Tíminn - 16.08.1990, Blaðsíða 2

2 Tírriinn
Fimmtudágur 1'6. águst 1990
Ólafur Theódórsson segist hafa borgað of há lóðaleigugjöld
til ísáfjarðar, á bara að borga 1,77 kr. í leigu:
Hnífsdælingar fé-
flettir vísvitandi?
Ólafur Theódórsson, starfsmaður hjá Fasteignamati ríkisins,
hefur nú ákveðið að krefja ísafjarðarkaupstað um ofgreidda
lóðaleigu allt að 10 ár aftur í tímann. Þetta ætlar hann að gera á
grundvelli gamals lóðaleigusamnings milli Eyrarhrepps og sín,
sem gerír ekki ráð fýrír að lóðaleiga hækki umfram verðbólgu. Þá
eru ekki ákvæði í samningnum um uppsögn hans eða gildistíma.
Aður en Eyrarhreppur og Isaíjarðar-
kaupstaður sameinuðust árið 1971,
voru gerðir í einhveijum tilvikum
lóðaleigusamningar, er kveða á um
fasta lóðaleigu, sem miðaðist við fer-
metrafjölda lóða. Virðist það einkum
eiga við íbúa í Hnífsdal. Við samein-
inguna var þessu breytt og sú regla iát-
in gilda, að miða lóðaleigu við fast-
eignamat lóða.
Olafúr Theódórsson sagði, að í sinu
tilfelli hafi lóðin verið tekin undir
verkamannabústað, og var lóðaleigu-
samningnum þinglýst. „Þegar ég
greiði upp Iánið sem ég tók fyrir hús-
inu, þá kemur þessi samningur í ljós. I
honum stóð, að ieiga eftir lóðina skal
vera krónur 1,77 fyrir árið. Það eru
engin ákvæði um hækkun, né um upp-
sagnarfrest og samningurinn er ekki til
ákveðins tima.“ Ólafur sagðist hafa
skrifað bæjarstjóra ísafjarðar bréf
vegna þessa máls, þar sem hann krefst
endurgreiðslu þeirra lóðaleigugjalda
sem hann hafði verið látinn boiga. Ól-
RALA stóð fyrir alþjóð-
legum fræðslufundi
sl. föstudag:
Haldinn í minn-
Olafssonar
Rannsóknastofnun landbúnað-
arins hélt sl. fðstudag afþjóðleg-
an fræðslufund f minningu dr.
Gunnars heftins Ólafssonar,
fyrrum forstjóra RALA, en
hann lést árfð 1985. Á fundinum
var fjallað um fagsvið sem
Gunnar var sérfræðingur í og
vann við í rannsóknum sínum.
Alls sóttu um 50 manns fund-
inn. þar af 30 erlendis frá.
Á fundinum var ijallað um
vissa þætti fóðrunar sauðfjár og
beit. Fjallað var um það nýjasta
f undirstöðu á mati á fóðurgildi
fóðurs. Átta erindi voru flutt á
fundinum, bæði af íslenskum og
erlendum fræðimönnum á
þessu sviði. Erleudu gestirnir
voru einkum frá Norðurlönd-
um, en einnig frá Bretlandi og
Bandaríkjunum. Að sögn Ólafs
Gnðmundssonar hjá RALA,
voru um 20 erlendir gestír sem
sátu fundinn alveg, en með
mökum voru um 30 útíendingar
í tengsium við fundinu. „Þetta
er mjög góð aðferð til að ná
tengslum við aðra og nú vita
tleiri að unnið er að þessum
málum hérna. Við fáum dálitið
af fyrirspurnum um okkar störf
og erum gjarnnn beðnir um að
koma og halda fyrirlestra er-
lendis,“ sagði óiafur.
Gunnar var búinn að vera
lengi starfandi hjá Rannsókna-
stofnun landbúnaöarins og
hafði þar sinnt ýmsum rann-
sóknarverkefnum. Hann lauk
doktorsnámi við landbúnaðar-
háskólann i Noregi. Gunnar
kom á fót svokallaðri glermaga-
aðferð sem hefur verið notuð
sem undirstaða í fóðurmatí hér
á landi, fyrir bændur og aðra.
Auk þess vann hann, ásarat öðr-
um, vfð að flnna út aöferð við
beitarþolsmat á landi og margt
fleira mættí telja tíl. -hs.
afúr taldi sig eiga að borga 1,77 krónur
í lóðaleigu, en bærinn tók í leigu 3% af
fasteignamati lóðarinnar. „Bæjarstjór-
inn svaraði þessu eftir langan tíma, þar
sem hann vísaði til fordæma annarra
sveitarfélaga. Ég hafði hins vegar
kynnt mér málið vel og þetta átti sér
ekkert fordæmi, td. í Kópavogi þar
sem um svipaða samninga var að
ræða, þá var þar einnig ákvæði um
uppsögn."
