Tíminn - 01.05.1993, Qupperneq 10

10 Ttminn
Laugardagur 1. maí 1993
■
Ávarp Fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna í
Reykjavík, Bandalags
starfsmanna ríkis og
bæja og Iðnnemasam-
bands Islands 1993
Launafólk í Reykjavík gengur fylktu
liði á baráttudegi verkalýðsins í
skugga mesta atvinnuskorts um
áratuga skeið. Atvinnuskorturinn er
hörmulegur ósigur allra íslendinga
í baráttunni fyrir mannsæmandi
lífi. Þetta er ósigur okkar launa-
fólks, atvinnurekenda og stjórn-
valda. Nú er það hlutskipti okkar að
horfa upp á meira en tuttugasta
hvem vinnufæran íslending án at-
vinnu. Þetta gerist í landi þar sem
auðlindir eru nægar og gjöfular til
lands og sjávar, menntun og færni
með því besta. Tæknin er með því
nýjasta sem þekkist og atvinnutæk-
in af fullkominni og afkastamikilli
gerð. Atvinnuleysið á að vera mikil-
vægasta umræðu- og úrlausnarefni
dagsins.
Verkalýðshreyfmgin hefur skoðun
á því hvernig á að leysa vandann til
skamms tíma og til langs tíma.
Hreyfingin mun aldrei þola að at-
vinnuleysi verði gert að eðlilegum
þætti tilverunnar. Til þess eigum við
að beita þeim tækjum sem við eig-
um: Atvinnuleysistryggingasjóði til
atvinnuskapandi verkefna til lengri
og skemmri tíma og starfsmennta-
sjóðum til að byggja upp og endur-
hæfa launafólk sem þarf að aðlagast
nýjum aðstæðum á vinnumarkaði.
En mikilvægast af öllu er að hinn
almenni rammi efnahagsmálanna
verki til nýbreytni og nýsköpunar í
atvinnulífinu. Áhrifaríkasta leiðin
til þess að leysa efnahags- og at-
vinnukreppu okkar er að efla kaup-
getu fólks um leið og batamerki fara
að sjást í efnahagslífinu.
Við viljum skattleggja hina efna-
meiri til að ná inn nauðsynlegum
tekjum til að standa undir aukinni
atvinnu. Við krefjumst þess að lagð-
ur verði á fjármagnsskattur og nýtt
þrep í tekjuskatti. Með því má halda
nýjum erlendum lántökum í lág-
marki, enda óverjandi að safna
endalaust skuldum á börn okkar og
bamabörn.
Það er ein af dapurlegum stað-
reyndum launabaráttu undanfar-
inna ára, að bilið milli ríkra og fá-
tækra eykst stöðugt. Ástæður þess
eru með öðru mismunun stjórn-
valda á tekjum fyrir vinnu og tekj-
um af peningum. Tekjur af vinnu
eru skattlagðar á sama tíma og fjár-
magnstekjur eru með lögum undan-
þegnar skatti. Virðisaukaskattur
gerir engan greinarmun á nauð-
þurftum eða munaðarvamingi.
Þessu verður að breyta. Verkalýðs-
hreyfingin ítrekar þá kröfu að virð-
isaukaskattur á matvöru verði lækk-
aður, enda verði fjármögnun þeirra
aðgerða ekki á kostnað niðurskurð-
ar á opinberri þjónustu.
Þegar sverfur að í þjóðfélaginu
verður ranglætið í launa- og skatta-
málum enn sýnilegra en ella. Alþjóð
veit að skattsvik hafa viðgengist hér
í miklum mæli um áratugaskeið.
Allar ríkisstjórnir undangenginna
áratuga hafa staðið gersamlega van-
máttugar gagnvart skattsvikurun-
um. Loforð og heitstrengingar í
upphafi hvers stjórnarsamstarfs um
að nú eigi að taka á skattsvikunum
hafa reynst orðin tóm. Skattsvikin
eru alger hneisa fyrir stjórnmála-
menn og stjórnmálaflokka þessa
lands. Islensk verkalýðshreyfing
sættir sig ekki við að skattsvikin
haldi áfram. Þau verður að stöðva.
Þess vegna krefjumst við þess að
gripið verði til hertra aðgerða gegn
skattsvikurum. Með auknu skatteft-
irliti og þungum viðurlögum fyrir
þjófnaðinn mætti sækja það fé sem
nú vantar sárlega til að jafna ríkis-
hallann.
