Tíminn - 12.06.1991, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 12. júrií ÍÓ91
I .'•!
Spurt er: Hvað meinar Jón Baldvin með samfloti við Norðmenn í EES-viðræðum?
Slappara NATO og nýtt
9

Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra játaði því aðspurður, í
viðtali við Tímann s.l. fóstudag, að ein meginástæðan fyrir samfloti
íslendinga og Norðmanna í viðræðum EB og EFTA um Evrópskt
efnahagssvæði séu sameiginlegir öryggishagsmunir. Þ.e. að sterk
staða íslands og Noregs hvað varðar öryggissamstarf í Evrópu styrki
stöðu landanna í viðræðum við EB.
Einnig segir ráðherrann, aðspurður
um fundi sína með utanríkisráðherr-
um landa EB í tengslum við utanrík-
isráðherrafund NATO í síðustu viku:
„Ég notaði tækifærið til að ræða
sameiginlega öryggishagsmuni og
benti utanríkisráðherrum Evrópu-
bandalagsins á það að samningar um
Evrópskt efnahagssvæði væru ekki
mál sem snerist einungis um tolla,
fisk og landbúnað. Heldur einnig
samstöðu þessara þjóða þegar kemur
að þýðingarmeiri hlutum hvað varðar
ffamtíð öryggissamstarfsins, ekki síst
í Norður-Evrópu."
Nú velta menn því fyrir sér hvemig
túlka megi þessi ummæli Jóns Bald-
vins. Það liggur fyrir, að ísland er að-
ili að Atlantshafsbandalaginu og sér-
fræðingar, sem Tíminn hefur haft
samband við, gerðu ráð fyrir að land-
ið myndi gegna meginhlutverki í evr-
ópskum öryggismálum áfram, eins
og það hefur gert, og verða áfram að-
alvettvangur öryggissamstarfs innan
Evrópu. Sjálfstætt öryggisbandalag
Evrópuríkja er ekki talið vera á döf-
inni, þó svo talsmenn þess séu til
staðar innan Evrópubandalagsins.
Að sögn Steingríms Hermannsson-
ar, formanns Framsóknarflokks og
talsmanns hans í utanríkismálum,
meta forystumenn Evrópubandalags-
ins mikiís veru íslands í NATO og er
ekki laustvið að þeirvilji ýmislegtfyr-
ir ísland gera með hliðsjón af því.
„í viðræðum sem ég átti við ýmsa
leiðtoga Evrópubandalagsins, t.d.
Kohl og Thatcher, kom fram að þess-
ir forystumenn mátu mikils að við
værum í Atlantshafsbandalaginu og
vildu augljóslega eitthvað fyrir okkur
gera í því sambandi," segir Steingrím-
ur. „Ég hins vegar taldi ekki koma til
greina að blanda þessu tvennu saman
og tel varasamt að vera með kröfur
um betri samninga af þessum ástæð-
um.“
En nú spyrja menn sig hvort Jón
Baldvin sé að því. Með hliðsjón af um-
mælum hans um sterka stöðu íslands
hvað varðar öryggismál í Evrópu og
framtíð öryggissamstarfs og áður-
nefhdum staðreyndum þess efnis að
Atlantshafsbandalagið verður að öll-
um líkindum áfram meginvettvangur
öryggissamtarfs Evrópuríkja, mætti
hæglega draga þá ályktun að ráðherra
sé að gefa í skyn við samningsaðila
innan EB að ef ekki náist góðir samn-
ingar muni vera íslands í Atlantshafs-
bandalaginu verða endurskoðuð af
hálfu íslenskra stjómvalda.
Stjómvöld og embættismenn tala
óskýrt í málinu og fást ekki ótvíræð
svör við því, hvað er átt við þegar tal-
að er um sterka stöðu íslands í örygg-
ismálum, sem helgast m.a. af land-
fræðilegri legu landsins, í sömu and-
rá og talað er um samninga við Evr-
ópubandalagið um Evrópskt
efnahagssvæði. Getur ísland, í sam-
floti með Noregi, notað öryggishags-
muni sem einhvers konar tromp í
viðræðum um Evrópskt efnahags-
svæði?
„Ég held að það sé út af fýrir sig eðli-
legt að draga þá ályktun að þegar það
kemur að því að meta stöðuna í heild
sinni, þá koma náttúrlega pólitískir
þættir inn í þessar viðræður. Og bak-
grunnurinn er m.a. staða íslands sem
Evrópuþjóðar, staða fslands út frá
hemaðarlegu sjónarmiði og svo
framvegis. Það er væntanlega út frá
þeim skilningi sem ráðherra hefur
komið inn á þetta," segir Gunnar
Gunnarsson í utanríkisráðuneytinu,
en hann var með Jóni Baldvin Hanni-
balssyni á fundi utanríkisráðherra
NATO í Kaupmannahöfn í síðustu
viku. GS.
