Tíminn - 04.01.1990, Page 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 4. janúar 1990
FRÉTTAYFIRLIT
BÚKAREST - Talsmaöur
rúmenska hersins sagöi aö
ástandiö í Rúmeníu væri nú
rólegt og fullkomlega undir
stjórn, en hvatti hins vegar
landsmenn til þess aö vera á
verði gagnvart hugsanlegum
árásum fyrrum öryggislög-
reglumönnum Ceausescus
sem ekki hafa gefist upp. I
París sagöi Roland Dumas
utanríkisráöherra Frakklands
aö ríkisstjórn Þjóðfrelsunar-
fylkingarinnar sem tók viö völd-
um eftir aö Ceausescu hafði
verið steypt af stóli og sendur
á vit feðra sinna, hafi veriö
mynduð fyrir sex mánuðum.
HANOI - Nguyen Van Linh
aðalritari víetnamska komm-
únistaflokksins mun segja af
sér embætti á miðstjórnarfundi
flokksins sem haldinn verður
innan tveggja mánaða. Linh er
sagður segja af sér vegna
heilsubrests.
SOFIA - Nú tveimur mánuð-
um eftir að Todor Zhikov fyrr-
um leiðtogi Búlgaríu féll af
stalli, hefur kommúnistaflokk-
urinn sem enn er þó við völd í
landinu ekki ákveðið hverörlög
hans eigi að verða. Hins vegar
sagði Andrei Lukanov einn
helsti núverandi leiðtogi stjórn-
arnefndar flokksins að ekki
væri rétt að draga Zhikov fyrir
rétt, hvað þá að hann yrði
tekinn af lífreins og Ceaus-
escu.
MOSKVA - Óeirðir og mót-
mæli þau sem verið hafa með-
al Azera á landamærum Sov-
étríkjanna og íran voru ekki
vegna stjórnmála heldur deilna
um ræktaland sem sovésk yfir-
völd hafa tekið frá bændum og
lagt undir landamæravörslu,
sem efld hefur verið undanfar-
ið.
BÚDAPEST - Kanadísk
herflugvél mun fara í könn-
unarleiðangur yfir Ungverja-
land í þessari viku og er það
liður í bættum samskiptum
austurs og vesturs. Frá þessu
var skýrt í ungverska ríkisút-
varpinu.
BEIRÚT - Vopnaður maður
sem reyndi að myrða háttsett-
an herforingja, hollum Michel
Aoun hershöfðingja, drap fimm
manns en missti af skotmarki
sínu.
PEKING - Menntamálaráð-
herra Kína varaði Bandaríkja-
menn við því að Kínverjar
myndu taka mjög harða af-
stöðu gegn Bandaríkjunum ef
Bandaríkjamenn leyfðu stúd-
entum sem verið hafa við nám
í Bandaríkjunum að setjast
þar að. Kínverskir námsmenn
í Bandaríkjunum óttast mjög
að verða teknir í karphúsið oa
að kínversk stjórnvöld reyni ao
hrista vestrænar hugmyndir úr
kollinum á þeim ef þeir hverfa
heim til Kína að nýju.
Háttsett áströlsk sendinefnd
mun hitta Khieu Samphan leið-
toga skæruliða Rauðra Khmera
að máli I Bankok í dag og á
morgun og mun reyna að fá
hann til að samþykkja friðar-
áætlun fyrir Kambódíu sem
Ástralir hafa samið. Gerir áætl-
unin ráð fyrir að Kambódía
verði sett undir stjóm Samein-
uðu þjóðanna til bráðabirgða
þar til frjálsar kosningar hafa
farið fram í landinu. Þá taki við
lýðræðislega kjörin ríkisstjórn.
Friðaráætlun þessi er unnin upp
úr friðarhugmyndum sem áður hefur
verið lögð fyrir hina stríðandi aðila
í Kambódíu. Þar var gert ráð fyrir
að skæruliðahreyfingarnar þrjár sem
berjast við stjórnvöld í Pohn Pehn
deili völdum með núverandi stjórn
þar til kosningar hafi farið fram.
