Tíminn - 07.06.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Fimmtudagur 7. júní 1990

fÉÉI*: GARRI
Tíminii
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Utgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin i Reykjavik
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Oddur Ólafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Steingrímur Gíslason
Skrífstofun Lyngháls 9, 110 Reykjavík. Simi: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsíman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi h.f.
Mánaðaráskrift kr. 1000,-, verð f lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Öryggi Evrópu
Venjulega eru viðræðufundir milli ríkisstjóma og ein-
stalo-a ráðherra um Evrópumálefni bundnir við við-
skipta- og efnahagslega samvinnu Evrópuríkja. Reynt
heáir verið að sigla sem mest óbreytta stefnu í þeim
málum hvað sem líður stjómmálaþróuninni í Mið- og
Austur-Evrópu, þ. á m. í Sovétríkjunum sjálfum.
Haldið er fast við að skipulagsbreytingar innan Evr-
ópubandalagsins standist áætlun og alríkisvald þess
verði aukið efhahagslega og pólitískt. Lítill bilbugur
virðist vera á því að samningar milli EFTA og EB um
„Evrópskt efnahagssvæði“ haldi sitt strik og virðist
hvorki í því né öðm talin þörf á að breyta neinu, þótt
Evrópukortið hafi verið teiknað upp á nýtt á fáum
mánuðum og næsta óvænt.
En hvað sem því líður að Vestur- Evrópulöndin láti
sem „byltingin mikla 1989“, svo notuð séu orð
danska utanríkisráðherrans, hafi engin áhrif á Evr-
ópuríkishugsjón sína og EFTA-ríkin sjái enga ástæðu
til að hægja á ferðinni í samningum um sín mál við
Evrópubandalagið, þá er sýnilegt að austur-evrópska
byltingin setur mark sitt á samskipti vestrænna þjóða
og Austur- Evrópuríkja á sviði vamar- og öryggis-
mála. Þau mál em til umræðu í Kaupmannahöfn á
fundi utanríkisráðherra 35 þjóða sem eiga aðild að
Helsinkisáttmálanum ffá 1975 um öryggi Evrópu og
samstarf Evrópuþjóða um ffiðarmál.
Ráðstefnan um öryggi og samvinnu í Evrópu er við-
varandi samskiptavettvangur aðildarþjóða Helsinki-
sáttmálans og getur komið saman þegar henta þykir.
Þessi samskiptastofnun svo til allra Evrópuríkja og
Bandaríkjarma og Kanada að auki er bersýnilega að
fá aukið gildi eftir stórbyltinguna í kommúnistaheim-
inum. Svo langt hefur talið um mikilvægi Helsinki-
sáttmálans gengið, að fyrir tilstilli hans mætti leggja
niður Atlantshafsbandalagið og Varsjárbandalagið
sem úr sér gengið skipulag valdajafnvægis og vamar-
öryggis, en láta umræðuvettvang Helsinkisáttmálans
taka við hlutverki hemaðarbandalaganna.
Slík bjartsýni um hlutverk Helsinkisamkomulagsins
sætir auðvitað gagnrýni og efasemdum eins og fram
kom í ræðu íslenska utanríkisráðherrans í Kaup-
mannahöfn í gær. í máli Jóns Baldvins Hannibalsson-
ar endurómar sá tónn sem er í talsmönnum allra
NATO-ríkja, að Atlantshafsbandalagið hljóti að starfa
áffam. Undir það má taka að óraunhæft sé að hraða
upplausn Atlantshafsbandalagsins. Hitt sýnist ein-
boðið að hlutverk þess er að breytast. Það getur ekki
starfað á sama grundvelli eftir „byltinguna“ í austan-
tjaldslöndunum eins og það hefur gert í meira en 40
ár. Atlantshafsbandalagið kemst ekki hjá því að sæta
breytingum í samræmi við stjómmálaþróun Evrópu
og veiklun Varsjárbandalags sem ekki er nema nafhið
tómt. Þörf fyrir nýskipan öryggiskerfis Evrópu er
augljós. Viðræður um það efni hljóta að fara ffam á
vettvangi Helsinkisamkomulagsins hvert svo sem
endanlegt skipulag öryggismálanna verður. Það verð-
ur ffamtíðin að leiða í ljós.
