Tíminn - 24.01.1991, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Fimmtudagur 24. janúar 1991
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin (Reykjavlk
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
ingvar Gíslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrímsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
SkrifetofurLyngháls 9,110 Reykjavík. Sími: 686300.
Augiýsingasími: 680001. Kvöldsímar Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, iþróttir 686332, tæknideiid 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1100,-, verð I lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Frelsi Eystrasaltsþjóða
För Jóns Baldvins Hannibalssonar til Eystrasalts-
landanna er fyrir flestra hluta sakir merkilegt pólitískt
framtak. E.t.v. verða áhrif heimsóknar íslenska utan-
ríkisráðherrans ekki fullmetin nú þegar, en þeirra sér
eigi að síður stað þar sem mestu varðar.
Einkum skal á það bent að Jón Baldvin fór þessa för
sem fulltrúi ffjálsrar og fullvalda smáþjóðar, sem for-
ystumenn langkúgaðra Eystrasaltsþjóða líta á sem
fyrirmynd þess sem þær stefna sjálfar að. Pólitískt
fúllveldi og sjálfstæði íslendinga, ffamfarasókn ís-
lensku þjóðarinnar undir merkjum þjóðlegs stjóm-
málaffelsis og höfnun þess að tengjast stórríkjunum
undir hatti miðstjómarkerfls einhvers ríkjabandalags-
ins, allt em þetta stoðimar undir því áhrifavaldi sem
íslenskur utanríkisráðherra getur sýnt við þær aðstæð-
ur sem ríkja í Eystrasaltslöndunum. Þótt Jón Baldvin
Hannibalsson kunni vel að fara með slíkt áhrifavald
fyrir eigin hæfileika, sækir hann það eigi að síður til
þjóðar sinnar. íslenska þjóðin má sín einhvers á al-
þjóðavettvangi vegna stjómskipimar íslenska lýð-
veldisins, hins stjómmálalega fullveldis íslensku
þjóðarinnar. Án þess væm íslendingar ekki mikils
megnugir, ekki mikils virtir.
Fyrir þessar sakir hlaut forystumönnum og almenn-
ingi í Eystrasaltslöndunum að vera styrkur að heim-
sókn íslenska utanríkisráðherrans. En för Jóns Bald-
vins hefúr ekki síður áhrif hér heima að því leyti til að
utanríkisráðherra hefúr á greinargóðan hátt gefið Al-
þingi skýrslu um ástandið í þessum löndum og þar
með allri íslensku þjóðinni, sem óumdeilanlega er
mikils virði að fá svo nánar fréttir af ógnum pólitísks
óffelsis og yfírþjóðlegs drottnunarvalds, sem ffásagn-
ir utanríkisráðherra bera vitni um.
Þess er ennffemur að geta að með för utanríkisráð-
herra hefur íslenskum stjómvöldum verið falið að
koma á ffamfæri við önnur ríki, alþjóðasamtök og
stofnanir áskomnum um að þau beiti áhrifúm sínum í
þágu þjóðfrelsismála og annarra mannréttindamála í
Eystrasaltslöndunum. Islensk stjómvöld og stjóm-
málamenn munu fuslega taka að sér slíkt hlutverk,
sem leggja ber áherslu á að er efnislega mikilvægt
mál í þessu sambandi og meira en það eitt að kom
skilaboðum á ffamfæri fyrir siðasakir.
För utanríkisráðherra er enn ein staðfestingin á við-
horfúm Alþingis, ríkisstjómar og íslensku þjóðarinn-
ar í heild til sjálfstæðishreyfingar Eystrasaltsþjóð-
anna. í nafni þjóðarinnar hefur Alþingi ítrekað lýst
yfir stuðningi sínum við Eystrasaltsþjóðimar, síðast
með þingsályktun 14. þ.m. þar sem ofbeldisaðgerðir
sovéska herliðsins í Litháen em fordæmdar og sú yf-
irlýsing gefin að „engin lausn sé viðunandi í málefn-
um Eystrasaltsríkja önnur en fúllt og óskorað sjálf-
stæði þeirra.“ Þar er einnig að finna áskomn á þjóðir
heims, sérstaklega ríki Vesturlanda, „að veita Eystra-
saltsríkjunum þann stuðning sem þau þurfa til að end-
urheimta sjálfstæði sitt.“
íslenska þjóðin styður sjálfstæðishreyfmgu Eista,
Letta og Litháa af heilum hug.

GARRI

Svavar Gestsson menntamálaráð-
herra varö iyrstur íslenskra ráð-
herra til að afnema Jjýðingarsltyldu
á eriendu efnl í sjónvarpi. Þetta verk
vann I
ila, sem annast sjónvarpsrekstur í
landinu. Þar með var forgángsretti
íslenskunnar vikið til hliðar í stnfn-
unum, sem vonað var að héldu
áfram að vera útverðir gegn hættu-
legri þrðun, scm sækir að máli okk-
sama hætti og gildir um rekstur
dagskrá. Núverandi breyting á út-
á scrstöðu rikisrekins sjónvarps.
