Tíminn - 09.04.1994, Blaðsíða 3

Laugardagur 9. apríl 1994
aVfJ ItHM'iTKI fty
3
Raunverö íbúba í Reykjavík lœkkaöi um 7 % á síöasta ári:
Meöalhúsbréfalánið var
um 1,4 milljónir 1993
íbúðaverb í fjölbýlishúsum í
Reykjavík var mjög stöbugt í
fynra. Raunverb breyttist ab-
eins í kringum 0,5% milli árs-
fjórbunga ýmist upp eba nib-
ur. Niburstaban varb sú í lok
ársins ab íbúbaverb hafi lækk-
ab um 1% ab raunvirbi á ár-
inu. Útborgunarhlutfail
hækkabi töluvert á árinu, eba
úr 38%-39% á síbara árshelm-
ingi 1992 í 43%-44% á sama
tímabili á síbasta ári. í krón-
um talib hefur mebalútborg-
un hækkab úr um 2,6 milljón-
um upp í 2,9 milljónir — þ.e.
300.000 kr. eba um 11%
hækkun.
Mebalstærb seldra íbúba í fjöl-
býli í Reykjavík var um 88 fer-
metrar á síbasta fjórðungi árs-
ins. Mebalsöluverb var rúmlega
6,7 milljónir (nafnverð) eba
tæplega 79.000 kr. á fermetra.
Þar af var útborgun í peningum
rösklega 2,9 milljónir, auk tæp-
lega 600 þús.kr. í húsbréfum
(verbbréfum). Þar sem húsbréf-
in em ígildi peninga mætti
raunar segja að útborgunin hafi
verib rúmlega 3,5 milljónir, eba
kringum 52% íbúðaverðsins.
Þab vekur athygli ab notkun
notkun húsbréfa sem greiðslu
upp í íbúbakaup hefur snar-
lækkab, úr kringum 950.000 kr.
að mebaltali árib 1992 nibur í
um 600.000 kr. undanfarin
misseri. Sjálft húsbréfalánið
(þ.e. fmmbréf sem seljandi fær í
skiptum fyrir skuldabréf frá
kaupanda) hefur hins vegar
stabib nokkum veginn í stað
um langt skeið. Á síbasta ári var
þab í kringum 1,4 milljónir kr.
ab meðaltali á hverja selda íbúb.
Þab er heldur lægri upphæb en
yfirtekin áhvílandi lán Bygging-
arsjóbs ríkisins, sem vom rúm-
lega 1,6 milljónir króna á hverri
íbúb að mebatali.
Meðalverb íbúba, fermetraverð
Anna Kristjánsdóttir prófessor meb fyrirlestur opinn
öllum áhugasömum um reikning:
Ljósi brugöiö á
breytingar á reikni-
venjum almennings
„Reikningur og reikningsnám
fyrr og nú" nefnist fyrirlestur
sem Anna Kristjánsdóttir pró-
fessor flytur á vegum Rann-
sóknarstofnunar Kennarahá-
skóla islands á þribjudag. Anna
ætlar ab fjalla um þróun reikn-
ingsnáms í almenningsfræbslu.
Stefnumótun, hugmyndir
manna og framkvæmdir verba
athugabar í ljósi þess sem kom-
ib hefur fram í rannsóknum á
námi bama og samspili kennara
og nemenda. Mun Anna mebal
annars nefna dæmi úr rann-
sóknum sem hún hefur stundab
hér á landL síbustu 15 ár og
freista þess ab setja þær í sam-
og flatarmál íbúba í Reykjavík
var mismunandi eftir herbergja-
fjölda þeina:
Söluverb íbúba í Reykjavík
okt.- des.
Herb. M.stært) Söluv. Verb m’
5.140 þ. 86.000 kr.
6.600 þ. 80.000 kr.
7.335 þ. 74.800 kr.
9.260 þ. 69.000 kr.
61 m2
84 m2
99 mz
136 m2
Alls 88 m2 6.730 þ. 78.900 kr.
Samkvæmt þessu er hver fer-
metri í minnstu íbúbunum jafn-
abarlega um fjórðungi dýrari en
í stærstu íbúbunum, sem þó
munu t.d. í mörgum tilvikum
vera sérhæðir.
Ári ábur (okt.-des. 1992) var
mebalíbúbin nákvæmlega jafn-
stór og söluverbib 80 þúsund kr.
(1%) hærra. Helsta breytingin
milli ára er sú, ab meðalverð á
fermetra hefur síðan hækkab
um rúmlega 1.100 kr. í minnstu
íbúbunum en aftur á móti lækk-
ab í þeim stærri, mest nær 3.200
kr. á fermetra í stærstu íbúðun-
um. - HEI
Utanríkisrábherra:
Fékk í mag-
ann í Kína
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisrábherra mun hafa
fengib í magann á meban
hann dvaldi í Kina á dögun-
um.
