Tíminn - 23.01.1991, Blaðsíða 10

10 Tíminn
Miðvikudagur 23. janúar 1991
KAMMERTONLEIKAR
I BUSTAÐAKIRKJU
Kammermúsíkklúbburinn hélt
þriðju tónleika vetrarins í Bústaða-
kirkju 13. janúar. Klúbburinn hefur
til þessa verið þekktari að öðru en
daðri við samtímatónlist, en nú bar
nýrra við, því verkin sem flutt voru
spönnuðu 200 ára tónlistarsögu, frá
Mozart (1756-1791) um Debussy
(1862- 1918) til Jónasar Tómasson-
ar (f. 1946). Klúbbfélagar létu sérvel
líka og fjölmenntu mjög á tónleik-
ana.
Fyrst flutti Martial Nardeau stutt
lag fyrir einleiksflautu, Syrinx eftir
Debussy. Nardeau er afburða flautu-
leikari, eins og kunnugt er, og spil-
aði þetta litla lag í samræmi við það.
Næst fluttu þau Nardeau og Elísabet
Waage Sónötu IV í einum þætti fyrir
alflautu og hörpu eftir Jónas Tómas-
son. Verk þetta er frá 1972 og
„áhugavert"; sjálfum falla mér hins
vegar betur síðari verk þessa tón-
skálds. Þá bættist Ingvar Jónasson
lágfiðluleikari í hópinn, sem flutti
sónötu fyrir flautu, lágfiðlu og
hörpu eftir Debussy.
Sónata þessi átti að vera ein af sex
fyrir ýmis hljóðfæri og hljóðfæra-
hópa sem tónskáldið hugðist semja
á stríðsárunum fyrri „til að sanna
fyrir heiminum að frönsk hugsun
láti ekki bugast". Honum auðnaðist
ekki að ljúka nema þremur, en í
þeim þykir þessi örlagavaldur 20.
aldar tónlistar beina sjónum aftur til
18. aldar.
Eins og fyrr sagði er Martial Nar-
deau kunnur flautusnillingur, en
hins vegar er sérstök ástæða til að
geta hinna hljóðfæraleikaranna
fjögurra sem þarna komu fram: El-
ísabet Waage hörpuleikari og Bryn-
dís Halla Gylfadóttir eru tiltölulega
nýkomnar til starfa — Bryndís Halla
er „leiðandi knéfiðlari" í Sinfóníu-
hljómsveitinni í vetur og spilaði
konsert með hljómsveitinni í haust,
sem undirritaður gat illu heilli ekki
sótt, og nú sýndi Elísabet Waage að
vor litla þjóð hefur eignast prýðileg-
an hörpuleikara sem ekki gefur
sjálfum Harpo Marx eftir. Á hinn
bóginn er sérstök ánægja að bjóða
aftur velkomna til íslands eftir ára-
tuga útlegð í Svíþjóð þá Ingvar Jón-
asson lágfiðluleikara og Einar
Sveinbjörnsson fiðlara sem voru
„ungu efnilegur mennirnir" á mín-
um sokkabandsárum. Því síðasta
verkið á tónleikunum var strengj-
atríó (divertimento) í Es-dúr eftir
Mozart, fyrir fiðlu, lágfiðlu og knéf-
iðlu K. 563, þar sem hin sérlega tón-
fagra fiðla Einars Sveinbjörnssonar
og knéfiðla Bryndísar Höllu komu í
stað hörpu og flautu.
Strengjatríó þetta er með síðari
verkum Mozarts og þykir bæði
áhugavert, fallegt og skemmtilegt.
