Tíminn - 28.12.1991, Qupperneq 7

Laugardagur 28. desember 1991
Tíminn 7
Dr. Benjamín H.J. Eiríksson:
Um tvær greinar
í Morgunblaðinu hinn 30. október voru 2 greinar á sömu síðu, að
nokkru um sama efnið, efni sem varðar mig, þótt ég sé aðeins nefndur
á nafn í annarri. Báðir hafa höfundamir starfað við blaðið.
FVrri greinin er eftir Björn
Bjamason alþingismann og fjallar
um kosningu formanns utanríkis-
málanefndar. Ég er þeirrar skoð-
unar að hörundsárir menn eigi
ekki að vasast í pólitík. Þeir menn
sem það geri þurfi að hafa stál-
taugar og hárkarlsskráp. Bjöm er
þarna að sleikja sár sín, nokkuð
sem skynsamir menn gera í ein-
rúmi, en dregur mig og bók mína
Hér Og Nú inn í þetta mál sitt og
kallar greinina „Harðsótt glíma
dr. Benjamíns". Ég held að flestir,
sem lesi greinina, fari að brosa,
þegar þeir sjá að hún fjallar fyrst
og fremst um „pólitfskar vindm-
yllur" í landslagi Alþingis, og að
þar muni harðsóknin. Nafn grein-
arinnar sé því ekki alveg rétt valið.
Þrátt fyrir hið framansagða, þá er
það nú svo, að ég er rétt ánægður
með titilinn, svona útaffyrirsig.
En það er líka allt og sumt. Bjöm
er frjáls að skrifum sínum og
vinnubrögðum. Segi aðeins, að
þegar tímar líða muni greinin
eiga eftir að verða fræg.
Það er „glíman“ sem ég er
ánægður með. Guð sagði við Jak-
ob: „Eigi skalt þú því lengur Jakob
heita heldur ísrael, því að þú hefir
glímt við Guð og menn og fengið
sigur." Ég hefi sýnt fram á það í
skrifum mínum um guðfræði, að
Jesús hafi verið — og sé — per-
sónugervingur ísraels á táknmáli
Guðs.
Hinn 29. október var viðtal í Rík-
isútvarpinu við íslending nýkom-
inn frá ísrael. Ég heyrði kafla úr
viðtalinu. Hann talaði á þá leið, að
í ísrael væm sumir mjög ánægðir
með útkomuna á Flóabardaga
hinum nýja. Á ísrael hefði verið
skotið 39 flugskeytum, en að
hendur ísraels hefðu verið bundn-
ar, skeytunum því ekki verið svar-
að. Menn minntust þess að Jesús
hefði verið húðstrýktur fyrir
krossfestinguna og hann þá feng-
ið hin venjulegu 39 högg. Hendur
hans bundnar.
Grein Ingimars
Skáldið ber saman 2 „perlur": Perl-
una á Öskjuhlíðarhæð og hirðisbréf
Sigurbjarnar Einarssonar biskups:
Ljós yfir land, sem út kom fyrir
rúmlega 30 ámm. Þessi perla, segir
Ingimar, sé guðfræðilegt rit, sem
skýrir með lifandi hætti „dýrlegar
leyndir kristindóms". Hún sé byggð
á bjargi, Biblíubjargi. Ég hefi sjald-
an lesið fáránlegra. Biskupinn er
efnishyggjumaður. Þannig er „orð
Guðs“ ekki orð frá Guði. Reynsla
Gyðinganna varð þeim að „orði frá
Guði“. „Orð frá Guði“ er aðeins
túlkun atburða. Spámenn spá ekki.
Eilífa lífið er hvorki líf né eilíft,
heldur eigind.
Ég hefi birt gagnrýni á guðfræði
Sigurbjarnar biskups í tveimur bók-
um. Ég mun ekki endurtaka hana
hér, en kemst þó ekki hjá því að
segja fáein orð um þetta efni. Guð-
fræði biskupsins, og því einnig
„perlan", þótt þar sé hann ekki enn
farinn að tefla öllu fram, er róttæk
höfnun flestra undirstöðuatriða
kristinnar trúar, svo sem hún er
boðuð í Biblíunni, fagnaðarerindis-
ins. Það blæs furðulegur og ókenni-
legur andi í kenningum hans.
