Tíminn - 01.05.1992, Blaðsíða 26

Tíminn - 01.05.1992, Blaðsíða 26
26 Tíminn Föstudagur 1. maí 1992 Biöm Jónsson UA-U Vj-TT'i: Fæddur 24. nóvember 1907 Dáinn 21. april 1992 Bjöm var fæddur að Fossi á Skaga í Skagafjarðarsýslu og voru foreldrar hans hjónin Jón Jósefsson og Þórunn Sigurðardóttir, búendur þar. Hann nam við búnaðarskólann á Hvann- eyri 1925-1927. Gerðist bóndi á Ytra- Hóli í Vindhælishreppi í Austur- Húnavatnssýslu vorið 1930. í hrepps- nefnd Vindhælishrepps 1929 og síð- an og oddviti frá 1956. Sýslunefndarmaður frá 1958. Eigin- kona 16. júní 1937, Bjórg, f. 3. febrú- ar 1918, Björnsdóttir hreppstjóra á Örlygsstöðum (í Skagahreppi) Guð- mundssonar. Þessar upplýsingar er að hafa í bókinni íslenskir samtíðar- menn, sem út kom árið 1965. Sýni- legt er að Bjöm hefur ekki hirt um að segja nema sem minnst um sjálfan sig, og í bókinni Æviskrár samtíðar- manna, sem út kom árið 1982, em þessar upplýsingar endurprentaðar, er mjög bendir til þess að hann hafi ekki talið ástæðu til þess að bæta þar við. Hefði hann þó getað sagt frá fleiri störfum er sveitungarnir fólu hon- um, því varla er ofsagt að hann sinnti flestum þeim opinbemm störfúm í sveitarfélaginu, sem til féllu um ára- tuga skeið. Hann var deildarstjóri og fulltrúi á aðalfundum samvinnufé- laganna og búnaðarsambands sýsl- unnar mjög lengi, og var gerður heiðursfélagi þess síðamefnda á hálfrar aldar afinæli þess 1978. Verð- ur ekki farið nánar út í að greina frá störfum Bjöms umfram búskapinn, en mjög var það í samræmi við lát- leysi Björns um ævina að halda slíku ekki á lofti. Björn missti móður sína aðeins rúmlega ársgamall, en móðurmissir- inn reyndist honum ekki sár, því fað- ir hans kvæntist aftur mikilli ágætis- konu, sem gekk hinum komunga dreng í móðurstað. Hún hét Sigríð- ur, dóttir Áma bónda og hreppstjóra á Þverá í Hallárdal og konu hans Svanlaugar Björnsdóttur. Sjálfur segir Björn um þessa stjúpu sína í stuttri minningargrein, sem hann skrifaði um uppeldisbróður sinn lát- inn, Þormóð Jakob'son, sem Hún- vetningum var ao , Jðu kunnur um árabil, m.a. sem pakkhúsmaður hjá Kaupfélagi Húnvetninga, Blönduósi: „Hún reyndist okkur svo í raun að bóndi Ytra-Hóli þar gat engin móðir verið betri eða hugsunarsamari um velferð okkar, heill og hamingju. Ég tek undir með stórskáldinu: „Hvað er engill í parad- ís hjá góðri og göfugri móður“.“ Þessi ágæta kona dvaldi með Birni til æviloka 6. janúar árið 1958, en faðir Björns, Jón Jósefsson, dó 19. júní árið 1917. Þau hjón höfðu flutt að Ytra-Hóli árið 1915, og átti Björn þar heimili upp frá því. Er Sigríður Árnadóttir var orðin ekkja, gerðist hún um mörg ár matráðskona við sjúkrahúsið á Blönduósi, og dvaldi Bjöm þar hjá henni um nokkur ár, þar til hann hóf sjálfur búskap á Ytra- Hóli. Jósef, afi Björns, var einn af hinum mörgu og kunnu Háagerðis- systkinum og sonur hans, Jón, faðir Bjöms, var fjörgefmn og orðlagður dugnaðarmaður. Bjöm á Ytra-Hóli var einbirni og eignaðist ekki systkini, þar sem síð- ara hjónaband föður hans var barn- laust. Þormóður Jakobsson, sá er áð- ur hefur verið nefndur, gekk honum í bróðurstað og var með þeim full- kominn bróðurkærleikur. Sjálfum varð þeim