Tíminn - 24.01.1991, Blaðsíða 12

12 Tíminn
Fimmtudagur 24. janúar 1991
LESENDUR SKRIFA

Opiö bréf til þingflokksformanna
Ágæti þingflokksformaður.
Við undirrituð teljum orðið tíma-
bært að þingmenn taki mál lands-
byggðarinnar til rækilegrar umfjöll-
unar og vonumst við til þess að þú
vekir máls á því mikilvæga máli í
þínum þingflokki. Við erum ekki
með þessu að biðja um nein kosn-
ingaloforð, heldur að mótuð verði
raunsæ og ábyrg grundvallarstefna í
málefnum landsbyggðarinnar.
Eins og málum er nú háttað er ekki
um neina heildarstefnu að ræða,
heldur virðist lánafyrirgreiðsla,
styrkir frá hinu opinbera og fjárveit-
ingar til framkvæmda vera tilviljun-
um háð. Þar eigum við við, að þó svo
að lánafyrirgreiðsla úr opinberum
sjóðum komi sér í mörgum tilfell-
um vel og beri tiiætlaðan árangur,
þá er oft á tíðum öðrum atriðum í
umhverfinu áfátt sem gerir það að
verkum að fjárfestingin nær ekki að
koma að fullum notum.
Dæmið sem við undirrituð þekkj-
um best af eigin raun er hótelupp-
bygging okkar hér í Djúpuvík í Ár-
neshreppi. Við fengum á sínum tíma
góða lánafyrirgreiðslu til þeirra
framkvæmda (úr Byggðasjóði og
Ferðamálasjóði), en þrátt fyrir það
er vegasamgöngum hingað ennþá
þannig háttað að vegurinn hingað
getur varla talist fær, jafnvel á sumr-
in, nema jeppum og stærri bflum.
Við heyrum þess fleiri og fleiri dæmi
að fólk snýr hreinlega við rétt norð-
an við Bjarnarfjörð og treystir sér
ekki til að koma hingað norður. Þeg-
ar við reynum að ýta á bætta þjón-
ustu fáum við þau svör hjá Vega-
gerðinni að það fáist engir peningar
í veginn hingað!! Miðað við það
ástand sem var á veginum seinni
hluta sumars og í haust, þá væri
nær og ábyrgðarminnst fyrir Vega-
gerðina að lýsa bara veginn lokaðan
á sumrin líka. Þegar svo er komið að
talað er um að beita ítölu á sumum
ferðamannastöðum á landinu, hlyti
það að vera til bóta að akfært sé til
þeirra staða landsins sem geta tekið
á móti fleira ferðafólki. Við teljum
að Strandir og Hornstrandir séu
framtíðarperlur í íslenskri ferða-
mannaþjónustu, að því tilskildu að
íbúarnir hérna verði ekki allir orðn-
ir uppgefnir á einangrun og sam-
gönguerfiðleikum og farnir af svæð-
inu þegar augu samfélagsins opnast.
Þó svo að hér búi aðallega bænda-
fólk og trillusjómenn sem ekki hafa
tekjur af ferðafólki nema í litlum
mæli, þá breytir það ekki því, að
þetta landsvæði yrði talsvert fátæk-
legra ef mannlífið hér væri látið
deyja út. Eftir það yrðu hér aðeins
nokkrar hræður á sumrin til þess að
þjónusta þá sem hugsanlega þyrðu
að leggja það á farartæki sín að ferð-
ast um eyðibyggðina fyrir norðan
Bjarnarfjörð.
Skólamál eru annað stórt mál sem
brennur á fólki úti á landsbyggð-
inni. Það ættu að vera sjálfsögð
mannréttindi allra barna að geta
lokið grunnskóla í sínum heima-
högum. Landsbyggðarfólk á ekki að
þurfa að senda óhörðnuðu ungling-
ana sína í burtu, oft í aðra lands-
hluta, til þess að Ijúka 9. og 10.
bekk, eins og þarf að gera hér. Börn
til sveita eru oft hrekkláusari og sak-
lausari en börn í þéttbýli og geta því
orðið auðveldari bráð hinna mörgu
freistinga sem í þéttbýlinu finnast.