Um leið og ástæða þótti til að heím-
ila stöðvunum tveimur að
cndursendingu á óþýddu erlcndu
mælskurum íslensk mcnningarmál
með allan kommahalann á eftir sér
ættu menn að minnast þess að
hann er sá maður sem mest óþurft-
arverk hefur unnið á íslenskri
menningu með því að heimila
um saman á hvetjum degi.
sem láta sér annt um ísJensku og þá
Jöngu sögu sem henni fyfgir frá
upphaft vega, hafa mótmæit, en
miJáð úr afstöðu málvemdar-
manna. EkJá hefur veriö rokió upp
til handa og fóta með Jöngum sam-
færi tfl að skýra fyrir áhorfendum
sfjóm þessara máfa, og þá með tlHitl
til þarfa islensJcs máls. Þessu tíma-
bili er loldð fyrir tiiverlcnað yfir-
stiómarinnar sjálfrar. Það liggur í
ppi, að sérréttindi þeirra
ern í gangi
verða ekki varin. Hver sem vilJ i
sem einkaréttarstofnun með sjáJf-
virifri innheimtu afnotagjalda. Nú
okkar er
hentaöi ftoktó menntamálaráðhcrra
mikiflar samvinnu í austurveg, voru
ísJenslcunnar menn taidir þjóð-
máJaráðherra að breyta rcgiugerð á
...iHil.....
sjónvatpsstöðvum landsins.
Þessi aðgerð þyðir í raun, að JoJdð
er einlcarétti tiJ sjónvarpsrelcsturs í
landinu. Cr því sem icomið er verð-
ur óhjákvæmiiegt annaö en veita
öllum sem vijja heimfld tfl sjón-
og tómt máJ að taJa um sérrekstur
ríkissjónvarps, Það lcerfi er hnmið.
Vijji rfldð á annað borð reka sjón-
M þeim, l
vínna. ifvorici ríJdssjónvarp né Stöð
2 á málsvara, sem vilja að þessar
tvær stöðvar haft einkarett á endur-
varpi eriendra stöðva bér á JandL
Rétturinn var svo ótvfræður í hönd-
iiHumis
íyrir útsendingar, yrðu útvarpslög
brotfn eðare^ugerð «m útsendbig-
ar. Stöð 2 hefur afltaf borið tak-
reglugcrð í þessu cfni, enda miklir
kaflar. Nú hófu þeir í Jeyfisieysi út-
sendingar á eriendu og óþýddu
fréttaefni. Uefði einitver heii hugs-
heföi útsendingin aidrel fariö af
stað. En af nokkurri reynslu vissi
Stöð 2 við hvetja var að eiga. SjáJfur
menntamálaráóherra reið svo á vað-
þcim litlu sjónvarpsstöðvum sem
hérrisaogbyggja mA á endurvarpi
efnis M eriendum stöövum. Ekki
er hægt að hafa lög f gfldi í landinu,
aðeins tveimur sjón-
isemi:
um, sem ýmist eru þegar í gangí
g, sem
fyrir títinn pening tfl þeirra, sem
vijja senda út Algjört siðleysi er,
eftir það sem á undan er gengið að
ætia að banna innlendum aðilum
að endurvarpa eriendu efnL þótt
stjórnvöJd vildu Jýsa yfir að Ld.
Stöð 2 sé á ríkisframfæri. En hvað

í 1 VÍTT OG BREITT
Ofugsnúin mannréttindabarátta
Fyrrum danskur ráðherra ber
ábyrgð á morðum, limlestingum
og nauðgunum og öðrum ofsókn-
um á hendur Tamflum á Sri Lanka.
Þessi norræni óþverri í ráðherra-
stóli í hinni harðneskjulegu Dan-
mörku stóð fyrir viðurstyggilegum
glæpum sem framdir voru á varn-
arlausu og ósjálfbjarga fólki af inn-
rásarher, sem fer með báli og
brandi og miklum hreðjum um
byggðir Tamfla. Dómsmálaráð-
herrann fyrrverandi veitti ekki við-
stöðulaust leyfi fyrir því að fjöl-
skyldur Tamíla, sem komust til
Danmerkur, fengju þar innflytj-
endaleyfi og braut með því alþjóða-
lög og skuldbindingar margs kon-
ar, sem Danir hafa tekið á sig.
Dómsrannsókn stendur yfir í máli
þessa ofstopamanns og eru spjótin
jafnframt farin að berast að
Schluter forsætisráðherra og
spurning er uppi um hvort hann sé
meðsekur.