Þröstur Ólafsson, aðstobar-
mabur utanríkisrábherra, telur
að þab hafi þó ekki verib neitt
alvarlegt. Hann segir ab þab sé
nánast undantekning ef Norb-
uriandabúar finni ekki fyrir ein-
hverri velgju í maga þegar þeir
sækja heim lönd í fjarlægum
heimsálfum, eins og t.d. Asíu
og Afríku og jafnvel í landi eins
og Tyrklandi. Hann segir ab í
slíkum ferðum verbi fólk ab
huga mjög vel að þeim réttum
sem það snæðir og alls ekki láta
neitt ósoðið inn fyrir sínar var-
ir.
-grh
Erstefnt oð því oð meirihluti þjóöarínnar þiggi opinbera húsnœöisaöstoö? VSI:
VSÍ segir nei takk
vi6 húsaleigubótum
hengi vib þróun erlendis.
Prófessor Anna mun einnig
fjalla um þau áhrif sem tækni-
væbing síbustu áratuga hefur á
stærbfræbinám, tilgang þess,
val viðfangsefna og leibir í nám-
inu. Brugbib verbur ljósi á þab
hvemig reiknivenjur almenn-
ings eru ab breytast og hvemig
bregbast megi vib auknum kröf-
um til almennings um stærð-
fræðilegt læsi. Anna mun sömu-
leiðis gefa hugarreikningi sér-
stakan gaum.
Fyrirlesturinn verbur í stofu M-
301 í Kennaraháskóla íslands kl.
16.15 þribjudaginn 12. apríl og
hann er öllum opinn. - HEI
„Eftir upptöku þessa kerfis lætur
nærri að auki fjögurra manna
fjölskylda tekjur sínar um þúsund
krónur, þá aukist ráðstöfunartekj-
ur hennar abeins um tvö hundr-
uð krónur," segir m.a. í greininni
„Húsaleigubætur, nei takk!" í
nýju fréttabréfi Vinnuveitenda-
sambandsins. Fullvíst er talib ab
aukin sókn í leiguhúsnæbi geti
hækkab áætlaba heildampphæb
bótanna (650 m.kr.) verulega.
Ríki og sveitarfélög veiti nú þegar
stórar upphæbir í félagslega hús-
næðiskerfið. T.d. hafi fleiri lán
verib veitt til byggingar félags-
legra íbúba en almennra á síbasta
ári. „Þab vekur því upp spumingu
hvort ekki sé nóg ab gert í þessum
málum, eba hvort stefnt sé ab því
ab meirihluti þjóbarinnar þiggi
húsnæbisabstoð frá hinu opin-
bera".
Ef stybja á vib bakib á leigjend-
um mætti gera það á annan hátt
ab mati VSÍ. „Meb því ab gera
leigutekjur skattfrjálsar, má ná
fram þeim stubningi sem húsa-
leigubótum er ætlab ab gera.
Leiguverb lækkar vib afnám skatt-
lagningarinnar og samfara auknu
Dæmi um mánabarlegar húsaleigubætur
Mánabartekjur 100.000 125.000 150.000 175.000 200.000
Einstaklingur/hjón 8.800 8.800 2.800 0 0
Meb 1 barn 13.300 13.300 7.300 1.300 0
Meb 2 böm 16.800 16.800 10.800 4.800 0
Með 3 böm 19.800 19.800 13.800 7.800 1.800
Dœmi um mánaöarlegar húsaleigubœtur samkvœmt útreikningum VSI,
mibab viö 35.000 kr. húsaleigu á mánubi. Grunnfjárhœb báta er 7.000
kr. Foreldrar meö eitt barn fá 11.500 kr., meb tvö 15.000 kr. og þrjú
börn 18.000 kr. Þar vib bcetast 12% leigu sem er á bilinu 20-45 þús.kr.
Hámark húsaleigubóta er 21.000 kr. og 2% aftekjum umfram 1,5 millj-
ónir koma til frádráttar.
frambobi á leiguhúsnæbi. Þessi
lækkun leiguverbs bætir ekki ein-
ungis hag leigjenda heldur getur
einnig gert eigendum stórra
eigna, sem oft á tíbum em eldra
fólk, aubveldara ab hafa einhverj-
ar tekjur af eignum sínum."
Hjá VSÍ er búist vib æmum til-
kostnabi vib eftirlit kerfisins, því
mikil hætta sé á misnotkun og
fjölda málamyndaleigusamninga.
Hætt sé vib ab upptaka húsaleigu-
bóta hafi neikvæb áhrif á leigu-
markabinn. Leiga munl efalaust
hækka og þar muni þau hundmb
milljóna sem bótaþegum séu ætl-
ub rata abra leib. Leigan muni
líka hækka hjá þeim sem ekki eigi
bótarétt og þar meb skerba þeina
hag. Þar meb snúist abstobin upp
í andhverfu sína.