Stjórnvöld í Pohn Pehn höfnuðu
þeim hugmyndum á þeim forsendum
að þeir gætu ekki hugsað sér að
stjórna með Rauðum Khmerum sem
höfðu tögl og hagldir í Kambódíu
Skæruliðar Shianouks prins í hernaðarleiðangri í Kambódíu þar sem þeir
berjast gegn stjórninni í Pohn Pehn ásamt Þjóðfrelsisfylkingu Khmera og
Rauðum Khmerum. Nú reyna Ástralir að koma á friði í Kambódíu.
Khmeraþjóðin þar hefur þurft að lifa við endalaust stríð og hörmungar frá
því Bandaríkjamenn réðust inn í Kambódíu árið 1968 til að verjast árásum
skæruliða Víetcong sem notuðu landið sem bækistöðvar sínar.
fjögur ár þar til Víetnamar gerðu
innrás og komu núverandi stjórn til
valda. Er talið að ein milljón Kam-
bódíubúa hafi látist undir ógnar-
stjórn Rauðra Khmera.
Víetnamar yfirgáfu Kambódíu í
septembermánuði síðastliðinn og
hafa skæruliðar verið að færa sig upp
á skaftið síðan, þó stjórnarherinn í
Pohn Pehn haldi enn velli.
Ástralir telja sig hafa fullvissu
fyrir því að ríkisstjórn Kambódíu
munu sætta sig við það fyrirkomulag
sem friðaráætlun þeirra gerir ráð
fyrir. Það mun Shianouk prins einnig
gera, en hann er leiðtogi annarrar
skæruliðahreyfingarinnar sem ekki
aðhyllist sósíalisma. Hin hreyfingin
er Þjóðfrelsisfylking Khmera sem er
undir stjórn Son Sann, en ástralska
sendinefndin mun halda á fund hans
í París í næstu viku.
Þá hafa Ástralir fengið jákvæðar
undirtektir frá Víetnömum sem
styðja stjórnarherinn í Kambódíu,
Kínverjum sem styðja Rauða
Khmera og ríkjum Samtaka ríkja í
Suðaustur-Asíu.
Rúmenía:
Gamla stjórnin í fangelsi
Hin nýja ríkisstjórn Rúmeníu lét
á þriðjudag hneppa stjórnarnefnd
rúmenska kommúnistaflokksins í
stofufangelsi og munu þcssir fyrrum
háttsettu menn verða dregnir fyrir
rétt. Ekki er ljóst hverjar ákærur
verða nákvæmlega, en í stjórnar-
nefndinni voru um það bil fjörtíu
meðlimir, með og án atkvæðisréttar.
Háttsettur efnahagsráðgjafi
kommúnistaflokksins, Andrei Vela
að nafni, sagði við vestræna frétta-
menn að kommúnistaflokkurinn hafi
í raun verið leystur upp, þó hann
hafi ekki opinberlega verið lagður
niður.
Vela sagðist vera einn af um það
bil sextíu fyrrum félögum kommún-
istaflokksins sem nú séu að reyna að
stofna vinstri sinnaðan stjórnmála-
flokk úr rústum gamla kommúnista-
flokksins. Rúmenski kommúnista-
flokkurinn var á pappírunum sterk-
asti kommúnistaflokkur Austur-
Evrópu með 3,8 milljón meðlimi, en
alls eru Rúmenar um 23 milljónir.
Hins vegar á flokkurinn ekki upp á
pallborðið eftir að Ceausescu var
komið fyrir kattarnef.
- Okkur mistókst að bregðast við
í tíma til að binda sjálf endi á
einræðið svo Ceausescu hélt öllum
völdum en flokkurinn var valdalaus,
sagði Vela.
Kontraliðar
myrða banda*
ríska nunnu
Skæruliðar Kontra sem njóta
stuðnings Bandaríkjamanna myrtu
tvær nunnur í norðurauðsturhluta
Níkaragva á þriðjudaginn. Önnur
nunnan var bandarísk en hin var frá
Níkaragva. Að auki særðist banda-
rískur biskup og önnur nunna frá
Níkaragva í árás Kontraliðanna.
Guðsfólkið var á ferð í bifreið á
milli bæjanna Cabezaz og Mina
Rosita þar sem þau hafa haldið uppi
líknarstarfi undanfarin ár. Kontra-
liðarnir gerðu árás á bifreiðina þó að
um Guðsfólk hafi verið að ræða, en
hluti Kontra hefur heitið að halda
uppi árásum innan Níkaragva fram
að kosningum sem fram fara í land-
inu í febrúarmánuði.