Vegna sífelldrar kennarafæðar á
landsbyggðinni gæti reynst erfitt að
koma hér á viðunandi kennslu fyrir
þennan aldurshóp. Sá skóli sem
næst okkur liggur og gæti tekið við
börnum okkar í áðurnefndar bekkj-
ardeildir er Grunnskóli Hólmavíkur.
Þangað er tæplega 2ja tíma akstur
og aðeins 10 mínútna flugtími. En
gallinn er bara sá að við þann skóla
er engin heimavist, heldur er utan-
bæjarbörnum komið fyrir á heimil-
um í plássinu. Þetta er alls ekki góð
lausn að margra mati og mjög brýnt
að heimavist komist sem fyrst í
gagnið. Þó þessi börn færu í ein-
hverja aðra skóla á Vestfjörðum, þá
er samgöngum innan Vestfjarða-
kjálkans þannig háttað að útilokað
er fyrir þau að komast heim nema
um stórhátíðar, svo að þrautalend-
ingin er oft sú að senda þau til
Reykjavíkur.
Eins og gefur að skilja er atvinnulíf
hreppsins heldur fábreytt, nánast
bara landbúnaður og trilluútgerð.
Einu undantekningarnar eru hótel-
rekstur okkar, rekstur kaupfélags,
sláturhúss (á haustin), sparisjóðs,
flugvallar og síðast en ekki síst
barnakennsian. Það gefur því auga
leið að hér þyrfti að gera átak í því að
------------------------------------------------------\
D*
Þökkum innilega samúö og vinarhúg viö andlát og útför foreldra,
tengdaforeldra, ömmu og afa
Eiríku Jónsdóttur
og
Þorsteins Nikulássonar
frá Kálfarvöllum.
Guð blessi ykkur öll.
Margrét Þorsteinsdóttir
Guðmundur Þorsteinsson
Jón Þorsteinsson
Hulda Þorsteinsdóttir
Sigrún Þorsteinsdóttir
Ása Þorsteinsdóttir
Alda Þorsteinsdóttir
og bamaböm.
Bjami Jónsson
Þórey Hjartardóttir
Benedikta Þórðardóttir
Hjamar Beck
Ingvi Eiríksson
Walter Borgar
Sigurður Helgason
------------------------------------------------------\
n*
Faðir okkar, tengdafaðir og afi
Eggert Benónýsson
útvarpsvirkjameistari
Ljósalandi 16
verður jarðsettur frá Bústaðakirkju föstudaginn 25. janúar kl.
13.30.
Svala Eggertsdóttir
Erla Eggertsdóttir
Brynja Dögg Ingólfsdóttir
Magnea Huld Ingólfsdóttir
Gyða Mjöli Ingólfsdóttir
Baldur Einarsson
Ingólfur Antonsson
skapa ný atvinnutækifæri. í fljótu
bragði er ekki um margar leiðir að
ræða á þeim vettvangi, en þær eru
þó til þegar að er gáð, t.d. nýting á
jarðhita sem finnst hér á tveim stöð-
um. Einnig þarf að renna styrkari
stoðum undir undirstöðugreinarnar
landbúnað og fiskveiðar. Hvað land-
búnaðinn varðar þarf að endurskoða
og stækka búmark bændanna. Það
er fáránlegt að sníða bændum hér
það þröngan stakk að þeir geti varla
dregið fram lífið. Þetta er eitt af fá-
um riðuveikilausum svæðum á
landinu og nóg er landrýmið til beit-
ar. Auk þessa eru íbúar hér þannig í
sveit settir að þeir geta ekki sótt í
aðra vinnu, hversu mikið sem þeir
þurfa á því að halda að auka tekjur
sínar. Árneshreppur er í nálægð við
gjöful fiskimið og hér hefur lengi
verið stunduð trilluútgerð. Áður
fýrr þurftu sjómenn um allt land að
taka báta sína upp á land eftir hvern
róður, en það mun nú heyra sög-
unni til á flestum stöðum nema hér
í sveit. Þetta kemur til vegna ófull-
nægjandi smábátaaðstöðu, það er
nánast hvergi í hreppnum hægt að
vera öruggur með smábáta á floti ef
eitthvað er að veðri. Þrátt fyrir þessa
erfiðleika hefur það ekki komið í veg
fyrir sjósókn og í sumar var í fyrsta
skipti gerð tilraun með það að senda
fisk með flutningabfl til sölu á fisk-
markaði í Reykjavík. Voru þeir sjó-
menn sem að þessu stóðu mjög
ánægðir með árangurinn. Þetta
gerðist að vísu bara einu sinni í viku
og yfir hásumarið og var því bæði of
sjaldan og of stuttan tíma af árinu.
