Tíminn - 30.07.1993, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Föstudagur 30. júlí 1993
„Við erum hesta-
menn,ævintýramenn
og gleðimenn“
MYNDIR OG TEXTI: ÁRNI GUNNARSSON
Séð heim að íbúðarhúsinu á Faxabóli.
í heimsókn hjá
Jóni Stein-
björnssyni, sem
rekur [slands-
hestabúgarð í
Þýskalandi.
„Nei, nei, ég myndi ekki segja að
þeir væru húmorlausir, þó að slfldr
séu vissulega til inni á milli. Hitt
er svo annað mil, að maður getur
ekjd dæmt Þjóðverja í heild eftir
þessu fólki sem er í íslandshesta-
mennskunni. Ég held að út í þetta
fari engir fýlupokar, sem iifa alveg
eftir bókstafnum. Það er margt af
þessu létt og hresst fólk; kannski
svipað og við íslendingar."
Svo svaraði Jón Steinbjörnsson,
þegar blaðamaður Tímans kom við
fyrir skömmu á hrossabúgarði hans
í Þýskalandi og spurði hvort það
væru sleggjudómar eða sannleikur
að Þjóðverjar séu frekir, sparsamir
og húmorlausir. Jón, sem Þjóðverj-
ar kalla yfirleitt Nonna, hefur unnið
við hestamennsku þar ytra í níu ár
og er í dag með umsvifamikinn búr-
ekstur ásamt sambýliskonu sinni á
bænum Faxabóli skammt frá Ham-
borg. Þetta er glaðsinna náungi, en
maður fær strax á tilfinninguna við
fyrstu kynni að hann geti verið
ákveðinn ef með þarf.
Reyndar kviknaði hugmyndin að
viðtalinu eiginlega á útreiðum með
þýskum rithöfundi að nafni Lothar,
sem hafði þá fyrir skömmu sótt
reiðnámskeið hjá Jóni og endað
með því að kaupa af honum ágætan
hest. Rithöfundurinn sagði að á
meðan hann dvaldi á Faxabóli hefði
komið þar Austurríkismaður og Jón
selt honum tíu hross. Viðskiptin
stóðu yfir í þrjá daga og næstu þrjá
daga á eftir héldu þeir upp á þau.
„Nonni er skemmtilegur rnaður,"
sagði rithöfundurinn. „Skilaðu því
til hans að þetta sé góður hestur
sem hann seldi mér, en þetta er
fimmgangari en ekki fjórgangari."
Þrír mánuðir orðnir
níu ár
Jón Steinbjörnsson er fæddur og
uppalinn á Hafsteinsstöðum í
Skagafirði og hafði unnið meira og
minna fyrir sér við tamningar og
þjálfun hér heima áður en hann
flutti til útlanda.
„Það var eiginlega fyrir tilviljun að
ég flutti út,“ segir Jón, þegar við er-
um sestir inn í stofu á Faxabóli.
„Bróðir minn Björn var á þeim tíma
að læra dýralækningar í Hannover.
Hann var í hestamennskunni heima
og kynntist, þegar hann kom út,
mörgu fólki sem átti íslenska hesta.
Bjöm ympraði síðan einhverntíma á
því við mig hvort ég hefði ekki
áhuga á því að koma út til Þýska-
lands í eins og þrjá mánuði og þjálfa
hesta fyrir þetta fólk. Ég sló til og er
reyndar búinn að vera hér óslitið
síðan.
Á þessum tíma var náttúrlega tölu-
vert um íslenska hesta hér í Þýska-
landi, en útflutningur hafði fram að
því verið í töluvert mikilli lægð og
var kominn niður í um 100 hesta á
ári, ef ég man rétt.“
— Hvemig stóð á því?
„Ég held að útflutningur hafi dott-
ið niður mikið til vegna ónógs
kynningarstarfs. Sambandið var
mikill driftaraðili og lagði óhemju
mikla vinnu og fé í kynningu á ís-
lenska hestinum. Þar var Agnar
Tryggvason í fararbroddi og eins og
flestir vita vann Gunnar Bjarnason
mikið frumkvöðulsstarf á þessu
sviði. Þarna spilaði líka inní áróður
þýskra hrossaræktenda gegn íslen-
skræktuðum hrossum, vegna þess
hversu litla mótstöðu þeir höfðu
gegn sumarexemi. Þetta er vissu-
lega vandamál og þeirra áróður á
vissan rétt á sér.
