Tíminn - 15.11.1990, Blaðsíða 2

■ n
2 Tíminn
Fimmtudagur 15. nóvember 1990
Ríkisstjómin samþykkti að gefa út húsbréf fyrir 3 milljarða með 0,25% hærri vöxtum:
Húsnæðislánakerfiö
lagt niður í dag?
Ríkisstjómin samþykkti á fundi sínum á þriðjudag að gefa út nýjan
flokk húsbréfa að upphæð þrír milljarðar króna. Vextir á þessum
bréfum verða 6% sem er 0,25% hækkun frá eldri bréfum. Húsnæð-
ismálastjóm lagði til að gefín yrðu út bréf að andvirði flmm millj-
arða króna, en ríkisstjómin taldi rétt að fara hægar t sakimar.
Seðlabankinn lagði til að vextir á bréfunum yrðu hafðir 6,5%.
í gær var húsbréfakerfið opnað
fyrir þá sem eru að kaupa ný-
byggðar íbúðir, en fram að þessu
hafa einungis kaupendur eldri
íbúða haft rétt til að sækja um
húsbréf. Talið er að ásókn í hús-
bréf muni aukast til muna við
þessa breytingu. Jóhanna Sigurð-
ardóttir sagðist reikna með að
húsbréf fyrir 500-600 milljónir
króna verði afgreidd á mánuði og
því mætti reikna með að nýr flokk-
ur húsbréfa verði gefinn út fljót-
lega.
Með vaxtahækkuninni er stefnt
að því að minnka afföll af húsbréf-
um, en þau hafa aukist verulega á
síðustu vikum. Afföllin eru nú
11,7%, en Jóhanna sagðistvona að
með vaxtahækkuninni fari hún
niður undir 10%. Meiri afföll þýða
að verð íbúðanna hefur tilhneig-
ingu til að hækka. Félagsmálaráð-
herra telur að það hafi ekki gerst
ennþá vegna þess að seljendur hafi
í langflestum tilfellum fengið
íbúðirnar staðgreiddar á 10 mán-
uðum. Vaxtahækkunin þýðir um
1800 króna aukna greiðslubyrði á
ári fyrir hverja milljón sem tekin
er að láni. Þeir sem eru með lágar
og meðaltekjur fá vaxtahækkunina
bætta í gegnum vaxtabótakerfið.
Jóhanna sagðist vonast til að á
ríkisstjórnarfundi í dag, fimmtu-
dag, verði tekin ákvörðun um að
loka húsnæðiskerfinu frá 1986.
Beðið er eftir lögfræðilegu áliti á
því hvernig best er að standa að
vaxtahækkun á Iánum Bygginga-
sjóðs ríkisins. Vonast er eftir að
það liggi fyrir á morgun. Ráðherra
hyggst þá leggja fyrir ríkisstjórn-
ina niðurstöður ráðherraskipaðar
nefndar um húsnæðiskerfið frá
1986, en álitið var kynnt fjölmiðl-
um fyrir skömmu.
- EÓ
Ráðstefna
um þýðing-
arskyldu
Menntamálaráðuneytið, fs-
lensk málnefnd og Útvarpsrétt-
araefnd gangast sameiginlega
fyrir ráðstefnu um skyldu sjón-
varpsstöðva til að þýða erlent
dagskrárefni sem sýnt er í sjón-
varpi. Á ráðstefnunni verður
leitast við að fjalla um helstu
sjónarmið sem komið hafa fram
í umræðu um þýðingarskyidu og
varpa Ijósi á tækniíegar hliðar
málsins.
Ráðstefnan verður haldin í
Borgartúni 6 laugardaginn 17.
nóvember nk. og hefst kl. 13.30.
Ráðgert er að ráðstefnunni Jjúki
ki. 17.00. Ráðstefnustjóri verð-
ur Ingvar Gíslason, fyrrverandi
menntamálaráðherra, og mun
hann einnig setja ráðstefnuna.
