Tíminn - 22.12.1993, Blaðsíða 13

‘4-
Miðvikudagur 22. desember 1993

13
Braggahverfi á Skólavöröuholti.
annarri átt.
Víða risu voldug sandpokavígi.
Framan við Sundhöllina var til
dæmis eitt slíkt og í því allstór vél-
byssa með gildu hlaupi, mönnuð
allan sólarhringinn. Bflafloti
hersins tók öllu fram sem íslend-
ingar áttu að venjasL Talsvert var
af vörubflum sem okkur þóttu
mestu ferlfld þótt lítið færi fyrir
þeim við hliðina á flutningabílum
þeim sem nú eru í förum milli
landshluta. Meðal annars voru
bflar með framrúður sem slúttu
fram, öfugt því sem vanalegt er.
Þeir voru víst hannaðir til aksturs
í eyðimörkum. Eins konar skrið-
dreka höfðu Bretamir. Þeir voru
að vísu litlir og ekki brynvarðir,
opnir og báru eina vélbyssu af
svonefndri Bren-gerð. Eftir henni
hétu þessi farartæki Brenvagnar.
Mátti oft sjá þá - og ekki síður
heyra - á ferð um götur höfuð-
borgarinnar.
Auk Walrus-flugbátanna (eða
flugbátsins), sem skotið var á loft
frá herskipum úr eins konar
valslöngu, komu hingað fljótlega
fjögurra hreyfla Sunderland-flug-
bátar, veglegir drekar og svo vel
vopnum búnir að Þjóðveijar köll-
uðu þá Stachelschwein,
broddgelti. Þeir voru bundnir við
legufæri á Skeijafirði og hafa trú-
lega verið notaðir við kafbátaleit.
Nokkrar léttar sprengjuvélar
hafði hemámsliðið, einþekjur
sem við strákamir héldum í
fyrstu að væm Spitfire. Brátt
upplýstist þó að þær hétu Fairey
Battle og vom víst ekki með því
nýjasta og besta sem flugher Ge-
orgs sjötta réði yfir. Hygg ég að
þeim hafi hér einkum verið ætlað
hlutverk ormstuvéla og við kaf-
bátaleit. Áður en flugvöllur var
lagður í Vatnsmýrinni vom þær
gerðar út frá Kaldaðamesi í Flóa,
milli 40 og 50 km leið frá Reykja-
vík. Þá sjaldan Þjóðveijar birtust
á könnunarflugvélum yfir
Reykjavík er mér nær að halda að
þeir hafi verið á bak og burt áður
en omistuvélamar komust á loft.
Þegar Bretar vom nýkomnir
man ég eftir mér uppi í glugga-
kistu mót suðri í Austurbæjar-
skólanum. Sá ég þá flugvél hátt í
lofti sem fór hratt yfir. Allt í
kringum hana var eins og
spryngju út einhveijir svartir
blettir. Eftir á komst ég að því að
þetta hafði verið þýsk Ðugvél og
svörtu blettirnir vom eftir
sprengikúlur úr loftvamabyssum
veijendanna. Fljótlega eftir þetta
vom settar upp loftvamaflautur
um allan bæ sem þeyttar voru
þegar vart varð torkennilegra
flugvéla. Þá fórum við niður í
loftvamabyrgi á jarðhæð skólans
og ég sá aldrei framar þýska
stríðsflugvél.
Nokkur viðbúnaður var til að
bregðast við loftárásum Þjóð-
veija. Meðal annars vom víða í
húsum sandpokar eða sandur í
fötu og skófla hjá til að byrgja í-
kveikjusprengjur og koma í veg
fyrir að í þeim kviknaði. Breski
herinn hélt einu sinni sýni-
kennslu í vömum gegn þessum
sprengjum á lóð Austurbæjar-
skólans. Meðal annars greindu
þeir frá því að Þjóðveijar ættu til
að koma sprengihleðslu fyrir í
stöku íkveikjusprengju, nægilega
öflugri til að granda manni sem
reyndi að gera sprengjuna óvirka.
Svo var ein slík sprengja sýnd og
látin springa. Velti ég stundum
síðar fýrir mér hvar þessir grand-
vöm Bretar hefðu komist yfir
þannig tól.
Hemámsliðið fól íslenskum yf-
irvöldum að úthluta öllum lands-
mönnum tólf ára og eldri nafn-
Oskum
okkar og
gleðilegra jóla
farsœldar
Kaupfélag
Arnesinga