Um fagnaðarerindið segir hann:
„Og hvert er svo hið eiginlega er-
indi, sem kirkjunni er ætlað að
flytja? ... Fyrirgefning syndanna,
ekki vegna vorra verðleika, heldur
vegna Krists. Þetta er fagnaðarer-
indið...“ Ljós yfir land (bls. 96).
Hér sem annarsstaðar notar bisk-
upinn það sem ég hefi kallað yfir-
breiðslumálfar. Þetta gerir hann
vegna embættisins. Hann kallar
endurfæðinguna, sem Jesús boðar,
endurholdgun. Þessi málnotkun
mglar fólk. „Og hvert mun tákn
komu þinnar?" spurðu lærisvein-
amir. Biskupinn forðast að nefha
kjama málsins. Og ég held helzt að
í hirðisbréfinu minnist hann hvergi
á syndina, nema hér.
í 53. kapítula spádómsbókar Jesaja
er hinn frægi spádómur um fæð-
ingu Messíasar:
„En Drottni þóknaðist að kremja
hann með harmkvælum: Þar sem
hann fómaði sjálfúm sér í sektar-
fórn, skyldi hann fá að líta afsprengi
og lifa langa ævi og áformi Drottins
fyrir hans hönd framgengt verða....
Hann bar syndir margra..." (Jes. 53;
10., 12. v.)
Orðið sektarfóm hefi ég hverki
rekið mig á í skrifum biskups, og ég
held helzt að orðið fóm komi ekki
fyrir í hirðisbréfinu, nema kannski
á einum stað. En hvað er sektar-
fóm? Um það má fræðast í 3. Móse-
bók, 7. kapítula.
í musterinu í Jerúsalem fóm fram
fórnfæringar, úthelling blóðs til fyr-
irgefningar syndanna, og ekki að-
eins þess sem vér í dag köllum
syndir, heldur einnig óviljaverka. í
þúsund ár flaut blóð dýranna í stríð-
um straumum í musterinu. Fómir
vom af ýmsu tagi, sektarfórain að-
eins ein tegundin. Hún var ekki að-
eins heilög heldur háheilög. Aðeins
prestamir máttu neyta hennar. Þess
vegna verða hinir heilögu, kirkjan,
að vera heilagt prestafélag. Þaðan
kemur hinn almenni prestdómur.
Þeir, sem ganga til altaris, verða að
vera „prestar".
í Eden bar Kain fram fóm úr gróð-
urríkinu. Hún naut ekki velþókn-
unar Guðs. Abel bar fram fóm úr
dýraríkinu, það er að segja með út-
hellingu blóðs. Hún hlaut velþókn-
un Guðs. Um var að ræða kennslu í
táknmáli Guðs.
Kennslan með fórnfæringum stóð
í 1000 ár og átti að búa Gyðingana
undir hina miklu fóm sem koma
skyldi, sektarfóra Jesú, úthellingu
blóðs Jesú til fyrirgefningar synd-
anna. En þá úthellingu blóðs hefi ég
ekki fundið í guðfræði né boðskap
Af freistingasögu
Jesú vitum vér aö
„bráðræði“ trúar-
íeiðtoga ísraels kom
á engan hátt í veg
fyrir örtagaríkar af-
ieiðingar fyrir þá.
biskupsins. Dauði Jesú á krossi er
honum aðeins sýnikennsla, kennsla
til eftirbreytni. Ég hefi tekið þetta
atriði, dauða Jesú á krossi, sem
dæmi um yfirbreiðslumálfar og
villukenningar biskupsins. En ann-
arsstaðar kallar hann sum undir-
stöðuatriði trúarinnar frumstæð
gyðingleg viðhorf.
Það heyrir til undantekninganna
að fagnaðarerindið heyrist í kirkj-
unum. En í því er kraftur Guðs til
hjálpræðis hverjum þeim sem trúir,
vegna þess að það nær líka til til-
finninganna. Fólkið er því löngu
farið að leita sér hugsvölunar ann-
arsstaðar, og þá oft þar sem sízt
skyldi.
En hvaðan kemur hinn ókennilegi
andi, sem blæs í boðskap Sigur-
bjamar biskups, grunntónninn? í
„perlunni" kallar hann trúarjátn-
ingar kirkjunnar, þessar sem hún
hefur boðað í bráðum 2000 ár, fom-
kirkjulegar og fomeskjulegar, að-
eins lítúrgíur, messuatriði. Hann
hafnar skýrt og skorinort endur-
komu Jesú (Mbl. 27.11. 1988) og
upprisu holdsins. En Aþaníusar-
játningin orðar þetta svo, að menn
rísi upp „með líkömum sínum".