Nunnan sem lést hét Maureen
Courtney og var 45 ára. Biskupinn
sem, særðist mun vera Paul nokkur
Scmitz. Ekki er vitað hvort hann og
nunnan frá Níkaragva eru í lífs-
hættu, en þau voru flutt á sjúkrahús
í Mina Rosita.
Óvænt heimsókn:
Botha í Ungverjalandi
Pik Botha utanríkisráðherra Suður-Afríku kom í opinbera heimsókn til
(Jngverjalands í gær og er það fyrsta hcimsókn hans til ríkis innan
Varsjárbandalagsins. Heimsókn Bothas kom mjög á óvart, en hann hyggst
ræða við Gyula Ilorn utanríkisráðherra Ungverjalands og einnig við leiðtoga
stjórnarandstöðunnar. Mun Botha ræða þróunina í suðurhluta Afríku þar
sem stjórnvöld í Suöur-Afríku hafa undanfarið byrjað að ræða við
blökkumannaríkin norðan landamæranna, en Ungverjar og önnur ríki
Austur-Evrópu hafa haft mikil samskipti við stjórnvöld þar.
Suöur-Afríka og Ungverjaland hafa ekki stjórnmálasamband, en litið er á
þessa för Botha sem fyrsta skrefið í þá átt. Suður-Afríkustjórn hefur á
undanförnum mánuöum veríð að brjótast út úr þeirri einangrun sem
Suður-Afríka hefur veríð í á alþjóðavettvangi vegna aðskilnaðarstefnunnar.
Munar þar mest um hin miklu umskipti er De Klerk forseti hefur gert á stefnu
Suður-Áfríku eftir að hann tók við forsetaembættinu á síðasta ári.
Panama:
Forseti Mexíkó hnýtir í
innrás Bandaríkjamanna
Carlos Salinas forseti Mexíkó
fordæmdi, óbeint þó, innrás Banda-
ríkjamanna í Panama í ræðu sinni er
hann tók á móti háttsettum foringj-
um mexíkanska hersins í Þjóðarhöll-
inni í Mexíkó á nýársdag.
- Við höfum varið og munum
halda áfram að verja rétt allra þjóða
til að ákveða framtíð sína, án utan-
aðkomandi afskipta. í okkar heims-
álfu munum við halda áfram að feta
samningaleiðina til að finna friðsam-
legar lausnir á átökum og virða
grundvallaratriði sjálfsákvörðunar-
réttar og fordæma erlenda íhlutun.
Það er eina leiðina til að halda uppi
siðferðilegri sambúð þjóða, sagði
Salinas í ræðu sinni.
Salinas var greinilega að hnýta í
innrás Bandaríkjamanna í Panama,
en Mexíkanar sem eiga landamæri
að Bandaríkjunum, hafa oft orðið
að þola hernaðaríhlutun Banda-
ríkjamanna og orðið að láta lands-
svæði sín af hendi til þeirra, hafa
verið einna fremstir í að gagnrýna
hernám Bandaríkjahers í Panama.
Þess má geta að Jesse Jackson
hinn blakki demókrati sem stefnt
hefur á forsetastólinn í Bandaríkjun-
um gagnrýndi í gær harðlega innrás
Bandaríkjamanna í Panama. Jack-
son sagði að innrásin hefði verið
siðferðisleg, stjórnmálaleg og laga-
leg mistök, sem skaði málstað
Bandaríkjanna í baráttunni gegn
eiturlyfjasmyglurum í Rómönsku
Ameríku.
Jackson sakaði Bandaríkjaher um
að hafa gert sprengiárásir á þéttbýl
svæði í Panamaborg og að um sex-
hundruð óbreyttir borgarar hefðu
fallið. Ekkert gæti réttlætt slíkar
aðfarir Bandaríkjahers.
Þá sagði Jackson að Bandaríkja-
menn hefðu auðmýkt sig með því að
ráðast inn á friðhelgt heimili sendi-
herra Níkaragva í Panama og gert
þar húsleit. Þar er George Bush
forseti Bandaríkjanna sammála
andstæðingi sínum, en hann sagði í
fyrradag að sú aðgerð hefði verið
heimskuleg mistök.