Málið lá niðri um hríð, en Ólafúr tók
það upp aftur og krafðist þess að það
yrði tekið fýrir á bæjarráðsfúndi. „Það
var gert, en bæjarráð visaði málinu til
lögfræðings. í júlí i fyrra fékk ég bréf
frá bæjarstjóra ísafjarðar þar sem hann
hafnar kröfúm mínum.“ Ólaftir segist
þá ekki hafa ætlað að reka málið frek-
ar í bili, en í vor rakst hann á fasteigna-
gjaldaseðil hjá tengdafoður sínum á
Isafirði og þar stóð meðal annars, að
lóðaleiga fari eftir leigusamningi. „Ég
fæ síðan ljósrit af leigusamningi
tengdafoður míns og hann er þá sam-
hljóða mínum. Málið er einfaldlega
það, að ffá þvi ég fór að átta mig á því
að bærinn hefúr verið að innheimta of
háa lóðaleigu, hefúr ekkert komið
fram í samskiptum mínum við bæinn,
um rétt hans til að innheimta 3% af
fasteignamati lóða. Því segi ég það, að
á þessum tíma hefúr bærinn vísvitandi
verið að féfletta Hnífsdælmga."
Sjónarmið Ólafs er það að samningar
eru samningar. „Ef þessir samningar
eru komnir úr takt við annað, þá á auð-
vitað að fjalla um það á þeim vettvangi
sem menn hafa heimild til, t.d. skrifa
mönnum bréf þar sem farið er ffarn á
endurskoðun.“ Ólafúr segist þess
vegna gera kröfú vegna of hárrar lóða-
leigu, 74 þúsund fyrir sl. tíu ár, og
væntir þess að samkomulag náist um
árin þar á undan.
Ólafúr Helgi Kjartansson er forseti
bæjarstjómar á ísafirði. Hann sagði í
samtali við Tímann, að á þessari
stundu væri lítið um málið að segja.
, J>að er þó alveg ljóst, að þegar sam-
emingin var árið 1971, var lóðaleiga
með allt öðrum hætti í Eyrarhreppi.
Síðan varð breyting, en ég þekki ekki
nákvæmlega með hvaða hætti hún
varð. Auðvitað er eðlilegt að erindi Ól-
afs verði skoðað og afgreitt." Ólafúr
Helgi taldi geta komið til þess að
skoða þyrfti hvem og einn lóðaleigu-
samning fyrir sig sem gerður var fyrir
sameúiinguna
-hs.
Daglegar reykingar
12-16 ára grunnskólanema 1990
9%
8%
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%

1“
I I
! i . .
! ! i i
Vest-
firöir
Reykja-
nes
Reykja- Austur- Vestur- . SuBur- NorOur- Noröur-
vfk land land land land land
vestra eyslra
Merkilegt er hve mikill munur er á fjölda reykjandi grunnskólanema á
hinum ýmsu svæöum landsins. Reykmengun ergreinilega langminnst í
skólum á Norðurlandi en allt aö flórum sinnum meiri á VestQörðum.
Reyklausir grunnskólar í fimm sýslum og bæjum á íslandi:
Um 5,6% af 12-16
ára reykja daglega
Um 5,6% grunnskólanema á
aldrinum 12-16 ára reykja dag-
lega samkvæmt könnun sem
fram fór í vor í 180 skólum á
landinu. „Svælarar11 eru fæstir
(2,1%) á Norðurlandi eystra en
hlutfallslega um flórum sinnum
fleiri á Vestflörðum þar sem
reykjandi skólaböm eru flest í
VINNUSLYS varð í verksmiðjunni Vífilfelli í Reykjavík. Maðurinn sem slasaðist handleggsbrotnaði.
Ekki er vitað nánar um málsatvik. Tlmamynd: pjetur
Átak um landgræðsluskóga hefur gengið vel. Gróðursettar verða 2,3 milljónir plantna á vegum átaksins:
ÁRANGUR FRAM ÚR
BJORTUSTU VONUM
Átak um landgræðsluskóga 1990 hefur gengið vel, bæði að því er
framkvæmdir, fláröflun og kynningu varðar. Þetta kemurfram í fréttatil-
kynningu frá framkvæmdanefrid um landgræðsluskóga 1990. í sumar
verða gróðursettar 1,3 milljónir trjáplantna á vegum átaksins.