Ytra-Hólshjónum sex barna auðið og samheldinnar og góðrar fjölskyldu. Börnin fæddust í þessari aldursröð: Elst var Sigríður, hún lést á fjórtánda aldursári 2. mars árið 1950. Ásgeir Sigmar var næstur, varð lektor við Kennaraháskóla ís- lands, en lést þann 20. ágúst árið 1989. Hann var frábærlega vinsæll og vel gerður maður. Sigríður, búsett í Þorlákshöfn, er þriðja í röðinni. Sig- rún, hjúkrunarfræðingur á Blöndu- ósi en búsett á Ytra-Hóli, sú fjórða, og svo þau Björg Sigríður og Björn Þormóður, einnig búsett þar heima, og á þeim hvíldi búskapurinn þar á heimilinu hin síðari árin. Missir tveggja bama varð þeim Ytra-Hólshjónum mikil lífsreynsla og harmur, sem þau bám þó af miklu æðmleysi. En nú gerðist skammt stórra högga á milli í lífi Ytra- Hóls- fjölskyldunnar. Björg húsfreyja and- aðist þann 11. nóvember árið 1989, aðeins tæpum þrem mánuðum eftir lát sonarins Ásgeirs. Þormóður Jak- obsson andaðist svo 8. september á sl. ári. Hár aldur tók að sækja fast á Bjöm bónda og honum þyngdist fót- ur. Af meðfæddri forsjá hafði hann látið af umsvifum, bæði heima fyrir Trillu-dýptarmælir óskast Upplýsingar í síma 680001 kl. 8-17 og 41224 eftir kl. 18. Allsherjarat- kvæðagreiðsla um miðlunartillögu ríkissáttasemjara Allsherjaratkvæðagreiðsla um miðlunartillögu ríkissáttasemjara, sem var lögð fram þann 26. apríl sl., hefst á félagsfundi V.R. mánudaginn 4. maí á Hótel Sögu, Súlnasal, og verður framhald- ið þriðjudaginn 5. maí og miðvikudaginn 6. maí í húsakynnum félagsins á 9. hæð í Húsi verslun- arinnar, Kringlunni 7. Kjörfundur stendur báða dag- ana frá kl. 09:00 til 21:00. Kjörskrá liggur frammi á skrifstofu félagsins. Kjörstjórn. og utan heimilis. Hann tók því, sem verða vildi, af mikilli rósemi og karl- mennsku, en ekki leyndi sér að hann var tilbúinn að taka vistaskiptunum, hvenær sem þau bæri að höndum. Vissi vel að hlutverki hans í lífinu var að ljúka og leit það, sem koma skyldi, í auðmýkt og trúnaðartrausti. Biðin reyndist ekki löng. Hann varð að fara á Héraðssjúkrahúsið á Blönduósi um skamman tíma á öndverðu þessu ári, en auðnáðist að komast aftur heim að Ytra-Hóli og andaðist þar síðdegis þann 21. þ.m. Varð það u.þ.b. tveim- ur og hálfu ári eftir lát konu hans, en hún dó einnig þar heima. Með Birni á Ytra-Hóli er genginn merkur samferðamaður, sem átti óskorað traust allra sem honum kynntust. Gæfa hans bjó í honum sjálfum, í rólegri skapgerð og yfirveg- un um hlutina, erfærði honum tiltrú og ábyrgð á herðar. í því hlutverki brást hann ekki. í ágætri grein, sem Jón ísberg sýslumaður ritaði um Björn áttræð- an, segir: „Bjöm var gætinn í fjármálum og var forsjármaður minnsta hrepps sýslunnar. Hann var eins konar loft- vog þegar rætt var um fjármál. Teldi Bjöm áætlun í hófi létu aðrir af mót- stöðu. En þótt Bjöm vildi sjá fótum sínum forráð, var hann ekki hemill á framkvæmdir." Sýslumaður nefnir síðan dæmi um það að Bjöm studdi að framfaramál- um Austur-Húnavatnssýslu í sýslu- nefnd, s.s. sjúkrahúsmálum og mál- efnum aldraðra. Ráð Bjöms voru mikils metin, en hann hafði ekki mörg orð þar um og lét ekki á sér bera umfram það sem hann taldi nauðsynlegt. Slíkum mönnum sem Birni á Ytra-Hóli vinnst oft vel og til farsældar. Áðumefndum minningarorðum um uppeldisbróður sinn lauk Bjöm með tilvitnun í eitt af þremur erind- um skáldsins Davíðs Stefánssonar í kvæðinu Við dánarbeð: „Svo djúp er þögnin við þína sæng, að þar heyrast englar tala, og einn þeirra blakar bleikum væng, svo brjóstið þitt fái svala.