Mozart kallar það „divertimento"
eða skemmtitónlist, því stefin eru í
þýskum alþýðustfl og sum hver dá-
lítið „ómerkileg" við fyrstu heyrn,
t.d. langa stefið í andante- kaflanum
(fjórða af sex) sem að auki er kynnt
með einradda fiðlu og lágfiðlu móti
skemmtilegum undirleik knéfiðl-
unnar (en kannski fullharkalegum
hjá Bryndísi Höllu?). En það að
spara svona hljómana í svona gríð-
arlöngu stefi — það er 32 taktar —
er með ráðum gert hjá hinu brögð-
ótta tónskáldi, líkt og til að hvfla
eyrað fyrir framhaldið, og þeim mun
meiri er fullnægja þess þegar litrík-
ari hljómar taka við á eftir. Því Moz-
art er sannarlega tónskáld sem kann
sitt fag. Og það kunnu líka hljóð-
færaleikararnir þetta kvöld á mjög
ánægjulegum tónleikum Kammer-
músíkklúbbsins.
Sig.St.
Ovíd, garðveisla og haugbrot
Uglan — íslenski kiljuklúbburinn
hefur sent frá sér þrjár nýjar bæk-
ur.
Dansað við Regitze er nýleg skáld-x-
saga eftir danska rithöfundinn
Mörthu Christensen sem gerð hefur
verið vinsæl kvikmynd eftir. Lesand-
inn er staddur í garðveislu á fögru
sumarkvöldi og á milli þess sem
henni er lýst eru rifjuð upp brot úr
ævi gestgjafanna, hjónanna Karls
Aage og Regitze.
Frásögnin hverfist um ytri aðstæð-
ur þeirra og tilfinningar, erfiðleika
og hamingjustundir, vini, börn og
bamabörn. Sverrir Hólmarsson ís-
Ienskaði söguna. Hvíta húsið hann-
aði kápu.
Hinsti heimur er skáldsaga eftir
þýska rithöfundinn Christoph
Ransmayr sem vakti verulega at-
hygli er hún kom út á frummálinu
fyrir tveimur árum. Ágústus keisari
hefur fellt dóm yfir skáldinu Óvíd og
vísað honum brott úr rómverska
ríkinu til útlegðar á hjara veraldar
— í útkjálkaþorpi við Svartahaf.
Maður nokkur, Kotta að nafni, held-
ur þangað mörgum árum síðar til að
fregna um afdrif útlagans.
Kristján Árnason íslenskaði bók-
ina. Hvíta húsið hannaði kápu.
Haugbrjótar er ný spennusaga eft-
ir einn vinsælasta spennusagnahöf-
und Bandaríkjanna, Tony HiIIer-
man. Kona nokkur stundar mann-
fræðirannsóknir á slóðum Navajo-
indíána í Nýju-Mexíkó. Morgun einn
fer hún að heiman til að sinna upp-
greftri og hverfur síðan sporlaust.
f TONY
* HILLERMAN
I
1«VWWWWW
Tveir lögreglumenn taka til við að
rannsaka málið.
Álfheiður Kjartansdóttir þýddi bók-
ina. Steingrímur Eyfjörð Krist-
mundsson hannaði kápu.
Bækurnar eru allar prentaðar hjá
Collins í Skotlandi.
Rauðu
skáldin
Út er komin hjá Máli og mcnningu
bókin Rauðir pennar — bók-
menntahregfing á 2. fjórðungi 20.
aldar, eftir dr. Örn Ólafsson. í henni
fjallar höfundur um þessa áhrifa-
miklu bókmenntahreyfingu sósíal-
ista þar sem meðal annars komu við
sögu menn á borð við Halldór Lax-
ness, Stein Steinarr, Halldór Stef-
ánsson, Jóhannes úr Kötlum og
Kristin E. Andrésson. Rakin eru
stefnumið hreyfingarinnar og tengsl
þeirra við bókmenntasköpun höf-
undanna sjálfra, alþjóðleg tengsl eru
dregin fram og mikilvæg verk rædd.
Örn hefur stuðst við fjölmargar
heimildir, þar á meðal margvísleg
gögn sem aldrei hafa birst áður.
Bókin er 286 blaðsíður, unnin í Fjöl-
ritunarstofu Daníels Halldórssonar.
