að
greiða upp lausaskuldir. Fyrirsjáan-
legt væri að ástandið í fiskvinnslunni
yrði enn verra á seinni helmingi
ársins. „Það verður búið að veiða
meirihlutann af kvótanum nú í júlí-
lok og það verður því minni afli til
að vinna á seinnihluta ársins. Dæmið
á því eftir að versna, því miður,“
sagði Sigurður.
Þórður Friðjónsson forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar sagði í samtali við
Tímann að það væri mjög erfitt að
meta hvað fyrirgreiðslur Atvinnu-
tryggingasjóðs þýddu í rauninni fyrir
fyrirtækin. Við slíka athugun þyrfti
að athuga rækilega þau lán sem er
skuldbreytt, á hvaða kjörum þau
voru, hvort dráttarvextir hafi verið
reiknaðir o.s.frv. og slíkt mat hefði
ekki verið gert hjá Þjóðhagsstofnun.
Þórður bætti því við að í sambandi
við afkomutölur þá sýndi úttekt
Samtaka fiskvinnslustöðva töluvert
meira tap en áætlanir Þjóðhagsstofn-
unar gera ráð fyrir. Þjóðhagsstofnun
áætlar að tapið sé nálægt einu prós-
enti en Samtökin tala um 4%. Þórð-
ur sagði jafnframt að munurinn
fælist fyrst og fremst í fjármagns-
kostnaðinum sem væri metinn á
mismunandi hátt hjá þessum tveim-
ur aðilum.
Lán sem nema
4,5 milljðrðum
Til Atvinnutryggingasjóðs hafa
borist umsóknir um fyrirgreiðslu frá
tæplega 250 fyrirtækjum. Búið er að
afgreiða um 200 fyrirtæki, þar af
hafa 150 fyrirtæki fengið jákvæða
fyrirgreiðslu. Lánsloforðin hljóða
upp á 4,5 milljarða króna en ekki er
búið að ganga endanlega frá öllum
lánunum en þau eru bæði veitt til
skuldbreytinga og til hlutafjáraukn-
ingar.
Það eru að langstærstum hluta
sjávarútvegsfyrirtæki sem hafa verið
til umfjöllunar hjá sjóðnum en ekki
liggja fyrir tölur um það hvemig
skiptingin er milli atvinnuveganna.
Ráðgert er að umsóknimar hafi
fengið endanlega umfjöllun í næsta
mánuði og afgreiðslu verði þar með
lokið. Ekki er útséð um það hve
hratt Iánin munu greiðast út en búist
er við að því ljúki á þessu ári.
SSH
Úrhellis-
rigning á
Akureyri
í hálftíma
Úrhellisrigning á Akureyri í
gær olli töluverðum skemmdum
á vömlager fyrirtækis sem flæddi
inn í og í kjöllurum nokkurra
íbúðarhúsa einnig.
Úrkoman mældist 16,4 milli-
metrar þó skmmban stæði aðeins
yfir í hálfa klukkustund. Vatnið
flæddi einkum upp um niðurföll
sem em samt sem áður hönnuð
með tilliti til ráðlegginga veður-
stofunnar. jkb
Úthlutun fjár
til byggingu
íbúðamótmælt
Á stjómarfundi Atvinnuþró-
unarfélags Austurlands, sem var
haldin ll.júlí 1989 í Hótel Vala-
skjálf, var samþykkt ályktun þar
sem þeirri gjörð Húsnæðismála-
stofnunar Ríkisins að úthluta
langstærstum hluta þess
fjármagns, sem fara á til bygging-
ar félagslegra íbúða, til höfuð-
borgarsvæðisins.
„Stjómin bendir á, að úthlutun
sem þessi hefur vemleg áhrif á
atvinnu, byggðarþróun og til-
flutning fjármagns í landinu og
eykur enn á það misvægi sem
fyrir hendi er,“ segir í ályktun-
inni. „Stjómin krefst þess að
ríkisstjórnin sjái til þess að út-
hlutunin verði tekin til endur-
skoðunar og vitnar í því sam-
bandi til málefnasamnings ríkis-
stjómarinnar.“ GS
Júlíus Sólnes formaður Borgaraflokksins
um stjórnarmyndunarviðræðurnar:
Veit ekki hvað
stjórnin hugsar
Július Sólnes formaður Bogara-
flokksins kom í gær heim eftir um
mánaðardvöl erlendis og strax síð-
degis var haldinn þingflokksfundur
þingmanna Borgaraflokks þar sem
farið var yfir stöðuna. Júlíus sagði
að á þeim fundi hefði hugsanleg
stjómarþátttaka fokksins ekki ver-
ið rædd.