Nýr vettvangur, eða Nýr vettlingu r,
sem mun vera kunnara orð á
stærsta stjórnarandstöðuflokkn-
um í borgarstjórn Keykjavíkur,
fundaði í fyrrakvöld til aö ræða úr-
siit kosninganna. Af fréttum að
dæma hefurfiokkurínn uppgötvaö
að hann var í ranninni sigurvegarí
kosninganna i höfttðborginni þó
borgarfuiltrúar hans hafi aðeins
orðið tveir en ekki fjórir eða fimm
eins og Vettlingurínn hafði gert sér
vonir um og titkynnt fyrir kosning-
ar. Nú, hálfum mánuði eftir kosn-
ingarnar, þegar vclflestir eru búnir
að velta fyrír sér úrslitunum og
greina þðu eftir efnuin og ástæð-
um, kemur fram sú túlkuo að
gaoiia fjórflokkakerfið bafi þegar
alif kemur tU alls beðið skipbrot i
kosningunum. Aðaihöfundur þess-
arar kenningar er Svanur Krist-
jánsson, hugmyndafræðingur Nýs
vcttlings og iektor í stjórnmáia-
fræði við Háskóla íslands. Garri er
þeirrar skoðunar að Svanur hafi
jafnan komíð upp með skynsam-
legri kenningar en þessa, en jafijvel
hinum ágætustu stjúrumálafræð*
ingum getur fatast flugið þegar
þeir eru sjálfir mitt í þeirri hríng-
iðu sem þelr hyggjast greina. Þaö
fer þó að verða vei þekkt i Félags-
vísindadeild Háskólans að pólitisk-
ir hugmyndafræðingar flokka velj-
ist til Íektorsstarfa, og í Ijósi
þeirrar staðrcyndar er óhæft að
hafa sömu fyrirvara á íræðilegu
glldí kennioga Svans um kosninga-
sigur Nýs;; vcttlings og kenninga;
Hannesar Hðlrastelns um aUa
skapaða hluti.
En sjaldan er ein báran stök og í
krafti þessa kosningaósigurs Nýs
vettlings, sem á hálfum mánuói er
orðinn að kosningasigri, hyggst
flokkurinn nú jafnvci bjúða fram
tU Alþingís í næstu kosningum. DV
greinír frá þvi í gær að nú séu
„$amfy!kingaröftin“ í Nýjum veft-
lingi að íhuga frainboð undir sömu
formerkjum og í sveitarstjórnar-
kosningunum, eini vandinn sem að
steðji sé sá að ef um haustkosning-
ar verði að ræða gæti tíminn sem til
stefnu er reynsi naumur. Gangi
þetta eftir og Steingrími licr-
inannssy ni verði aðósk sioni um að
stjúrnin sitji út kjörtimabilið má
heldur betur búast við tíðindum í
ísleuskrl pólitík. Alþlýðubandalag-
iö myndi þá Ifklega bjóða fram
kiofið líkf og om daginn og Alþýðu-
flokkurinn sennUega alls ekld
nema undir nýjum formerkjum.
Enginn veit hvar Ólafur Ragnar
myndi vera en nú yrði hann að
taka afstöðu með öðru hvoru Al-
þýðubandalagsframboðinu. Aí
myndinni seni fylgdi fréttinni í DV
um málið má sjá þau Kristinu Á.
Ólafsdóttur, fyrrura alþýðubanda-
iagskonu og stuðningsmann for-
mannslns I þeim flokki. Þar má
líka sjá Hrafn Jökulsson, fyrrum
nn, nú i Ál-
þýðuflokknuni samkvæmt DV.
Hrafn cr búinn að fá sér barðahatt
að hætti Jóns Baldvins og gengur
síðan undir nafilinu litli Jón. Litli
Jón mun væntanlega beita sér fyrir
þvi innan Alþýðuflokksins að
flokkurinn hjóði fram undir nýju
nafni í komandi kosningum og fá
„standing ovation“ frá Hafnar-
fjarðargenginu, sem hefur ýmislcgt
að fela eftir kosningaósigurinn á
dögunum - eða hvað? Einnig er á
myndinni sjáifur oddviti Vcttíings-
ins, Ólína Þorvarðardóttir, og er
haft eftir henhi í DV að „framboð
Nýs vettvangs á Jandsvisu kæmi
mjög vel til greina, en þó tæpast
undir eigin nafni.“
Garrí bíður spenntur eftir því að
heyra hvaða nafn muni veljast á
landsframboð af þessu tagi. En í
Ijósi þess að kratar vilja ekki láta
gleyma sér og þar í flokki eru hatt-
ar í tfeku, og i Ijósi þess að þarna
veröa kratar og kommar komnir
samnan undir eino hatt er næsta
sjálfgefið að kalla framboðið Nýjan
hatt. Hitt er annaö mál, að gangi
þessir draumar Vettlinganna eftir,
skal Garri glaóur éta sinn gamla
fjórflokkahatt. Garri
Tíminn birti um síðustu helgi út-
drátt úr uppslætti sem breskt stór-
blað gerði um helgarskemmtun í
Reykjavík og var fjallað um inn-
fædda og tiltektir þeirra í yfirlætis-
fullum háðungartóni, og skyldi
engan undra.
I gær var Morgunblaðið andaktugt
yfir íslandsfréttum gervihnattasjón-
varpsins Sky, sem einhvem daginn
flutti frétt frá íslandi í lok allra
fréttatíma um berrassaða karlinn á
íþróttavellinum. Moggi ber sig
aumlega yfir því að fréttamenn í út-
löndum hafa engan áhuga á „lífi
eða menningu þeirrar þjóðar er
byggir eyjuna við ysta haf.“ Þykir
málgagni Lúsodda, og allra annarra
væminna nævista sem framkalla
grænar bólur á lesendum sínum
með venjulegu gjálfri um fegurð
stúlkna söguþjóðarinnar á sögueyj-
unni, geimftéttastöðin sýna lista-
þjóðinni miklu litla virðingu.