Mismunur Bretton Woods-
kerfisins og
Samuel Brittan, fulltrúi Bretlands í
framkvæmdanefnd Efnahagsbanda-
lags Evrópu, ræddi í grein í Financi-
al Times 8. október 1990 um mis-
muninn á gengis-samknýtingu
gjaldmiðla (ERM) við skipan evr-
ópskra peningamála (EMS) annars
vegar og hins vegar Bretton Woods-
kerfmu:
„Fast gengi, einungis breytanlegt í
nauðum, minnir margan á þá Bret-
ton Woods skipan, sem hrundi 1971-
73. En á er munur. Leyfð sveiflu-
mörk eru víðari, — 2 1/4% fyrir hina
fyrstu hluttakendur í gengis-sam-
skráningu gjaldmiðla (ERM) og 6%
fýrir hina næstu, svo sem Spán og
Bretland. Gagnstætt því, sem var í
Bretton Woods-kerfinu, eiga seðla-
bankar nú kgst á Iántöku til ör-
skamms túríæfVéíy Short Term Fin-
ancing Faeilíty, VSTFF), þannig að í
þrengingum geta þeir reiknað með
óskoraðri íhlutun (annarra seðla-
banka) í þágu gjaldmiðils síns. Að
auki er gengis- samknýting gjald-
miðla liður í víðri framvindu mála í
Evrópu, sem lögð hefur verið til
mikill pólitískur höfuðstóll og ber til
peningalegrar samfellingar og eins
(sameiginlegs) gjaldmiðils (í EBE).
En með þeim skilja hugmyndir
öðru fremur. Að margra áliti hélt
Bretton Woods-kerfið aftur af hag-
ERM
vexti og vinnuaflsnotkun. Nú líta
mjög fáar ríkisstjómir (nema hin
bandaríska) svo á, að (aukning)
framleiðslu og atvinnu verði keypt
við viðvarandi gengissigi. — Annar
lykilmunur er sá, að gjaldmiðlar
(samknýtingarinnar) hafa að akkeri
þýskt mark, sem lítil verðbólga er
búin, í stað dollars, sem galt verð-
bólgukenndrar fjármögnunar stríðs-
ins í Víetnam. Þrátt fyrir sameiningu
Þýskalands er staða Bundesbank,
sakir trúnaðar við stöðugt verðlag og
sakir vinsælda sinna og pólitísks
stuðnings, ljósárum fjarri stöðu
Seðlabanka Bandaríkjanna á áttunda
áratugnum...
Þótt Bretlandi virðist vera sá vandi
helstur á höndum eftir upptöku
(sterlingspunds í gengis- samknýt-
inguna) að firra pundið gengislækk-
un, mun Bretland fyrst í stað eiga við
öndverðan vanda að etja, þrýstingu
(gengis) sterlingspunds upp á við. Þá
er komið að hinum orðlagða „pen-
ingastafla", sem til London muni
leita ávöxtunar við 5 1/2% hærri
vexti en í Þýskalandi. — Það vanda-
mál er stundum nefnt peseta- vand-
inn. (Gengi) peseta hefur verið við
efri sveiflumörk sín, því að fé leitar
til Spánar til að hagnast af háum
vöxtum þar....
(Oftar ætti líka að grípa til heimild-
ar til lítilla breytinga endrum og eins
á viðmiðunargengi (jafngengi), að
því tilskildu, að hámarks breyting
þess sé innan hinna leyfðu sveiflu-
marka. Til að spákaupmönnum sé
ekki greidd gata, er þörf á þeirri
reglu).
Kvöld-, nætur- og helgidagavarsla apóteka I
Reykjavlk 18.-24. janúar er I Háaleitisapóteki
og Vesturtjæjarapóteki. Það apótek sem fyrr er
nefnt annast eitt vörsluna frá kl. 22.00 að kvöldi
til kl. 9.00 að morgni virka daga en kl. 22.00 á
sunnudögum. Upplýsingar um læknis- og lyfja-
þjónustu eru gefnar í síma18888.