„Staðan er alveg sú sama og
þegar þinginu lauk í vor. Við
höfum sett fram okkar skilyrði, en
ekki fengið við þeim nein svör
ennþá. Eg veit ekki hvað ríkis-
stjómin er að hugsa, þú verður að
spyrja þá að því,“ sagði Júlíus í
gærkveldi. Að sögn Júlíusar er
ekki gmndvöllur fyrir umræðum
um þátttöku borgara í ríkisstjóm-
inni, innan þingflokksins, fyrr en
stjómin hefur lýst yfir að hvaða
leyti hún geti hugsað sér að koma
til móts við kröfur þeirra. Ekki
hefur verið óskað eftir formlegum
viðræðum við borgarana að hálfu
ríkisstjórnarinnar, en óformlegar
þreifingar hafa átt sér stað á báða
bóga allt frá því um áramót.
Vilji mun vera fyrir því bæði
meðal Borgaraflokksmanna og
stjómarflokkanna að fá á hreint
hvort af ríkisstjómarþátttöku
þeirra fyrmefndu getur orðið, og
helst að ljúka málinu fyrir lok
næstu viku. Að sögn Júlíusar voru
stæstu mál á dagskrá fundarins í
gær, komandi sveitarstjómarkosn-
ingar og skipulagsmál innan Borg-
araflokksins.
- ÁG
Iðnaðarbanki
samþykkir kaup
Hluthafar Iðnaðarbankans sam-
þykktu í gær kaup bankans á þriðj-
ungi hlutabréfa ríkisins í Útvegs-
bankanum og sameiningu hans við
Iðnaðar-, Verslunar- og Alþýðu-
banka. Hluthafar Verslunarbanka
hafa einnig samþykkt þessa tilhögun.
Eigendur um 70% hlutabréfa í
Iðnaðarbankanum mættu á fundinn
og samþykktu kaupin með 99,85%
greiddra atkvæða.
SSH
Steingrímur við ohumálverk sem ber heitið Akureyri og er að finna á sýningunni. Myndin var máluð 1974 frá
Drottmngarbraut og er með stærrí myndum sem málarinn hefur gert.
Steingrímur opnar málverkasýningu í Hveragerði:
Myndir á launþegaverði
Steingrímur St. Th. Sigurðsson
listmálari opnar í kvöld málverka-
sýningu í Eden í Hveragerði kl.
21:00. Á sýningunni er að finna 49
myndir, þar af eru 42 nýjar og 3 eldri
myndir til sölu.
Steingrímur er afkastamikill mál-
ari og er sýningin sú 67. sem hann
hefur haldið á tæplega 23 ára tíma-
bili. Steingrímur sagði í samtali við
Tímann að margir hefðu verið að
hneykslast á því hvað hann sýndi oft
en slíku væri best að svara með
orðum þýsk-hollenska listfræðings-
ins, sem kom hingað til lands og
sagðist ekkert botna í því að íslensk-
ir listamenn sýndu bara annað eða
þriðja hvert ár. Á meginlandinu sýni
listamenn sem hafi lifibrauð sitt af
listinni jafnvel þrisvar á ári og taka
þar að auki þátt í samsýningum.
Aðspurður sagðist Steingrímur
ekki hafa orðið var við að verra væri
að selja málverk í dag vegna umtal-
aðs efnahagsástands. „Það er alltaf
verið að tala um vont ástand í
þjóðfélaginu en íslendingar eru nú
einu sinni þannig að þeir virðast
veita sér allt. Ég reyni að stilla
verðinu þannig í hóf að venjulegur
launþegi geti keypt af mér mynd. Ég
tel mig ekki hafa hækkað verðið á
myndunum mínum undanfarin þrjú
ár.“
Um þessar mundir er Steingrímur
að vinna að nýrri bók en innihaldið
er leyndarmál enn sem komið er. Þó
sagði Steingrímur að það mætti segja
að bókin væri með „hálf-ævisögu-
legu fvafi“, eins og hann orðaði það.
Málverkið sem sést á meðfylgj-
andi mynd og ber heitið Akureyri,
málaði Steingrímur sumarið 1974.
Eigandinn er Gunnar Haraldsson
athafna- og fjármálamaður frá Ak-
ureyri og hefur myndin aldrei verið
á sýningu áður. „Ég sýni þessa mynd
með dálitlu stolti. Eg var á Akureyri
í tvo mánuði í vetur og leið mjög vel
og mér finnst við hæfi að heiðra
minninguna um Akureyri frá því í
vetur með því að sýna almenningi
myndina,“ sagði Steingrímur að
lokum. SSH