Hins vegar hafa færri tekið eftir að
geimstöðin gerði betur en margsýna
strákinn sem hljóp um berrassaður
bæði að aftan og framan og segja
hvar svona fyndni þætti skemmti-
Ieg. Því var skýrt til skila haldið að
þetta væri þjóðbúningur innfæddra.
Svona ummæli þykja níðangursleg
ef sögð eru um þjóð sem býr fyrir
sunnan tempraða beltið, en bara
skondin um fólk sem lítur út eins og
svin, svo enn sé vitnað í ritstjóm
Mogga.
Sýkna og sekt
Fílefldir lögregluþjónar hlupu
bera strákinn á Laugardalsvellinum
uppi, báru út og búruðu inni. Sögðu
að hann ætti eftir að afþlána og þar
við situr.
Hins vegar var annar berrassaður
bak og fyrir sem klappað var lof í
lófa fyrir sýninguna á sjálfúm sér á
almannafæri.
Svo bar til um hvítasunnuhelgina
að sá virðulegi og sómakæri kaup-
maður, Haukur Jakobsen, leit út um
glugga á heimili sínu við Sóleyjar-
götu að gá til veðurs. Þá voru ný-
mæli á ferð. Strípaður karl framdi
berrössun í Hljómskálagarðinum
fyrir framan stofuglugga góðborg-
aranna og sagði Haukur síðar, að
ekki væri laust við að hann hafi orð-
ið hissa.
Opinberunin við Sóleyjargötu er
liður í listahátíð sem eflir menning-
arlífið og ber hróður lands og bók-
menntaþjóðar um víða veröld. Verst
að fréttahaukar skuli ekki sjá púðr-
ið í listrænum rassa- og tippasýn-
ingum á almannafæri og sýna það
tjáningarform söguþjóðarinnar í
geimsjónvörpum heimsins.
Þess í stað margsýna íúrtamir
ómerkilegan striplara sem hleypur
um í þjóðbúningi innnfæddra á fót-
boltaleikjum með gjörsamlega
ólistræna lögregluþjóna á eftir sér.
Næst ætti strípalingurinn á vellin-
um að hafa vit á að fella rassaköst
sín inn í listahátíð og fá borgað fyr-
ir tiltækið í stað þess að vera stung-
ið í tugthúsið og gert að greiða sekt.
Og nú velta lögfróðir því fyrir sér
hvers vegna annar sýningargripur-
inn er handsamaður og dæmdur fyr-
ir sama verknað og annar fær lof og
opinberan aur fyrir.
Varla nema von að Jakobsen hafi
orðið dálítið hissa.
Búkakúltúr aö utan
En það er víðar en á íslandi sem
frægðarfólk upphefst með því að
bera á sér botninn, eða botna ann-
arra.
Svo er um japanska ofurlistakonu
sem von er á að komi til íslands og
fremji gjöminga til eflingar and-
legu lífi bókmenntaþjóðarinnar á
sögueyjunni við ysta haf.
Frægðarferill stúlkunnar hófst
með kvikmyndagerð og bar þar
hæst verk sem hún gerði um rassa. I
þvi einstæða bíói er bragðið upp á
hvíta tjaldið títtnefhdum líkams-
hluta 600 eða 6000 manna og
kvenna, misjöfhum að stærð og
lögun, hverjum á eftir öðmm og
höfðu menn misjafna skemmtun af
á sínum tíma. En engum blandast
hugur um að listrænt var þetta bíó
og menningaraukandi. Hins vegar
var haft á orði að sumum væri farið
að leiðast þó nokkm fyrir lok sýn-
ingarinnar en bót er að því að aldrei
þarf að bíða lengi eftir að sjá The
End á sýningu bakhlutamyndarinn-
ar.
Fleiri frægðarverk vora unnin
klæðalaust og líklega hafa umbúðir
um hljómplötu aldrei vakið aðra
eins alheimsfúrðu og þær sem
vemduðu tónverk manns frú Ono
og þau hjónin prýddu með ómeng-
uðum baksvip sínum á bakhliðinni
og að sjálfsögðu fúllri ásýnd á for-
síðu.
Svona renna nú menningarskeiðin
saman og er talsverð ónákvæmni í
frásögn himnasjónvarpsstöðvarinn-
ar af rassasýningum á íslandi og
ekki nema von að Mogga sámi, að
ekki er minnst þar á annað en
ótýndan rassaglenni, innfæddan, en
ekki minnst á listrænan þokka
stráksins á hlaðinu hjá Jakobsen.
En vonandi líta heimsfréttamenn
himnastöðva upp þegar japanskir
poppgjömingar verða færðir upp á
sögueyjunni og verður sú dýrð mik-
il.
Svo er mál að fara að slá botninn í
þetta skrif, sem flest má segja um,
nema að botnleysa er það ekki.
OÓ