“ Þeim, er þessi minningarorð ritar, finnast að þetta tilfærða erindi lýsi viðhorfi Bjöms á Ytra-Hóli til al- mættisins. Honum skal þökkuð löng samfylgd og vinátta, sem alltaf óx eft- ir því sem árunum fjölgaði. Bömum hans, barnabörnum og öðrum, er næstir honum stóðu, em færðar samúðarkveðjur. Enginn harmur hefur orðið, heldur miklu fremur langþráð hvíld göngulúnum, öldn- um vegfaranda. Bjöm Jónsson verður jarðsettur að Höskuldsstöðum á Skagaströnd laugardaginn 2. maí 1992. Grímur Gíslason Eggert Eggertsson Fæddur 17. júlí 1897 Dáinn 25. apríl 1992 Góður vinur okkar og félagi, Eggert Eggertsson, fæddist að Hávarðsstöð- um í Leirársveit 17. júlí 1897. For- eldrar Eggerts hétu Eggert Ólafsson og Halldóra Jónsdóttir. Áttu þau ell- efu börn og var hann fjórði elstur. Tíu ára að aldri fór hann að Hurð- arbaki til þess að vinna fyrir sér. Þar var hann hjá Þorsteini Bjamasyni og Guðrúnu Sveinbjamardóttur. Egg- ert dvaldi á Hurðarbaki til ársins 1921. Um tíma var hann þó kaupa- maður á Breiðabólstað í Reykholts- dal og einnig á Stóraási í Hálsasveit. Um haustið 1921 fór Eggert að Reyk- holti til séra Einars Pálssonar og Jó- hönnu Briem Eggertsdóttur. Vorið 1923 kom Eggert að Arn- bjargarlæk og gerðist vinnumaður hjá langafa okkar, Davíð Þorsteins- syni. Á Árnbjargarlæk var Eggert allt til ársins 1948, með nokkmm hléum þó. Fór hann síðan að Norðtungu og var þar til ársins 1949. Haustið 1949 gerðist Eggert bóndi að Bjargarstöð- um í Miðfirði, en hélt þó til á Aðal- bóli. Árið 1967 brá hann búi, en hélt áfram til á Aðalbóli og síðar að Gmndarási. Fyrst var hann til heim- ilis hjá afa okkar og ömmu, Aðal- steini Davíðssyni og Brynhildi Eyj- ólfsdóttur, og síðan hjá föður okkar og móður, Davíð og Guðrúnu. Öll afspurn af Eggert frá fyrri tíma ber vitni um það hversu harðger hann var, fylginn sér og hamhleypa til allra verka. Þessu kynntumst við af eigin raun, þótt Eggert væri kom- inn á fullorðinsár. Hann var okkur góður félagi í leik og starfi, og var ætíð til staðar er eitthvað bjátaði á. Þær eru margar minningarnar, sem koma upp í huga okkar þegar við lít- um til baka. Flestum okkar systkin- anna kenndi hann að dansa, og vom sporin óspart stigin á stofugólfinu. Ekki vomm við há í loftinu og því lét hann okkur standa á tám sér og sveiflaði okkur til og frá. Eggert hafði gaman af spilamennsku og ekki síður af tónlist, en hafði þó aldrei tækifæri til að læra á hljóð- færi. Eggert hafði mikla kímnigáfu, ól hann upp í okkur svolitla stríðni og ekki síður þann kost að líta alltaf á björtu hliðamar. Þróttur Eggerts var mikill langt fram eftir aldri og þótti okkur það mikill áfangi að vinna hann í kapphlaupi, þá kominn á ní- ræðisaldur. í herbergi Eggerts leyndust miklir fjársjóðir, sem litlum bömum þótti fengur að komast í, enda vom þeir byggðir súkkulaðikúlum og öðru góðgæti. Vissi það því alltaf á gott, þegar