Tíminn - 12.06.1991, Page 7

Miðvikudagur 12. júní 1991
Tíminn 7
VETTVANGUR
Guðmundur H. Helgason:
Líf eða dauði vest-
rænnar menningar
Á undanförnum árum hefur mikið verið deilt um það hvort leyfa
eigi innflutning á fólki af öðrum kynþætti en þeim sem þetta land
byggir. Vilja sumir að við íslendingar tökum við sem flestum af
þeim pólitísku og efnahagslegu flóttamönnum sem um landvist
sækja, í nafni mannúðar og náungakærleika. Aðrir, það er þeim
sem umhugað er um menningu og áframhaldandi tilvist íslenska
þjóðarstofnsins, vilja fara hægar í sakirnar. Fyrir þeim snýst mál-
ið einfaldlega um það hvort Islendingar eigi áfram að vera nor-
ræn þjóð, afkomendur hinna norsku víkinga, eða þjóð kynblend-
inga, negra og mongóla er svipar til Suður-Ameríkuþjóða.
Margt er sem mælir gegn því að
þjóðarstofninum verði breytt. Ýms-
ar félagslegar hættur eru því sam-
fara. Ólfkir kynþættir eiga oft erfitt
með að lifa í sátt og samlyndi. Þarf
lítið til að uppúr sjóði, sérstaklega
þegar harðnar á dalnum, því hópar
fólks af ólíkum kynþætti flytja með
sér til landsins sína eigin siði og
venjur, og taka með tímanum að
krefjast ýmissa sérréttinda. Hætta
er á að þánái ofbeldisfúllir öfgahóp-
ar kynþáttahatara að skjóta rótum.
Einnig er hér oftast um að ræða
ófaglært fólk sem keppir við inn-
fædda um láglaunastörf og hús-
næði. Má því með sanni segja að
innflutningur þessi komi harðast
niður á þeim sem minna mega sín í
þjóðfélaginu. Reynsla annarra
þjóða hefur sýnt að fólk þetta virðist
eiga erfitt með að aðlagast vest-
rænni menningu, og lendir því oft
utangarðs í vestrænu samfélagi, og
fylgja ýmis félagsleg vandamál í
kjölfarið. Sem dæmi má nefna að
samkvæmt lögregluskýrslum eru
um það bil 70% af öllum líkams-
árásum, nauðgunum og öðrum
glæpum í Stokkhólmi rakin til inn-
flytjenda. En innflytjendur í Sví-
þjóð eru um það bil 10% þjóðarinn-
ar. Ekki verður þess þó langt að
bíða, 30 ár eða svo, að helmingur
sænsku þjóðarinnar geti rakið ættir
sínar til innflytjenda, og ef fer sem
horfir munu hvítir menn þá verða
komnir í minnihluta í helstu borg-
um Evrópu. Þetta hefur nú þegar
gerst í New York-borg í Bandaríkj-
unum, en þar flýja hvítir menn
borgina vegna glæpa og annarrar
ómenningar, og má með sanni
segja að siðmenning sé þar á hröðu
undanhaldi. Sömu sögu er að segja
af Washington-borg, en þar er
hæsta glæpatíðni í Bandaríkjunum
og eru 80% íbúa svartir, en oft þarf
að kalla til þjóðvarðlið Bandaríkj-
anna til að halda aftur af fólkinu.
Allir íslendingar gera sér grein fyr-
ir mikilvægi þess að vemda íslenskt
mál. Glatist tungan, þá glatast
menningararfúrinn. Sama gildir
um þjóðarstofninn. Breytist hinn
íslenski þjóðarstofn, þá glötum við
íslendingar okkar sérkennum og
menningu. Til dæmis er erfitt að
ímynda sér að kynblendingar og
svartir menn í framtíðinni lesi ís-
Iendingasögurnar og aðrar íslensk-
ar bókmenntir af sama áhuga og
vænta má af afkomendum þeirra er
þær rituðu. Em mörg dæmi um
það f mannkynssögunni þar sem
illa hefur farið fyrir menningu ar-
ískra þjóða sem blandast hafa fólki
af öðrum kynþætti.
Á Indlandi til foma var mikil
menning, náskyld fomnorrænni
menningu. Var það menning hinna
arísku þjóða er lögðu nánast fyrir-
hafnarlaust, í krafti hernaðar- og
menningarlegra yfirburða, undir
sig Indusdalinn og Dravídana, sem
þar bjuggu. Er til dæmis talnakerf-
ið og líklega skáklistin frá þeim
komin. Tálnakerfið barst síðan frá
Indlandi til Arabalanda, og þaðan til
Vesturlanda. Hefur menning á Ind-
landi sennilega aldrei risið hærra
en þá. í rás tímans blönduðust Ar-
íarnir hinum lágvöxnu og dökk-
leitu Dravídum og við tók tímabil
hnignunar. Lagðist að lokum hin
mikla menning Aríanna, og tungu-
mál þeirra sanskrít, af.
Það sama gerðist hjá Persum,
Forn- Grikkjum og Rómverjum.