Það eru Skógræktarfélag íslands,
Skógrækt ríkisins, Landgræðslan og
landbúnaðarráðuneytið sem standa
að átaki um landgræðsluskóg, en til-
efnið er 60 ára afmæli Skógræktarfé-
lags íslands. Undirbúningur hófst i
ársbytjun 1989 og var markmiðið í
upphafí að auka og efla íslenska
birkiskóginn og að gera íslenskt
gróðurríki fjölbreyttara og sterkara
en það áður var. Með landgræðslu-
skógum eru sameinaðar aðferðir
landgræðslu- og skógræktarmanna,
þ.e. skógrækt á lítt eða ógrónu landi.
Áætlað var að gróðursetja á bilinu
eina til eina og hálfa milljón plantna
og nú er ljóst að gróðursettar verða
1,3 milljónir planma í sumar. Fram-
kvæmdanefnd hefúr auk þess gert
samninga um framleiðslu á einni
milljón plantna fyrir næsta ár. Þannig
mun átakið standa að ffamleiðslu og
gróðursetningu 2,3 milljóna plantna,
sem er talsvert umffam björtustu
vonir, eins og kemur ffam í fféttatil-
kynningu.
Vel hefúr gengið að fjármagna átak-
ið og undirtektir almennings hafa
verið góðar. Sérstakur starfsmaður
hefúr séð um fjáröflun, en ffam-
kvæmdastjóm sér um skipulag og
ffamkvæmdir. í ffamkvæmdastjóm-
inni sitja Hulda Valtýsdóttir, formað-
ur Skógræktarfélags íslands, Svein-
bjöm Dagfinnsson ráðuneytisstjóri,
Sveinn Runólfsson landgræðslustjóri
og Sigurður Blöndal, fyrrum skóg-
ræktarstjóri. -hs.
Reykjavík er hlutfalliö 6,4%,
boríð saman við tæpan flórð-
ung (22,8%) í álíka könnun fýr-
ir sextán árum. Allir skólar
reyndust nú reyklausir í fimm
bæjum og sýslum, þ.e. á
Seyðisfirði og í Dala-, Stranda-
, S-Þinaeyjar- og N-Múla-
sýslum. T 9 bæjum og sýslum
til viðbótar reykja innan við 2%
grunnskólanema. Einn skóli í
N-ísafjarðarsýslu er hins vegar
einsdæmi, en þar reykir helm-
ingur nemenda.
Þorvarður Ömólfsson og Jónas
Ragnarsson segja ffá niðurstöðum
þessarar síðustu og umfangsmestu
reykingakönnunar sem ffamkvæmd
hefúr verið til þessa í tímaritinu
Heilbrigðismál. Þeir segja reykinga-
kannanir i framhaldsskólum og í
þjóðfélaginu í heild einnig benda til
þess að æ færri ánetjist reykingum
og að Islendingar séu hægt en örugg-
lega að nálgast takmarkið: Reyklaust
land.
Athyglisvert er hve miklu munar á
reykingum gmnnskólanema eftir
landssvæðum og sömuleiðis bæjar-
félögum og sýslum. Á Siglufirði,
Akureyri, Blönduósi og Hveragerði
reykja aðeins 1-1,6% nemenda 12-
16 ára. Hins vegar reykja 10-11%
jaínaldra þeirra á Egilsstöðum, Eski-
firði og Ólafsvík og yfir 13% á
Norðfirði. Á höfúðborgarsvæðinu er
meira en tvöfaldur munur milli sam-
liggjandi bæjarfélaga. Þar er hlutfall-
ið lægst í Garðabæ 4,1% en hæst i
Kópavogi 9,4%.
Hvað snertir þróunina fæst bestur
samanburður í Reykjavík þar sem
samsvarandi reykingakannanir hafa
verið gerðar í skólum fjórða hvert ár
allt frá 1974. Þá var t.d. um sjötta
hvert 13 ára bam farið að reykja dag-
lega og um 42% höfðu ánetjast við
16 ára aldur. Nú reykja þar aðeins
um 3% við 13 ára aldur og um 11%
stráka og 17% stelpna við 16 ára ald-
ur.
Jafnffamt kom í ljós að reyklausum
heimilum hefúr fjölgað töluvert.
Fyrir sextán ámm bjuggu aðeins
20% skólabama á reyklausum heim-
iium. Fyrir fjórum ámm var þriðj-
ungur heimilanna orðinn reyklaus og
i vor sögðu 42% nemenda engan
(annan) reykja á heimilum sinum.
Um 40% grunnskólanema á landinu
öllu bjuggu í vor á reyklausum heim-
ilum.
í könnunum hefur komið ffam að
reykingar á heimili hafa mikil áhrif á
reykingar nemenda. Þannig virðist
tvöfalt líklegra að bam fari að reykja
ef foreldrar þess gera það og þrefalt
líklegra ef bam á systkini sem reyk-
ir. - HEI