Tíminn - 09.10.1990, Page 5

Tíminn - 09.10.1990, Page 5
Þriðjudagur 9. október 1990 Tíminn 5 Verður „Draugabanadeild“ stofnuð við Þjóðhagsstofnun? Þórður Friðjónsson um efni leyniskýrslu um álmálið: ÓVERÐSKULDUÐ GAGN- RÝNIÁ STOFNUNINA Leyniskýrsla um álmálið, sem Fréttastofa ríkissjónvarpsins birti kafla úr á sunnudagskvöld, hefur valdið miklum vangaveltum í hag- deildum stofnana, ráðuneyta, banka og á skrifstofum ýmissa félaga- samtaka. Páll Benediktsson, fréttamaður, hefur neitað að gefa upp fyrir hvern eða af hvaða tilefni skýrslan var unnin og Páll vill held- ur ekki gefa upp hverjir séu höfundar hennar. Höfundarnir eru hins vegar, að sögn Páls Benediktssonar, „virtir hagfræðingar með víð- tæka reynslu“, sem full ástæða sé til að taka mark á. Samkvæmt frétt Páls frá því á sunnu- dagskvöld, er að finna í þessari skýrslu umfangsmikla gagnrýni á mat Þjóð- hagsstofhunar á áhrifum nýs álvers á íslenskt efnahagslíf og telja skýrslu- höfundar álversbyggingu miklu vafa- samari fjárfestingu en opinberir út- reikningar hafa gefið til kynna. Helstu niðurstöður skýrslunnar em þær, samkvæmt frétt ríkissjónvarps- ins, að á mælikvarða hefðbundins hag- fræðilegs mats virðist nýja álverið ekki hagkvæm fjárfesting frá sjónarmiði ís- lands í heild. Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóð- hagsstofnunar, sagðist í samtali við Tímann ekki hafa sé umræddan frétta- tíma ríkissjónvarpsins en hann hafi hins vegar fengið útprentun af frétt- inni í hendur í gær. Þórður sagði að- spurður að sú gagnrýni, sem þar kem- ur fram á stoftiunina, væri óverðskuld- uð, en um viðbrögð við henni sagði hann: „Það er erfitt að bregðast við svona nokkm þegar við faum hvorki aðgang að greinargerðinni né þeim mönnum, sem skrifa hana, þannig að þetta er eins og að glíma við drauga en ekki rökræða um áþreifanlega hluti. Hins vegar er frásögnin fúll af villum og við getum í rauninni ekki gert mik- ið betur en að bjóða þessum huldu- mönnum að fara rækilega yfir þetta með þeim lið fyrir lið.“ Tíminn ræddi í gær við fjölda sér- fræðinga í hinum ýmsu stofnunum og alls staðar vom uppi kenningar um hveijir og fyrir hvem þessi skýrsla var unnin, enda nær einsdæmi að frétta- stofa ríkissjónvarpsins birti kafla úr skýrslu þar sem ónefndir huldumenn leggja mat á og túlka vinnubrögð op- inberra aðila. Viðmælendur okkar bentu á að hér væri ekki um þá al- gengu stöðu að ræða að einhver, sem óskaði nafnleyndar, væri að koma upp- lýsingum á framfæri, heldur væri ein- hver (einhverjir), sem óskaði nafn- leyndar, að koma túlkunum sínum og mati á viðkvæmu þjóðmáli á framfæri. Hins vegar kannaðist enginn þeirra sem haft var tal af við að hafa skrifað þessa skýrslu og ýmsir þeirra, sem flestir nefndu til sögunnar, vom þar engin undantekning. Til gamans má hér geta nokkurra sem þóttu líklegir en kannast ekki við málið. Ragnar Ámason, lektor hefur verið nefndur í þessu sambandi en kannast ekki við málið. Þá má nefna Jóhann Rúnar Björgvinsson á Þjóðhagsstofnun, en hann hefúr viðrað opinberlega efa- semdir um álmálið síðast í Kjallara- grein í DV í gær. Hann kannast hins vegar ekki við málið. Loks má nefa Birgi Bjöm Siguijónsson, hagfræðing BSRB, sem kannast heldur ekki við málið, þó hann taki fram að hann hefði gjaman viljað hafa átt þátt í að kveða þessa Lilju, enda ýmislegt gagnrýni- vert í sambandi við opinbera framsetn- ingu á hagkvæmni byggingar nýs ál- vers. Eins og fram kom hér að ofan telur forstjóri Þjóðhagsstofnunar þá gagn- rýni, sem fram kemur í skýrslunni, óverðskuldaða. Hann