Sjö erindi verða flutt á ráðstefn-
unni eftir jafnmarga höfunda og
er ætlað að hvert erindi taki um
korter. Síðasta klukkutímann
verður almenn umræða. Öllum
er heimill aðgangur meðan hús-
rúm leyflr.
khg.
Ný um-
ferðarljós
Össur Skarphéðinsson flytur sig yfir í Alþýðuflokk:
„Stefna mín og Alþýðu-
flokks fara saman“
Össur Skarphéðinsson, fyrrverandi
flokksmaður Alþýðubandalagsins og
ritstjóri Þjóðviljans, hefúr gengið í Al-
þýðuflokkinn. „Ég hef komist að þess-
ari niðurstöðu eftir að hafa skoðað
stefnu Alþýðuflokksins nokkuð ræki-
lega og eftir að hafa rætt við Alþýðu-
flokksmenn. Stefna þeirra og mín fara
saman í mörgum mikilvægum atrið-
um. Ég tók þessa ákvörðun að vand-
lega athuguðu máli,“ sagði Össur í
samtali við Tímann, er hann var innt-
ur eftir ástæðunni fyrir þessari ákvörð-
un sinni.
En hví tókst þú þá ákvörðun að ganga
úr Alþýðubandalaginu nú í haust?
„Ég taldi einfaldlega að þar væri fólk
sem væri í grundvallaratriðum and-
stætt mínum skoðunum um hvemig
reka ætti jafnaðarflokk með nútíma-
sniði og einnig að þar er of mikið af
fólki með andstæðar skoðanir. Ég var
einfaldlega orðinn leiður á því að
standa í stöðugu stríði við mína eigin
flokksmenn. í Alþýðubandalaginu eru
í rauninni tvær fylkingar sem em
mjög andstæðar í skoðunum og ekk-
ert bendir til þess að þar takist einhver
friður. Það er þess vegna sem Alþýðu-
bandalagið er á hraðri niðurleið."
En er Alþýðubandalagið jafnaðar-
mannaflokkur?
„Stór hluti flokksmanna þar eru ekk-
Össur Skarphéðinsson.
ert annað en jafnaðarmenn, en sá hóp-
ur sem ræður mestu innan voldugasta
hluta flokksins, þ.e.a.s. Alþýðubanda-
lagsins í Reykjavík, eru ekkert annað
en gamaldags kommúnistar. Þeir eru
að byggja múra á meðan það er verið
að rífa niður múra í Austur-Evrópu."
Ert þú á leið til hægri?
„Skoðanir mínar hafa að mörgu leyti
breyst, þær leiðir sem ég vil fara, eins
og t.d. í sjávarútvegi, að taka upp
kvótaleigu, eða í Iandbúnaði, eins og
að fella td. niður útflutningsbætur og
leyfa innflutning með ýmsum skilyrð-
um á ýmsum unnum landbúnaðaraf-
urðum, og í fjármagnsmálum þar sem
ég vil leyfa starfsemi erlendra banka.
Þá tel ég að samkvæmt þessari gömlu
skiptingu í hægri og vinstri mætti
segja að þessar skoðanir mínar, á þess-
um tilteknu efríum, væru mun hægri-
sinnaðri en áður. En alls staðar í Vest-
ur-Evrópu hafa jafnaðarmenn verið að
taka upp miklu sterkari markaðs-
hyggju, án þess þó að missa sjónar á
velferðarsamfélaginu. Það má eigin-
lega kalla þetta félagslega markaðs-
hyggju, sem jafríaðarmenn víða á Vest-
urlöndum hafa tekið upp og ég er svip-
aðrar skoðunar."
En hefur þú hugsað þér að fara í fram-
boð?
