Tíminn - 18.01.1991, Blaðsíða 9

Tíminn - 18.01.1991, Blaðsíða 9
:;x:X' j ''i : ,i mmm .. . S>nam7jsýh Wfcral-3fyiíu/c ~ M-Si Jtawctfuttai rtqLBiroHT MMarapfiafi . \ TJmnt Qusubah -“/£&/} Jtas aj KhufqZ híitr al Afiyfjub AL o 8 Tíminn Föstudagur 17. janúar 1991 Föstudagur 17. janúar 1991 Það var klukkan 23:30 sem bandamenn undir forystu Bandaríkjamanna hófu hernaðaraðgerðina „Eyðimerkurstorm- ur“ til að frelsa Kúvæt undan írökum. Þessi íyrsta árás stóð yfir í þrjár klukku- stundir. Það voru Bandaríkin, Bretland, Frakkland, Saudi-Arabía og hluti kú- væska hersins sem tóku þátt í fyrstu árásinni sem þótti takast með afbrigðum vel. Tókst að eyðileggja helstu hernaðar- skotmörk í írak og Kúvæt og hefur íraski herinn ekki getað veitt mikla mót- stöðu. ísraelski herinn fékk að vita um árásina með klukkustundar fyrirvara til að hann gæti búið sig undir hugsanlega gagnárás íraka á ísrael strax á eftir árás banda- manna. En bandamenn virtust hafa eyðilagt flestöil SCUD-flugskeytin sem írakar höfðu hótað að skjóta á ísrael. ísraelski herinn skipaði almenningi samt að halda sig innan dyra því hættan á flugskeytaárás íraka væri enn fyrir hendi. Árásin var gerð úr lofti og af sjó. Sprengju- og orrustuflugvélar gerðu árás úr lofti og um 100 Tomahawk stýri- flaugum var skotið frá herskipum af fló- anum en með þeim er hægt að hæfa skotmark með 30 m óvissu. Pentagon sagði að um hundrað herstöðvar íraska hersins hefðu verið gerðar óvirkar. Þ.á m. voru mörg flugskeyti sem frakar höfðu hótað að skjóta á Israel. Svo virðist sem árásin hafi komið frök- um á óvart því lítil sem engin mótspyrna var veitt. Sérþjálfaðar sveitir íraska hers- ins, sem hafa mikla bardagareynslu úr stríðinu við írani, gátu þó beitt stór- skotaárás og skotið nokkrum flugskeyt- um á olíuhreinsistöð í Saudi-Arabíu sem staðsett er nálægt landamærum Kúvæts en þau ullu litlu tjóni. Bandamenn náðu að trufla ratsjárkerfi flauganna að mestu. Hreinsistöðin er enn á fullum af- köstum. Einnig komust nokkrar flugvél- ar íraka á loft en þær voru allar skotnar niður af vélum bandamanna. írakar sögðust hafa grandað 14 flugvél- um bandamanna en frá Pentagon bárust þær upplýsingar að einungis ein F-18 orrustuvél bandaríska hersins og ein Tornato sprengjuflugvél breska hersins hefðu farist. Bardögum haldið áfram John Major, forsætisráðherra Breta, sagði í gær að átökum yrði haldið stöð- ugt áfram en ef írakar gerðu sig líklega til að fara frá Kúvæt yrði árásum hætt og þeim gefinn kostur á að fara án frekari árása. Klukkan 6:35 að íslenskum tíma til- kynnti fréttamaður CNN sjónvarps- stöðvarinnar að bandamenn hefðu hafið aðra árás á Bagdad. Hann sagði einnig að sögulegar minjar, sem eru geysimiklar, í Bagdad hefðu ekki orðið fyrir skemmd- um. Árásarþyrlur bandamanna eyðilögðu síðan seinna um daginn stórskotalið ír- aka sem gerði árás á olíuhreinsistöð Saudi-Araba skammt undan kúvæsku landamærunum að sögn olíuráðamanna í Saudi-Arabíu. Að þeirra sögn var árásin nauðsynleg til að eyða þeirri hættu sem hreinsunarstöðinni stafaði af írökum. Mannfall hjá írökum hefur verið tölu- vert en lítið sem ekkert hjá bandamönn- um. Fréttir bárust af hundruðum íraskra flóttamanna í íran og Jórdaníu. Nú þegar bandamenn hafa náð algerum