Unnið að nýjum vísitölugrunni sem verða á til-
búinn um áramót. Núgildandi grunnur vitlaus:
Bíllinn rangt
metinn í vísi-
tölugrunninum
Tveir menn játa stórsmygl á hassi:
REYNDU AÐ FLYTJA INN
ALLT í ALLT 15.5 KG
Sveinn Torfi Sveinsson verkfræð-
ingur hefur reiknað út að bíllinn
eigi að gilda 1,94 stig í vísitölu-
grunninum, en ekki 1,5 stig eins og
Hagstofan reiknar með.
Samkvæmt útreikningum Sveins
Torfa eru heimilin í landinu 61.805.
Fólksbílaeign landans er 119.731
bflar. Þetta gerir 1,94 fólksbfla á fjöl-
skyldu. Því ætti hlutur fólksbfls að
vera 1,94 samkvæmt þessu, en ekki
1,5. Hér er því um töluverða skekkju
að ræða.
Kostnaður vegna eigin bifreiðar er
396 þúsund kr. á ári, ef reiknað er
með hlutfallinu 1,5. Hins vegar er
kostnaðurinn 512 þúsund á ári, ef
reiknað er með 1,94. Hér er því um
töluverðan mun að ræða, eða 116
þúsund krónur á ári.
Reiknað er með að matarkostnaður
heimilanna sé 480 þúsund krónur á
ári eða ívið lægri en kostnaður
vegna bifreiðar, ef miðað er við 1,94.
Því er, samkvæmt niðurstöðu
Sveins Torfa, dýrara að reka bfl en
kaupa sér í matinn.
Hallgrímur Snorrason hagstofu-
stjóri sagði í gær að ekki væri rétt að
taka út aukningu á einhverri einni
vörutegund í vísitölugrunninum og
fullyrða að vægi hennar í neyslunni
aukist að sama skapi. Skoða verði
aðra vöruflokka líka. Þar að auki
væru talsvert margir fólksbflar ekki
í eigu einstaklinga, heldur fyrir-
tækja.
Hallgrímur segir að vafalaust hafi
orðið breytingar á samsetningu vísi-
tölugrunnsins frá þeim tíma sem
hann var tekinn upp. Þær breyting-
ar munu koma fram þegar vísitalan
verður reiknuð út frá nýjum grunni
um næstu áramót.
Hallgrímur sagðist búast við að
vægi matvöru hefði minnkað í nú-
gildandi grunni, en vægi annara
hluta aukist — hugsanlega bflsins
þar með.
Neyslukönnun var gerð á árunum
1985-1986 og nýr vísitölugrunnur
síðan ákvarðaður út frá niðurstöð-
um hennar árið 1988.
Ný neyslukönnun var gerð árið
1990. Enn er verið að vinna úr
henni, en búist er við að nýr vísi-
tölugrunnur taki gildi um næstu
áramót. Lögum samkvæmt á að
endurskoða vísitölugrunninn ekki
sjaldnar en á fimm ára fresti. —SIS
Vjftamikill innflutningur á hassi hef-
ur nú verið upplýstur af fíkniefna-
deild Iögreglunnar. Tveir reykvfskir
karlmenn, annar fertugur og hinn 45
ára, hafa játað að hafa reynt að flytja
inn 10 kg af hassi í maí s.l. Sá yngri
játaði einnig að hafa áður smyglað
inn 5.5 kg af sama efni. Mennimir
tveir voru úrskurðaðir í gæsluvarð-
hald 17. maí s.I. til 19. júní. Var öðr-
um sleppt á sunnudag og hinum á
mánudag. Þeir hafa aldrei komið við
sögu fíkniefnalögreglu áður.
Málavextir eru með þeim hætti að
þann 3. maí finnur hollenska fíkni-
efnalögreglan hassið í vélarhlutum,
sem tvímenningamir höfðu keypt þar
í landi til að leyna efninu og flytja
hingað til Iands.
íslensku fíkniefhalögreglunni var til-
kynnt um efnið og síðan var unnið
sameiginlega að rannsókn málsins.