Þeir voru Indóevrópumenn, svipað-
ir í útliti og hugsun og Norður-Evr-
ópubúar. Tálsvert frábrugðnir
Grikkjum og Suður-ítölum okkar
tíma. Hnignun grískrar fornmenn-
ingar er að einhverju Ieyti hægt að
rekja til blóðblöndunar Forn-
Grikkja við aðrar Miðjarðarhafs-
þjóðir, en í Grikklandi fjölgaði fólki
af ánauðugum þjóðflokkum innan
heimsveldisins meðan Grikkir sjálf-
ir héldu fjölgun í skefjum með
bamaútburði og fóstureyðingum.
Óhætt er að fullyrða að Grikkir í
dag standa hinum arísku forfeðrum
sínum töluvert að baki hvað menn-
ingu varðar.
Sömu sögu er að segja um róm-
verska heimsveldið, en í kjölfar
blóðblöndunar fylgdi siðspilling og
efnahagsleg upplausn sem að Iok-
um leiddi til hruns heimsveldisins.
í bókinni Rómaveldi eftir Will Dur-
ant fjallar höfúndurinn meðal ann-
ars um fall Rómaveldis. Þar er
minnst á að Semítum og öðrum
Austurlandaþjóðum hafi fjölgað
mjög innan Rómaveldis og Róm-
verjar hafi ekki lengur staðið Ger-
mönum á sporði, hvorki líkamlega
né siðferðilega. Þar stendur einnig
orðrétt: „Með innstreymi erlendra
þjóða runnu ólíkir menningar-
straumar saman í litlausan flaum.
Siðleg og listræn stefnumið voru
dregin niður með segulafli múgs-
ins.“
Reynsla þessara fomu menningar-
þjóða sýnir svo ekki verður um
villst að við blóðblöndun við ólíkar
þjóðir varð menning þeirra ekki
Qölbreytilegri og blómlegri, eins og
vænta mátti, heldur hreinlega
hnignaði henni.
Alveg eins og menning þessara
fomu menningarsamfélaga lagðist
af meðal þeirra þjóða, er hana sköp-
uðu, er hætta á að það sama gerist í
Evrópu, og þá vitaskuld á íslandi, ef
ekki verður rétt á spöðunum hald-
ið. Gæti farið svo að Evrópumenn
framtíðarinnar verði talsvert frá-
bmgðnir Evrópumönnum í dag og
þekki ekki neitt til evrópskrar há-
menningar okkar tíma eða snill-
inga eins og Mozarts, Newtons og
Snorra Sturlusonar.
Arískar þjóðir hafa í krafti dugnað-
ar og sköpunargáfu knúið fram nær
allar menningarlegar og tæknilegar
framfarir sem orðið hafa á jörðinni
til okkar daga. (Er jafnvel til kenn-
ing um það að Tokkarar, en það var
arískur þjóðflokkur sem bjó í Asíu
fyrir nokkur þúsund ámm, hafi að
miklu leyti íagt gmndvöllinn að
kínverskri og egypskri menningu
til foma). Óhætt er því að fullyrða
að mannkynið verður fátækara ef
þessar glæsilegu og þróttmiklu
þjóðir og menning þeirra hverfa.
En hætta er á að það gerist ef Evr-
ópuþjóðir standa ekki vörð um
menningu sína og þjóðemi með því
að verjast ásókn óskyldra þjóða, og
láti þar með blóðsúthellingar fyrr á
öldum, er Evrópuþjóðir vörðust
innrás TVrkja og Húna, til verndar
vestrænni menningu, verða til
einskis. En sem dæmi um hættuna
má nefna að múslimar í Frakklandi
stefna að því að gera Frakkland að
múhameðstrúarríki, þó með frið-
samlegra móti en Týrkir forðum.
Allir vita hve alvarleg vandamál
þriðja heimsins eru, og er offjölgun
sennilega sá vandi sem einna verst
er við að eiga. Sem dæmi má nefna
að íbúum Bangladesh, en það er eitt
fátækasta ríki á þessari jörð, fjölgar
sem svarar til allri íslensku þjóð-
inni á einum mánuði, og Kínverj-
um, sem einna best hefur orðið
ágengt í baráttunni við offjölgun,
héldi áfram að fjölga þótt þeir hlypu
hver á eftir öðrum í sjöfaldri röð í
sjóinn. Það skilur hver skynsamur
maður að það að flytja þetta fólk til
Vesturlanda leysir engan vanda,
heldur þarf að komast að rótum
vandamálsins og hjálpa þessu fólki í
þess eigin landi. Annað gæti aðeins
valdið vestrænum þjóðum óbætan-
legu tjóni og orðið aðeins tilflutn-
ingur á vandamálum þriðja heims-
ins til Vesturlanda og offjölgun,
hungur, fáfræði og almenn siðferð-
ishnignun gætu þá tekið að breið-
ast út á þeim svæðum jarðar þar
sem menning og siðferði er á hæsta
stigi nú á dögum.