„Það er algjörlega óráðið og fer bara
eftir því hvað flokkurinn vill. Ef flokk-
urinn sækir eftir því að fá mig í fram-
boð mun ég náttúrlega íhuga það
mjög vendilega. Ég geng nú í flokkinn
með því sjónarmiði að vinna flokknum
sem mestan framgang og sem mest
brautargengi. Þannig að ef til þess
kæmi og yrði sótt fast þá myndi ég
íhuga það vel áður en ég segði nei,“
sagði Össur Skarphéðinsson að lokum
í samtali sínu við Tímann í gær.
—GEÓ
Deila Skagfirðinga
og Eyfirðinga um
veiðirétt á Oxna-
dalsheiði í biðstöðu:
„Vopnahlé"
á afrétti
Ekki dró til tíðinda trai helgina
í deilu tveggja skotveiðifélaga á
Norðurlandi um veiðirétt á
Öxnadalsheiöi. Eins og Tíminn
hefur grelnt frá hefur Akra-
hreppur f Skagaflrði leigt veiði-
réttinn á heiðinni tíl skotveiði-
félags í hreppnum, sem síðan
hyggst selja veiðileyfl á svæð-
inu.
Pélagsmenn I Skotveiðifélagi
Eyjafjaröar eru ekki sáttir við
þá ráöstöfun, vitna m.a. í lÖg
um veiðar á afréttum og í al-
menningum sem enginn gæti
sannað eignarrétt sinn á. Þeir
hyggjast halda veiðum áfram án
jþess að greiða veiðileyfl eins og
ekkert hafi í skorist. Var hiti í
mönnum fyrir sfðustu helgi, og
þá var jafnvel búist við uppi-
standi á öxnadalsheiði vegna
þessa máls, enda hyggjast
leigutakar verja sín réttindi, ef
ekki með góðu þá fyrir dómstól-
um. Ekki sló þó í brýnu og
segja má að milli dciluaðila ríki
vopnahlé, a.m.k. um stundar-
sakir.
Nú er hins vegar vitað að
nokkrir Eyfirðingar ætla á heið-
ina nk. laugardag til að láta
reyna á rétt leigutaka og knýja
þannig fram einhvers konar úr-
slit í þessu máli. Sagðist einn
viðmælanda Tímans þó vonast
til að þau fáist fram með frið-
samlegu móti og menn ræði
þessi mál á rólegu nótunum,
enda sé ekki hyggilegt að æsa
sig mikið víð þær aðstæður sem
þaraa kunna að skapast.
í fyrradag unnu leigutakar að
því að útbúa veiðileyfl fyrir hið
umdeilda svæði og verða þau
boðin til sölu frá og með degin-
um f dag. Akureyringar munu
þó að líldndum verða að kaupa
þau utan Akureyrar þar sem
engín verslun hefur viijað taka
þau í umboðssölu.
Árni Gunnarsson, talsmaður
leigutaka, sagði í gær að frá og
með föstudeginum yrði fylgst
með því hvort veiðimenn á hinu
umdeilda svæði hefðu veiði-
leyfi. Þeir sem þá yrðu við veið-
ar án leyfis mættu eiga von á
því að verða kærðir.
Árni sagði að öllu svæðinu
hefði verið skipt upp í sex veiði-
svæði og yrðu heimilaðar 3
byssur á hvert þeirra. Þannig
yrði mjög rúmt um veiðimenn
og þeim engin hætta búin af
hver öðrum.
—hs.
Af hverju hafa húsbréf fyrir hundruð milljóna
ekki selst á verðbréfamarkaði?
Ríkið yfirbauð Landsbréf
Félagsmálaráðherra lýsti nýlega vonbrigðum sínum og aðstoðar-
maður fjármálaráðherra undrun yfir því að lífeyrissjóðirnir skuli
ekki hafa tekið betur við sér í kaupum á húsbréfum til þessa þegar
miðað er við góða ávöxtun þeirra.