Þar kemur ástand vegarins hingað
norður aftur við sögu, því þó að
menn vildu taka hinn kostinn að
salta sjálfir, eins og þeir hafa alltaf
gert, þá þarf náttúrlega að koma
þeim afurðum frá sér líka, annað
hvort með bíl suður eða í skip á
Norðurfirði.
Orkumál eru hér í sæmilegu lagi,
en þó er það að mörgu leyti mjög
bagalegt að hér er einungis eins fasa
straumur. Það gerir það að verkum
að breyta þarf eða sérsmíða t.d.
frystivélar með ærnum aukakostn-
aði. í vetrarveðrum má sjaldnast
nokkuð út af bera, þá er orðið raf-
magnslaust. Og þá er því miður oft-
ar en ekki um dags eða daga raf-
magnsleysi að ræða. Ef rafmagns-
leysið varir lengur en tvo daga þá
dettur símakerfið að hluta til út líka,
því varaafl þess dugir yfirleitt ekki
nema ca. tvo sólarhringa. Og þá er-
um við illa sett víða úti á landi þar
sem sums staðar er svo dreifbýlt að
ekki sést einu sinni á milli bæja.
Landsbyggðarfólk fær mjög sjaldan
nokkrar upplýsingar um rafmagns-
bilanir í sinni sveit í gegnum út-
varpið, þó svo að ekki megi fara raf-
magn af við eina götu í Reykjavík án
þess að því sé útvarpað yfir landslýð.
Við teljum nokkuð víst að ekki sé við
Útvarpið að sakast í þessu efni, held-
ur séu það viðkomandi rafmagns-
veitur sem gleymi að láta neytendur
fá fregnir af framvindu mála. En það
hlýtur þó að liggja í augum uppi,
hversu brýnt það er að geta fengið
eitthvað að vita í gegnum „Útvarp
allra landsmanna" þegar allt er raf-
magns- og símalaust.
Árið 1985 kom hingað sjálfvirkur
sími, flestum til mikiilar ánægju. Þó
er á þessu sviði einnig skorið við
nögl sér við framkvæmdirnar, þann-
ig að hér í Djúpuvík t.d. er útilokað
að fá fleiri númer en þegar eru í
notkun. Við undirrituð sóttum um
það árið 1986 að fá 1 númer til við-
bótar og auk þess símasjálfsala, en
höfum ennþá ekki fengið, vegna
þess að það sé svo dýrt að verða við
þessu. Þetta stendur starfseminni
hér fyrir þrifum á margan hátt.
Að lokum langar okkur til að nefna
einn málaflokk til viðbótar, en það
er heilbrigðisþjónusta á landsbyggð-
inni. Um þau mál hefur margt verið
sagt og skrifað í gegnum tíðina, ekki
síst núna upp á síðkastið. íbúar Ár-
neshrepps fá læknisþjónustu frá
héraðslækninum á Hólmavík og
höfum við verið heppin miðað við
önnur iæknishéruð sem oft hafa
verið læknislaus langtímum saman.
Álagið á lækna í einmenningshéruð-
um er oft ótrúlega mikið, ekki síst
þegar um stór eða dreifbýl læknis-
héruð er að ræða. Fyrir þessa lækna
er ekki til nein afleysingaþjónusta
og þar af leiðandi komast þeir varla
frá til að taka sér frí sem þeir þurfa
þó meira á að halda en margir aðrir.
