Tíminn - 13.03.1991, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 13. mars 1991
.................................
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavlk
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrímsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Glslason
SkrifstofurLyngháls 9,110 Reykjavik. Sími: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsímar Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1100,-, verð I lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Gmnnverö auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Alþýðuflokkur 75 ára
Eiður Guðnason, formaður þingflokks Alþýðuflokks-
ins, segir í Alþýðublaðinu í gær að hugsjónir jafnaðar-
manna eigi hljómgrunn hjá íslenskri þjóð.
Þessi orð eru sögð í tilefni 75 ára afmælis Alþýðu-
flokksins og Alþýðusambands íslands, sem upphaflega
voru skipulagsleg heild, en klofnuðu síðar hvort frá
öðru og eiga nú ekkert sameiginlegt nema upprunann.
Það er rétt hjá Eiði, að margt í stefnu sósíaldemó-
krata, lýðræðisjafnaðarmanna, á hljómgrunn meðal
íslendinga eins og annarra Norðurlandaþjóða. Enginn
vafí er á því að jafnaðarstefnan hefur haft mikil áhrif á
þróun þess velferðar- og félagshyggjuþjóðfélags sem er
einkennandi fyrir Norðurlönd. Slíkt velferðar-, félags-
hyggju- og lýðræðisþjóðfélag hefur einnig þróast á ís-
landi, og skal ekkert úr því dregið að Alþýðuflokkurinn
eigi stóran hlut að því. Fram kemur í grein eftir Helga
Skúla Kjartansson í Alþýðublaðinu að Alþýðuflokkur-
inn hafi átt sitt blómaskeið á 3. og 4. áratugnum, sem
trúlega er rétt metið. Hann hefur því ekki verið einn
um mótun velferðarþjóðfélagsins.
Þótt á þetta sé bent er ástæða til að minnast Alþýðu-
flokksins með góðu í tilefni afmælisins. Rætur flokks-
ins eru góðar. Flokkurinn spratt upp úr jarðvegi sem
tímabært var að frjóvga og hlynna að gróðri hans á
þeirri tíð sem flokkurinn og verkalýðshreyfingin urðu
til. Náin tengsl voru milli ýmissa Alþýðuflokksmanna
og margra þeirra sem síðar á árinu 1916 stóðu að
stofnun Framsóknarflokksins og Tímans. í samein-
ingu áttu þessir flokkar frumkvæði að miklum þjóðfé-
lagsumbótum á fyrstu árum fullveldistímabilsins og
fram á fjórða áratuginn. Hinu er ekki að leyna að bilið
milli Framsóknarflokksins og Alþýðuflokksins jókst
með árunum, ekki vegna þess að framsóknarmenn
kynnu ekki að meta „hugsjónir jafnaðarmanna", held-
ur af því að Alþýðuflokksmenn gerðust andvígir ýms-
um veigamiklum hugsjónamálum Framsóknarflokks-
ins. Á allra síðustu árum hefur verið gott samstarf
milli flokkanna um ýmis aðkallandi mál á vegum ríkis-
stjórnarinnar. Æskilegt væri að slíkt samstarf gæti
haldist milli þessara tveggja lýðræðislegu félags-
hyggjuflokka. Tíminn á ekki betri afmælisósk handa
Alþýðuflokknum.
ASÍ
Á 75 ára afmæli Alþýðusambands íslands er óhætt að
fullyrða að ASÍ er ekki aðeins öflug félagssamtök með
mikla sögu að baki, heldur lýðræðislegt þjóðfélagsafl,
sem gerir sér ekki síður grein fyrir ábyrgð sinni og
skyldum í því sambandi en áhrifamætti sem sérhags-
munasamtök. Forystumenn Alþýðusambands íslands
hafa lagt af mörkum ómældan skerf til þeirrar þjóðar-
sáttar sem ríkt hefur síðustu misseri um samræmda
þróun efnahagsmála ög kjaramála. Þjóðarsáttin lofar
góðu um að samráðsstefnan verði áfram höfð í heiðri.
Barátta ASÍ fyrir betra þjóðfélagi er óumdeild.
Tíminn sendir ASÍ bestu afmæliskveðjur og óskar
því velfarnaðar á komandi árum.
VÍTT OG BREITT
Gamalt
Á 75 ára afmæli Alþýðusambands
íslands er Morgunblaðið loks búið
að finna samtökunum hlutverk.
Málgagnið hefur komist að því að
lífskjaramunur vaxi í landinu og
spyr hvort farið sé að brydda á fá-
tækt. Ráð við vandanum er að Al-
þýðusambandið stöðvi slíka þróun.
Hvernig sú fluga hefur komist
inn í höfuð aðalmálgagns frjáls-
hyggju og samkeppni að lífskjara-
munur sé hvorki eðlilegur né
æskilegur er óútskýrt og að Al-
þýðusambandið sé orðið eitthvert
tól til að stöðva þróun til fátæktar
þeirra, sem ekkert erfa og engin
verðbréf eiga til að hlaða upp
vaxtatekjum, eru gömul sannindi,
en koma úr ótrúlegustu átt.
Helst dettur manni í hug að spá-
kona Ríkisútvarpsins sé farin að
rugla Moggann í ríminu. Sú heilla-
dís formanns Sjálfstæðisflokksins
tekur hiklaust ómakið af kjósend-
um, stjórnmálaflokkum og forseta,
að ákveða hver á að mynda ríkis-
stjórn að kosningum loknum.