var beðinn um að nefna dæmi. „Það má til dæmis nefna að þeir telja að áhrifin á lands- framleiðslu séu um eða innan við 0,5%. Það er erfitt að ímynda sér slíka niðurstöðu í ljósi þess að álver eykur verðmæti útflutningsframleiðslunnar um liðlega 20% og beinar tekjur af ál- verinu á hverju ári verða um 8 millj- arðar þegar það hefur hafið starf- rækslu." Raunar er í frétt sjónvarpsins talað um áhrif á þjóðartekjur, en Þórð- ur svaraði því til að hið rétta sé að mat Þjóðhagsstofnunar hljóði upp á 4% áhrif til aukningar á landsframleiðslu, rúmlega 2% í þjóðarframleiðslu og rúmlega 3% í þjóðartekjum. Lands- framleiðsla sé algengasti mælikvarð- inn á hagvöxt en eftir sem áður sé erf- itt að sjá hvemig þessar stærðir verði nánast að ekki neinu. Þá segir í frétt Páls Benediktssonar um leyniskýrsluna að skýrsluhöfúndar telji að hugsanlegt sé, vegna eðlis raf- orkusamningsins, að fyrirtækin muni beina framleiðslu sinni frá íslandi til annara fyrirtækja sinna, þegar álverð sé hátt, til að þurfa ekki að borga meira fyrir raforkuna en hins vegar beina framleiðslu til íslands, þegar verð sé lágt og þar með líka lágt verð á rafork- unni hér á íslandi. Þórður segir þetta ólíklega stöðu og erfitt að hugsa sér að fyrirtækin muni draga verulega úr framleiðslu þegar eftirspum eftir áli sé mikil og verð hátt. Þórður sagði ýmislegt sem fram kom í frétt ríkissjónvarpsins illskiljanlegt án frekari upplýsinga um við hvað er átt Nefnir hainn í því sambandi gagn- rýni skýrsluhöfunda á áhættumat Þjóðhagsstofriunar, en þar er talað um hluti eins og „ósveigjanleika fiárfest- inga og samninganna". Forstjóri Þjóðhagsstofriunar sagði að eins og gagnrýnin hafi komið fram í frétt ríkissjónvarpsins væri erfitt að svara henni en hann væri vissulega til- búinn til að fara í gegnum þessa gagn- rýni ef hann fengi að sjá röksemda- færsluna lið fyrir lið. „Okkar gögn liggja fyrir og ég er alveg tilbúinn til að fara gaumgæfilega ofan í þessar tölur,“ sagði Þórður. Aðspurður um hvort Þjóðhagsstofri- un hafi gert eitthvað til að hafa upp á höfundum leyniskýrslunnar sagði Þórður að þeir hefðu aðeins spurst fyr- ir um málið en enginn viljað við það kannast Með tilvísun til ummæla hans um að þessi umræða væri líkari því að kljást við drauga en rökræða um áþreifanlega hluti var Þórður spurður hvort ekki væri ástæða til að leita að- stoðar hjá „sveit draugabana" eða „ghostbusters" sagði Þórður að málið væri vissulega óvenjulegt þó hann vissi ekki hvort nauðsynlegt yrði fyrir stofnunina að koma sér upp slíkri sveit - BG Sjálfsmynd eftir Imogen Cunningham. Verk eftir Cunningham sýnd á Kjarvalstöðum Sýning á Ijósmyndum bandaríska ljósmyndarans, Imogen Cunning- ham, frá árunum 1905-1975, var opnuð á Kjarvalsstöðum um helg- ina. Allt frá háskólaárunum helgaði Imogen Cunningham Ijósmynda- listinni líf sitt. Á löngum ferli hennar átti sér stað flestar mikil- vægustu breytingar í sögu banda- rískrar ljósmyndunar. I fréttatil- kynningu frá Kjarvalsstöðum segir að hún hafi verið listamaður, sem með innsýn sinni og fjölbreytni, skapaði margar þekktustu ímyndir í allri ljósmyndasögunni. Imogen varð níræð 1973 og var haldið upp á það með stórum sýn- ingum í New York, í Metropolitan listasafninu, og í Witkin sýningar- salnum. Imogen Cunningham sjóðurinn var stofnaður 1975, en hlutverk hans er að hafa umsjón með kynningu og sölu ljósmynda hennar. Imogen Cunningham lést 23.júníl976á93. aldursári. khg. Flugleiðir hafa átt í viðræðum við KLM um áframhaldandi flug til Amsterdam: KLM býður Flugjeiðum það sama