yfirburðum í lofti þá telja flestir hernað- arsérfræðingar að næsta skref banda- manna verði að láta landherinn sækja fram. Talsverðir herflutningar áttu sér stað í gær í átt að landamærum Kúvæt og töldu menn það merki um að innrás landhersins væri á næsta leiti. írakar bönnuðu bandarísku sjónvarps- stöðinni CNN að senda béint frá írak og takmarkaði það nokkuð fréttaflutning frá svæðinu. Einnig höfðu árásir banda- manna eyðilagt fjarskiptakerfi í frak að miklum hluta og gerði það fréttmönn- um erfitt um vik. Yfirlýsingar stjómmálamanna George Bush, forseti Bandaríkjanna, talaði við þjóðina í sjónvarpi klukkan tvö, tveimur og hálfum tíma eftir að „Eyðimerkurstormurinn" hófst. Hann hét að frelsa Kúvæt og eyðileggja her ír- aka. Dich Cheney, varnarmálaráðherra Bandaríkjanna, og Colin Powell, yfir- maður bandaríska herráðsins, vöruðu við of mikilli bjartsýni þó að byrjunin lofaði góðu. „Ég held að það sé mjög mikilvægt að muna ... að þetta er aðeins upphafið á aðgerð sem gæti tekið langan tíma,“ sagði Cheney. Saddam Hussein, forseti íraks, virtist reiður og ákveðinn að sjá þegar hann talaði til írösku þjóðarinnar í sjónvarpi. Skilaboð frá honum til Bush voru lesin í útvarpinu í Bagdad og var hann brattur sem fyrr. „Þú hélst að írak mundi láta undan hótunum. Farðu með heri þína og bandamanna þinna í burtu. Það er eina leiðin fyrir þig,“ sagði í skilaboðun- um. írakar brugðust við árásinni með því að fjölga í her sínum. f útvarpinu í Baghdad var tilkynning lesin frá varnarmálaráðu- neytinuumaðþeirsemfæddirværu‘54, Hann sagði að 4. egypska bryndreka- ‘55, og ‘56 ættu að skrá sig í herinn. „Við sveitin hefði tekið á móti liðhlaupunum. munum kenna Ameríkönum og banda- Á hádegi í gær ákváðu ítalir og Hol- mönnum beirra Iexíu,“ sagði í tilkynn- lendingar að taka þátt í átökunum en ingunni. Áhafnir 50 íraskra skriðdreka Bretar og Frakkar voru einu þjóðirnar í ákváðu að gefast upp strax í gær að sögn Vestur-Evrópu sem hófu átökin með yfirmanns egypska hersins á svæðinu. bandamönnum. Qalib Bacpjj- Sovétríkin reyna enn að stilla til friðar Sovétmenn Iýstu yfir fullum stuðningi við „Eyðimerkurstorminn“ en lögðu áherslu á að aðgerðin ætti einungis að miðast við að frelsa Kúvæt en ekki herja á frak. Þeir voru enn í gær að reyna að sannfæra íraka um að gefa eft- ir og draga herlið sitt frá Kúvæt. „Það er nauðsynlegt að ljúka þessum hern- aðarátökum eins fljótt og hægt er. Við erum í sambandi við Saddam Hussein og við munum halda áfram að reyna að sannfæra hann um að gera það sem við teljum rétt því við teljum að það sé undir honum komið að binda enda á þessi hernaðarátök,“ sagði aðstoðarut- anríkisráðherrann, Alexander Bel- onogov. Vegna Persaflóastríðsins hafa allar her- deildir sovéska hersins í suðurhluta Sov- étríkjanna verið settar í fulla viðbragðs- stöðu að sögn eins sovésks hershöfð- ingja í gær en landamæri Sovéríkjanna eru í aðeins 250 km fjarlægð frá írösku landamærunum. „Við fylgjumst vel með gangi mála á Persaflóasvæðinu,“ bætti hann við. Japanski forsætisráðherrann, Toshiki Kaifu, lýsti yfir fullum stuðningi Jap- ana við árásina og sagði að Japanir ætluðu að veita meira fé til að bæta fyrir tjónið sem hlytist af stríðinu. Jap- anir hafa ákveðið að veita