Það er útþrykkilegt í kaffikorgi
Davíðs að vegur hans í stól forsæt-
isráðherra er beinn og breiður og
umfram allt bjartur og það sem
skráð er í stjörnur og óhreina
kaffibolla fær enginn mannlegur
máttur um þokað, fremur en sann-
leiksmati og ákvarðanavaldi ríkis-
starfsmannanna hjá Ríkisútvarp-
inu.
Hagsmunir hverra?
Það tók Moggann 75 ár að komast
að hvert er hlutverk öflugustu al-
þýðusamtaka landsins, sem er að
berjast gegn fátækt og jafna lífs-
kjörin. En seint mun málgagnið
komast að því við hverja er að eiga
í baráttunni um lífskjörin og hvers
vegna sumir eru ríkir og aðrir
sárafátækir.
Satt best að segja hafa markmið
Alþýðusambandsins ekki ávallt
verið skýr og fyrir hvaða hagsmuni
forystuliðið var að berjast.
Þjóðviljinn gefur út myndarlegt
afmælisblað og minnist tímamóta
á ferli ASÍ. Alþýðublaðið helgar Al-
hlutverk
þýðuflokknum 75 ára afmælið.
Áherslumunurinn er að Alþýðu-
flokkur og Alþýðusamband voru
eitt og hið sama fram til 1940. Þá
voru 10 ár liðin frá stofnun
Kommúnistaflokks íslands og leið-
ir skildar milli hagsmuna launa-
fólks og vinstri sinnaðra stjórn-
málaflokka.
Enn halda blöðin upp á sitthvort
afmælið.
Lengi vel toguðu og tættu kratar
og kommar alþýðusamtökin á
milli sín og höfðu hinir síðar-
nefndu Iengstum betur og munu
íslenskar alþýðuhreyfingar og
launþegasamtök seint bíða þess
bætur hve auðveld bráð þau hafa
verið pólitískum loddurum.
Blindingsleikur
Vel og lengi hafa pólitískir þrætu-
bókamenn dregið hvorir aðra á
asnaeyrunum um þær ógöngur
sem þeir kalla sameiningu vinstri
manna í einn flokk. Kommarnir
leika það aftur og aftur gegnum
áratugina að plata krata yfir í sínar
herbúðir undir yfirskini samein-
ingar. Alþýðusamtökin hafa oftar
en ekki verið notuð sem agn í þeim
tilgangi og hafa þægir og undan-
látssamir kratar þegið marga vegt-
ylluna í þeim blindingsleik.
Það er fyrst núna eftir að allt er að
hrynja undan heimskommúnism-
anum að íslenskur krati sem mark
er tekið á kveður upp úr um að allt
sameiningartalið er og hefur aldrei
verið annað en blekking og hártog-
ognýtt
anir. Birgir Árnason, fyrrum
formður SUJ, er loks búinn að sjá
að sameiningarhugmyndin hefur
aldrei verið annað en fíflskapur og
hefur döngun í sér til að skrifa þar
um.
Að halda að íslenskir kommúnist-
ar hafi átt eða eigi samleið með
öðrum samtökum er orðin sú
langavitleysa í stjórnmálasögunni
sem lengstum hefur spilað tromp-
unum á hendur Sjálfstæðisflokks-
ins og gert hann að öflugasta
stjórnmálabandalagi landsins.
Að sama skapi er Alþýðuflokkur-
inn lítill og kommablaðran hjaðn-
ar óðfluga eftir því sem loftið
streymir úr henni.
Sambræðingur vinstri flokka hef-
ur aldrei verið annað en vel lukkuð
aðferð kommúnista, síðar alla-
balla, til að drepa á dreif samstöðu-
afli félagshyggjuaflanna.
Þegar nú Mogginn hefur tekið á
sig rögg og fengið ASÍ það hlut-
verk, sem samtökin hafa ávallt haft
og unnið að, ættu Iaunþegasam-
tökin að finna sér farveg utan víg-
valla valdastreitumanna, og ein-
beita sér að velferðarmálum þeirra
tekjustétta sem einu sinni voru
kallaðar alþýða.
Hvort allaballar sæki inn í AI-
þýðuflokkinn eða sækja sér liðsafla
þangað skiptir kannski ekki máli
úr því sem komið er. Það þarf varla
spákonu Ríkisútvarpsins til að sjá
hverjum sameiningartilburðir al-
þýðuflokkanna lyfta á hæstan stall.
Það er mikil seigla að alþýðusam-
tökin skuli hafa lifað allar sínar
hremmingar af. Enn eiga þau
miklu hlutverki að gegna, að verja
alþýðu og þá verr settu gegn papp-
írstígrum verðbréfanna sem eru að
verða einráðir í ríkinu og eru að ná
töglum og högldum í skjóli þeirra
vísinda að uppspretta auðsins sé í
verðbréfamörkuðum.
Væntanlega eiga alþýðusamtökin
langt og þróttmikið líf fyrir hönd-
um, því hlutverki þeirra er langt
því frá lokiö, þótt lukkuriddarar
sameiningar vinstri manna hætti
að nota þau sér til framdráttar.
OÓ