Tíminn - 17.04.1993, Blaðsíða 15

Laugardagur 17. apríl 1993
Tíminn 15
90 ára á morgun:
Dagbj ört Gí sladóttir
Laugafelli
Tengdamóðir mín, Dagbjört Gísla-
dóttir, er 90 ára á morgun, 18. apríl.
Dagbjört er fædd á Hofi í Svarfaðar-
dal, dóttir hjónanna Gfsla Jónsson-
ar, bónda þar og brúarsmiðs, og
konu hans Ingibjargar Þórðardótt-
ur.
Ung að árum hleypti Dagbjört
heimdraganum og dreif sig til
mennta til Danmerkur. Áður hafði
hún unnið við ræktunarstörf, bæði
á Akureyri og einnig á Reykjum í
Mosfellssveit. Ræktunarstörfin hafa
heillað hana frá fyrstu tíð til þessa
dags. í Danmörku var hún fyrst á
íþróttaskólanum í Ollerup og síðan
á húsmæðraskólanum í Sorö. Á
þeim tíma var erfitt að komast þar
að, því skólinn var mjög eftirsóttur.
En svo góð meðmæli fékk hún eftir
dvöl sína í Ollerup að henni var
greiður gangur í þennan þekkta
skóla.
Eftir þetta dvaldist Dagbjört nokk-
um tíma við saumaskap í Kaup-
mannahöfn. Þegar hún kom heim
var hún fengin til að halda nám-
skeið víða um land í húsmæðra-
fræðum. Flest voru þessi námskeið
á vegum kvenfélaga. Haustið 1929
ræðst Dagbjört sem kennari við
Húsmæðraskóla Þingeyinga á Laug-
um í Reykjadal. Halldóra Sigurjóns-
dóttir, er síðar varð mágkona Dag-
bjartar, var við nám í'Svíþjóð og
Dagbjört gegndi hennar stöðu.
Haustið eftir gerðist hún ráðskona
við mötuneyti Héraðsskólans á
Laugum og var þar í tvo vetur. Þar
kynntist hún Áskeli Sigurjónssyni
frá Litlu-Laugum, sem þá var bryti
og kennari við skólann. Þau voru
gefin saman 1931 og hcfu þá búskap
á Litlu-Laugum, en 1943 byggja þau
nýbýlið Laugafell og hafa búið þar
síðan.
Dagbjört gerðist strax félagi í
Kvenfélagi Reykdæla og starfaði þar
í 60 ár. Hún hefur alla tíð látið fé-
lagsmál kvenna mikið til sín taka og
verið ötul baráttukona fyrir mennt-
un húsfreyjunnar. í fjöldamörg ár
var hún í stjóm Kvenfélagasam-
bands Suður- Þingeyjarsýslu og
lengst af varaformaður. Hún bar hag
Húsmæðraskólans fyrir brjósti, var í
skólanefnd og um langt skeið próf-
dómari við skólann. Áskell lagði
skólanum einnig mikið lið, en hann
var reikningshaldari skólans í ára-
tugi. Dagbjörtu fórst mjög vel úr
hendi að tala fyrir þeim málstað, er
hún studdi, enda góður ræðumað-
ur, prúð í framsetningu og hrein-
skilin.
Dagbjört hefur alla tíð haft mikinn
metnað fyrir hönd bænda, hvort
heldur þeir em karlar eða konur.
Bændamenninguna drakk hún með
móðurmjólkinni og áhugann fyrir
félagsstörfum, sem hún taldi horfa
til heilla, þó því fylgdi minni hávaði
en oft tíðkast með Þingeyingum. í
ættir fram er Dagbjört Svarfdæling-
ur og hefúr mikla ást á dalnum sín-
um, enda frændrækin vel og fróð
um sitt fólk. Það var mikill vinskap-
ur milli þeirra systkina og reyndar
finnst mér alltaf í tali hennar um
Svarfdælinga, eins og þeir hljóti all-
ir að vera náfrændur hennar, svo vel
talar hún um þá. Það er reyndar svo
um Dagbjörtu að hún talar ekki illa
um nokkum mann, en líkar auðvit-
að mennimir misvel. Ef henni
finnst einhverjir fara rangt að eða
skemma fyrir, þá er miklu frekar að
hún vorkenni þeim en hún tali illa
um þá. Það versta, sem hún segir
um mann ef henni líka ekki störfin
eða framkoman, er að hann eða hún
sé ekki heppilegur til þessara verka.
