Tíminn - 22.12.1993, Blaðsíða 12

12
timlnii
Miðvikudagur 22. desember 1993
ÖRNÓLFUR THORLACIUS:
námið
Nokkrar persónulegar minningar
Bryndrekar af Bren-gerö.
ÍDðkum félagsmönmirn
borum, starföliöi og
lanböinönnum öllum
(@lcöilegra fóla
og farsælö komanbi árö
meö trökk fprir þaö,
öemerab liöa
Kaupfélag Suðurnesja
nokkrum minningum mínum frá
þessum n'ma, minningum bams
sem varðveittar eru í huga rosk-
ins manns. Þarf víst ekki sálfræð-
ing til að sjá að ýmislegt hlýtur að
hafa skolast til á liðlega hálfri öld
en hvergi greini ég vísvitandi
rangt frá.
Ég var á níunda ári, elstur
systkina sem þá voru fjögur. Fað-
ir minn var skólastjóri Austur-
bæjarskólans og fjölskyldan bjó í
skólanum, á efstu hæð í enda
suðurálmu.
Eitt fyrsta verk hemámsliðsins
var að leggja undir sig ýmsar
byggingar í borginni og koma sér
þar fyrir. Þar á meðal var Austur-
bæjarskólinn. Skólastarfi vetrar-
ins var ekki lokið en við því varð
ekki gert: Bömin komu ekki aft-
ur í skólann fyrr en næsta haust,
en þá hafði herinn látíð húsið af
hendi.
Pabbi samdi um það við gestina
að þeir sæju í friði nokkrar stofur.
Þangað var safnað ýmsum gögn-
um og munum. Nýir dátar komu
í húsið jafnharðan og þeir sem
fyrir vom komu sér fyrir, fyrst í
tjöldum en svo í bröggum. Að
lokum var skólanum - eða hluta
hans - breytt í herspítala þar sem
sinna átti særðum hermönnum
ef tíl átaka kæmi. Hygg ég að yfir-
mannaskipti hafi líka verið ailtíð
og að lokum hafi enginn vitað
um samkomulagið um friðuðu
stofumar. í það minnsta voru
þær opnaðar og talsvert af gögn-
um um skólastarfið fór forgörð-
um.
Jafnframt því sem skólinn varð
herstöð komu hermennimir sér
fyrir í næsta nágrenni hans, á
Skólavörðuholtinu, þar sem nú
em Vörðuskóli, Iðnskólinn og
Hallgrímskirkja. Þar reis fyrst
tjaldbúð með stórum, brúnum
tjöldum en síðan braggahverfi.
Ég man eftir stórum varðhund-
um sem spangóluðu stundum á
nóttunni og héldu fyrir okkur
vöku.
Bretamir létu frá upphafi mik-
ið fara fyrir sér. Trúlega hafa þeir
viljað koma þeim skiiaboðum til
Þjóðveija að hér væri óvígur her.
Reyndin mun samt hafa verið
önnur. Upp til hópa vom bresku
dátamir víst tíl lítílla stórræða og
búnaður þeirra ekki allur ný-
tískulegur.
Á Skólavörðuholtinu voru
nokkrar fallbyssur - sjálfsagt loft-
vamabyssur. Síðar heyrði ég það
haft eftir strákum sem laumast
höfðu að þessum vígtólum að
eitthvað af fallstykkjunum hefði
verið úr tré. Mikið fór á fyrsta
degi hemámsins fyrir litlum flug-
bátum - af Walrus-gerð - með
einn háværan hreyfil á eins kon-
ar grind á milli efri og neðri
vængjanna og sneri skrúfan aft-
ur. Seinna kvisaðist að aðeins
hefði verið einn flugbátur í för,
sem flogið hefði verið úr augsýn
og hann svo látinn koma aftur úr
Að morgni 10. maí 1940 gekk
breskur her á land í Reykjavík.
Þar með dróst landið inn í svipt-
ingar stórstyrjaldar jafnframt því
sem öll þjóðfélagsskipan hér áttí
brátt eftir að taka stakkaskiptum
til frambúðar. Um það ætla ég
ekki að fjalla, heldur greina frá
Her-