Nú er héraðslæknirinn okkar búinn
að segja upp (ásamt fleiri læknum í
sömu sporum) og það virðist ætla að
ganga erfiðlega að finna viðunandi
lausn á þessu brýna máli. Möppu-
dýrin í Reykjavík skýla sér á bak við
„þjóðarsáttina" og telja sér ekki
leyfilegt að bjóða þessum störfum
hlöðnu mönnum einhverja umbun
fyrir erfiði þeirra. Að okkar mati er
það nánast siðlaust að búa svo illa að
læknum sem vilja sinna störfum á
landsbyggðinni, að þeir gefist upp
eftir skamman tíma og eftir sitji
fjöldi fólks, börn og gamalmenni án
þeirrar sjálfsögðu læknisþjónustu
sem allir landsmenn ættu að eiga
kost á. í sumum tilfellum er ekki
hægt að horfa eingöngu á kjara-
samninga, það þarf Iíka að líta á
hversu mikið erfiði liggur að baki
því að sinna starfi sínu á viðunandi
hátt.
Eins og þú sérð á ofanrituðu, ágæti
þingflokksformaður, þá er ekki mik-
il von til þess að byggð haldist í
landinu. Það er nefnilega varla hægt
að benda á einn einasta málaflokk
og segja að hann sé í mjög góðu lagi,
heldur verður það að viðurkennast
að áðurnefndir málaflokkar (sam-
göngu- og ferðamál, skólamál, at-
vinnumál/hafnarmál/kvótakerfi
bænda, orku- og símamál og heil-
brigðisþjónusta) eru meira og
minna í fjársvelti.
Það hlýtur að vera orðið tímabært
að Alþingi taki það til rækilegrar
umfjöllunar hvort byggð á að haid-
ast sem víðast í landinu eða ekki. Ef
byggð á að haldast verður líka að
reikna með dreifbýlinu við gerð fjár-
hagsáætlana og gera öllum íslend-
ingum kleift að verða samferða inn í
21. öldina. Víða úti á landi er enn
verið að berjast við sömu vandamál
og barist var við í kringum 1950 eða
jafnvel fyrr á öldinni.
Hér í Árneshreppi stendur byggð
höllum fæti og menn eru farnir að
tala um að það sé aðeins spurning
um hvenær en ekki hvort hér muni
leggjast af öll byggð. En það er ekki
með gleði í hjarta sem fólk ræðir
þessi mál. Við þorum að fullyrða að
ekki einn einasti hreppsbúi færi
héðan af fúsum og frjálsum vilja.
„Römm er sú taug sem rekka dregur
föðurtúna til.“
Svona ástand stendur öllum fram-
förum fyrir þrifum. Fólk hættir að
þora að leggja peninga í það að bæta
aðstöðu sína og jafnvel starfsmenn
hins opinbera eru farnir að gera til-
raunir til þess að stjórna búsetu í
landinu með því að ákveða upp á
eigin spýtur (eftir því sem við best
vitum) að taka fjárveitingar frá ein-
um stað og færa yfir á annan. Þess
vegna á fólk út um allt land kröfu á
því að fá að vita eitthvað um hvað
framtíðin ber í skauti sér því til
handa.
Til að fyrirbyggja allan misskilning
viljum við að lokum taka það fram
að þetta bréf er skrifað algerlega á
okkar eigin ábyrgð og ekki að áeggj-
an eða undirlagi annarra. — En við
erum þess fullviss að við tölum fyrir
munn margra íbúa dreifbýlisins
þegar við auglýsum hér með eftir
allsherjarstefnu stjórnmálaflokk-
anna í málefnum landsbyggðarinn-
ar.
Með vinsemd og virðingu,
Ásbjöm Þorgilsson,
Eva Sigurbjömsdóttir,
Hótel Djúpavík,
Ámeshreppi, Strandasýslu.
