Tíminn - 22.08.1989, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Þriðjudagur 22. ágúst 1989
Timinn
MÁLSVARIFRJALSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
_____Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
Oddur Ólafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Steingrí mur G íslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:'
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Frá og með 1. mars hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Landbúnaðarstefnan
Það er kjarni landbúnaðarstefnu hér á landi að
vinna skipulega að því að aðlaga framleiðslu búvöru
að innlendum markaði.
Þessi stefna hefur hlotið staðfestingu í gildandi
búvörulögum, og leitast er við að útfæra hana með
reglugerðum.
Aðlögunarstefnan hefur ekki aðeins hlotið stuðn-
ing bændastéttarinnar í orði, heldur hafa bændur
haft forystu fyrir því að hún væri tekin upp og henni
framfylgt.
Ljóst má vera að afleiðing slíkrar aðlögunar-
stefnu er sú að framleiðsla vissra búvörutegunda
dregst saman og bændum hlýtur að fækka. Bænda-
stéttin gerir sér grein fyrir að þróunin fer í þá átt að
þeim bændum fækkar sem leggja stund á sauðfjár-
rækt og mjólkurframleiðslu. Vonir hafa verið
bundnar við að skilyrði væru fyrir því að taka upp
nýjar búgreinar eða auka fjölbreytni í atvinnu
sveitafólks með öðrum hætti. Þessar vonir hafa að
vísu ekki ræst sem skyldi, því að margs konar
erfiðleikar hafa komið upp í sambandi við loðdýra-
rækt og fiskeldi. Vissulega er því enn við vanda að
stríða í landbúnaðarmálum.
Hins vegar er nauðsynlegt að ráðamenn þjóðar-
innar og almenningur í landinu átti sig á því að sú
meginstefna í landbúnaðarmálum að aðlaga kinda-
kjötsframleiðslu og mjólkurframleiðslu innlendum
markaði er í fullum gangi. Á 10 ára tímabili hefur
sauðfé fækkað um 34%, rúmlega 1/3 þess sem var
árið 1978. Mjólkurkúm hefur fækkað um nálega
12%. Athuganir sem gerðar hafa verið á vegum
Stéttarsambands bænda, sýna að bændum í heild
hefur fækkað um 11% í landinu á 12 ára tímabili,
þar af sauðfjárbændum og mjólkurframleiðendum
um 19%.
Eins og gefur að skilja hefur framleiðsla hinna
hefðbundnu búgreina dregist saman að undanförnu.
Nú er svo komið að mjólkurframleiðsla er síst meiri
en markaðurinn tekur við. Þar er engin offram-
leiðsla. Hins vegar hafa markaðsáætlanir um kinda-
kjötsframleiðslu ekki staðist, samdráttur í sölu á
kindakjöti er meiri en áætlanir gerðu ráð fyrir. Þótt
svo hafi til tekist er engin ástæða til að fordæma
árangur hinnar nýju landbúnaðarstefnu, heldur er
ástæða til að kanna hvað þessum neyslusamdrætti
‘veldur.
Það er því hægt að taka undir orð Gunnars
Guðbjartssonar fyrrv. framkvæmdastjóra Fram-
leiðsluráðs landbúnaðarins, að ekki verði bænda-
stéttinni borið á brýn að hafa sýnt tregðu við að
fækka sauðfé eða að minnka kindakjötsframleiðslu.
Fremur ætti að leggja áherslu á að sýna almenningi
fram á að aðlögunarstefnan í landbúnaðarmálum er
í fullum gangi, sú stefna að laga framleiðsluna að
innlendum markaðsþörfum. Það er sú stefna sem
yfirgnæfandi meirihluti Alþingis hefur samþykkt.
Þá stefnu ber að hafa í heiðri, enda óþurftarverk,
ef frá henni yrði vikið með því að taka upp óheftan
innflutning á landbúnaðarvörum. Þeir sem það
boða geta ekki séð fyrir afleiðingar slíks boðskapar.
Ef þeir gerðu það, myndu þeir ekki halda fram kenn-
ingum um óheftan innflutning búvöru.
11111111 garri WMMIBMIllMiWIBBIllllMÍÍMliHlllllHlllllHlllllllWl
Einkaskólamálið
Morgunblaðið hefur nú í tvígang
tekið málstað nýja einkaskólans
sem menntamálaráðherra var að
synja um leyfi til að setja á stofn í
gamla Miðbæjarskólanum. Fyrst í
Ieiðara á föstudag og aftur I
Reykjavíkurbréfi á sunnudag.
Þó er að því að gæta að ekki
verður annað séð en að Svavar
Gestsson hafi haft aUar ástæður til
að synja um þetta leyfi, jafnvel
þótt engin pólitík hefði komið inn
í myndina. Að því er hann upplýsti
stóð fjárhagsgrundvöllur skólans á
brauðfótum. Ekki var annað að sjá
af þeim plöggum, sem lögð voru
fyrir ráðuneytið, en að annað
tveggja yrði að hækka skólagjöld
mjög fljótlega úr tólf ■ tuttugu
þúsund, eða að stofnunin yrði að
öðrum kosti gjaldþrota. Það hefði
vitaskuld verið hreinasta glapræði
af ráðherra að gefa út starfsleyfi
fyrir skólann á þessum forsendum.