Kveikt verður á nýjum umferðar-
Ijósum á eftirtöldum gatnamótum í
dag, 15. nóvember: Mót Sæbrautar
og Höfðatúns, mót Lækjargötu og
Skólabrúar og mót Bústaðavegar,
Sogavegar og Stjörnugrófar.
Umferðardeild Borgarverkfræðings
vekur athygli á því að ýta þarf á
hnapp til að fá grænt Ijós fyrir gang-
andi yfir Sæbraut og Bústaðaveg. Til
að minna vegfarendur á hin væntan-
legu umferðarljós hafa þau verið lát-
in blikka gulu ljósi í nokkra daga,
áður en þau voru tekin í notkun.
khg.
Leiðrétting
Lína féll út í frétt um úrslit skoð-
anakönnunar fulltrúaráðs fram-
sóknarfélaganna í Reykjavík. Þór
Jakobsson veðurfræðingur fékk 145
atkvæði og varð í sjöunda sæti og
Sigfús Ægir Árnason framkvæmda-
stjóri fékk 103 atkvæði og varð í því
áttunda. Beðist er velvirðingar á
þessum mistökum.
Tíminn spurði því Þorgeir Eyjólfs-
son, form. Landssambands lífeyris-
sjóða, um ástæðuna. Ástæðuna seg-
ir hann m.a. þá að þar til fyrir
skömmu hafi lífeyrissjóðunum boð-
ist húsbréfin með 6,75% ávöxtun.
„Það þótti sjóðunum heldur lágt
vegna þess að á sama tíma gátu þeir
keypt skuldabréf ríkissjóðs á 7,05%
vöxtum, samkævmt samningi við
Þjónustumiðstöð ríkisverðbréfa í
sumar."
Þann samning sagði Þorgeir hafa
verið um kaup lífeyrissjóðanna á
spariskírteinum fyrir um 1.200
milljónir kr., sem sjóðirnir hafi síð-
an verið að kaupa undanfarna mán-
uði. En eftir að ávöxtunarkrafan á
húsbréfum var nýlega hækkuð í
6,90% til lífeyrissjóðanna hafi held-
ur farið að lifna yfir sölunni hjá
Landsbréfum.
Lífeyrissjóðirnir geta í ár notað
10% til kaupa á húsbréfum af þeim
55% ráðstöfunarfjár síns sem þeir
láta fara til húsnæðislána. Þorgeir
sagðist gera ráð fýrir að velflestir
sjóðirnir muni fara langt í að ná því
kaupahlutfalli fyrir lok ársins. Og að
bréfin fari síðan að seljast betur þeg-
ar kemur fram á næsta ár.
En af hverju er alltaf einblínt á Iíf-
eyrissjóðina? Þorgeir bendir líka
réttilega á að lífeyrissjóðirnir séu
langt í frá einu fjárfestarnir í land-
inu. En vandinn sé m.a. sá að við-
skiptin með húsbréfin séu höfð með
svo flóknum hætti að það skilji varla
nokkur venjulegur meðalmaður.
Vegna þess hve allir útreikningar
eru flóknir getur hann í sjálfu sér
ekkert reiknað út sjálfur í þessu
kerfi heldur verði bara að trúa því
sem honum er sagt.
Það útdráttarfyrirkomulag sem
haft er á greiðslu bréfanna gerir það
líka að verkum að mjög fáir einstak-
lingar, sem t.d. eru að minnka við
sig húsnæði, þori og vilji eiga þessi
bréf. Þeir viti t.d. ekkert hvenær þeir
fá greitt af bréfunum og kæri sig
ekkert um að vera þátttakendur í
einhverju happdrætti og fari þar af
leiðandi og selja bréfin til þess að
kaupa t.d. ríkisskuldabréf í staðinn.
Þorgeir telur það skaða að hús-
bréfakerfið skuli hafa verið byggt
upp með þessum hætti. „Það þurfti
að hafa þessi bréf í kerfmu svo auð-
skilin að einstaklingum þættu þau
fýsilegur fjárfestingarkostur."
- HEI