Háir útlánavextir nú eru afleiðing
ótrúlega skammsýnna lánaloforða
banka í byrjun níunda áratugarins. í
skjóli vaxtamunarins, sem bankarn-
ir þurfa til þess að borga fyrir syndir
fortíðarinnar, krefjast aðrir einnig
óeðlilegs verðs fyrir lánsfé. Dekur
stjórnmálamanna við þá sem hafa
tekjur af peningum er eins og olía á
þann eld. Dekrið við fjármagnseig-
endur á sér einnig aðra hlið. Til
hvers eiga menn að leggja fé í at-
vinnurekstur, þegar hægt er að hafa
fúlgur fjár út úr peningabraski á
kostnað ríkisins og skattgreiðenda,
án þess að taka nokkra einustu
áhættu? Er nema von að stöðnun
ríki í atvinnurekstri og nýsköpun sé
hverfandi, þegar ríkið sjálft býður
atvinnurekstrinum og einstakling-
um upp á þessar leikreglur?
íslensk verkalýðshreyfing hefur
verið raunsæ í kröfu- og samninga-
gerð undanfarinna ára. Með hófleg-
um launa- og verðhækkunum og
víðtæku samkomulagi öflugustu
samtaka launafólks og atvinnurek-
enda í þjóðfélaginu hefur tekist að
ná verðbólgu niður á áður óþekkt
stig í svo langan tíma. Því miður
hafa atvinnurekendur og stjórnend-
ur opinberra fyrirtækja alls ekki
notfært sér það skjól, sem myndast
hefur, til að bæta rekstur fyrirtækja
sinna. Þegar kemur að hagræðingu í
fyrirtækjum og stofnunum er ætíð
vegið í sama knérunn. Nýlegt dæmi
af því tagi er áætlaður sparnaður við
ræstingu f skólum. Ráðuneyti
menntamála sér þá einu leið til
spamaðar að skera niður laun ræst-
ingarfólks, en launakostnaður þess
er um 5% af rekstrarkostnaði skól-
anna.
Á tímum samdráttar og kreppu er
það hlutverk verkalýðshreyfingar-
innar að hafa forustu um hvernig
megi jafna tekjurnar. Félagsleg rétt-
indi eru mikilvægir þættir í tekju-
jöfnun. Þess vegna mun verkalýðs-
hreyfmgin standa vörð um mikil-
væg félagsleg réttindi og efla önnur.
Stjómmála- og þjóðfélagsumræða
undanfarinna mánaða hefur sýnt
svo ekki verður um villst að mikið
vantar á að eðlilegar leikreglur gildi
í þjóðfélaginu. Um leið og launa-
mönnum eru send uppsagnarbréf
vegna spamaðar í rekstri og endur-
skipulagningar, er hægt að gera
milljónasamninga við gæðinga
stjómkerfisins, endurráða vanhæfa
stjómendur til starfa, útbýta lax-
veiðileyfum sem launauppbótum til
spilltra stjórnmálamanna í banka-
ráðum og vildarvina þeirra og svo
má lengi telja. Síðan á að telja
launafólki trú um að það eitt þurfi
að herða sultarólina, þegar það sér
ranglætið sem við blasir allt í kring.
í raun þurfa stjórnendur og yfir-
menn fýrirtækja og stofnana að
horfa á yfirbygginguna og stjórn-
endakostnaðinn. Þar má hagræða
og ná fram miklum sparnaði.
Verkalýðshreyfingin hefur nú verið
samningslaus við atvinnurekendur
um margra mánaða skeið. Alian
þennan tíma hefur af hálfu hreyf-
ingarinnar verið markvisst unnið að
iví að koma á nýjum kjarasamningi.
haust lagði Alþýðusambandið til-
lögur fyrir ríkisstjórnina um víð-
tækar tekjuöflunaraðgerðir til að
treysta undirstöður atvinnulífsins
og hamla gegn atvinnuleysinu. Rík-
isstjórnin hafnaði tillögunum. At-
vinnumálanefndir Alþýðusam-
bandsins og atvinnurekenda hafa
síðan skilað af sér veigamiklum til-
lögum í atvinnumálum. Á vettvangi
opinberra starfsmanna hefur BSRB
mótað kröfur og lagt fram ákveðnar
tillögur í atvinnu- og velferðarmál-
um og óskað viðræðna. Ríkisstjórn-
in hefur í raun neitað opinberum
starfsmönnum um samningavið-
ræður og sýnt þeim mikla óvirð-
ingu. Rauði þráðurinn í tillögum
allra samtaka launamanna er að at-
vinna launafólks verði tryggð og
dregið úr atvinnuleysi og ríkis-
stjórnin þori að leggja í tekjujöfn-
unaraðgerðir svo þetta markmið ná-
ist.
í dag, 1. maí, hefur slitnað upp úr
samningaviðræðum vegna skilyrða
VSÍ um heildarsamflot ASÍ-félaga.
