Tíminn - 30.07.1993, Side 7

Föstudagur 30. júlí 1993
Tíminn 7
er erfiður. Hér þrífast margir
hrossasjúkdómar sem þekkjast ekki
heima. Hestar, sem eru fluttir út
beint frá fslandi, eru mjög við-
kvæmir fyrir þessum sjúkdómum
og hafa litla mótstöðu gegn þeim.
Það tekur þá vissan tíma að aðlagast
aðstæðum hérna og loftslagi. Mis-
munandi langan að vísu, en þetta
kemur meira niður áyngri hrossun-
um.“
— Hvað með heimþrá? Þekkir þú
dæmi þess að útfluttir hestar kvelj-
ist af heimþrá?
„Ég hef ekki orðið var við það. Ég
ímynda mér að það gæti gerst ef
hestur er einn og hefur enga félaga,
en ég hef ekki orðið var við heimþrá
í hestum hjá mér.“
Mikil umsvif, en
ekki ríkur
Á Faxabóli er starfræktur reiðskóli
fyrir krakka og fullorðna sex daga
vikunnar. Þar eru auk þess leigðar
út íbúðir fyrir fólk, sem vill komast
burt frá borgarstressinu og ríða út,
annaðhvort á eigin hestum eða á
hestum sem leigðir eru út. Megnið
af því fólki vill einnig fá leiðbein-
ingu og kennslu. Auk þess tekur Jón
hross í geymslu fyrir fólk og sér um
fóður og hirðingu. Margt af þessu
fólki kemur daglega til þess að ríða
út og þiggur í leiðinni tilsögn.
„Síðan eru tamningar og þjálfun
snar þáttur í þessu,“ segir Jón,
„bæði frumtamning fyrir fólk og
ekki síður undirbúningur fyrir kyn-
bótasýningar; jafnvel leiðbeiningar
og þjálfun fyrir keppnir. Einn
stærsti þátturinn hjá mér er svo
innflutningur og sala. Ég flutti inn
á síðasta ári tæplega 120 hross."
Hann segist vera að byrja með eig-
in ræktun, er með þrjá graðhesta,
sem hann bæði leigir út og notar
fyrir eigin merar. En hvers vegna
svona seint?
„Það má segja að fyrst fyrir tveim-
ur árum hafi maður farið að geta
haft efni á því að halda eftir einni og
einni rneri," svarar Jón og neitar að
vera orðinn stórríkur maður, þrátt
fyrir mikla umsetningu. „Nei, nei,
það verður held ég enginn stórríkur
á þessu," segir hann. „Hitt er annað
mál að ef maður er frumlegur og
gengur vel, þá má vel lifa af þessu.
Eg held að það sé Iíka töluverð hug-
sjón á bak við þetta hjá öllum okkur
íslendingunum, sem lifum á hrossa-
búskap. Þetta er ekki bara að græða
peninga. En svo má segja líka að það
sé mikils virði að geta sameinað
áhugamál og atvinnu og tekið hluta
af íslandi með sér út.“
Finnst ég eiga heima
á báðum stöðum
„Nei, ég hef aldrei fengið heimþrá.
Það er alltaf nóg að gera og svo fer
ég líka alltaf heim til íslands 4-5
sinnum á ári. Jú, ef maður hefur
ekki verið heima í nokkra mánuði
hlakkar mann til, en svo þegar mað-
ur er búinn að vera í viku hlakkar
mann til að koma heim aftur og þá
út. Mér finnst ég eiga heima á báð-
um stöðurn."
— Liggur mikil vinna á bakvið þátt-
töku í sýningum og mótum hérna?
Islenski hesturinn hefur unnið á I
samanburði við önnur hestakyn f
Þýskalandi. Jón segir að það megi
útskýra að hluta til með afturhvarfi
fólks til náttúrunnar.
„Auðvitað. Velgengni á mótum er
besta auglýsing sem þú getur feng-
ið, bæði upp á sölu að gera og ekki
síður tamningu og þjálfun. Ef þú
ætlar að láta að þér kveða í þessum
bransa hér, er einnig mikilvægt að
taka þátt í hrossasýningum. Það er
að vísu rándýrt, en engu að síður
nauðsynlegt, því á þær kemur mikið
af fólki sem ekki hefur keypt ís-
lenska hestinn áður. Heimssýningin
Equitana er stærst þessara sýninga,
en hinar minni eru ekki síður mikil-
vægar, því á stóru sýningarnar kem-
ur mikið til sama fólkið aftur og aft-
ur.“
— Er áhuginn fyrir íslenska hest-
inum staöbundinn hérna?