Kvöld-, nætur- og helgidagavarsla apóteka I
Reykjavík 18.-24. janúar er í Háaleltisapóteki
og Vesturbæjarapóteki. Það apótek sem fyrr er
nefnt annast eitt vörsluna frá kl. 22.00 að kvöldi
til kl. 9.00 að morgni virka daga en kl. 22.00 á
sunnudögum. Upplýsingar um læknis- og lyfja-
þjónustu eru gefnar í sima18888.
Neyðarvakt Tannlæknafélags Islands
er starfrækt um helgar og á stórhátíðum. Sim-
svari 681041.
Hafnarfjörðun Hafnarfjarðar apótek og Norður-
bæjar apótek eru opin á virkum dögum frá kl.
9.00-18.30 og til skiptis annan hvern laugar-
dag kl. 10.00-13.00 og sunnudag kl. 10.00-
12.00. Upplýsingar í slmsvara nr. 51600.
Akureyri: Akureyrar apótek og Stjörnu apótek
eru opin virka daga á opnunartima búða. Apó-
tekin skiptast á slna vikuna hvort að sinna
kvöld-, nætur- og helgidagavörslu. Á kvöldin er
opið i þvi apóteki sem sér um þessa vörslu, til
kl. 19.00. Á helgidögum er opið frá kl. 11.00-
12.00 og 20.00-21.00. Á öðrum timum er lyfja-
fræðingur á bakvakt. Upplýsingar eru gefnar i
síma 22445.
Apdtek Keftavíkun Opið virka daga frá k. 9.00-
19.00. Laugardaga, helgidaga og almenna frf-
daga kl. 10.00-12.00.
Apótek Vestmannaeyja: Opið virka daga frá kl.
8.00-18.00. Lokað i hádeginu milli kl. 12.30-
14.00.
Selfoss: Selfoss apótek er opiö til kl. 18.30. Op-
iö er á laugardögum og sunnudögum kl. 10.00-
12.00.
Akranes: Apótek bæjarins er opið virka daga til
kl. 18.30. Opiö er á laugardögum kl. 10.00-
13.00 og sunnudögum kl. 13.00-14.00.
Garðabæn Apótekið er opið rúmhelga daga kl.
9.00-18.30, en laugardaga kl. 11.00-14.00.
Læknavakt fýrir Reykjavík, Seltjamames og
Kópavog er I Heilsuverndarstöð Reykjavíkur alla
virka daga frá kl. 17.00 til 08.00 og á laugardög-
um og helgidögum allan sólarhringinn.
Á Seltjamamesi er læknavakt á kvöldin kl.
20.00-21.00oglaugard. kl. 10.00-11.00. Lokaðá
sunnudögum.
Vitjanabeiðnir, símaráðleggingar og timapantan-
ir í sima 21230. Borgafsprtalinn vaktfrá ki. 08-17
alla virka daga fýrir fólk sem ekki-
hefur heimilislækni eða nær ekki til hans (simi
696600) en slysa- og sjúkravakt (Slysadeild)
sinnir slösuðum og skyndiveikum allan sólar-
hringinn (simi 81200). Nánari upplýsingar um
lyfjabúöirog læknaþjónustu erugefnar í símsvara
18888.
Ónæmisaðgerðir fyrir fullorðna gegn mænusótt
fara fram á Heilsuvemdarstöð Reykjavíkur á
þriðjudögum kl. 16.00-17.00. Fólk hafi með sér
ónæmisskirteini.
Seltjamames: Opið er hjá Tannlæknastofunni
Eiðistorgi 15 virka daga kl. 08.00-17.00 og 20.00-
21.00, laugardaga kl. 10.00-11.00. Simi 612070.
Garðabæn Heilsugæslustöðin Garðafiöt 16-18
er opin 8.00-17.00, slmi 656066. Læknavakt er (
sima 51100.
Hafnarfjörðun Heilsugæsla Hafnarfjarðar,
Strandgötu 8-10 er opin virka daga kl. 8.00-
17.00, simi 53722. Læknavakt sími 51100.
Kópavogun Heilsugæslan er opin 8.00-18.00
virka daga. Simi 40400.
Keftavik: Neyðarþjónusta er allan sólarhringinn á
Heilsugæslustöö Suðumesja. Simi: 14000.