Ekki verður lengra haldið í stóru
samfloti að svo stöddu. Áframhald-
Avarp Samtaka kvenna á vinnumarkaði
Konur á vinnumarkaði hafa fátt til að
kætast yfir í dag.
Við konum á vinnumarkaði blasir
óöryggi; höfum við vinnu á morgun,
höfúm við vinnu hinn daginn? Margar
okkar eru atvinnulausar, jafnvel búnar
að missa atvinnuleysisbætur vegna
1. MAI
sýnir verkalýðshreyfingin samtakamátt sinn
og sigurvilja með því að fylkja einhuga liði í kröfugöngum
og á fundum verkalýðsfélaganna.
Höfnum sundrungu, treystum raðirnar
og búumst til baráttu fyrir mannsæmandi lífskjörum.
Berum kröfur samtaka okkar fram til sigurs.
langvarandi atvinnuleysis.
Niðurskurður í samfélagslegri þjón-
ustu skapar atvinnumissi hjá konum.
Launuðum störfum fækkar, en þjón-
ustunnar er þörf eftir sem áður. Sjúk-
lingum, gamalmennum, bömum og
öðmm er aðhlynningu þurfa fækkar
ekki að sama skapi og þjónusta er skor-
in niður. Þau sem peninga eiga kaupa
einkavædda einkaþjónustu á sínu
einkaheimili, öðrum er vísað á konur í
fjölskyldunni sem kauplaust skulu
veita þá þjónustu sem samfélagið sinn-
ir ekki, hvemig svo sem aðstæður
þeirra eru.
Svokallaðar samningaviðræður að
undanfömu hafa ekki verið konum til
góðs. Ekkert raunhæft hefur verið gert
til að brjóta á bak aftur hræðsluáróður
og niðurrifsstefnu ríkisstjómarinnar.
Okkur er gert að trúa því að engir pen-
ingar séu til, á sama tíma og einka-
neysla einstakra úrvalshópa vinanna
blómstrar sem aldrei fyrr. Engar kröf-
ur um hækkun launa eru settar fram á
hendur atvinnurekendum; jafnvel
stærir varaforseti Alþýðusambandsins
sig af því að ASÍ hafi boðið atvinnurek-
endum upp á óbreyttan kjarasamning
til tveggja ára, án nokkurra trygginga.
Eina ástæðan hlýtur að vera að ríkis-
stjóminni skal gefið aukið svigrúm til
áframhaldandi eyðilegginga. Atvinnu-
rekendum var færð niðurfelling að-
stöðugjalds á silfurfati. Á sama tíma
var aukin skattpíning á launafólki, sér-
staklega á láglaunafólki, sjúklingum
og bamafjölskyldum. Niðurfelling að-
stöðugjalds átti að skila sér í lækkuðu
vöruverði og aukinni atvinnu, en
hvergi hefúr sést vísir af þeim árangri
nema ef vera skyldi í vösum atvinnu-
rekenda og vina þeirra.
Ríkisstjómin hefur ekki mótað neina
stefnu til aukinnar atvinnu, heldur
tekið upp flausturskenndar hugmynd-
ir annarra án nokkurrar úrvinnslu.
Ein af þessum flausturskenndu hug-
myndum er að hagræða ræstingarkon-
um út af vinnustað, en hagræða vinun-
um inn í stjómun.
Samtök kvenna á vinnumarkaði krefj-
ast raunhæfra úrlausna.
Við krefjumst hækkunar lægstu
launa, þannig að við getum verið ma-
tvinnungar. Við krefjumst hækkunar
umsamins taxtakaups.
Burt með frjálshyggjupostula sem
ræða um hæfilegt atvinnuleysi. Við
krefjumst þeirra gmndvallarmann-
réttinda að allir hafi atvinnu.
Sviptum burt þeirri blekkingu að öll-
um bömum séu búin ömgg uppeldis-
skilyrði. í borg Ráðhúss og Perlu em
úrræði fyrir böm í hróplegu ósam-
ræmi við þarfir þeirra. Tæpur helm-
ingur bama innan sex ára á kost á
hlutavistun (!) á leikskóla. Um 1000
böm einstæðra foreldra eiga ekki kost
á leikskólaplássi. f borg Kringlu og
Viðeyjarstofu em innan við 300 skóla-
dagheimilispláss, en í hverjum árgangi
em um 1200 böm.
Samtök kvenna á vinnumarkaði
hafna samfélagi einkapots og dekur-
vina.
Samtök kvenna á vinnumarkaði
hvetja til baráttu fyrir samfélagi mann-
réttinda og jafnréttis og hvetja konur
til að rísa upp gegn óréttlætinu.