Sala á hrossum til Þýskalands hófst
síðan ekki að ráði aftur fyrr en ís-
lendingar koma hingað út. Þeir
fyrstu voru Reynir Aðalsteinsson og
Kóki (Herbert Ólafsson), sem stofn-
uðu íslandshestabúgarð 1982 að
mig minnir. Síðan hefur þetta undið
upp á sig.“
Menn hafa gefist upp
á blöndun við önnur
hrossakyn
„Sumir þýskir ræktendur hér segj-
ast ekki þurfa svo góð hross til
ræktunar, vegna þess að þeir séu að
rækta hesta fyrir almenning og ætli
ekki að ná fram neinum topphross-
um. Þetta sjónarmið er á undan-
haldi, en reynslan sýnir að inn á
milli koma alltaf meðalhross og því
verri og þess vegna þurfa menn ein-
faldlega að flytja inn góð hross til
þess að ná einhverjum árangri."
— Gru menn að gera tilraunir
með blöndun íslenska hestsins við
önnur hestakyn?
„Það er Iítið um það. Walter Feld-
mann hefur verið að blanda saman
suðuramerísku hestakyni og ís-
lenskum hestum, en að öðru leyti er
sáralítið um þetta. Auðvitað eru til
einstök tilfelli þar sem menn hafa
prófað hitt og þetta. Eftir því sem ég
hef heyrt var meira um það áður
fyrr — menn hafa komist að því að
þetta átti bara engan veginn við.
Öllum þeim, sem taka ræktun á ís-
lenska hestinum hérna eitthvað al-
varlega, kemur ekki blöndun við
önnur kyn til hugar.
Nýlega voru settar mjög strangar
regíur hérna, er tryggja að íslands-
hestar, sem ekki eru algerlega
hreinræktaðir, komast ekki inn f
ættbók. Þetta mál hefur verið tals-
vert til umræðu s.l. tvö ár, því það er
til hér gamall stofn íslenskra hesta,
sem hafði verið einhverntíma eitt-
hvað blandaður marga ættliði aftur
í tímann. Það er verið að taka á því
núna að hross af þessum stofni
komist ekki inn í ættbók íslenska
hestsins og þau, sem þar eru fyrir,
verði tekin út úr henni."
Sókn íslenska hests-
ins er afturhvarf til
náttúrunnar
Undanfarin ár hafa verið fluttir út
og seldir sífellt fleiri íslenskir hestar
til Þýskalands. Jafnframt hefur
ræktun þar ytra aukist og íslands-
hestabúgörðum fjölgað. Að saman-
lögðu þýðir þetta stóraukna sókn ís-
lenska hestsins inn á þennan mark-
að. Jón segir að þetta sé hægt að út-
skýra að hluta sem afturhvarf til
náttúrunnar.
„Fólk leitar einfaldlega meira út í
náttúruna," segir hann. „Hinn al-
menni borgari, sem fær áhuga á
hestum, er ekkert spenntur fyrir því
að vera að dunda inni í reiðhöll all-
an tímann. Hann vill geta riðið út
og haft það þægilegt og þá á hesti,
sem er ekki svo taugaveiklaður að
hann stekkur til hliðar ef það hleyp-
ur héri yfir veginn. Til þessarar teg-
undar hestamennsku er íslenski
hesturinn mjög vel fallinn.
Það skiptir líka máli að þetta eru
geðgóðir hestar, sem henta fyrir alla
meðlimi fjölskyldunnar. Gott efna-
hagsástand hefur hjálpað til. Þjóð-
verjar hafa getað leyft sér meira
undanfarin ár en ella, þó að nú gæti
viss samdráttar. Hans gætir þó ekki
mikið. Við verðum vör við samdrátt-
inn hérna á þann hátt að nú er
minni eftirspurn eftir dýrum hest-
um.“
íslenski hesturinn
er að vinna á
— Áttu við að íslenski hesturinn
sé að vinna á í samkeppninni við
önnur hestakyn?
„Engin spurning. Það er náttúrlega
alltaf eitthvað um að fólk losi sig við
stóru hestana og kaupi í staðinn ís-
lenska. Ég held þó að aukninguna
megi að mestu leyti rekja til fólks,
sem er að byrja í hestamennsku og
velur íslandshest. íslenski hestur-
inn er orðinn miklu þekktari meðal
almennings en var. Fyrir eins og
fimmtán árum kom það fyrir að
knapar, sem sáust ríðandi á íslensk-
um hestum, voru húðskammaðir af
vegfarendum fyrir að vera að níðast
á svona litlum skepnum. Þetta fólk
hafði náttúrlega ekki hugmynd um
hvað íslenski hesturinn er, en þetta
heyrir maður ekki í dag. Það má
ekki gleyma því heldur að hingað
hefur flust talsvert af íslendingum,
sem lifa á ræktun og sölu hrossa og
hafa auglýst hestinn vel upp.“
— Er þetta erfiður bisness?
„Já. Alíur bisness með lifandi vöru