Lagt var hald á efnið, þannig að það
kom aldrei hingað til lands. Var fljót-
lega ljóst að karlmennimir tveir
tengdust málinu. Vömsendingin fer
frá Hollandi 9. maí og kemur hingað
til lands 13. maí. Annar maðurinn
sækir sendinguna í toll og er síðan
gripinn þar sem hann er að koma vör-
unum fyrir í bflskúr í Reykjavík. Hinn
maðurinn er síðan handtekinn í
framhaldi af því. Hefst þá rannsókn
málsins af fullum þunga og leiðir hún
í ljós að mennimir tveir hófu að und-
irbúa ferðina í apríl s.l. Hlutverk eldri
mannsins átti að vera fjármögnun, en
sá yngri átti að sjá um dreifingu á efn-
inu.
Rannsóknin leiddi einnig í Ijós að í
maí 1989 fór sá yngri til Hollands og
keypti þar 3.5 kg af hassi. Hann keypti
þar bfldmslu og faldi efnið í henni og
sendi með skipi hingað heim. Síðan
sótti hann bílinn, en komst að því að
efnið var ónýtt. Einnig fór sá yngri til
Hollands í apríl árið 1990 ásamt öðr-
um manni og keypti þar 2 kg af hassi.
Hann flytur það sjálfúr heim með far-
angri og sá sem fór með honum, þrí-
tugur Reykvíkingur, sá um að dreifa
meirihluta af því efni. Hann hefur
ekki komið við sögu fíkniefnadeildar
áður.
Er þá ljóst að annar maðurinn, sá
yngri, hefur staðið að smygli á sam-
tals 15.5 kg af hassi, þar af 3.5 kg af
ónýtu efni, frá árinu 1989. Er málið
talsvert viðameira en áður var talið.
-GS.
Náttúruiyf unnin úr hreindýrshomum í Magadan:
■ ■■ *
lyf sem mælast
ekki í blóðinu
A blaðamannafundi með sérfræð-
ingunum frá Magadan, sem stadd-
irvoruhérá landi til þ es s að kynna
sér íslenskan landbúnað, kom það
fram að tim 60.000 hreindýr eru í
Magadan og að það er ekki eln-
gongu kjötíð á dýrunum sem er
nýtt, heldur lika homin. Úr þeim
eru búin til vinsæl náttúrulyf.
Þessi lyf eru sögð vera örvandi og
mælast ekki í blóði þeirra einstak-
linga sem taka þau. íþróttamenn í
Sovétríkjunum eru sagðir neyta
náttúrulyíjanna, því þeir telja sig
ná betri árangti í íþróttum með
neysiunni.
Þorsteinn Tómasson hjá Rann-
sóknarstofnun iandbúnaðarins
sagði að það væru einkum Austur-
landabúar, sem keyptu þessi lyf, og
þau væru nokkuð dýr. Neytendur
þar eystra teldu iyfin góð til þess
að auka almenna hreystí, bæði
andlcga og líkamlega.
Þorsteinn sagði að deiia mættí
um það hvort þetta væru lyf eða
heilsubætandi cfni. Þetta væri
kannski svipað og ginseng, sem er
náttúruafurð og selt er hér á landi.
Hann sagði að efnið væri hvetjandi
og tekið inn á vissan hátt sem lyf.
Þetta væri þó náttúrieg afiirð og
myndi því ekki mælast sem citt-
hvað neikvætt í blóðinu hjá þelm
sem neyttu þess.
-UÝJ
Tóti trúður skemmtir fólki á skemmtun Átaks gegn áféngi.
Skemmtun Átaks gegn
áfengi var vel sótt
Laugardaginn 25. maí síðastiiðinn
hélt Átak gegn áfengi fjölskyldu-
skemmtun í Vinabæ. Markmiðið
með skemmtuninni var að fá fólk á
öllum aldri tíl þess að koma og
skemmta sér saman. Um 300
manns tóku þátt í skemmtuninni
og gafst hún mjög vel.
Jón Guðbergsson, fulltrúi Áfengis-
varnaráðs, stjórnaði skemmtuninni.
Margir skemmtikraftar komu fram
og má þar nefna Bjartmar Guðlaugs-
son, Tóta trúð og nemendur úr fim-
leikadeild Ármanns; töframaður
sýndi listir sínar og sigurvegarar í
„Free Style“ keppninni ‘91 sýndu
dans. Hljómsveitin Diddi lék síðan
fyrir dansi. Margir af skemmtikröft-
unum gáfu vinnu sína. Aðgangseyr-
ir, svo og allar veitingar, voru fríar.
Stórstúka íslands, Áfengisvarnaráð,
Ábyrgð, Mjólkursamsalan, Magnús
Th. Blöndal, Sól hf. og Almenna
auglýsingastofan hf. styrktu
skemmtunina.
Áætlað er að fleiri svona skemmt-
anir verði haldnar, þar sem þátttaka
var mjög mikil.