Dagbjört hefur unnið sveit sinni af-
skaplega vel í hógværð sinni. Hún
er sanngjöm, en föst fyrir, og rök-
styður mál sitt vel. Á sínum áhuga-
sviðum fylgist hún vel með. Rækt-
unaráhuginn er mikill og þar slakar
hún ekki á klónni. Fyrir nokkrum
árum eignaðist hún lítið gróðurhús
og þar er hún sívinnandi í þeim
tómstundum sem gefast frá heimil-
isverkunum, en hún stýrir ennþá
heimilinu innanstokks í Laugafelli.
Hún sagði mér fyrir fáum dögum að
bæði gúrkumar og tómatarnir væm
komnir út í gróðurhús og hún væri
búin að sá miklu af sumarblómum.
Hún hefði líka fengið pilta sína til að
moka snjónum ofan af gulrótarbeð-
unum, svo hún gæti farið að vinna
beðin og koma fræjunum niður.
Þetta er lýsandi fyrir lífsviðhorf
Dagbjartar og lífskraft. Garðurinn í
' ÁRNAÐ HEILLA '
Laugafelli lýsir þessu líka vel. Fyrir
fáum ámm dreif hún í því að láta
endurbyggja íbúðarhúsið og áhugi
hennar fyrir því að standa í fram-
kvæmdum er óbilaður. Það em for-
réttindi að fá að vera samvistum við
það heilbrigða hugarfar sem lýsir
sér í hugsun og athöfnum Dagbjart-
ar. Þessa hef ég notið skamman
tíma á hverju ári síðastliðin 40 ár.
Þegar ég kom fyrst á heimili Dag-
bjartar og Áskels sem tilvonandi
tengdasonur, var mér tekið af mik-
illi hlýju og þannig hefur það verið
allar götur síðan. Það, sem vakti
hvað mest athygli mína, var að allir
veggir vom þar þaktir bókum.
Reyndar rak Áskell bókaverslun á
þessum tíma og ég setti þessa miklu
bókaeign í sambandi við það. En ég
kynntist því seinna að það var ekki
síður Dagbjört sem var iðin við lest-
urinn og er það enn í dag. Það var
næsta ótrúlegt hvað hún kemst yfir
að lesa með öðmm verkum, en vetr-
arkvöldin em drýgst til þeirra hluta.
Á hverju ári les hún drýgstan hluta
þeirra bóka, sem út koma, og metur
sem klassískar bókmenntir. Þar em
yngri höfundar ekki undanskildir.
Hún fylgist vel með þjóðmálum og
hefur á þeim ákveðnar skoðanir, þó
hún sé ekki að ota þeim að öðmm.
Eins og fyrr segir er hún frænd-
rækin og fylgist vel með afkomend-
um sínum, sem nú em orðnir fjöl-
margir, börnin 6, bamabömin 19 og
barnabamabömin 23. Þau eiga mik-
ið að þakka afa og ömmu, svo mörg
sem búin em að vera í skjóli þeirra.
Langa lífdaga hefur Dagbjört mest
þakkað reglusömu lífemi í fæðuvali
og hvfld og trú á almættið. Kirkju
sinni hefur hún þjónað sem ritari
sóknamefndar til fjölda ára.
Með þeim hjónum er mikið jafn-
ræði og gagnkvæm virðing. Þau
eiga margt sameiginlegt, bæði mjög
bókelsk, leggja áherslu á trygga af-
komu sem undirstöðu farsældar í
störfúm, hjálpfús og greiðvikin. í fá-
um orðum sagt, skynsöm í athöfn-
um sínum. Dagbjört hefúr alltaf lit-
ið á hjón sem tvo sjálfstæða einstak-
linga, sem hefðu samvinnu um
rekstur heimilis og bús, þó hefð-
bundin verkaskipting væri á milli
þeirra, enda tillit tekið til þess að
hvor aðili gæti sinnt sínum áhuga-
málum.