Neyðarvakt Tannlæknaféiags fslands
er starfrækt um helgar og á stórhátíðum. Sim-
svari 681041.
Hafnarfjötður. Hafnarfjarðar apótek og Norður-
bæjar apótek eru opin á virkum dögum frá kl.
9.00-18.30 og til skiptis annan hvem laugardag
kl. 10.00-13.00 og sunnudag kl. 10.00-12.00.
Upplýsingar í símsvara nr. 51600.
Akureyri: Akureyrar apótek og Stjörnu apótek
eru opin virka daga á opnunartlma búða. Apó-
tekin skiptast á sina vikuna hvort að sinna
kvöld-, nætur- og helgidagavörslu. Á kvöldin er
opið i þvi apóteki sem sér um þessa vörslu, til
kl. 19.00. Á helgidögum er opið frá kl. 11.00-
12.00 og 20.00-21.00. Á öðrum tlmum er lyfja-
fræöingur á bakvakt. Upplýsingar eru gefnar I
síma 22445.
Apótek Keflavfkur Opið virka daga frá k. 9.00-
19.00. Laugardaga, helgidaga og almenna fri-
daga kl. 10.00-12.00.
Apótek Vestmannaeyja: Opið virka daga frá kl.
8.00-18.00. Lokaö í hádeginu milli kl. 12.30-
14.00.
Selfoss: Selfoss apótek er opið til kl. 18.30. Op-
ið er á laugardögum og sunnudögum kl. 10.00-
12.00.
Akranes: Apótek bæjarins er opið virka daga til
kl. 18.30. Opiö er á laugardögum kl. 10.00-
13.00 og sunnudögum kl. 13.00-14.00.
Garðabæn Apótekið er opið rúmhelga daga kl.
9.00-18.30, en laugardaga kl. 11.00-14.00.
Læknavakt fyrir Reykjavtk, Seltjamamcs og
Kópavog er I Heilsuverndarstöð Reykjavíkur alla
virka daga frá kl. 17.00 til 08.00 og á laugardög-
um og helgidögum allan sólarhringinn.
Á Sefljamamesi er læknavakt á kvöldin kl.
20.00-21.00 og laugard. kl. 10.00-11.00. Lokaö á
sunnudögum.
Vitjanabeiðnir, simaráðleggingar og tlmapantan-
ir I slma 21230. Borgarsprtaiinn vaktfrá kl. 08-17
alla virka daga fyrir fölk sem ekki-
hefur heimilislækni eða nær ekki til hans (slml
696600) en slysa- og sjúkravakt (Slysadeild)
sinnir slösuðum og skyndiveikum allan sólar-
hringinn (slmi 81200). Nánari upplýsingar um
lyflabúöir og læknaþjónustu erugefnar (simsvara
18888.
Ónæmisaðgeröir fyrir fullorðna gegn mænusótt
fara fram á Heilsuvemdarstöö Reykjavikur á
þriðjudögum kl. 16.00-17.00. Fólk hafi með sér
ónæmisskírteini.
Seþjamames: Opið er hjá Tannlæknastofunni
Eiðistorgi 15 virka daga kl. 08.00-17.00 og 20.00-
21.00, laugardaga kl. 10.00-11.00. Simi 612070.
Ganðabær Heilsugæslustööin Garðaflöt 16-18
er opin 8.00-17.00, slmi 656066. Læknavakt er I
sima 51100.
Hafharijöröun Heilsugæsla Hafnarfjarðar,
Strandgötu 8-10 er opin virka daga kl. 8.00-
17.00, sími 53722. Læknavakt slmi 51100.
Kópavogun Heilsugæslan er opin 8.00-18.00
virka daga. Sfmi 40400.
Keflavflc Neyðarþjónusta er allan sólarhringinn á
Heilsugæslustöð Suðumesja. Simi: 14000.
Sálræn vandamál: Sálfræðistöðin: Ráðgjöf I sál-
fræðilegum efnum. Sími 687075.