En boðskapur biskupsins er róttæk
höfnun grundvallaratriða trúar-
játninganna. Já, hvaðan kemur
þessi ókennilegi andi? Um það hefir
hann sjálfur gefið þýðingarmiklar
upplýsingar. Þær eru í ævisögu
hans eftir Sigurð A. Magnússon:
„í hugsunarlausu bráðræði
beraskunnar afréð hann að eignast
hlutdeild í þessari fágætu reynslu
og seidi sig djöfiinum með hátíð-
legri yfirlýsingu, sem að vísu eng-
inn heyrði nema hann sjálfur.“
(Bls. 28)
Af freistingasögu Jesú vitum vér að
„bráðræði" trúarleiðtoga ísraels
kom á engan hátt í veg fyrir örlaga-
ríkar afleiðingar fyrir þá.
Sanhedrin
í frásögninni af ummyndun Jesú á
fjallinu segir frá því, að þeir Móse og
Elía koma og ræða við hann um
þátttöku hans í dreifingu (exodus)
Gyðinga, útlegð þeirra, og sem
hann muni fullna í Jerúsalem (Lúk-
as 9; 28-31). Jesús er því í útlegð-
inni með kynbræðmm sínum og
snýr aftur með leifunum til Jerúsal-
em í fyllingu tímans. Þama er hann
hulinn eins og svo margt í verkum
Guðs, þar með Sanhedrin, ráðið.
í dag mætti vel gera ráð fyrir því,
að einhverjar leifar Sanhedrins
þingi um mál er varði Gyðingana,
og þá undir þeirri hulu, sem Guð
hefir dregið yfir alla hluti.
í endurtekningunni myndi þessi
Sanhedrin stundum eiga erfitt með
að gera einróma ályktanir, ég
meina, til dæmis gegn trésmiði úti í
bæ, sem hefði kallað þessa stólpa
mustersins og þjóðarinnar böm
Helvítis (Matteus 23;15), og syni
Djöfulsins (Jóhannes 8;44), og
hrópað út yfir mannfjöldann vei yfir
þá. Skiljanlega myndi leiðtogunum
finnast þetta móðgandi og vinimir
slá skjaldborg um þá.
Einhver hjáróma rödd myndi sjálf-
sagt heyrast þar inni, svosem eins
og í Gamalíel í gamla daga, og
myndi koma í veg fyrir einróma
ályktun.
Þá mætti einnig búast við því, að
forseti þessa Sanhedrins þætti sig
ekki þurfa að ganga til spuminga
hjá páfanum, jafnvel þótt það kost-
aði hann viðbárur hlægilegar í aug-
um mannanna.
1. nóvember 1991
Gamlir kommar ráða efnahags-
stefnu Sjálfstæðisflokksins
Spjall við Ólaf Björnsson, fv. pró-
fessor, í sjónvarpi 15. des. sl., var
bágborið í meira lagi. Verður varla
sagt, að viðmælanda hafi verið
greiði gerður með því. Þetta mun
hafa verið framtak Hannesar H.
Gissurarsonar, sem hefir sérhæft
sig í lofsöng um frjálshyggjumenn.
Er það hans aðferð við að pota sjálf-
um sér upp á við til einhvers frama.
Áður hafði hann kynnt Jónas Har-
alz íviðtalsþætti, en Benjamín H.J.
Eiríksson í ótalmörgum blaðaskrif-
um. Þeir tveir, Jónas og Benjamín,
eru gamlir kommúnistar. Nú kom í
ljós það, sem ekki var áður vitað, að
Ólafur Björnsson er líka gamall
kommúnisti. Sú yfirlýsing hans var
það eina, sem markvert má teljast í
öllu spjallinu.
Ólafur kvaðst hafa snúið frá
kommúnisma til_ kapítalisma við
lestur bókar eftir Hayek. Meira
þurfti ekki til. Ef til vill hyrfi hann
jafn skyndilega til kommúnisma á
ný ef hann læsi Das Kapital eftir
Marx.