Með því móti hefði ráðuneyti hans
verið að konia mjög óskemmtilega
aftan að væntanlegum nemendum
skólans, og ekki síður foreldrum
þeirra.
Frjálshyggjan
En afstaða Morgunblaðsins til
skólans, sem hteypa átti af stokk-
unum ú þessum fjárhagslegu
brauðfótum, er eigi að síður for-
vitnileg. Morgunblaðið hefur
undanfarin misseri verið helsti
málsvari frjálshyggju í landinu.
Það fer ekki á milli mála að
varðandi þennan einkaskóla er
blaðið stefnu sinni trútt. í nýjum
einkaskóla sér blaðið skref fram á
við í átt að aukinni frjálshyggju.
Nú má vitaskuld endalaust deila
um það hvort einkaskólar geri
gagn sem sllkir, svona yfirleitt. En
þegar Morgunblaðið sér framför í
því að auka hér frjáLshyggju í
menntakerfinu þá hefur blaðið þó
rangt fyrir sér. Sérstaklega þegar
það vill láta fara af stað með
einkaskóla án þess að fjárhags-
grundvöllur fyrir rekstri hans sé
tryggður.
- Sannleikurinn er vitaskuld sá að
reynslan af menntakerfinu hér má
í heildina tekið kallast nokkuð
góð. Þar starfar mikið af traustu og
samviskusömu fólki af heilindum
að því að koma æskulýð landsins
til þroska. Út úr þessu menntakerfl
kemur árlega mikið af vel gerðu og
vel menntuðu fólki til starfa í
undirstöðugreinum þjóðarbúsins.
Og mestu máli skiptir að þarna
hafa allir jafnan rétt til náms, án
tillits til efnahags foreldra sinna.
Ef þetta kcrfi væri mcingallað á
einhvem þann máta að brýnna
úrbóta væri þörf, þá væri máski
réttlætanlegt að tala hér fyrir
einkaskólum. Þá gæti verið að
rökstyðja mætti hér þörf fyrir að
koma á fót einkaskólum til þess að
veita ríkiskerfínu aðhaid. En því er
ekki að lieilsa, heldur þvert á móti.
. Sporinhræða
Það er mönnum enn í fersku
minni hvernig fór fyrir ríkisstjórn
Þorsteins Pálssonar, þegar hún
setti hér allt laust og óbundið í
vaxtamálunum. Það var gert undir
því sama formerki frjálshyggjunn-
ar og nú á að nota til að koma hér
á einkaskóluin.
Vcxtir og fjármagnskostnaður
ruku hér upp úr öllu valdi, svo að
öllum heilbrigðum atvinnurekstri
var riðið á slig. Enn þann dag í dag
eru undirstööufyrirtæki vitt og
breitt um landið að berjast við
afleiðingar frjálshyggjustefnunnar
í vaxtamálum i valdatíma Þorsteins
Pálssonar. Og þau spor hræða.
Og ókostir frjálshyggjunnar eru
nokkurn veginn hinir sömu, hvort
heldur er um að ræða vaxtamál eða
menntamál. í báðum tilvikum er
að því stefnt að þeir, sem eiga
peninga, geti grætt á kostnað ntcð-
borgara sinna. í síðara tilvikinu er
málið þó kannski öUu alvarlegra,
þvi að þar er að því stefnt að böm
þeirra foreldra, sem pcninga eiga,
geti fengið að njóta forréttinda
umfram böm hinna sem úr engu
hafa að spila nema venjulegum
launum. Sá gróði á kostnað ann-
arra er kannski öllu alvarlegra mál
heldur en einn saman vaxtagróði
þeirra sem peninga eiga.
Við íslendingar höfum ncfnilega
alltaf verið heldur lítið fyrir það að
skapa forréttindastéttir í landi
okkar. Hér reis aldrei á miðöldum
upp nein aðalsstétt líkt og í ýmsum
nálægum löndum. ísland er erfítt
land til að búa í, en þjóðin dugmik-
il. Hér hefur mönnum þótt að það
nægði að hverjum og einum væri
gefíð tækifæri til jafns við alla aðra
til að spjara sig.
En jafnframt hefur það verið
töluvert ríkt í íslendingum að hér
ætti ekki að skapa neinuin óeðlileg
forréttindi. Af málflutningi Morg-
unblaðsins í einkaskólamálinu er
hins vegar ekki annað að ráða en
að veríð sé að stefna að slíku. Ef
frjálshyggja Morgunblaðsins í
menntamálum næði fram að ganga
er þannig hætt við að afleiðingar
þess yrðu fljótar að láta fínna fyrir
sér. Svona svipað og í vaxtamálun-
um. Garri.