Allt þetta og miklu fleira kemur
fram í Alþýðublaðinu 22. jan. sl.
sem ungur maður, af myndinni af
honum að dæma, sendir í greinar-
formi frá Danmörku.
Vel má vera að allt sé það satt og
réttmætt sem borið er á fyrrum
danska ráðherrann og mikil reið-
innarskelfingarósköp er greinar-
höfundur meðvitaður um eigin
réttlætiskennd og svakalega ber
hann góðan hug til ofsóttra Tamíla
á eyjunni Sri Lanka á índlandshafi
og síðast en ekki síst veit hann við
hvern er að sakast varðandi hörm-
ungar þeirra.
Bakari hengdur fyrir
smið
Sé betur að gáð er í nær heilsíðu
grein hvergi að finna ásökun í garð
neinna annarra aðila um meðferð-
ina á sakleysingjum á Sri Lanka en
danskra ráðamanna. Samkvæmt
skrifum Alþýðublaðsins hafa þeir
einir brotið lög og mannréttinda-
samþykktir.
í framhjáhlaupi kemur upp úr
dúrnum að það voru ekki beinlínis
danskir ráðherrar sem voru að
myrða gamalmenni, limlesta börn
og nauðga konum. „Skv. heimild-
um Amnesty International fóru
indverskir hermenn um héruð ta-
mfla með morðum, limlestingum
og nauðgunum á óbreyttum borg-
urum.“
Þar hafa lesendur það.
Útvörður mannréttinda á Sri
Lanka og hans líkar hafa ekkert við
það að athuga hvernig indverskur
innrásarher leikur innfædda Sri
Lankabúa. Fyrst danskur dóms-
málaráðherra hafði ekki rænu á að
koma þeim undan og taka undir
sinn verndarvæng er víst sjálfsagt
að indverskir hermenn gefi öllum
sínum fysnum lausan taum og er
ekki við þá að sakast.
Ofbeldið sýknað
Enn síður bera indversk hernað-
aryfirvöld sök á hermönnum sín-
um og síst af öllum indverska
stjórnin sem sendi herinn inn í Sri
Lanka.
Allur blóði drifinn glæpalýður
þriðja heimsins þarf hvergi að
svara tii saka fyrir gjörðir sínar og
kynþáttaofsóknir og þjóðarmorð
snerta hvergi við réttlætiskennd
hippaliðs Norðurálfu.
Allt það sem miður fer er rakið til
Iýðræðisþjóðanna og stjórnvöld-
um þar kennt um hvaðeina sem
miður fer hvar sem er í heiminum.
Að gera danskan ráðherra sekan
um viðbjóðslega glæpi indverska
hersins og indverskra stjórnvalda
eru ær og kýr þeirrar öfughyggju
sem telur allan málstað góðan
nema lýðræðisríkjanna og gerir
þau ábyrg fyrir öllum þeim enda-
lausu mannréttindabrotum sem
tíðkuð eru um mestallan heim.
Það er einkenni allra málsvara
einræðis og ofbeldis að það sé
iausn á vandamálum annars og
þriðja heimsins, að flytja fólkið
þaðan til Vestur-Evrópu og Banda-
ríkjanna. Með því sé því forðað frá
ofsóknum og mannréttindabrot-
um í heimalöndunum.
Hins vegar dettur aldrei nokkrum
manni í hug að krefja stjórnir ríkja
þriðja heimsins um að virða
mannréttindi og velferð þessa
fólks sem þeir setja sig yfir. Her-
hlauparar og böðlar heilla þjóð-
flokka eru hvergi víttir eða krafðir
um að fara að lögum.
T.d. er indverska herveldið heilög
kýr og er handhægt að húð-
skamma danska ráðherra fyrir
ódæðisverk þess og gera þá ábyrga.
Umrædd grein í Alþýðublaðinu
skiptir engum sköpum í samskipt-
um þjóða og kynþátta. Hún er
heldur engin nýlunda heldur
höggið í margsundurtættan kné-
runn. En þau viðhorf sem þarna
koma fram eru meira en lítið við-
sjárverð.
Ef öllum syndum er ávallt og ein-
hliða kastað á bak við lýðræðis-
sinna Norðurálfu, sem virða
mannréttindi, vita harðstjórar og
kynþáttakúgarar þriðja heimsins
að þeim er óhætt að fara sínu fram.
Þeir eru aldrei krafðir ábyrgðar.
Að ofsækja norrænan ráðherra
fyrir viðbjóðslegt athæfi sem ind-
verska stjórnin ber ábyrgð á er
ekki aðeins ábyrgðarlaust heldur
heimskulegt og hættulegt og ryð-
ur enn frekara ofbeldi brautina.
OÓ