í Laugafelli hefur alla tíð verið
mikill gestagangur, enda húsbónd-
inn um langa tíð forystumaður
sveitar sinnar í félagsmálum, m.a.
oddviti hreppsins í 20 ár og þá voru
hreppsnefndarfundir yfirleitt haldn-
ir heima í Laugafelli. Á sumri kom-
anda kemur trúlega margt gesta í
Laugafell, ef að líkum lætur. Dag-
björt mun taka á móti þeim með því
besta kaffi sem nokkurs staðar er
lagað á íslandi. Tilhlökkunin verður
ekki minni en endranær að renna
norður í Laugafell og hitta bessi
öldnu heiðurshjón við störf, Áskel
úti á túni og Dagbjörtu í gróðurhús-
inu. Lífshlaup þeirra er skemmtileg
saga og lærdómsrík og á eftir að
vara lengi enn.
Þetta er aðeins lítil kveðja frá mér
og minni fjölskyldu og þakkir fyrir
allt sem við höfúm notið og lært í
Laugafelli. Ég veit að tengdamóðir
mín verður ekki yfir sig hrifin af því
að ég skuli vera að segja frá lífs-
hlaupi hennar á þessum tímamót-
um, slíkt finnst henni ekki í frásög-
ur færandi. En í þetta skipti verðum
við bara að vera ósammála. Innileg-
ar hamingjuóskir.
Dagbjört verður að heiman á af-
mælisdaginn.
Kári Arnórsson
Með sínu nefi
í þættinum í dag verðum við á vor- og sumarnótunum eins og síðast,
þrátt fyrir að veðurguðirnir hafi ekki verið mjög blíðir á manninn þessa
vikuna. Fyrsta lagið í þættinum í dag er „Fröken Reykjavík" úr söng-
leiknum „Rjúkandi ráð“, en lagið er eftir Jón Múla Árnason. Seinna lag-
ið er „Litla flugan" eftir Sigfús Halldórsson við ljóð Sigurðar Elíassonar.
Þessi tvö Iög, þó ólík séu að mörgu leyti, hafa nokkuð svipaða griparöð,
þó vissulega sé hún ekki alveg eins. Hvað um það, bæði eru lögin vinsæl
sönglög. Við óskum ykkur góðrar söngskemmtunar.
FRÖKEN REYKJAVÍK
G Am
Hver gengur þarna eftir Austurstræti
D7 G
og ilmar eins og vorsins blóm,
G Am
með djarfan svip og ögn af yfirlæti
D7 G
á ótrúlega rauðum skóm?
G Am D7 G
Ó, það er stúlka engum öðrum lík,
Am D7 G D7
það er hún fröken Reykjavík,
G Am
sem gengur þarna eftir Austurstræti
D7 G
á ótrúlega rauðum skóm.
G Am G
Og því er eins og hafi vaxið vorsins blóm
D7G
á stræti.
Hver situr þar með glóð í gullnum lokkum
í grasinu á Arnarhól,
svo ung og djörf í ekta nælonsokkum,
en ofurlítið flegnum kjól?
Ó, það er stúlka engum öðrum lík,
það er hún fröken Reykjavík,
sem situr þarna ung í ekta sokkum,
en ofurlítið flegnum kjól.
Á meðan skín hin bjarta heita sumarsól
af lokkum.
Hver svífúr þarna suður Tjarnarbakka
til samfundar við ungan mann,
sem bíður einn á brúnum sumarjakka
hjá björkunum við Hljómskálann?
Ó, það er stúlka engum öðrum lík,
það er hún fröken Reykjavík,
sem svífur þarna suður Tjarnarbakka
til samfundar við ungan mann,
sem bíður einn hjá björkunum við Hljómskálann,
Hljómskálann.
G
< >
< > 4 >

X O 2 3 1 0
A
E
0 2 3 10 0
D7
X 0 O 2 1 3
LITLA FLUGAN
G
Lækur tifar létt um máða steina.
D7 Am
Lítil fjóla grær við skriðufót.
D7
Bláskel liggur brotin milli hleina,
Am D7 G
í bænum hvflir íturvaxin snót.
G
Ef ég væri orðin lítil fluga,
E A
ég inn um gluggann þreytti flugið mitt,
D7
og þó ég ei til annars mætti duga,
Am D7 G
ég eflaust gæti kitlað nefið þitt.