„Eigi skal víkja," sagði Jón Sig-
urðsson forseti og barðist gegn er-
lendu kúgunarvaldi. Það sama eiga
íslendingar að gera nú, og láta ekki
undan þrýstingi frá Sameinuðu
þjóðunum eða öðrum alþjóðastofn-
unum í ákvarðanatöku um mál er
varðar tilvist þjóðarinnar. Við ís-
lendingar eigum ekki heldur að láta
stundarhagsmuni, stofnanir eða ör-
fáa einstaklinga hér innanlands
ráða örlögum íslensku þjóðarinnar.
Þykir undirrituðum og sjálfsagt
mörgum öðrum, að kominn sé tími
til að íslendingar og aðrir Evrópu-
menn fari að gera sér grein fyrir
hættunni, ef ekki á illa að fara. Er
það einlæg ósk margra að tekið
verði á þessum málum af skynsemi
og virðingu fyrir eigin uppruna og
menningu, og komið verði í veg fyr-
ir dauða vestrænnar menningar.
Guðmundur H. Helgason
Höfundur er vélaverkfrœðingur frá H.f.
og hefur lokið meistaraprófi í rekstrar-
hagfrœði frá Bandaríkjunum. Hann er
einnig áhugamaður um sögu og mann-
fræði.
Starfssvið framkvæmdastjórnar
Framkvæmdastjórn Efnahags-
bandalags Evrópu er skipuð 17
fulltrúum. Stóru aðildarlöndin
fimm (Bretland, Frakkland, Ítalía,
Spánn og Þýskaland) eiga hvert
um sig tvo fulltrúa, en hin sjö
smærri einn fulltrúa hvert. Aðild-
arlönd tilnefna fulltrúa sína, en
tilnefning þeirra þarfnast sam-
þykktar annarra þeirra áður en
hún tekur gildi. Framkvæmda-
stjórnin er skipuð til fjögurra ára.
Forseti hennar er kjörinn úr hópi
framkvæmdastjórnarmanna til
tveggja ára, en er að venju endur-
kjörinn til annarra tveggja. Fram-
kvæmdastjórnarmenn skipta með
sér umsjón með starfssviðum
stjórnardeildanna, en hver þeirra
hefur eigið persónulegt starfslið,
að jafnaði sex manna (og þá oft
fimm samlanda og eins útlend-
ings).
Starfslið EBE taldi um 20.000
manna 1989. Og heyrðu um
11.000 þeirra þá beinlínis undir
framkvæmdastjórnina, en af
þeim fengust um 3.000 við
stjórnsýslu, um 3.000 við rann-
sóknarstörf (allmargir þeirra í
rannsóknarstofnun EBE í Ispra á
Ítalíu), um 2.000 við þýðingar-
störf og túlkun og um 3.000 við
önnur störf. Aðalstöðvar fram-
kvæmdastjórnarinnar eru í
Berlaymont-byggingunni í Brus-
sel. Til stjórnsýslustarfa EBE er
fólk valið eftir samkeppnispróf,
en þó með nokkru tilliti til stærð-
arhlutfalla aðildarlanda. Sem
annars staðar fer stöðuhækkun í
embættissýslu síðan að nokkru
eftir starfsaldri.
Undir framkvæmdastjórnina
heyra 23 stjórnardeildir (DireC-
tories General), auk níu sérlegra
starfsdeilda:
DG I Samskipti við önnur lönd
DG II Efnahags- og fjármál
DGIII Sammarkaður og fjármál
DG IV Samkeppni
DG V Atvinna, félagsmál og upp-
fræðsla
DG VI Landbúnaður
DG VII Flutningar
DG VIII Framvinda
DGIX Starfslið og stjórnsýsla
DG X Upplýsingar, samskipti og
menningarmál
DG XI Umhverfismál, neytenda
vernd og öryggi í kjarn-
orkumálum
DG XII Vísindi, rannsóknir og
framvinda
DG XIII Fjarskipti, upplýsinga-
starfsemi og nýmæli
DG XIV Fiskveiðar
DG XV Fjármálastofnanir og lög
um fyrirtæki
DG XVI Byggðamál
DG XVII Orkumál
DG XVIII Lánamál og fjárfestingar
DG XIX Fjárlög
DG XX Fjármálalegt eftirlit
DG XXI Tollabandalag og óbein
skattlagning
DG XXII Samfelling ráðstafana til
(atvinnulegrar) uppbygg-
ingar
DG XXIII (Atvinnulegt) framtak
Sérleg starfssvið og þjónustu
Aðalskrifstofur framkvæmda-
stjórnar
Lagaleg þjónusta
Kynningarþjónusta
Túlkunar- og ráðstefnuþjónusta
Hagstofa
Sameiginleg rannsóknarstofnun
Aðfangastofa Evrópsku kjarnorku-
stofnunarinnar
Öryggisdeild
Útgáfustofa Evrópsku samfélag-
anna
Stjórnardeildimar eru misstórar.
Flestum er skipt í þrjár eða fjórar
deildir, en nokkrum í fleiri. Þannig
hefur sú, sem fer með samskipti
við önnur lönd, níu undirdeildir.
Flestar höfðu þær kringum 250
manna starfslið 1989.