VÍTT OG BREITT
73 þúsund
Ég var með opið á einhverri
útvarpsstöðinni hér á dögunum og
heyrði þá í manni sem hafði talið
73 bíla ljóslausa á ferð í stuttri
ökuferð sinni um borgina. Býsnað-
ist hann yfir því að þarna hefði
ríkissjóður misst af 73 þúsund
krónum í sektum. Samkvæmt því
mun það geta kostað þúsund kall
að glcyma að kveikja bílljósin á
björtum sólskinsdegi í Reykjavík,
og má satt vera.
Öll eigum við að fara eftir gild-
andi reglum í umferðinni, og flest
reynum við vitaskuld að gera það
eftir megni. Nú er nokkuð um liðið
síðan það var gert að skyldu að
kveikja hér ökuljós bifreiða í hvert
sinn sem þær eru hreyfðar úr stað.
Eins og allir vita er það nú orðið
lögbrot að aka um í höfuðborginni
án þess að vera með full ökuljós
kveikt.
Ljós í myrkri
Þetta er vitaskuld nauðsyn þegar
ekið er í myrkri. Og viðurkenna
ber að úti á þjóðvegum er að þessu
visst öryggi. Það á ekki bara við
þegar ekið er í dimmu eða ryk-
mekki. Það leynir sér ekki að við
akstur þar sjá menn bíl, sem á móti
kemur, miklu fyrr en ella ef hann
er með ökuljósin kveikt. Að þessu
er því mikið öryggi úti á vegunum.
Aftur er það bæði mér og öðrum
hulinn leyndardómur hvaða til-
gangi það á að þjóna að banna
mönnum að hreyfa bílinn ljóslaus-
an innanbæjar í Reykjavík. Þetta
á fyrst og fremst við yfir sumarið.
Þannig eru reglurnar þannig
núna að vilji menn til dæmis aka í
rólegheitum niður Laugaveginn á
sólbjörtum sumardegi þá er það
harðbannað öðru vísi en undir
fullum ökuljósum. Gleymi menn
því getur víst verið von á þúsund
króna sekt frá næsta lögregluþjóni,
eftir þvf sem maðurinn sagði í
útvarpinu.
Tilganginn með þessu er eigin-
lega ekki auðvelt að sjá. Fyrir
þessa breytingu notuðu ökumenn
ljósin eftir því sem þörfin krafði í
Reykjavíkurumferðinni. Þeir
kveiktu þau þegar svo skuggsýnt
var orðið að þörf væri orðin fyrir
þau til að sjást sjálfur og sjá aðra.
Þegar sól skein í heiði létu menn
þau eiga sig. Þetta gafst vel, og
ekki fara af því sögur að ljósleysi
bíla í Reykjavík hafi valdið þar
umtalsverðum óhöppum eða
tjónum.
Aftur á móti hlýtur þetta að
kosta töluvert í bensíni, svona á
ársgrundvelli. Að ógleymdu öllu
vafstrinu sem það kostar þegar
menn gleyma bílum sínum með
ljósum og þurfa síðan aðstoð með
dráttarköðlum eða startköplum til
þess að koma þeim í gang aftur.
Tvenns konar umferð
Það sem líklega hefur gleymst
við setningu þessara reglna er sú
einfalda staðreynd að hér á landi
er tvenns konar umferð. Annars
vegar umferðin innan Reykjavíkur
- og fleiri þéttbýlisstaða - sem
undir venjulegum kringumstæðum
er til þess að gera hæg. Hins vegar
er svo aksturinn úti á þjóðvegun-
um, þar sem menn spretta úr spori.
Ég er þess vegna eiginlega á því
að við setningu þessara reglna hafi
verið farið offari. Menn hafi ekki
áttað sig á muninum á þessu
tvennu. Né heldur því að innan
Reykjavíkur eru þessar reglur
óþarfar og öllum til ama. Þar dugar
fullkomlega að menn kveiki ljósin
þegar byrjar að dimma, og einnig
í slæmu skyggni, til dæmis í rign-
ingu, eins og tíðkaðist hér áður
fyrr og gafst vel. Þar er algjör
óþarfi að gera full ökuljós að
ófrávíkjanlegri skyldu.
Úti á vegum er ljósaskyldan hins
vegar til bóta og sjálfsagt að við-
halda henni. En þar þarf líka að
gera annað, sem er að auka lög-
gæslu og reyna með öllum ráðum
að halda ökuhraðanum innan lög-
legra marka. Sá landlægi ósiður
hér að aka helst aldrei úti á vegum
öðru vísi en vel yfir hraðamörkun-
um er langstærsti hættuvaldurinn í
umferðinni hérna nú sem stendur.
Það dylst engum að sá ósiður
veldur hér fjöldamörgum slysum
árlega.
Það er þess vegna gegn hrað-
akstrinum úti á þjóðvegunum sem
yfirvöld umferðarmála þurfa að
beita sér. Og svarið við þeim vanda
er ekki að skylda menn til þess að
aka Laugaveginn með fullum ljós-
um á hásumardegi. -esig