Þjóðin þarf að leggja þessa stað-
reynd á minnið: Þrír leiðandi
menn í Sjálfstæðisflokknum, sem
ráðið hafa stefnu flokksins í efna-
hagsmálum, eru fyrrum kommún-
istar. Það hefir þótt við brenna að
öfgasinnar haldi auðkennum sín-
um þótt þeir skipti um flokk. Svo
hefir reynst í þessu tilviki. Allir
þrír, Ólafur, Benjamín og Jónas,
hafa farið frá öfgastefnu til vinstri
yfir í öfgastefnu til hægri. Þeir
standa til hliðar við hófsama og
víðsýna íhaldsmenn og skipa sér í
sveit svonefndra „frjálshyggju-
manna", sem boða óheftan mark-
aðsbúskap.
Ólafur orðaði þetta þannig að í
stað hafta komi gengislækkun
krónunnar. Með öðrum orðum: ef
harðnar í ári, eigum við ekki að
skerða neyslu og lifa af því, sem við
öflum, heldur fella gengi krónunn-
ar, sem hækkar vöruverð og dregur
úr kaupgetu almennings. Gengis-
lækkun þeirra félaga, Ólafs og
Benjamíns, sem voru ráðgjafar rík-
isstjómar 1950, var nál. 43%. Verð-
bólga það ár tífaldaðist frá árinu
áður. Brátt þuríi nýja gengislækk-
un, og vart verður lengur komið
tölu á allar gengislækkanirnar, sem
gerðar hafa verið síðan. Sterlings-
pundið kostaði gamlar krónur
26,22 árið 1949, þ.e. 26 aura í ný-
krónum, og hafði svo verið í fullan
áratug. Pundið kostar í dag ný-
krónur 104,40. Var þessi bruni
krónunnar á báli gengislækkan-
anna sýndur í sjónvarpsspjallinu.
Áhorfendur máttu sjá seðlana skíð-
loga.
Nú loks eru þessir sömu menn
búnir að sjá sitt óvænna og heimta
fast gengi með tengingu krónunn-
ar við ECU. Það er nokkuð seint,
þegar atvinnuvegirnir, heimilin og
ríkið sjálft eru komin á heljarþröm
vegna verðbólgu, vaxtaokurs og
skuldasöfnunar.
Einmitt þessa vegna hamast þess-
ir þremenningar í fjölmiðlum. Þeir
reyna að réttlæta sig og umrita
söguna, eins og kommúnistum
einum er lagið. Nota þeir Hannes
Hólmstein sem kynni. Hann vill
gera Jónas Haralz að prófessor í
viðskiptadeild H.Í., enda þótt hann
sé kominn yfir aldursmörk og
fluttur vestur um haf með sinni
amerísku konu. Getur Jónas þó
ekki stillt sig um að koma upp
hingað og gjamma í umræðunni.
Hans mesta áhugamál virðist vera
að láta einkavæða sinn gamla
banka.
Ólafur Bjömsson kvaðst í spjall-
inu hafa spáð falli kommúnismans
í Sovétríkjunum. Benjamín H.J.
Eiríksson er líka spámaður. Ætli
Ólafur geti sagt fyrir um fall
kommúnismans í Kína? Maó var
talinn hafa útrýmt hungurdauða í
sínu víðlenda landi, og enn hafa
allir að sögn nægilegt að borða þar.
Verður slíkt að teljast afrek út af
fyrir sig. Ólafur lýsti kapítalisman-
um þannig: „Við róum til fiskjar og
kaupum kaffi fyrir afurðina." Þetta
heita frjáls milliríkjaviðskipti. En
gera Sovétríkin ekki hið sama? Þeir
vinna olíu og kaupa fyrir hana kom
frá Vesturlöndum.
Ögn fróðlegt var að heyra Ólaf
segja að sér hafi verið boðið fé til að
komast inn á Alþingi, en hann
hafnað því. Eftir stendur, að fjár-
magnið ræður í herbúðum íhalds-
ins. Ekki er fleira hafandi eftir úr
þessu sjónvarpsspjalli. Ólafur er
kominn af léttasta skeiði og illa
gert að ýta honum fyrir skerminn.
Aumast alls í þættinum var þó inn-
antómt skjall Guðmundar Magn-
ússonar. Hann er sagður keppa við
Jón Sigurðsson sósíalista um emb-
ætti seðlabankastjóra.
Samvinnumaður