og ísflugi Starfsmenn Flugleiða áttu nýlega fund með mönnum frá hollenska flugfélaginu KLM. Á fúndinum var rætt um samstarf fyrirtækjanna og sérstaklega um hvemig samskiptum þeirra verður hagað, verði Flugleiðum falið að fljúga áfram til Amsterdam, en tímabundið flugrekstrarieyfl fé- lagsins á flugleiðinni þangað rennur út um næstu mánaðamót Víglundur Þorsteinsson, forsvars- maður ísflugs, átti í síðustu viku fúnd með mönnum frá KLM um samstarf, fái ísflug flugrekstraleyfi á flugleiðinni til Amsterdam. Að sögn Víglundar er KLM tilbúið til að hefia samstarf við ís- flug og einnig að veita félaginu tækni- lega aðstoð. Um svipað leyti átti Flugleiðir fund með KLM. Að sögn Einars Sigurðs- sonar hjá Flugleiðum var rætt um að haldið yrði áfram því samstarfi um bókanir, sem er á milli flugfélaganna, fái Flugleiðir áffamhaldandi leyfi til flugrekstrar á flugleiðinni Keflavík- Amsterdam. Einar sagðist líta svo á að KLM vildi hafa gott samstarf við hvom aðilanr^en^ngijflugreksfrarle^fið^ Akureyri: 5 í árekstri Fimm bíla árekstur varð á Hörgár- braut rétt norðan við Glerárbrúna á Akureyri um fimm leytið í gær. Bfl- arnir lentu hver aftan á öðrum en ekki var vitað nánar um áreksturinn þegar Tíminn hafði sambandi við lögregluna á Akureyri í gær. Ekki er vitað um slys á fólki. —SE Flugleiðir og KLM hafa nú þegar með sér samstarf í tengslum við viðhald á flugvélum. Samkvæmt heimildum Tímans hefúr verið rætt um að auka þetta samstarf og að það nái til mark- aðsmála. Einar Sigurðsson vildi ekki tjá sig um hvað menn væru nákvæm- lega að ræða í sambandi við aukna samvinnu, en sagði engan vafe leika á að samvinna félaganna gæti orðið báð- um mjög hagstæð. -EÓ Borgarstjórn samþykkir tllraun: Sandi og salti dreift á götur Borgarstjóm Reykjavíkur hefur úr malbiki gatnanna yfir vetrar- samþykkt að gera tilraun til að mánuðina. dreifa sandi í staðinn lyrir salt til að Blffeiðar þær, sem notaðar em til draga úr hálku. Vegfarendur verða saltdreifingar, má einnig nota til þó ekki lausir við saltið í vetur því dreifingar á sandi. Þaðþarf þvíekki að um er að ræða tilraun sem verð- að stofna til sérstakra fiárfestinga á ur reynd á nokkrum götum eða í tækjum þó breytt verði til og sandi einu borgarhverfi. Ekki er ákveðið dreift í stað salts. Menn hafa hins hvaða götur eða hverfi verða fyrir vegar óttast að dreifing sands valinu. ^ ntyndi fylla og stífla niðurfóll í göt- Ingi Ú. Magnússon gatnamála- um borgarinnar. Komin em á stjóri sagði f samtaU vlð Tímann að maricaðinn ný og Öflug tæki tii að hér væri um tilraun að ræða. Nauð- hreinsa niðurfoU f gatnakerfinu, synlegt væri að fara variega í þetfa sem gerir hreinsun þeirra auðveld- því að sandurinn væri ekki eins góð ari en áður og dregur úr þeirri hálkuvöm og salt Hann sagði það hættu sem áður var á að dreifing óvíst hvort framhald yrði á sand- sands stíflaði niöurfóUin. dreifingunni næsta vetur. Það Framsóknarflokkurinn hefur bent myndi ráðast af þehrri reynslu sem á þann möguleika að draga úr háHcu fæstívetur. með því að seta spjóbræðsiurör í í greinargerö með tUIÖgunnl segir götur til að draga úr háBcu. Rætt að dreifing á salti til að draga úr hefúr verið um að setja þessi rör í hálku hafl afla tíð verið umdeUd brekkur og annars staðar þar sem ráðstöfún. Mikill óþrifnaður fylgi mestir erflðleikar verða á vetram. í saitdreifingunni. Bifreiðar séu und- greinargerð með tiUögunni er hvatt iriagðar af saltlegi og tjömupplausn tíl að þessi leið verði skoðuð. -EÓ

x

Tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.