Eggert kallaði á okkur inn í herbergið sitt. Rímur og annar kveðskapur var í miklu uppáhaldi hjá Eggert og kunni hann ógrynnin öll af vísum, sem hann reyndi að kenna okkur, með misjöfnum árangri þó. Síðustu ár sín átti Eggert við veik- indi að stríða, en var þó ætíð traust- ur félagi. Um leið og við kveðjum kæran vin okkar með sorg í hjarta, vitum við að nú er hann kominn þangað sem hann þráði að fara: á ný til móður sinnar, sem hann hafði varla séð frá tíu ára aldri. Blessuð sé minning hans. Farþú í friði, friður Guðs þig blessi, hafðu þökk fyrir allt og allt. (Vald. Briem) Binna, Inga, Rósa, Maren og Addi Prófessor teygir lopann Enn einn langhundur- inn eftir Ólaf Bjömsson, fv. prófessor, birtist í Morgunblaðinu 16. þ.m. Ólafur er á móti orðunum fjár- magn og fjármagnstekjur. í íslenskri orðabók Menningarsjóðs er fjár- magn þó talið merkja bankainn- stæður, verðbréf og peninga. Ein- mitt tekjur af þeim er ætlunin að skattleggja. Rétta þýðingin á orðinu kapital, sem Ólafur vitnar til, er hins vegar höfuðstóll. Auðvitað vill Ólafur ekki skatt- leggja vexti eða afföll og annan gróða á verðbréfamarkaði. Slíkt myndi, segir hann, valda vaxtahækkunum, og ef reynt yrði að halda vöxtunum niðri, minnkaði sparnaður. Þannig gefur hann sér falskar forsendur og leggur út af þeim á tveim nálega heilum síðum í Morgunblaðinu. Alls engin vissa er fyrir því, að skattlagning fjármagnstekna myndi leiða til vaxtahækkana. Enn síður er líklegt, að spamaður myndi minnka, ef vöxtum er haldið niðri. Það er fyr- ir löngu vitað af banka- og fjármála- mönnum að lítið samband, ef nokk- urt, er milli vaxta og spamaðar. Ótal ástæður fá menn til að leggja hluta Lesendur skrifa tekna sinna til hliðar. Gildandi vaxta- prósenta ræður engum úrslitum um það. Vaxtahækkun getur beinlínis minnkað sparnað. Tökum eitt lítið dæmi. Algeng skuld á meðalíbúð er kr. 4 millj. Hækkun vaxta um 3% eykur greiðslubyrðina um kr. 120 þús., þ.e. kr. 10 þús. á mán- uði. Það er meira en flestar fjölskyld- ur geta sparað. Tála sparisjóðsbóka er há, en lítið inni á hverri. Bankamaður Abyrgðarleysi Ofanritað er fyrirsögn á grein í Morgunblaðinu 7. þ.m. eftir Þorvald Gylfason prófessor. Hún vakti mig til umhugsunar um þá ábyrgð, sem hvflir á kennurum við Háskóla ís- lands, þegar þeir skrifa í blöð eða tala opinberlega. Vissulega er fengur að því að fá álit menntamanna á landsmálum. Þorvaldur er hæfur maður, enda af merku fólki kominn og greindu í báðar ættir. Hann verð- ur hins vegar — sem og embættis- bræður hans — að vanda vel mál- flutning sinn. Hann má t.d. með engu móti beita áróðri. Einmitt það hendir hann í nefndri blaðagrein, er hann vill gera Seðla- bankann valdameiri en ríkisstjóm- ina, sem er í hæsta máta ólýðræðis- legt. Með áróðursskrifum rýrir höfund- ur viröingu fyrir H.Í., einkum þó deildinni sem hann starfar við. Fólk tekur að efast um hlutleysi hennar og getu til að útskrifa fullgilda nem- endur. Fleiri -prófessorar hafa leiðst út í áróðursskrif, og ber að víta það. Ekki er þó við Hannes Hólmstein dósent að sakast, því að ekki er tekið mark á því sem hann segir. Fræðimaður

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.