tveim millj- örðum dollara til hernaðarrekstrarins og öðrum tveim til að draga úr áhrif- um sem stríðið hefur og mun hafa á efnahag ríkjanna við Persaflóa. Þá lýstu fleiri ríki yfir að þau styddu að- gerðirnar. Að sögn hemaðarsérfræðinga mun næsta skref bandamanna í frelsun Kúvæts vera innrás landhersins i landið. Talsverðir herflutningar áttu sér stað til landamæra Kúvæts í gær og töldu menn það fýrírboða um að innrásin værí á næsta leiti. veifuðu fána furstadæmisins. „Þetta eru dálítil vonbrigði en samt góðar fréttir. Þetta eru vonbrigði vegna þess að við vildum friðsamlega lausn. En hann (Saddam Hussein) tók heimsku- Iega ákvörðun og valdi stríð. Hann mun taka afleiðingunum og verða brotinn á bak aftur,“ sagði einn íbúa Kúvæt. Hundruð manna í Berlin mótmæltu stríðinu á götum borgarinnar og mót- mæli brutust út í fleiri borgum í Þýska- landi. í Bandaríkjunum var almenning- ur ýmist með eða á móti eins og gengur. í New York var skrifstofuhúsnæði bandaríska hersins atað rauðri máln- ingu og friðarmerki máluð á rúðurnar. Yfir hundrað mótmælendur voru hand- teknir í Los Angeles og virtist fólkið hafa fengið móðursýkiskast vegna stríðsins. Margir grétu. Hins vegar voru íbúar í Washington yfirleitt ánægðir með at- burðina og þar heyrðust orðatiltæki eins og „Við mölum þá“ og „Látum þá hafa það“. Gott útlit með olíuna Hagfræðingar eru bjartsýnir á að olíu- verð eigi eftir að lækka og stríðið eigi ekki eftir að hleypa olíuverði upp með hræðilegum afleiðingum fyrir efnahag þeirra þjóða sem eru háðar olíuinnflutn- ingi. Bjartsýni þeirra má rekja til árang- urs bandamanna í upphafi Persaflóa- stríðsins. Tunnan hefur á seinustu dögum rokkað á milli 25 og 35 dollara og var spáð að hún gæti farið upp í 100 dollara ef Persa- flóastríðið færi á versta veg. Vonir manna hafa nú aukist eftir fyrstu niður- stöður átakanna um að bandamenn nái að klára stríðið á örfáum dögum og olíu- lindirnar verði ekki fyrir miklum skemmdum. Þessar vonir urðu til þess að olíuverð lækkaði víðast hvar f heim- inum í gær. M.a. lækkaði verðið úr 33 í 20 dollara í Evrópu sem er mesta lækk- un frá upphafi. Ef úr rætist að banda- menn nái að klára stríðið á nokkrum dögum án þess að olíulindirnar skaðist að ráði þá spá menn að heimsmarkaðs- verð á tunnunni fari niður í 15 dollara vegna offramboðs í fyrstu en hækki svo upp í 20 dollara þegar stöðugleika er náð. Reuter-SÞJ fcUÁádid f 'JcxfxxncDx, r^*Subb{yah 7 •b(a*han Mismunandi skoðanir almennings Eftir að Ijóst var að bandamenn hefðu hafið frelsun Kúvæts fögnuðu Kúvætbú- ar, veifuðu fána furstadæmisins og döns- uðu af kæti á meðan margir andstæð- ingar stríðs víðs vegar um heiminn grétu og mótmæltu. Að sögn sendiherra Kúvæts í Frakk- landi þá ríkti mikil gleði í Kúvæt þrátt fyrir að menn hefðu frekar kosið frið- samlega lausn. í Kairó í Egyptalandi, þar sem margir Kúvætbúar dvelja, þustu þeir dansandi út á göturnar og ^ná’^madí áfalAbduUuh ^ Jta's-al-Qidct/ah _ ° Qörawh Saxid KJutwrhfufaUa^/ nvjA \ ;■ W A U D y/ Bush hefur lýst yfir ánægju sinni með árangurfyrstu að- gerða bandamanna. Saddam hefur haft í hótunum við Bandaríkjamenn og banda- menn þeirra þrátt fyrir veika stöðu íraska hersins.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.