„Að vissu leyti, já. Be/lín og Aust-
ur-Þýskaland eru að miklu leyti
óplægður akur. Hrossasala þangað
er að byrja. Ég er sannfærður um að
hún á eftir að stóraukast, þegar
efnahagur réttir úr sér og fólk hefur
úr meiru að spila; áhuginn er næg-
ur.“
Þegar þarna er komið sögu hringir
síminn í þriðja eða fjórða skiptið
síðan við settumst niður og Jón þarf
að gera hlé á máli sínu og afgreiða
símtal. „Það er alltaf eitthvað að
gerast," segi ég þegar hann kemur
til baka. „Já, já, já, já,“ segir hann
hraðmæltur og heldur síðan áfram:
„Það voru og eru kannski enn viss
svæði, þar sem íslenski hesturinn er
meira áberandi. Saarlöndin, Rínar-
Iönd og Norður- Þýskaland voru há-
borgir íslenska hestsins hér áður
fyrr. Þetta hefur breyst mikið á síð-
ari árum. Það eru íslandshestafélög
út um allt og það er fólk í rekstri
með íslenska hesta út um allt, þann-
ig að þetta er orðið mjög þéttriðið
net.
Það er erfitt að segja hversu mikið
svigrúm er á þessum markaði. Það
er náttúrlega viss munaður að eiga
hross hér, en ég sé fyrir mér, að fari
efnahagslíf ekki versnandi ætti að
geta verið góður markaður fyrir
sölu til Þýskalands áfram. Hvað
varðar önnur Evrópulönd er lítið að
gerast annars staðar en í Svíþjóð,
þar hefur verið uppsveifla. í íslands-
hestafélaginu í Frakklandi eru t.d.
einungis á milli 30 og 40 manns. Ég
hef trú á að þarna mætti gera góða
hluti og sama er að segja um Belgíu
og Holland, þangað mætti stórauka
sölu á hrossum."
Viss ævintýramaður
í okkur
— Hvernig menn eruð þið ís-
lenskir hrossabændur á erlendri
grundu? Nú hafa ýmsar sögur um
ykkur heyrst; blundar einhver æv-
intýraþrá í blóðinu?
„Já, ég hugsa að það megi segja um
okkur alla að það sé viss ævintýra-
maður í okkur. Ég hugsa reyndar að
það þurfi nú til að fara út í þetta. Við
erum hestamenn, ævintýramenn og
gleðimenn. Það skeður oft margt
skemmtilegt í okkar hópi. Við hitt-
umst oft á mótum og sýningum og
höfum töluvert samband og sam-
starf að vissu leyti."
— Er ekki sú hætta fyrir hendi að
við missum bestu knapana og
bestu hrossin úr Iandi? Nú eru til
dæmis óvenju margir góðir knapar
fluttir hingað út og vinna við tamn-
ingu og þjálfun, ungt fólk eins og
t.d. Reynir Aðalsteinsson, Rúna
Einarsdóttir og fleiri.
„Nei, það held ég ekki,“ segir Jón.
„Það eru alltaf að koma upp nýir og
bráðflinkir knapar bæði hérna og
heima á fslandi. Reiðmennskunni
hefur fleygt fram á báðum stöðum.
Og hvað hrossin varðar, þá held ég
að það sé engin hætta á því að öll
bestu hrossin verði seld úr landi.
Vissulega fer alltaf hluti góðhrossa
til útflutnings, en ég held að það
hafi ekkert aukist á undanförnum
árum. Hrossunum hefur líka farið
fram heima, þannig að það er ein-
faldlega meira framboð á góðhest-
um. Þjóðverjar verða alls ekki sjálf-
um sér nægir með auknum útflutn-
ingi á hrossum. Hér vantar alltaf
nýtt blóð inn í ræktunina og svo er
hitt, að ég held að það verði ekki svo
auðveit að rækta hér þennan þægi-
lega, geðgóða töltara. Til þess þurfa
hrossin helst að alast upp í náttúru-
legu umhverfi í stóði. Þau þurfa að
læra í umgengni við manninn, að
gefa en ekki bara að þiggja, eins og
vill brenna við þegar þau eru of-
dekruð allt frá fæðingu."
Við bjóðum ykkur velkomin til Fáskrúðsjjarðar
I verslun okkar fáið þið flestar þœr vörur sem ykkur
kann að vanhaga um á ferðalaginu
Kaupfélag Fáskrúðsfirðinga Fáskrúðsiirði