„Þetta kerfi er haldib flestum
þeim göllum sem felast í tekjutil-
færslum sem ætlab er einum hóp
umfram annan. Réttlæti til handa
ákveðnum hópi býr til nýtt rang-
læti og veldur þegar upp er stabib
öllum tjóni. Ab gera meðalfjöl-
skylduna ab styrkþegum eins og
fmmvarpib felur í sér, stríbir gegn
heilbrigbri skynsemi og dregur úr
sjálfsbjargarvibleitni." - HEI
Uhifem á íslandi kostar þróunarverkefni í S-Ameríku:
Fjallakonur í Andesfjöllum
hvattar til sjálfstæðis
UNIFEM á íslandi mun næstu
þrjú árin afla fjár til þróunar-
verkefnis í Andesfjöllum í Suður-
Ameríku. Þetta er fyrsta verkefn-
ib sem UNIFEM á íslandi tekur
ab sér en markmib þess er ab
auka þekkingu kvenna á tækni í
matvælaframleibslu og jafri-
framt ab veita konum svæbisins
fræbslu og abstob til aukins sjálf-
stæbis.
Unifem er þróunarsjóður á vegum
Sameinubu þjóbanna sem hefur
þab hlutverk ab efla þróunarhjálp
mebal kvenna í þróunarlöndun-
um. Unifem-félög em nú fjórtán í
heiminum en þau gæta hagsmuna
sjóðsins í hverju landi auk þess ab
standa fyrir fræbslu um þróunar-
hjálp.
Þróunarverkefnib í Andesfjöllum
er fyrsta verkefni Unifem á íslandi.
Verkefnib nær til fimm landa:
Perú, Ekvador, Venesúela, Kólom-
bíu og Bólivíu. Framkvæmd þess
og undirbúningur er á vegum Uni-
fem-sjóbsins í New York en félagib
á íslandi tekur ab sér ab afla fjárins
sem þarf til verkefnisins. Þegar hef-
ur fengist styrkur frá Þróunarsam-
vinnustofnun íslands en ætlunin
er ab safna allt 15 milljónum
króna næstu þrjú árin. Formabur
Unifem á íslandi er Sigríbur Lillý
Baldursdóttir. Hún segir ab félags-
mönnum hafi þótt skipulag verk-
efnisins spennandi og því ákveðib
ab taka þab ab sér. „Unifem stund-
ar ab mörgu leyti öðmvísi þróunar-
abstoð en hefur tíbkast til skamms
tíma. Yfirleitt em fjármunimir litl-
ir og verkefnin lítil í þeim skiln-
ingi. Þess er gætt ab rybjast ekki yf-
ir fólk og rétta því þá lausn sem
okkur þykir best á þeirra vanda.
Heldur er reynt ab efla fmmkvæbi
fólksins og gera þab sjálfstætt.
Verkefnið sem vib ætlum ab fóstra
er ræktunarverkefni í Andesfjöll-
um. Markmib þess er ab unnt verbi
ab auka rækmn í fjöllunum og gera
hana fjölbreyttari. Ab því leyti er
þab ekki frábmgbið hefbbundnum
þróunarverkefnum en skipulag
þess og undirbúningur er meb
nokkub nýju snibi og fyrir því féll-
um vib. Verkefnib mibast allt ab
því að höfba til frumkvæbis og
sköpunar kvennanna. Byrjab var á
ab hafa samband vib grasrótarsam-
Verkefni Unifem á íslandi felst í því
ab auka rœktun fjallakvenna í
Andesfjöllum og gera hana fjöl-
breyttarí. Hér má sjá verklag þess-
ara kvenna.
tök og hópa kvenna í fjöllunum.
Þessir hópar taka þátt í samkeppni
um nýjung á einhverju svibi mat-
vælaframleibslu eba markabssetn-
ingar. Einn hópur frá hverju landi
fær verblaun fýrir bestu hugmynd-
ina. Þau em fólgin í fjársmbningi
til ab þróa hana og útfæra og
kaupa þann búnab sem þarf. Upp-
lýsingum um verblaunaverkefnin
verbur síban komib á framfæri vib
abra kvennahópa í gegnum upp-
lýsinganet sem verbur komib upp.
Skilyrbi til rækmnar em mjög svip-
ub á öllu þessi svæbi og þannig
gemr hver hugmynd nýst víba. Eitt
lítib verkefni gemr því haft víbtæk
áhrif. Við álitum því ab meb því ab
taka þátt í þessu verkefni fengjum
vib mikib fyrir peningana." Sigríb-
ur Lillý segir ab meb því að höfba
til fmmkvæðis og sköpunar kvenn-
anna sé jafnframt vonast til ab þær
öblist aukib sjálfstæbi og sjálfs-
mynd þeina styrkist. Takmarkib sé
ab konumar verbi sjálfbjarga en
ekki hábar abstobinni. „Vib von-
umst til ab sá fræi í huga kvenn-
anna sem geti jafnvel orbib til þess
ab þær reyni að berjast fyrir rétt-
indum sínum og sjálfstæbi þegar
fram líba smndir. Staba kvenna er
almennt mjög slæm á þessu svæbi
en við teljum þab affarasælast ab
þær finni styrk sinn og berjist sjálf-
ar fyrir sínum málum, meb okkar
aðstob." segir Sigríbur Lillý Bald-
ursdóttir. -GBK