Sálræn vandamál: Sálfræðistöðin: Ráðgjöf I sál-
fræðilegum efnum. Slmi 687075.
Landspitallnn: Alla daga kl. 15 til 16 og kl. 19 til
kl. 20.00. Kvennadelldin: kl. 19.30-20.00.
Sængurkvennadeild: Alla daga vikunnar kl. 15-
16. Heimsóknartlmi fyrir feður kl. 19.30-20.30.
Bamaspitali Hringsins: Kl. 13-19 alla daga.
Öldrunariækningadeild Landspítalans Hátúni
10B: Kl. 14-20 og eftir samkomulagi. - Landa-
kotssprtali: Alla virka kl. 15til kl. 16ogkl. 18.30
til 19.00. Bamadeild 16-17. Heimsóknartími
annarra en foreldra kl. 16-17 daglega. - Botg-
arspítalinn I Fossvogl: Mánudaga til föstudaga
kl. 18.30 til 19.30 ogeftirsamkomulagi. Álaug-
ardögum og sunnudögum kl. 15-18.
Hafnarbúðir Alla daga kl. 14 til kl. 17. - Hvita-
bandið, hjúkrunardeild: Heimsóknartimi frjáls
alla daga. Grensásdeild: Mánudaga ti föstu-
daga kl. 16-19.30. - Laugardaga og sunnu-
daga kl. 14- 19.30. - Heilsuvemdarstöðin: Kl.
14 til kl. 19. - Faeðingarheimili Reykjavikur: Alla
daga kl. 15.30 til kl. 16.30. - Kleppsspitali: Alla
daga kl. 15.30 tilkl. 16ogkl. 18.30 til kl. 19.30.
- Flókadeild: Alla daga kl. 15.30 til kl. 17. Kópa-
vogshælið: Eftir umtali og kl. 15 til kl. 17 á
helgidögum. - Vífilsstaðaspítali: Heimsóknar-
tími daglega kl. 15-16 og kl. 19.30-20. - St
Jósepsspítali Hafnarfirði: Alla daga kl. 15-16
og 19-19.30.
Sunnuhlíö hjúkrunarheimili í Kópavogi: Heim-
sóknartlmi kl. 14-20 og eftir samkomulagi.
Sjúkrahús Keflavíkuriæknishéraðs og heilsu-
gæslustöðvar: Vaktþjónusta allan sólarhring-
inn. Simi 14000. Keflavik-sjúkrahúsið: Heim-
sóknartími virka daga kl. 18.30-19.30. Um
helgarog á hátiöum: Kl. 15.00-16.00 og 19.00-
19.30. Akureyri- sjúkrahúsið: Heimsóknartiml
alla daga kl. 15.30-16.00 og 19.00-20.00. Á
barnadeild og hjúkrunardeild aldraðra Sel 1:
Kl. 14.00-19.00. Slysavarðsstofuslmi frá kl.
22.00- 8.00, slmi 22209. Sjúkrahús Akraness:
Heimsóknartlmi Sjukrahúss Akraness er alla
daga kl. 15.30- 16.00 og kl. 19.00-19.30.
Reykjavik: Seltjamames: Lögreglan simi
611166, slökkvilið og sjúkrabifreið slmi 11100.
Kópavogur Lögreglan simi 41200, slökkvilið
og sjúkrabifreið simi 11100.
Hafnarfjörður Lögreglan slmi 51166, slökkvilið
og sjúkrabifreiö simi 51100.
Keflavik: Lögreglan sími 15500, slökkviliö og
sjúkrabíll sími 12222, sjúkrahús 14000, 11401
og 11138.
Vestmanneyjan Lögreglan, slmi 11666,
slökkvilið simi 12222 og sjúkrahúsiö simi
11955.
Akureyri: Lögreglan símar 23222, 23223 og
23224, slökkviliö og sjúkrabifreið sími 22222.
Isafjöröur: Lögreglan simi 4222, slökkvilið slmi
3300, brunasími og sjúkrabifreið slmi 3333.