Landsprtallnn: Alla dagakl. 15 til 16ogkl. 19 til
kl. 20.00. Kvennadeildin: kl. 19.30-20.00.
Sængurkvennadeild: Alla daga vikunnar kl. 15-
16. Heimsóknartlmi fyrir feður kl. 19.30-20.30.
Bamaspitali Hringsins: Kl. 13-19 alla daga.
Öldrunariækningadeild Landspltalans Hátúni
10B: Kl. 14-20 og eftir samkomulagi. - Landa-
kotsspflall: Alla virka kl. 15 til kl. 16 og kl. 18.30
til 19.00. Bamadeild 16-17. Heimsóknartlmi
annarra en foreldra kl. 16-17 daglega. - Borg-
arspitalinn I Fossvogi: Mánudaga til föstudaga
kl. 18.30 til 19.30 og eftir samkomulagi. Álaug-
ardögum og sunnudögum kl. 15-18.
Hafnarbúðlr Alla daga kl. 14 til kl. 17. - Hvíta-
bandið, hjúkrunardeild: Heimsóknartimi frjáls
alla daga. GrensásdeHd: Mánudaga ti föstu-
daga kl. 16-19.30. - Laugardaga og sunnu-
daga kl. 14- 19.30. - Heilsuvemdarstööin: Kl.
14 til kl. 19. - Fæöingarheimili Reykjavlkur: Alla
daga kl. 15.30 til kl. 16.30. - Neppsspftali: Alla
daga kl. 15.30 til kl. 16 og kl. 18.30 til kl. 19.30.
- Flókadefld: Alla daga kl. 15.30 tilkl. 17. Kópa-
vogshælið: Eftir umtali og kl. 15 til kl. 17 á
helgidögum. - Vifilsstaöaspflali: Heimsóknar-
tlmi daglega kl. 15-16 og kl. 19.30-20. - St
Jósepssprtall Hafnarfiröi: Alla daga kl. 15-16
og 19-19.30.
Sunnuhlíð hjúkrunarheimili I Kópavogi: Heim-
sóknartlmi kl. 14-20 og eftir samkomulagi.
Sjúkrahús Keflavfkuriæknishéraðs og heilsu-
gæslustöðvar: Vaktþjónusta allan sólarhring-
inn. Slmi 14000. Keflavik-sjúkrahúsið: Heim-
sóknartími virka daga kl. 18.30-19.30. Um
helgar og á hátíöum: Kl. 15.00-16.00 og 19.00-
19.30. Akureyri- sjúkrahúsið: Heimsóknartími
alla daga kl. 15.30-16.00 og 19.00-20.00. Á
barnadeild og hjúkrunardeild aldraðra Sel 1:
Kl. 14.00-19.00. Slysavarðsstofuslmi frá kl.
22.00- 8.00, slmi 22209. SJúkrahús Akraness:
Heimsóknartimi Sjúkrahúss Akraness er alla
daga kl. 15.30-16.00 og kl. 19.00-19.30.
Reykjavfk: Seltjamames: Lögreglan simi
611166, slökkvilið og sjúkrabifreiö simi 11100.
Kópavogun Lögreglan slml 41200, slökkvilið
og sjúkrabifreið sími 11100.
Hafnarfjöröun Lögreglan slmi 51166, slökkvilið
og sjúkrabifreið slmi 51100.
Keflavík: Lögreglan slmi 15500, slökkvilið og
sjúkrabíll slmi 12222, sjúkrahús 14000, 11401
og 11138.
Vestmanneyjan Lögreglan, slmi 11666,
slökkvilið slmi 12222 og sjúkrahúsiö simi
11955.
Akureyri: Lögreglan símar 23222, 23223 og
23224, slökkviliö og sjúkrabifreið sími 22222.
Isafjörður: Lögreglan slmi 4222, slökkvllið slmi
3300, brunaslmi og sjúkrabifreið slmi 3333.